Sami Selçuk, hukukun bazı ilkelerine uyulması konusunda kuşkularının olduğunu belirtti

‘Köleleştirmeye direnin’

© Onursal Yargıtay Başkanı ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Sami Selçuk, “Unutmayalım ki, hukuk özgürleştirmek için vardır. Köleleştirmek için değil” diye konuştu.

ALİCAN ULUDAĞ

ANKARA - Onursal Yargıtay Başkanı ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Sami Selçuk, Ergenekon soruşturması kapsamında yapılan son tutuklamalarla yeniden gündeme oturan ceza yargılaması konusunda sert eleştirilerde bulundu. Türkiye’de hukukun bazı ilkelerine uyulduğu konusunda kuşkuları ve kaygısı olduğunu belirten Selçuk, “Unutmayalım ki, hukuk özgürleştirmek için vardır. Köleleştirmek için değil. Onu bu varlık nedeninden uzaklaştıran her davranışa ve işleme karşı direnmeliyiz” dedi.

Sami Selçuk, somut davalarla ilgili görüş bildirmeyi “yargının kamuoyuna karşı bağımsızlığı ilkesi”ne aykırı bulduğunu söyledi. Hukukta bazı ilkelere hakkıyla uyulduğu konusunda her zaman taşıdığı kuşkular ve kaygılar olduğunu dile getiren Selçuk, Türkiye’nin “Batı hukuku”nu uygulamakta henüz istenilen düzeyde olmadığını vurguladı.

‘Tutuklama kural oldu’

Yaşanan gerçekleri yansıtan başlıca verilerin de bunu kanıtladığını anlatan Selçuk, buna ilişkin iki veriye işaret etti. Selçuk, “Bir ülkede tutuklu sayısı hükümlü sayısı ile yarışıyorsa, çok istisnai ve zorunlu bir kötülük olan ‘tutuklama önlemi’ istisna olmaktan çıkmış, kural olmuşsa ve özgürlüğü bağlayıcı bir cezanın yerine getirilmesine dönüşmüşse, ceza adaleti, insan ömrünün geri vermeyeceği bir kesimini bu denli kolaylıkla yadsıyabiliyorsa ortada çok çok önemli bir hukuk sorunu var demektir” görüşünü kaydetti. Ceza Muhakemesi Yasası’nı okuyanların, tutuklamanın yargıcın takdirine bırakıldığını, zorunlu olmadığını gördüklerini dile getiren Selçuk, “Yasa, ‘güçlü suç kuşkusunun varlığını gösteren olaylar’dan söz ediyor ve sürekli olarak ‘tutuklama kararı verilebilir’ ya da ‘tutuklama nedeni var sayılabilir’ diyor. Yargıca takdir yetkisi tanıyor. Dikkat ediniz: ‘Tutuklama kararı verir ya da vermek zorundadır’ ya da ‘tutuklama nedeni var sayılır ya da var sayılmak gerekir’ demiyor” ifadesini kullandı.

‘AİHM’de utandırıcı birincilik’

İkinci veri olarak yüzde 18.55 ile AİHM önünde Türkiye’nin en çok hükümlülük kararı olan ülke olduğuna dikkat çeken Selçuk, Türkiye’nin “bu utandırıcı birinciliği” ısrarla sürdürdüğünü kaydetti. 2010’da Türkiye’nin 80 davada tutuklama konusunda kurallara uymadığından hüküm giydiğini belirten Selçuk, 42 davada “adil yargılanma hakkı”nı çiğnediği, 32 davada ise “işkence” uyguladığı için Türkiye’nin mahkûm olduğunu söyledi. Selçuk, “8 Temmuz 1999 tarihinde Türkiye bir gün için düşünce özgürlüğünü çiğnediği içinde 12 ayrı davadan hüküm giyme rekorunu elinde tutuyor” diye konuştu.

‘Bu tablo azap veriyor’

6 Eylül 1999’da adli yılı açarken “bu utanç verici tablodan esinlendiğini ve bunun üzüntüsünü yüreğinde duyduğunu” kaydeden Selçuk, “Özgürlük istedim. Hukukun üstünlüğü ilkesine herkesin uymasını istedim. Ama sonuç değişmedi” dedi. “Bu tablo herkesi düşündürmeli ve utandırmalı” ifadesini kullanan eski Yargıtay Başkanı Selçuk, “55 yıldır kuram ve uygulama açısından hukukun içinde olan biri olarak bu tablo bana azap veriyor. Herkesin bu azabı yüreğinde ve kafasında duymasını, buna karşı çıkmasını istiyorum” çağrısını yaptı.

‘Sorunlu maddeler gözden geçirilsin’

Bu sorunların aşılması için “bütün hukuk kavramlarının a’dan z’ye gözden geçirilmesi” gerektiğini anlatan Selçuk, “Bu kavramlar küreseldir. Hukukun en süzme ve en çok bilenen kavramlarına uyulmalı. Bu kavramlar üzerinde sadece yararlanma hakkımız var. Mülkiyet hakkımız yok. Olsaydı değiştirebilirdik. Ama yok. Sözgelimi, Türkiye, ‘duruşma’, ‘temyiz yolu’ gibi kavramların bile içeriklerini ve sınırlarını henüz çizebilmiş değil. Bu acı bir gerçektir. Şimdi de ‘istinaf yolu’ kavramını örseleyerek uygulamaya geçme hazırlığında” değerlendirmesini yaptı. Hukukun, ceza hukukunun, özellikle ceza yargılaması hukukunun temel ilkelerine uyulması çağrısında da bulunan Selçuk, Türk Ceza Yasası, Ceza Muhakemesi Yasası, Terörle Mücadele Yasası’nda “sorunlu maddelerinin” gözden geçirilmesini istedi. Bunların tez elden yapılmadan toplumun dinginliğe kavuşmasının düşünülemeyeceğini dile getiren Selçuk, “Unutmayalım ki, hukuk özgürleştirmek için vardır. Köleleştirmek için değil. Onu bu varlık nedeninden uzaklaştıran her davranışa ve işleme karşı direnmeliyiz” dedi.


Cumhuriyet