Rahmi Ofluoğlu ( Hukukçu) Yurttaşlar vergi dairesine gitmeye zorlanamaz Vergi Müfettişleri Cumhuriyet Savcıları gibi sorgulama yapamazlar. Vergi müfettişlerinin Cumhuriyet Savcıları gibi sorgulama yapmaları bir yetki gaspı mıdır? Vergi müfettişlerin 213 sayılı V.U.K ‘nun 134 ve müteakip maddeleri ve 148. maddeye dayanarak sorgulama yetkileri var mıdır? Son zamanlardan rastlanan bir uygulama; vergi müfettişleri ilgili gördükleri kişilere matbu bir davetiye göndererek VUK 134 ve müteakip maddeleri uyarınca ifade için davet etmektedirler. Davetiyede sözü edilen 134 ve müteakip maddelerin içeriği ve vergi müfettişlerine verdiği yetkilerin sınırları nelerdir? 134. madde MADDE 134 - (Değişik 1. fıkra: 2365 - 30.12.1980) Vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. İncelemeye yetkili olanlar tarafından lüzum görüldüğü takdirde inceleme, işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin fiili envanterinin yapılmasına ve beyannamelerde gösterilmesi gereken unsurların tetkikine de teşmil edilebilir. Fiili envanterin yapılmasının gerektirdiği ve incelemeyi yapan tarafından tasdik edilen giderler Hazinece mükellefe ödenir. İncelemenin sınırları maddenin 1. Fıkrası ile belirlenmiştir. Buna göre incelemenin amacı ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Görüldüğü gibi 134. Madde vergi müfettişlerine ilgilileri sorgulama yetkisi vermemektedir. Vergi müfettişlerine bilgi verme zorunluluğu Bilgi verme zorunluluğu VUK 148. madde ile düzenlenmiştir. 148. madde BİLGİ VERME : MADDE 148 - Kamu idare ve müesseseleri, mükellefler veya mükelleflerle muamelede bulunan diğer gerçek ve tüzelkişiler, Maliye Bakanlığının veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermeye mecburdurlar. Bilgiler yazı veya sözlü istenilir. Sözle istenen bilgileri vermeyenlere keyfiyet yazı ile tekit ve cevap vermeleri için kendilerine münasip bir mühlet tayin olunur. Bilgi istenmek üzere ilgililer vergi dairesine zorla getirilemez. Memleket dışı imtiyazlarından faydalanan yabancı Devlet memurları bilgi verme mecburiyetine tabi olamazlar Görüldüğü gibi madde bilgi vermekten söz etmektedir, ifade vermekten söz etmemektedir. Üstelik madde açıkça “bilgi istenmek üzere ilgililer vergi dairesine zorla getirilemez” demektedir. Oysa vergi müfettişleri uygulamada bilgi istedikleri konuyu açıklamadan yurttaşları bilgi vermek üzere daireye çağırmakta ve gelmedikleri takdirde VUK 355 e göre cezalandırılacakları ikazı yapılmaktadır. Maddenin ifadesi açıktır; vergi müfettişleri sorgu değil bilgi isteyebilirler ve bu bilgileri vermek üzere yurttaşları vergi dairesine gelmeye zorlayamazlar. Müfettiş istediği bilgiyi ilgiliye açıkça yazacak ve bu konuda bilgi isteyecektir. Oysa uygulamada vergi müfettişlerinin ilgililere gönderdikleri yazılarda bilgi istenilen konu açıklanmamakta, yurttaşlar VUK 355 ile vergi dairesine gitmeye zorlanmaktadırlar. Vergi idaresinin bu uygulaması yasalara aykırı, keyfi bir uygulamadır. Yurttaşlar hiçbir şekilde bilgi vermek üzere vergi dairelerine gitmeye zorlanamazlar. Vergi müfettişleri ve yardımcılarının suç duyurusunda bulunma zorunlulukları VUK 367 ve vergi müfettişlerinin yetkileri Dava şartı VUK 367. madde vergi suçlarının soruşturulmasını vergi idaresinin suç duyurusunda bulunması şartına bağlamıştır. Maddeye göre vergi müfettişleri veya yardımcıları yaptıkları bir inceleme esnasın vergi suçu işlendiği kanaatine varırlarsa değerlendirme komisyonunun mütalaasını alarak defterdarlık veya vergi dairesi başkanlığı vasıtası ile ilgili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunmak zorundadırlar. Cumhuriyet Savcılarının vergi incelemesi talep etmeleri Maddenin 2. fıkrası Cumhuriyet Savcılarının herhangi bir şekilde 359. madde kapsamında bir suç işlendiğinin farkına varmaları halinde durumu ilgili vergi idaresine bildirerek inceleme talep ederler demektedir. Görüldüğü gibi VUK 359 kapsamındaki vergi suçlarının soruşturulması ve kovuşturulması vergi idaresinin suç duyurusunda bulunması şartına bağlanmıştır. Cumhuriyet savcılar bu madde kapsamına giren suçlarla ilgili olarak doğrudan soruşturma başlatamaz, dava açamazlar. Madde ile vergi müfettişlerine iki şekilde görev yüklenmiştir: 1- Yaptıkları vergi incelemesi sırasında bir vergi suçunun işlendiği kanaatine varmaları halinde kanundaki usul dairesinde suç duyurusunda bulunma zorunluluğu, 2- Cumhuriyet savcılarının talep etmesi halinde vergi incelemesi yaparak bir suç işlenmişse 1. Fıkradaki usul içerisinde suç duyurusunda bulunmak. Görüldüğü gibi yasa hiçbir şekilde vergi müfettişlerine ilgilileri sorgulama, ifade almak üzere vergi dairesine gelmeye zorlama yetkisi vermemektedir. Bu nedenlerle vergi müfettişlerinin aşağıdaki davetiyede görüldüğü gibi davetiye çıkararak yurttaşları vergi dairesine gelmeye zorlama, Cumhuriyet Savcılarının yerine geçerek sorgulama yapmaları gibi yetkileri yoktur, aksine davranışlar görev gaspı, TCK 257. maddeye göre görevi kötüye kullanma ve anayasa suçudur. www.adaletbiz.com