T.C. <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">YARGITAY</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">HUKUK GENEL KURULU</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">E. 2013/10-235</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">K. 2014/9</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">T. 15.1.2014</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">• SOSYAL SİGORTALAR KANUNU KAPSAMINDA YAŞLILIK AYLIĞINA HAK KAZANILDIĞININ TESPİTİ TALEBİ (01.02.1966'den İtibaren Farklı Sosyal Güvenlik Kurumları Kapsamındaki Çalışmalarının Son Çalışmanın Geçtiği Kanun Kapsamında Bağlanacak Yaşlılık Aylığında Gözetilmesi Mümkün Olduğu)</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">• İKİNCİ YAŞLILIK AYLIĞI (Farklı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Çalışmalarının 2829 S.K. Hükümleri Çerçevesinde 5434 S.K.'ya Göre Bağlanan Emeklilik Aylığında Nazara Alınacağı - 506 S.K. Kapsamında Tahsis Edilen İkinci Yaşlılık Aylığının Alınmasının Mümkün Olmadığı)</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">• FARKLI SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA TABİ ÇALIŞMALAR (Sosyal Güvenlik Sisteminin Yapısı İtibariyle Çifte Sigortalılık Üzerinden Birden Fazla Yaşlılık Aylığına Hak Kazanmaya Olanak Vermediği - 506 S.K. Kapsamında Tahsis Edilen İkinci Yaşlılık Aylığına Sigortalının Hak Kazanamayacağı)</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">• YAŞLILIK AYLIĞI (Sigortalının Farklı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Çalışmalarının 2829 S.K. Hükümleri Çerçevesinde 5434 S.K.'ya Göre Bağlanan Emeklilik Aylığında Nazara Alınacağı - Son Çalışmanın Geçtiği Kanun Kapsamında Bağlanacağı/506 S.K. Kapsamında Tahsis Edilen İkinci Aylığın Alınamayacağı)</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">• ÇİFTE SİGORTALILIK (Sosyal Güvenlik Sisteminin Yapısı İtibariyle Çifte Sigortalılık Üzerinden Birden Fazla Yaşlılık Aylığına Hak Kazanmaya Olanak Vermediği )</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">5510/m.30, 105, Geç.7</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">5434/m.Ek.11</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">2829/m.1, 2, 4, 5</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">ÖZET : Üç ayrı sosyal güvenlik kurumu, tek çatı altında birleştirilmiş, mevzuat birliğini sağlamaya yönelik olarak, sosyal güvenlik sisteminin yapısı itibariyle, çifte sigortalılık üzerinden birden fazla yaşlılık aylığına hak kazanmaya olanak vermediğinin kabulü gerekir. 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra Emekli Sandığına tabi çalışmaları nedeni ile 5335 sayılı Kanun'un 30.maddesi nedeniyle, kanunun yürürlüğe girdiği 27.04.2005 tarihinden itibaren kesildiği mahkeme kararı ile tespit edilen davacının, çalışmasının sona ermesi üzerine, tekrar yaşlılık aylığı bağlanması için talepte bulunduğunda, 01.02.1966 tarihinden itibaren devam ede gelen farklı sosyal güvenlik kurumları kapsamındaki çalışmalarının, son çalışmanın geçtiği Kanun kapsamında bağlanacak yaşlılık aylığında gözetilmesinin mümkün olduğuna ve davacının 01.02.1966-06.01.1998 tarihleri arasında gerçekleşen farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışmalarının, 2829 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde, 5434 sayılı Kanun'a göre bağlanan emeklilik aylığında nazara alınmasının gerektiği, 14.03.2007 tarihli tahsis talebi üzerine, 15.11.2006 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında tahsis edilen ikinci yaşlılık aylığını almasının mümkün olmadığına işaret eden bozma kararına uyulması gerekir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">DAVA : Taraflar arasındaki “Kurum işleminin iptali ve 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Ankara 5.