Rahmi Ofluoğlu(avukat) İhtiyati haczin Koşulları ve ihtiyati hacze itiraz İhtiyati haczi alacaklılar isteyebilir, bir alacak için ihtiyati haciz isteyen kişinin o alacağın alacaklısı sıfatına sahip olması gerekir. Alacaklı kişinin ihtiyati haciz talebi alacağın muaccel olup olmamasına göre farklılaşır. Muaccel bir alacak eğer rehinle garanti altına alınmamış ise alacaklı ihtiyati haciz isteyebilir. Muaccel alacaklarda tek koşul alacağın rehinle temin edilmemiş olmasıdır. Bazı hallerde rehinli alacaklar için de ihtiyati haciz istenebilir. Rehinle temin edilmiş alacaklar kural olarak rehinin paraya çevrilmesi yolu ile takip edilebilir ancak İİK 45. Madde ile bu kurala istisnalar getirilmiş adeta bu kural ortadan kaldırılmıştır. Bu maddeye göre ilk önce rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapmak zorunluluğu olmayan hallerde alacaklı rehinle temin edilmiş olan alacağı için ihtiyati haciz isteyebilir. Nedir bu haller? 1-Sermaye Piyasası Kanunu’nun 38/A maddesinin 1. Fıkrasında tanımlanan konut finansmanından kaynaklanan alacaklar, 2- Toplu Konut İdaresinin rehinle temin edilmiş alacaklarında idare dilerse rehnin paraya çevrilmesi yolu ile dilerse haciz yoluna başvurabilir. 3- “İpotekle temin edilmiş faiz ve senelik taksit alacaklarında alacaklının intihabına ve borçlunun sıfatına göre, rehnin paraya çevrilmesi veya haciz yahut iflâs yollarına müracaat olunabilir.” Burada anlatılan banka ve finans kurumlarının alacaklarıdır. 4- İİK 167. maddeye göre alacağı çek, poliçe veya bono ile temin edilmiş olan alacaklıların alacağını rehnin paraya çevrilmesi veya haciz yolu ile takip etmek için seçimlik hakları vardır, bu iki yoldan birisini seçebilirler. Genel haciz yoluna başvuran alacaklı artık rehnin paraya çevrilmesi yolu ile takip yapamaz ancak rehnin alacağı karşılamaması durumu hariç. 5- İşletme rehinlerinde alacaklı işletmenin tamamının veya bir kısmının haczini isteyebilir. Görüldüğü gibi istisnalar genel kuralı ortadan kaldırıyor. Vadesi gelmeyen alacaklarda ihtiyati haciz Vadesi gelmeyen alacaklar için kural olarak ihtiyati haciz istenemez, istenebilmesi için alacağın ciddi olarak tehlikeye girmiş olması gerekir. Vadesi gelmeyen alacaklara ihtiyati haciz istemenin koşulları 1- Borçlunun belli bir yerleşim yeri yoksa (madde 257,II/1) 2- Borçlunun mal kaçırma, mallarını gizleme hazırlığı içinde olması, kendisinin kaçmaya hazırlanması, kaçması veya alacağını tahsilini zorlaştıracak hileli işlemler yapması gibi durumlarda ihtiyati haciz istenebilir. YETKİLİ MAHKEME İhtiyati hacze ilamsız takipler için yetkili olan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesi yetkilidir. Mahkemeye yetkiyi resen araştırmaz, tarafların itirazı halinde yetkiye bakılır. İtiraz halinde yetkisiz mahkemenin verdiği karar kaldırılır. Görevli Mahkeme Alacağın tutarına göre sulh veya asliye hukuk (asliye ticaret) mahkemeleri görevlidir. İhtiyati Hacze İtiraz İhtiyati hacze yetkinin dışında yapılacak itirazlar çok sınırlıdır. Muaccel olan bütün alacaklar için yukarıda sayılan istisnaların dışında ihtiyati haciz kararı verilebilir. Kanun koyucu banka ve finans kurumlarının lehine ihtiyati haczin uygulama alanını çok geniş tutmuştur. İİK’daki bu değişiklikler ağırlıklı olarak 2003 ve 2007 yıllarında yapılmıştır. Yargıtay son kararlarında ihtiyati haczin uygulamalarına bazı istisnalar getirmiştir. Bunlardan birisi faktöring şirketlerine ilişkin diğeri ise kararın içeriğine ilişkindir. İTİRAZ SEBEPLERİ 1- Mahkemenin yetkisine itiraz, 2- Mahkemenin görevine itiraz, 3- İhtiyati haczin sebeplerine itiraz (madde 257) İhtiyati haciz kararlarında dayanılan nedenler açıkça belirtilmeli Faktöring şirketleri sadece kambiyo senedine dayanarak ihtiyati haciz kararı alamazlar İhtiyati Hacize İlişkin Yargıtay Kararları