Halep’te cihatçıların yenilmesinin ardından bir ilke imza atan Türkiye, Rusya ve İran, Suriye’de çözüm için dışişleri ve savunma bakanları düzeyinde toplandı. Dün Moskova’da düzenlenen toplantılarda üç ülke Suriye’deki krize son vermek için yol haritası niteliğindeki Moskova Bildirisi adında bir deklerasyon üzerinde anlaştı.
Moskova Bildirisi ile Suriye’nin toprak bütünlüğü ve egemenliğine saygı çerçevesinde siyasi çözüm için barış görüşmelerini canlandırma kararı açıklandı. Üç ülke, Suriye’de çözümün garantörlüğünü yapmaya hazır olduklarını duyurdu.
Rusya’nın Ankara Büyükelçisi’nin öldürülmesinin ertesinde varılan anlaşmayı Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ortak basın toplantısında açıkladı:
“Rusya, İran ve Türkiye, Suriye hükümeti ile muhalefeti arasında barış anlaşmasına varılması için çalışmaya ve bu anlaşmaya garantörlük etmeye hazır. Üç ülke, Suriye’de önceliğin Esad hükümetini devirmek değil, terörle mücadele olduğunda mutabık.”
Üçlünün hem IŞİD ve Nusra’ya karşı savaşta hem de diğer silahlı muhalefet gruplarını bu terör örgütlerinden ayrıştırmada işbirliği kararlılığını teyit ettiğini aktaran Lavrov, Suriye krizinin çözümünde Rusya-İran-Türkiye formatının en etkili format olduğunu söyledi. Şangay İşbirliği Örgütü üyesi de olan Kazakistan’ın barış görüşmelerine ev sahipliği yapmak istediğini tekrarladı.
İran’la Hizbullah atışması
Rus bakan “ateşkesin tüm Suriye’ye yayılmasını, insani yardımlara serbestçe erişimi ve sivillerin serbest dolaşımını” desteklemek konusunda mutabık kaldıklarını da belirtti. Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu “Tüm Suriye’de geçerli olacak ateşkesin Nusra ve IŞİD’i kapsamayacağını, herkese ayrımsız insani yardım ulaştırılmasını gerektiğini” söyledi. Çavuşoğlu “Suriye için en iyi çözüm olan siyasi çözüme odaklanmalıyız. Bu toplantı, Suriye’nin siyasi geleceğini belirleyecek” dedi.
İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, üç ülkenin IŞİD, Nusra ve bağlantılı gruplarla savaş sözü verdiğini vurgulayıp atılması gereken ilk adımın muhalifleri destekleyen ülkelerin bu gruplarla diğerlerini ayrıştırması olduğunu belirtti.
Zarif’in “Terörist grupların hiçbir ülkeye kısa vadeli bile faydası olmaz” çıkışına Çavuşoğlu “Rejim, muhalifler, bir de dışardan gelen Hizbullah gibi gruplar var. Bütün bu gruplara yardımın kesilmesi lazım. Bir tarafa işaret etmek doğru değil” yanıtını verdi. Ajanslar ise Türk bakanın sözlerini “yurtdışından Suriye’ye giden tüm gruplara desteğin durdurulması gerek” şeklinde duyurdu.
‘ABD başarısız oldu’
Türk ve İranlı mevkidaşı Fikri Işık ve Hüseyin Dehkan ile görüşen Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu da “ABD ile ortaklarının, Suriye’de hem siyasi çözümde hem de sahada başarısız olduğunu” dile getirdi.