İş Mahkemesi'nce davanın kabulüne, dair verilen 18.11.2009 gün ve 2009/209 E. 2009/973 K. sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10.Hukuk Dairesi'nin 21.03.2011 gün ve 2010/4013 E.- 2011/3827 K. sayılı ilamı ile;</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">(... 01.02.1966-06.01.1998 tarihleri arasındaki 6295 gün 506 sayılı Yasa, 3030 gün 5434 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmaları ve borçlanılan 180 gün askerlik süresi gözetilerek toplam 9505 gün prim üzerinden 14.03.2007 tarihli tahsis talebi üzerine 27.04.2007 onay tarihli Kurum kararı ile 15.11.2006 tarihinden itibaren 506 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan 26.10.1941 doğumlu davacıya; 15.01.1998–15.01.2006 tarihleri arasında 5434 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmaları nedeniyle, 15.11.2006 tarihinden itibaren 5434 sayılı Yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlandığı; Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Dairesi Başkanlığının 24.11.2008 tarihli yazıları ile davacının 506 sayılı Yasaya tabi 02.01.1998-06.01.1998 tarihleri arasındaki hizmetlerinin Sandıklarınca 15.11.2006 tarihinde bağlanan yaşlılık aylığında nazara alınması gerektiğinin bildirilmesi üzerine, Kurumca 506 sayılı Yasa kapsamında bağlanan yaşlılık aylığının başlangıçtan itibaren iptal edildiği anlaşılmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">506 sayılı Yasanın 60.maddesi uyarınca yaşlılık sigortası kolundan bağlanan aylıkların kesilme koşulları, aynı Yasanın 63.maddesinde düzenlenmiştir. 506 sayılı Yasanın 63/A maddesindeki düzenleme, "bu Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken, sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları çalışmaya başladıkları tarihte kesilir.” hükmünü içermekte olup; anılan madde hükmü uyarınca yaşlılık sigortasından aylık alanların bu aylıklarının kesilebilmesi, ancak 506 sayılı Yasa kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde mümkün bulunmaktadır. Bu düzenleme çerçevesinde, 5434 sayılı Yasaya tabi yaşlılık aylığı almanın, 506 sayılı Yasa hükümlerine göre bağlanan yaşlılık aylığının kesilmesini gerektirmeyeceği söylenebilir ise de; sosyal güvenlik sisteminin çifte sigortalılık üzerinden birden fazla yaşlılık aylığına hak kazanmaya olanak vermeyen yapısı ile, 2829 sayılı Kanunun bu yaklaşımı destekleyen 4.maddesi hükmü gözetildiğinde; davacının 15.11.2006 tarihinden itibaren her iki sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almasına olanak bulunmadığının kabulü zorunludur.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Her ne kadar, sosyal güvenlik yasalarında, bir sosyal güvenlik kurumundan yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra, yaşlılık aylığını almaktan vazgeçip diğer bir sosyal güvenlik kurumuna tabi olarak çalışma ve 2829 sayılı Yasa gereğince, son çalışmaları birleştirilmek suretiyle diğer bir sosyal güvenlik kurumundan yaşlılık aylığı bağlanmasına olanak tanıyan herhangi bir düzenleme bulunmamakta ise de; 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5277 sayılı Bütçe Kanununun 25.maddesinin (f) fıkrasının ikinci ve üçüncü paragrafları, “…Her hangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda her hangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar. Diğer kanunların emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta iken emeklilik veya yaşlılık aylıkları ve/veya diğer tazminatları kesilmeksizin atanmaya, çalıştırılmaya veya görevlendirilmeye izin veren hükümleri ile, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun ek 11.maddesine göre alınmış Bakanlar Kurulu kararları 2005 yılında uygulanmaz.” düzenlemesini içermektedir. Bütçe Kanunu ile yapılan bu düzenleme sonrasında kanun koyucu; bütçe kanunlarına bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamayacağına ilişkin Anayasa'nın 161.maddesi hükmünü gözeterek, bütçe kanunlarında yer almaması gereken hükümlerin kaldırılması amacıyla çıkardığı 27.04.