ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:

Esas Sayısı: 2009/47 (Siyasi Parti Mali Denetimi)

Karar Sayısı: 2013/28

Karar Günü: 3.1.2013

I- MALİ DENETİMİN KONUSU

Bağımsız Türkiye Partisinin 2008 yılı kesin hesabının incelenmesidir.

II- İLK İNCELEME

Bağımsız Türkiye Partisi 2008 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.

III- ESASIN İNCELENMESİ

Bağımsız Türkiye Partisinin, Anayasa Mahkemesine verdiği 2008 yılı kesin hesap çizelgeleri ile dayanağını oluşturan defter ve belgeler üzerinde yapılan inceleme sonuçlarını içeren Raportör Ayhan ÖZTOPRAK tarafından hazırlanan esas inceleme raporu, Anayasa ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun ilgili kuralları, bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Denetimin maddi öğelerini oluşturan defter ve belgelerde Partinin Genel Merkezi ile il örgütlerinin 2008 yılı gelirlerinin 196.218,53 YTL, borçları toplamının 74.160,18 YTL, giderlerinin 265.901,17 YTL olduğu, 4.477,54 YTL’nin ise kasa ve banka mevcudu olarak 2009 yılına devredildiği anlaşılmaktadır.

Partinin 2008 yılı kesin hesabının, Parti Merkez Yürütme Kurulunca 30.05.2009 tarihinde kabul edilerek onaylandığı görülmüştür.

Partinin 2008 yılı kesin hesabının gelir ve gider rakamlarının yukarıda açıklanan tutarlardan oluştuğu, bu haliyle 2008 yılı kesin hesabının doğru, denk ve 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

A- Gelirlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Gelirleri

Partinin Genel Merkez gelirleri 193.484,75 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 119.200,00 YTL’si bağış gelirleri, 124,57 YTL’si geçen yıldan devreden nakit ve 74.160,18 YTL’si gelecek yıla devreden borçlardan oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin defter kayıtları ve gelir belgeleri üzerinde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olarak sağlandığı sonucuna varılmıştır.

2- İl Örgütleri Gelirleri

Parti il örgütlerinin gelirleri 76.863,96 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 70.062,77 YTL’si bağış gelirleri ve 6.831,19 YTL’si geçen yıldan devreden nakit mevcudundan oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gelir bölümünde yapılan incelemede, gelirlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

B- Giderlerin İncelenmesi

1- Genel Merkez Giderleri

Partinin Genel Merkez giderleri 193.370,33 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 17.040,93 YTL’si personel giderleri, 163,25 YTL’si haberleşme iletişim giderleri, 96.468,75 YTL’si kira giderleri, 1.583,57 YTL'si ısınma aydınlatma ve temizlik giderleri, 4.060,40 YTL’si demirbaş giderleri, 70.011,68 YTL’si geçen yıldan kalan borç ödemeleri, 1.279,82 YTL’si verilen depozito ve teminatlar, 1.631,93 YTL’si muhtelif giderler ve 1.130,00 YTL’si su giderlerinden oluşmaktadır.

Parti Genel Merkezinin 2009 yılına devreden nakit mevcudu 114,42 YTL’dir.

Genel Merkezin defter kayıtları ve gider belgeleri üzerinde yapılan incelemede, aşağıda belirtilenler dışındaki giderlerin 2820 sayılı Yasa’ya uygun olarak gerçekleştirildiği sonucuna varılmıştır.

Aşağıdaki gecikme zammı ve faiz ödemelerinin Parti bütçesinden karşılanma nedeni sorulmuştur.

 

Gecikme Zammı ve Faiz Ödemelerine İlişkin Liste

 

                                                                                            TOPLAM: 3.681,92 YTL

Parti yetkilileri “Siyasi partilerin mali yönden denetimlerini 2820 sayılı Kanunun 75. maddesi düzenlemiştir. Mali denetimlerin müeyyidelerini 2820 sayılı Kanunun 76. maddesi düzenlemiş ve son fıkrasında; Belgelendirilmesi gerektiği halde belgelendirilmeyen parti giderleri miktarınca parti malvarlığı Anayasa mahkemesi kararıyla Hazineye irad kaydedilir hükmüne yer vermiştir. Kanunun açık hükmüne göre bir giderin hazineye irad kaydedilebilmesi için belgelendirilememesi gerekmektedir. Parti gideri olan harcamalarımız belgelendirilmiştir. Kanunda gecikmiş vergi borçlarının gecikme zammı ve faizinin hazineye irad kaydedileceği yönünde açık bir hüküm yoktur. Ceza konusundaki yaptırımların kanunda açıkça düzenlenmesi anayasal ve evrensel hukuk kaidelerindendir.” şeklinde cevap vermişlerdir.

Parti yetkililerinin ödemelerin zamanında yapılması için gerekli tedbirleri almaları gerekir. Parti görevlilerinin yükümlülüklerini zamanında yapmamaları sonucu oluşan gecikme zammı ve faiz ödemelerinden parti tüzel kişiliğini sorumlu tutma imkânı bulunmamaktadır. Bu ödemelerin kişisel sorumluluk kapsamında olduğu açıktır. Bu nedenle 3.681,92 YTL’nin Hazine’ye irad kaydedilmesi gerekir.

2- İl Örgütleri Giderleri

Parti il örgütlerinin giderleri 72.530,84 YTL olarak gösterilmiştir.

Bunun 5.269,17 YTL’si kırtasiye ve büro giderleri, 4.638,42 YTL’si haberleşme iletişim giderleri, 4.688,00 YTL’si taşıma ve seyahat giderleri, 44.933,00 YTL’si kira giderleri, 4.531,49 YTL'si ısınma aydınlatma ve temizlik giderleri,  908,30 YTL. si vergi, sigorta, noter giderleri, 4.528,10 YTL’si muhtelif giderler, 2.394,00 YTL’si bina aidat giderleri ve 640,36 YTL’si su giderlerinden oluşmaktadır.

Parti il örgütlerinin 2009 yılına devreden nakit mevcudu 4.363,12 YTL’dir.

Parti il örgütlerinin kesin hesap çizelgelerinin gider bölümleri üzerinde yapılan incelemede, giderlerin 2820 sayılı Kanun’a uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

C- Parti Malları

Partinin 2008 yılı defter ve belgeleri üzerinde yapılan incelemede, 2008 yılında herhangi bir taşınmaz mal ve değeri yüz lirayı aşan taşınır mal ve menkul kıymet ediniminin olmadığı anlaşılmıştır.

IV- SONUÇ

Bağımsız Türkiye Partisinin 2008 yılı kesin hesabının incelenmesi sonucunda;

1- Partinin 2008 yılı kesin hesabında gösterilen 196.218,53 YTL geliri, 74.160,18 YTL borcu ve 265.901,17 YTL gideri ile 4.477,54 YTL nakit devrinin Hazine’ye irad kaydedilenler dışında kalan bölümünün eldeki bilgi ve belgelere göre doğru, denk ve 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’na uygun olduğuna,

2-  2820 sayılı Kanun’un 70. maddesine aykırı olarak partinin amaçlarına uygun olmayan ve parti tüzel kişiliği adına yapılmış harcama olarak kabulü mümkün görülmeyen  3.681,92 YTL karşılığı Parti malvarlığının aynı Kanun’un 75. ve 76. maddeleri gereğince Hazine’ye gelir kaydedilmesine,

3.1.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.