MUSTAFA K. ERDEMOL [email protected]

Türkiye’nin Somali’de de kendisine “düşman” yaratabilmeyi başardığının son kanıtı önceki gün Türklere ait bir okulun öğrenci servisine yapılan saldırı oldu. Olayda ikisi Türk altı kişi hayatını kaybetti. Saldırıyı şu ana kadar üstlenen olmadı ama şüpheler tabii ki, daha önce de Türk kurumlarını hedef alan cihatçı Eş Şebap örgütü üzerinde yoğunlaşıyor.
Somali’nin başkenti Mogadişu’da 2013’te Türk Büyükelçiliğinin ek binası önünde gerçekleştirilen bir intihar eyleminde 4 Türk özel harekat polisi yaşamını kaybetmişti. Bundan kısa bir süre sonra da Eş Şebap bu kez Türk Kızılayı’nı hedef almış, Recep Tayyip Erdoğan’ın ülkeye yapacağı ziyaretten bir gün önce gerçekleştirdiği saldırıda kurumun güvenlik şefi Sadettin Doğan ölmüştü.

Türkiye neden hedef oldu?
Eş Şebap’a sorarsanız Türkiye bir NATO üyesi, Müslüman bir ülke de olsa Batı’nın, ABD’nin çıkarlarını temsil ediyor. Bu nedenle, Türkiye’nin Somali’deki varlığından, yatırımlar yapıyor olsa da, rahatsız. Kimilerinde örgütün NATO karşıtı “yurtsever” bir çizgiye sahip olduğu kanısını uyandıracak bu gerekçe gerçekçi değil. NATO üyesi olmayan ama NATO’nun “büyük dostları” arasında kabul edilen Suudi Arabistan destekli bir örgüt olduğu akılda tutulmalı Eş Şebap.

Eş Şebap Vahhabi kökenli bir örgüt. Türkiye’de AKP’nin temsil ettiği “İslam”la uyuşması mümkün değil. Örgüt Türkiye’yi, Somali’de “Türk tipi İslam”ı yaymaya çalışmakla suçluyor. Bu konuda AKP ile ortaklaşa Somali’ye “eğitim cihatı” başlatmış olan Fethullah Gülen okullarını da “Türk İslamı”nı yayan kurumlar arasında sayıyor. Şaşkın örgüt AKP’yi “laik” de kabul ediyor. Yani Türkiye karşıtlığı “yurtsever” görüşlerinden çok mezhep farklılığından kaynaklanıyor.
Saldırının gerekçesi aslında Türkiye’nin Somali hükümetiyle yakın ilişki içinde olması. AKP iktidarı doğal olarak ülkeye yatırımlarını Somali hükümetiyle yaptı haliyle, tersini yapması beklenemez, ancak Türkiye’nin bunu yapması siyasi/mezhebi politikasına da uygun. Yani Türkiye siyasi bir tercih de yapmış oluyor Somali hükümetiyle çalışmakla. Somali Devlet Başkanı Hasan Şeyh Muhammed, AKP’ye ve onun kuruluş “felsefesi”ne uzak biri değil. Kurduğu partisinin adı bile AKP’yi çağrıştırıyor: “Barış ve Kalkındırma Partisi”.

Muhammed, Eş Şebap’ın nefret ettiği biri. Ona, onunla işbirliği yapan herkese, her kuruma yönelik eylemleri var bu nedenle. Türkiye, bir NATO üyesi olmaktan çok, Muhammed hükümetinin dostu olduğu için hedef durumunda. Eş Şebap ülkede çok güçlü bir yapı. Ülkenin büyük bir çoğunluğunu denetiminde tutuyor. Türkiye’nin Somali’ye yönelik ilgisinin muhataplarından biri olmak istediği de açık.

Türkiye, niyeti bu olmasa bile Somali’de çarpışan güçler arasında taraf haline geldi. Somali’yi ekonomik olarak “ihya” çabaları arasında Eş Şebap’ın söylediği gibi, “Türk tipi İslam”ı götürmek de var. Daha önce Fethullah okullarıyla giden bir “İslam”dı bu. “Amerikan İslamı” da denir. Eş Şebap’ın Amerikan karşıtlığı elbette palavra. Örgüt, “İslamı” dışında Amerika’nın her şeyinden memnun. İsterse olmasın. Riyad’da keserler çeşmenin suyunu.