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 29.maddesinin (c) bendi ile; 5277 sayılı Kanunun 25.maddesinde yer alan hükmü yürürlükten kaldırmış, ancak; aynı düzenlemeyi anılan kanunun 30.maddesi ile yeniden getirmiş ve bu madde 27.04.2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Diğer taraftan, 5277 sayılı Kanunun 25.maddesinin Anayasaya aykırılığı iddiası ile açılan dava sonucunda, 28.12.2005 gün 2005/146-105 sayılı kararla; anılan maddenin (f) fıkrasının ikinci ve üçüncü paragraflarının Anayasaya aykırı olduğuna ve iptaline karar verilmiş, aynı yönde yapılan başka bir başvuru üzerine de anılan mahkemenin 29.11.2005 gün 2005/6-93 sayılı kararı ile 5277 sayılı Kanunun 25.maddesinin (f) fıkrasının, 21.4.2005 günlü 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 29.maddesinin (c) fıkrasıyla yürürlükten kaldırıldığına ve 25.maddenin (f) fıkrasına yönelik Anayasaya aykırılık iddiasına ilişkin konusu kalmayan istemler hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmiş; aynı düzenlemeyi içeren 5335 sayılı Kanunun 30.maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarının Anayasaya aykırılığı iddiasıyla açılan dava sonucunda ise 03.04.2007 gün 2005/52 Esas 2007/35 Karar sayılı hükümle, anılan Kanun maddesinin Anayasaya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine karar verilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 105.maddesinde sayılan uygulanmayacak hükümler arasında 5335 sayılı Kanunun 30.maddesinin yer almaması, Anayasanın 153.maddesinin “iptal kararları geriye yürümez” hükmünü içermesi karşısında; her hangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanların, bu aylıkları kesilmeksizin her hangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılmayacakları ve görev yapamayacaklarına dair düzenlemenin 01.01.2005 tarihinden başlamak suretiyle yürürlükte olduğunun kabulü gerekir. Bu yasal düzenleme ile 506 sayılı Kanunun 63.maddesindeki, "Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken, sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları çalışmaya başladıkları tarihte kesilir. … Yaşlılık aylıkları kesilenlerden işten ayrılarak yaşlılık aylığı verilmesi için yazılı talepte bulunan sigortalıya aşağıdaki fıkra hükmüne göre yeniden hesaplanarak, yaşlılık aylığı, talep tarihini takip eden aybaşından başlanarak ödenir."; 1479 sayılı Kanunun 38.maddesindeki; "Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı alanların istekleri halinde, aylıkları kesilerek son defa prim ödedikleri basamaktan prim ödemeye devam edebilirler. Bunların tekrar yaşlılık aylığı talep etmeleri halinde, en az üç tam yıl prim ödemiş olmaları kaydıyla haklarında bu Kanunun yaşlılık sigortası hükümleri uygulanır."; hükümleri ile 5434 sayılı Kanunun Ek 11.maddesindeki “T.C.Emekli Sandığı Kanununa tabi daire, kurum ve ortaklıklar ile bunların Sosyal Sigortalar Kanununa tabi işyerlerinde emekliliğe tabi olmayan ücretli, geçici kadrolu veya yevmiyeli hizmetlere tayin edilen emeklilerin, buralarda çalıştıkları sürece emekli aylıkları kesilir.”, 99 maddesindeki “Emekli, adi malullük, vazife malullüğü, dul veya yetim aylığı, son hizmet zammı alanlardan; hiçbir şarta bağlı olmaksızın emeklilik hakkı tanınan vazifelere tayin edilenlerin, aylıklarının tamamı, bu vazifelere tayinleri tarihini takip eden ay başından itibaren kesilir.”, 100. maddesindeki, "Emekli, adi malullük veya vazife malullüğü aylığı almakta iken (Erlerle emeklilik hakkı şarta bağlı olanlar hariç) emeklilik hakkı tanınan bir vazifeye tayin edilenlerin tekrar emekliye ayrılmalarını istemeleri veya emekliye sevk edilmeleri halinde kendilerine veya ölümlerinde dul ve yetimlerine eski