CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, rekor düzeydeki itirazlar arasında referandumu kılpayı kaybeden hayırcılara, “12 Eylül’ün benzeri bir devlet baskısı, OHAL ve tüm eşitsiz imkânlara rağmen halkın yarısı direndi ve hayır dedi. Hayırcıları kutluyorum. Kimse moralini bozmasın, hayır kaybetmedi. Tersine kazandı” diye seslendi.

Kılıçdaroğlu, referandum sonuçlarını Cumhuriyet’e değerlendirdi:

OHAL’e, paraya, bürokrasiye rağmen: Referandumda ortaya çıkan tablo hayır diyenlerin asla moralini bozmamalı. Moral bozacak bir sonuç yok. Hayır diyenler, devletin bütün baskılarına, bütün imkânlarına rağmen mücadele etti. Karşılarında OHAL koşulları vardı. Devletin parası vardı, bürokratları vardı. Bütün bunlara karşı toplumun yarısı direndi ve hayır dedi.

12 Eylül benzeri baskı: 12 Eylül askeri darbesinde yapılan 1982 anayasa oylaması da bugünküne benzer baskı ortamında yapıldı. O zaman da hayırcılar bugünküne benzer biçimde devletin baskısı altındaydılar. Aynı şekilde eşitsiz bir referandum yapılmıştı. Ama orada halkın ancak yüzde 9’u hayır diyebildi. Bu referandum da 12 Eylül askeri dönemindeki baskıyı aratmayan baskı ortamı altında yapıldı. Hayırcılara aynı baskılar uygulandı. İş dünyası konuşamadı, sivil toplum korkutuldu, ama bütün bunlara rağmen bu kez halk sandığa giderken korkmadı. Halkın yarısı sandığa gitti ve hayır dedi. Bu, bundan sonraki siyasi hayatımıza yön verecek çok önemli bir sonuçtur.

Kimse moralini bozmasın: Hayır diyen tüm yurttaşları kutluyorum. Referandumda alınan sonuç ve hayır oyları, demokrasimiz için dönüm noktası olmuştur. Bu koşullarda bu sonuçla hayırcılar, kaybeden değil kazanandır. Bu nedenle her türlü eşitsizlik ve baskı karşısında oy veren hayırcılar, umutsuz değil tersine gelecek için daha da umutlu olmalılar.

Metropollere bakın: Sonuçlara baktığımızda neredeyse bütün metropollerde hayır öndedir. Sosyal, siyasal ilişkilerin gelişkin olduğu, demokratik bilincin yüksek olduğu, toplumun en büyük çoğunluğunu oluşturan tüm önemli metropollerde hayır oyları ciddi bir fark attı. Bu, referandumun en önemli sonuçlarından biri.

Gölge düştü: Evet oyu verse de tüm vatandaşların oylarına saygı duyuyoruz. Sorunumuz bu oylarla değil ama YSK kararlarıyla referandumun meşruiyetine gölge düşmüştür. Referandumun meşruiyeti tartışılır hale gelmiştir. Siyasi nitelikli karar veren YSK nedeniyle referandum sonuçları tartışılır hale gelmiştir. YSK, açıkça iktidar lehine, evet oyu isteyenler lehine kararlar almış ve uygulamıştır. Biz halkımızdan sandığa gitmelerini ve hayır oyu vermelerini istedik. Onların oylarını korumak da bizim görevimizdir. Şimdi biz tüm itirazlarımızı yapıyoruz ve sonuna kadar hilenin önüne geçip halkın oylarının korunması görevimizi yapmak zorundayız. İtirazlarımızı yapıyoruz. İtirazlarımızı yaparak halkın oylarını korumak bizim görevimiz ve boynumuzun borcudur.

Kaynak: Cumhuriyet.com.tr