Seri katiller hakkında Almanya’da suç psikolojisi üzerine eğitim almış, uzmanlık alanı seri katiller olan suç psikoloğu ve yazar Arkın Gelişin, BirGün’ün sorularını cevaplandırdı:
» Seri katillerin özellikleri nelerdir Atalay Filiz bu özellikleri taşıyor mu?
Seri katilin, suç terminolojisinde çok farklı değerleri vardır, suçların işlenişi, cinayeti işleyen kişinin profili itibarıyla... Atalay Filiz, bilinen haliyle, Ankara'da bir kadın ve bir erkeğin aynı anda tüfekle öldürülmesi olayıyla ilgili aranıyor, 3 yıl sonra İstanbul'da bir kadını bıçakla öldürmüş. Seri katiller,cinayetlerini hep aynı suç aletleriyle, aynı yöntemlerle işlerler. Her cinayet tasarlanarak işlenir. Olayın mağduru, kurbanı aynı profillere uygun olur. Mesela hedefteki kadınsa yaş grubu itibarıyla, fizik itibariyle aynı profili taşıyan, profile yakın olan hedefler seçilir. Seri katil, birtakım iz ve delilleri, polisi peşinden koşturmak için bırakır. Seri katil projeli cinayet işler, peşinden polisi koşturmak ister. Seri katilde cinsel içgüdüler, saplantılar olur. Suç aletleri bıçaksa bıçak, silahsa silah, boğmaysa boğma, jiletse jilettir. Bu olayda biliyoruz ki öldürülenlerin farklı cinsiyetleri var, seri katil 3 yıl arayla cinayet işlemez. Olayımız, literatürde seri katil diye tanımlanan bir tanıma hiçbir şekilde uymuyor. Ama nedense, belki cazip geldiği ya da ürkütücü olduğu için seri katil diye manşet yapıldı. Belki bize tek faydası şu oldu, seri katil vurgusuyla vatandaşların tedirginliği, duyarlılığı üst perdeye çıkarıldı, bu duyarlılık ihbarları daha da artırdı, şahsın kısa sürede yakalanmasına katkısı oldu. Bu yanlıştan böyle bir doğrunun çıktığını söyleyebiliriz.
» Atalay Filiz üç yıldır aranıyordu İstanbul’daki cinayeti işlemeseydi unutulur muydu?
Ülkemizde faili meçhul cinayet sayısına bakacak olursak, bu kesinlikle olası bir durum. Son cinayetinin ardından belli ki paniğe kapılmış ve çok hata yaptı. Ardından çok fazla iz bıraktı. Gittiği yerlerde çok fazla kişiyle temas kurdu. Bu da yakalanmasına sebep oldu. Minibüs yolculuğu esnasında vatandaşın duyarlılığı sayesinde yaklandı.
» Yakalanma şekliyle kendi kendini ihbar ettiğini söyleyebilir misiniz?
Seri katiller, diğer suçlulara göre daha planlı ve kontrollü hareket eder. Seri katiller yakalanmadan cinayet işlemeye devam ettikçe, özgüvenleri artar ve asla yakalanmayacaklarını düşünürler. Seri devam ederken, cinayet işlemek için kısa yollar tercih etmeye başlarlar. Seri katiller asla yakalanmak istemezler; asla yakalanmayacaklarını düşünürler özgüvenleri arttıkça hata yapmaya başlarlar. Hata yapmaya başladıkları anda devreye suç psikologları ve profilleme uzmanları girer. Atalay Filiz kendi kendini ihbar etmedi, özgüveni yakalattı.
» Atalay Filiz’in yakalanma süreci hakkında neler söylersiniz?
Bence arkasında bu kadar çok delil bırakan birisi için yakalanma süresi çok uzun. Kendisi Ted Bundy gibi seri katillerle kıyaslandı. Unutmayalım ki Ted Bundy’nin döneminde teknoloji bu kadar ilerlememişti. Emniyet birimleri bilgisayarı dahi Bundy dosyası sebebiyle kullanmaya başladı. Günümüzde teknoloji çok ileri seviyede. Dolayısıyla iz sürümü daha hızlı olabilirdi. Elbette emniyet birimi gereken çabayı göstermiştir ama bence özellikle seri cinayet vakalarının konusunda farklı bir birim oluşturulmalı. Bu birimde seri cinayetleri çok iyi bilen ve seri katilin hamlelerini geçmişine dayalı olarak tahmin edebilen, yeri gelince seri katil gibi düşünen ve bir sonraki hamleyi öngörebilen yetenekler olmalı.
» Kimler neden seri katil oluyor?
Herkes katil olabilir, hepimiz zaman zaman birilerini öldürmeyi düşünmüşüzdür. Katil olmamızı engelleyen vicdanımız ve ahlaki değerlerimizdir. Seri katillerin vicdan muhasebesi konusunda sorunları vardır. Seri katillerin çocukları katil olacak diye bir şey yoktur. Yalnız suç ortamında büyüyen çocuk için suç sıradan bir olay haline gelir. Bunun için suç işleme potansiyeli daha yüksektir diyebiliriz. Bunun tersi örnekler de mevcuttur. Çok iyi şartlar içinde olan biri de suç işleyebilir. Mesela Cem Garipoğlu yakalanmasaydı muhtemelen seri katil olarak karşımıza çıkabilirdi. Yanlış bir kanıya da dikkat çekeyim kadın seri katiller de vardır.
» Türkiye’de seri katiller var mı?
Elbette var. Boyutunu kestirmek zor. Şu ana kadar tespit edilmiş 15 örnek var. Ama sayı çok daha fazla. Faili meçhul cinayetlerin oranı bu kadar yüksekken, ne kusursuz cinayetten bahsedebiliriz, ne de seri cinayetlerin sayısından. Ülkemizde ki kavram ve tanım karmaşası, seri cinayet olmayan vakaları seri katil olarak lanse etmekte ve seri cinayet olan vakaları ise normal cinayet olarak değerlendirmekte.
» Suç psikoloğu olarak sizin görüşlerinizi aldılar mı?
Suç psikologluğu maalesef ülkemizde uzmanlık alanı olarak, hatta branş olarak kabul edilmemektedir. Türkiye’de hiçbir kurum adına çalışmıyorum. Görüşümü almadılar. Çünkü bizler henüz seri katil gerçeğini kabullenmekte zorlanırken, uzman görüşüne nasıl itibar edelim?
Kaynak: Birgun.net