ve yeni hizmetlerinin toplamı üzerinden ve bu kanun hükümleri dairesinde aylık bağlanır... Ancak, bu gibilere yeniden bağlanacak aylıklar eski aylıklarından az olamaz.";hükümleri nazara alındığında, davacının 506 sayılı Yasaya göre yaşlılık aylığı tahsisinden sonra, 5434 sayılı Yasaya tabi çalışmaları nedeniyle emekli aylığına hak kazandığında, bu çalışmaların öncesinde gerçekleşen 506 sayılı Yasaya tabi hizmetlerin 2829 sayılı Yasa hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğinin kabulü zorunludur. Ayrıca, davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Kamu Görevlileri Emeklilik İşlemleri Dairesi Başkanlığının 24.11.2008 tarihli yazıları ile davacının 506 sayılı Yasaya tabi hizmetlerinin Sandıklarınca 15.11.2006 tarihinde bağlanan yaşlılık aylığında nazara alınacağının bildirilmesi ve Danıştay 10.Dairesinin 15.10.1998 tarihli 777/4886 sayılı kararında, 5434 sayılı Yasa kapsamında emekli aylığı almakta iken, anılan Yasaya tabi kurumun, %55 hissesine sahip olduğu kuruluşta geçen 506 sayılı Yasa kapsamındaki çalışmalar esnasında, anılan Yasanın Ek 11.maddesi çerçevesinde emekli aylığının kesilmesi gerektiği ve yaşlılık aylığı tahsisinden sonraki farklı sosyal güvenlik kurumu kapsamındaki çalışmanın 2829 sayılı Yasa kapsamında değerlendirilmesinin mümkün bulunduğunun belirtilmesi göz önüne alındığında, davacının 01.02.1966 tarihinden itibaren devam ede gelen farklı sosyal güvenlik kurumları kapsamındaki çalışmalarının, son çalışmanın geçtiği Yasa kapsamında bağlanacak yaşlılık aylığında gözetilmesinin mümkün olduğu da görülmektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Hal böyle olunca, mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular çerçevesinde, davacının 01.02.1966-06.01.1998 tarihleri arasında gerçekleşen farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışmalarının, 2829 sayılı Yasa hükümleri çerçevesinde, 5434 sayılı Yasaya göre bağlanan emeklilik aylığında nazara alınmasının gerektiği, 14.03.2007 tarihli tahsis talebi üzerine, 15.11.2006 tarihinden itibaren 506 sayılı Yasa kapsamında tahsis edilen ikinci yaşlılık aylığını almasının mümkün olmadığı gözetilerek karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır...),</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek, direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, gereği görüşüldü:</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">KARAR : Davacı vekili, müvekkiline Emekli Sandığı ve SSK hizmetleri ile askerlik borçlanması ve 1991 sayılı Kanun'a göre borçlanma süreleri dikkate alınarak, 01.10.1993 tarihinden geçerli olmak üzere SSK tarafından yaşlılık aylığı bağlandığını, daha sonra, 01.01.1998 – 06.01.1998 tarihleri arasında SSK'ya tabi olarak, 07.01.1998-26.10.2006 tarihleri arasında Emekli Sandığına tabi olarak çalıştığını, SSK kapsamındaki çalışması nedeni ile yaşlılık aylığının iptal edildiğini, Kuruma, iptal edilen aylıkların bağlanması için yaptığı başvurunun, çalışmasının sona erdiği tarihten sonra talepte bulunmadığı gerekçesi ile ret edildiğini, daha sonra 5335 sayılı Kanun'un 30. maddesi gereğince, Emekli Sandığına tabii çalışmasının sona ermesi nedeni ile 15.11.2006 tarihinden geçerli olmak üzere aylıklarının yeniden başlatıldığını, Ankara 9.İş Mahkemesinin kararı ile yaşlılık aylığını durduran Kurum işlemin iptal edilerek, 07.01.1998 tarihi ile 5335 sayılı Kanun'un yürürlüğe girdiği 27.04.2005 tarihleri arasına ait yaşlılık aylıklarının ödenmesine karar verildiğini, davacının, 07.01.1998-26.10.2006 tarihleri arasındaki 8 yıl 10 ay hizmeti ve 2 yıl 2 ay fiili hizmet zammı süresi olmak üzere toplam 11 yıl hizmet süresi üzerinden yaş haddi nedeni ile 15.11.2006 tarihinden geçerli olmak üzere Emekli Sandığı tarafından ikinci bir emekli aylığı bağlandığını, Kurum tarafından tekrar bağlanan 506 sayılı Kanun kapsamındaki yaşlılık aylığının ise 15.11.2006 tarihinden itibaren iptal edildiğini ve 15.11.2006-24.01.2009 döneminde ödenen aylıkların davacı adına borç kaydedildiğini belirterek, davalı Kurum işleminin iptali ile yaşlılık aylığının 15.11.2006 tarihinden itibaren yeniden bağlanması ve durdurulduğu tarihten itibaren ödenmesi gerektiğinin tespitini istemiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Davalı SGK vekili, davacıya 3030 gün 5434 Emekli Sandığı Kanunu'na tabi, 6239 gün 506 sayılı Kanun'a tabi çalışmaları olmak üzere, toplam 9269 gün üzerinden 01.10.1993 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığını, 02.01.1998 tarihinden itibaren tüm sigorta kolları kapsamında çalışmaya başlaması ve aylıklarının kesilmesini talep etmesi üzerine 506 sayılı Kanun'un 63.maddesi gereği aylıklarının çalışmaya başladığı tarih itibariyle kesildiğini, 14.03.2007 tarihli tahsis talebi nedeniyle işten ayrıldığı tarihi takip eden ay başı olan 15.11.2006 tarihinden itibaren yeniden aylıklarının başlatıldığını, yapılan inceleme sonucu, davacının 506 sayılı Kanun'a ve 5434 sayılı Kanun'a tabi hizmetler üzerinden 506 sayılı Kanun hükümlerine göre bağlanan yaşlılık aylığında dikkate alınan hizmetler de dahil olmak üzere emeklilik sonrası çalışmalarıyla birlikte yeniden aylık hesaplanacağının tespit edilmesi nedeniyle, yeniden başlatılan yaşlılık aylığının 02.01.1998-07.01.1998 tarihleri arasındaki hizmeti de dahil edilerek, emeklilik öncesi ve sonrası tüm hizmetleri ile birlikte Emekli Sandığınca aylık bağlanması işleminde değerlendirileceği gerekçesi ile 15.11.2006 tarihi itibariyle iptal edildiğini, Kurum işleminin doğru olduğunu belirterek, davanın reddini istemiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Yerel Mahkemece, 506 sayılı Kanun'a göre yaşlılık sigortasından aylık alanların bu aylıklarının ancak, 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlamaları halinde kesileceği, T.C.Emekli Sandığına tabi bir işte çalışmanın yaşlılık aylığının kesilmesini gerektirmediği, Sosyal Güvenlik Kuruluşlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında 2829 sayılı Kanunun'da da, T.C.Emekli Sandığına tabi işte çalışmaya başlamasıyla 506 sayılı Kanun'a göre bağlanan yaşlılık aylığının kesileceği yönünde bir hüküm bulunmadığı, bu nedenle, davacıya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra kanunda öngörülen haller dışında artık bu haktan feragat edilmesinin mümkün olmadığı, SSK mevzuatına göre bağlanan yaşlılık aylığının kesilmesini gerektiren bir durumun bulunmadığı gerekçesiyle, davanın kabulüne dair verilen karar, davalı SGK vekilinin temyizi üzerine Özel Daire'ce yukarıda başlık bölümünde açıklanan gerekçelerle bozulmuştur.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Mahkemece, önceki kararda direnilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Hükmü temyize davalı SGK vekili getirmektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Uyuşmazlık, sigortalının aynı döneme rastlamayan çalışmaları nedeniyle, farklı iki Sosyal Güvenlik Kurumundan yaşlılık aylığı bağlanmasının mümkün olup olmadığı, 5434 sayılı Kanun'a tabi 07.01.1998-26.10.2006 tarihleri arasında geçen çalışmaları nedeniyle 15.11.2006 tarihinden itibaren 5434 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı bağlanan davacıya, 1993 yılı öncesi geçen çalışmaları nedeniyle 01.10.1993 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun'a göre bağlanan yaşlılık aylığının, 5434 sayılı Kanun'a tabi çalışmaların sona erdiği 15.11.2006 tarihinden itibaren tekrar bağlanmasının mümkün olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Sosyal güvenlik, toplumda yaşayan her kesimi hiçbir ayrım gözetmeksizin hayatın çeşitli sosyal risklerine karşı ekonomik güvence altına alarak yarın endişesinden kurtarmaya, toplumda yoksul ve muhtaç insanlara yardım ederek, onlara insan onuruna yaraşır en az yaşam düzeyi sağlamaya çalışır. Böylelikle bir ülkede, sosyal adaletin ve sosyal devlet ilkesinin gerçekleştirilmesine hizmet eder. Sosyal edimler (yardımlar) sağlayan tüm alanlarda olduğu gibi, sosyal sigortalar da sosyal adalet ve sosyal güvenliğin gerçekleştirilmesi amacına hizmet etmeye ve insana, insan onuruna layık bir yaşam düzeyi sağlamaya yöneliktir. Sosyal güvenlik, sadece insanların geleceğini güvence altına almaya yönelik bir kurallar bütünü olmayıp, her şeyden önce bir sosyal program ya da politikadır. Bu politikada asıl hedef, insanların belirli sosyal risklere karşı ekonomik güvenliklerinin ve sosyal adaletin sağlanması ise de, bunun içinde durmadan değişen kural ve ilkeler, türlü yöntemler ve önlemler yer almaktadır. Bu niteliği itibarıyla sosyal güvenlik bir hukuk dalı olmaktan çok, bir sistemdir (Prof.Dr.A.Can Tuncay/Prof.Dr. Ömer Ekmekçi, Yeni Mevzuat Açısından Sosyal Güvenlik Hukukunun Esasları, 2'nci Bası, İstanbul 2009, s. 3, 5, 115).</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Devletin, Anayasa'da güvence altına alınan sosyal güvenlik haklarının yaşama geçirilmesi için gerekli teşkilatı kurması ve diğer önlemleri alması, sosyal güvenlik politikalarını bilimsel verilere göre belirlemesi ve bunun için gerekli yasal düzenlemeleri yapması doğaldır. Sosyal sigorta programlarının sigortacılık ilkeleri ve çağdaş standartlarla uyumu ve malî açıdan sürdürülebilirliği, sosyal sigorta kuruluşlarının idarî ve malî etkinliklerinin artırılması için gerekli rejimin oluşturulmasını zorunlu kılar. Nesnel ve sürekli kurallarla sağlam ve sağlıklı temellere oturtulmayan bir sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilir olması düşünülemez. Bu düzenin korunması Anayasa'nın 60'ıncı maddesinde yer alan sosyal güvenlik hakkının güvenceye alınması için de zorunludur (Anayasa Mahkemesi'nin 26.01.2011 gün ve 2008/109 Esas, 2011/25 Karar sayılı kararı).</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Ülkemizde, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu, 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu, 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu olmak üzere beş ana sosyal güvenlik yasası bulunmakta olup, bu mevzuatlarda düzenlenen sosyal güvenlik hakkı, Sosyal Sigortalar Kurumu, kısaca Bağ–Kur olarak adlandırılan Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu ve Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı tarafından yerine getirilmekte iken, öncelikle 20.05.2006 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, örgütlenme yasası niteliğindeki 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu ile kamu tüzel kişiliğine sahip, idari ve mali açıdan özerk Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kurularak, anılan üç kurum tek çatı altında bu Kurum'da birleştirilmiş, sonrasında mevzuat birliğini sağlamaya yönelik olarak, istisnaları dışında 01.10.2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun kabul edilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">5510 sayılı Kanununun 30.maddesinde, Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa sigortalı olan kişilerden yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra; Kanun'un 4'üncü maddenin birinci fıkrasının (b) bendinin (4) numaralı alt bendi hariç olmak üzere, bu Kanuna göre veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıklarının, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından kesileceği, bu şekilde aylıkları kesilenlerden, Kanuna tabi çalıştıkları süre zarfında 80'inci maddeye göre belirlenen prime esas kazançları üzerinden 81'inci madde gereğince kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait prim alınacağı, işten ayrılarak veya işyerini kapatarak yeniden yaşlılık aylığı bağlanması için yazılı istekte bulunanlara ya da emekliye ayrılan veya sevk edilenlere, yazılı istek tarihini veya görevinden ayrıldığı tarihi takip eden ödeme döneminden itibaren yeniden yaşlılık aylığı hesaplanarak bağlanacağı, yeni aylığın, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılacak artışlar uygulanarak bu fıkrada belirtilen aylık başlangıç tarihi itibarıyla bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmi aylığın toplamından oluşacağı, emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmı aylık, talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı ve emeklilik sonrası çalışmaya ait prime esas kazançları üzerinden 29'uncu maddeye göre hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadar olacağı kabul edilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">5510 sayılı Kanun'un geçiş hükümlerini içeren Geçici 7.maddesi hükmü uyarınca, uyuşmazlığa uygulanacak olan mülga 506 sayılı Kanun'un “Yaşlılık aylığı alanların yeniden çalışmaları” başlıklı 63.maddesinde “Bu Kanuna göre yaşlılık aylığı almakta iken, sigortalı olarak çalışmaya başlayanların yaşlılık aylıkları çalışmaya başladıkları tarihte kesilir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Yaşlılık aylıkları kesilenlerden yeniden çalıştıkları süre zarfında 78'inci maddeye göre prime esas kazançları üzerinden 73'üncü madde gereğince prim alınır. Yaşlılık aylıkları kesilenlerden işten ayrılarak yaşlılık aylığı verilmesi için yazılı talepte bulunan sigortalıya yeniden bağlanacak yaşlılık aylığı talep tarihini takip eden ödeme döneminden başlanarak ödenir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Yeni aylık, eski aylığın kesildiği tarihten sonra aylıklara yapılan artışlar uygulanarak ikinci fıkrada belirtilen aylık başlangıç tarihi itibariyle bulunan tutarı ile emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmî aylığın toplamından oluşur. Emeklilik sonrası çalışmaya ait kısmî aylık, talep tarihindeki emeklilik öncesi ve sonrası prim ödeme gün sayısı toplamı üzerinden, 61'inci maddeye göre hesaplanan aylığın emeklilik sonrası prim ödeme gün sayısına orantılı bölümü kadardır…” denilmektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Ayrıca 27.04.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5335 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 30.maddenin 2. ve 3.fıkrasında,</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">“Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar bu aylıkları kesilmeksizin; genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin %50'sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamaz ve görev yapamazlar.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Diğer kanunların emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta iken emeklilik veya yaşlılık aylıkları ve/veya diğer tazminatları kesilmeksizin atanmaya, çalıştırılmaya veya görevlendirilmeye izin veren hükümleri ile 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun ek 11'inci maddesine göre 1.1.2005 tarihinden önce alınmış Bakanlar Kurulu kararları uygulanmaz” şeklindedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">01.10.2008 tarihinde 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu yürürlüğe girmiş; bu Kanun'un 105.maddesinde “Uygulanmayacak hükümler” arasında 5335 sayılı Kanun'un 30 uncu maddesine yer verilmemiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Hal böyle olunca, anılan maddenin halen yürürlükte olduğunun kabulü gerekir. Anılan yasal düzenlemeye aykırı biçimde çalışılması durumunda; çalışanların, fiilen çalıştıkları dönemdeki emeklilik veya yaşlılık aylıklarının Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kesilmesi gerekmektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Nitekim, Hukuk Genel Kurulu'nun 27.05.2009 gün ve 2009/21-168 E., 2009/218 K.; Hukuk Genel Kurulu'nun 01.12.2010 gün ve 2010/10-586 E., 2010/615 K.; Hukuk Genel Kurulu'nun 06.04.2011 gün ve 2010/21-726 E., 2011/68 K. ve Hukuk Genel Kurulu'nun 05.10.2011 gün ve 2011/10-476 E., 2011/584 K., Hukuk Genel Kurulu'nun 21.03.2012 gün ve 2012/10-20 E., 2012/235 K. sayılı kararlarında da aynı ilke benimsenmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerinin Birleştirilmesi Hakkındaki Kanun'un 1.maddesinde, Kanunun amacı; çeşitli sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi suretiyle ilgililerin sosyal güvenliklerinin sağlanması usul ve esaslarının düzenlenmesi olarak belirtilmektedir. Söz konusu Kanun'unn 8.maddesinde; birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden ilgililere son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan kurumca kendi mevzuatına göre aylık bağlanacağı, ancak, malullük, ölüm, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa göre yaş haddinden re'sen emekli olma halinde, kendi mevzuatına göre aylık bağlanacağı kabul edilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Bu bağlamda 2829 sayılı Kanun kapsamında birleştirilecek süreler; anılan Kanunun 2.maddesi hükmünde sıralanan kurumlarda (T.C.Emekli Sandığı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu ile Sosyal Sigortalar Kurumu ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun'un geçici 20.maddesine göre kurulan emekli sandıklarında) 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu ve 2926 sayılı Tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine göre kurumlarına emeklilik keseneği veya malullük yaşlılık ölüm sigortaları primi ödenerek geçirilen sürelerdir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">2829 sayılı Kanun'un 4.maddesinde, Kurumlara tabi çeşitli işlerde çalışmış olanların hizmet sürelerinin, aynı tarihlere rastlamamak kaydıyla bu Kanuna göre aylık bağlanmasına hak kazanıldığında birleştirileceği, hizmet süreleri toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmayacağı, 5.maddesinin son fıkrasında, malullük ile vazife malullüğü aylığı bağlananlardan kontrol muayeneleri sonunda aylığı kesilmiş bulunanlar dışında kurumlardan birinden aylık bağlanmış veya aylık alma haklarını kaybetmiş olanların, söz konusu devrelere ait hizmet sürelerinin yapılacak birleştirmede dikkate alınmayacağı belirtilmektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Tüm bu yasal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kurularak, üç ayrı sosyal güvenlik kurumu, tek çatı altında birleştirilmiş, mevzuat birliğini sağlamaya yönelik olarak da, 5510 sayılı Kanun'un kabul edilmesi dikkate alındığında, sosyal güvenlik sisteminin yapısı itibariyle, çifte sigortalılık üzerinden birden fazla yaşlılık aylığına hak kazanmaya olanak vermediğinin kabulü gerekir. Öte yandan, çeşitli sosyal güvenlik kurumlarına tabi olarak geçen hizmet sürelerinin birleştirilmesi suretiyle ilgililerin sosyal güvenliklerinin sağlanması amacı ile kabul edilen 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerinin Birleştirilmesi Hakkındaki Kanunun, 4.maddesinde aynı tarihlere rastlamayan çalışmaların birleştirilebilmesi için, birleştirilen çalışmaların toplamının aylık bağlanmasına yeterli olması gerekmektedir. Bu nedenle aynı tarihlere rastlamayan çalışmaların her iki çalışmaların birleştirilmesinden, çalışmaların toplamının aylık bağlanmasına yeterli olmaması halinde birleştirilmeleri mümkün olmadığı gibi; tek başına bir çalışmanın aylık bağlanmasına yeterli olması halinde, kişinin tüm sosyal güvenlik kurumlarına tabi hizmet sürelerini birleştirmeye zorlamayacağı gibi, hizmet birleştirilmesi yapılarak yaşlılık aylığı bağlanan kişilerin, çalışmaya başlaması nedeniyle yaşlılık aylıklarının kesilmesi halinde, çalışmanın sona ermesi üzerine tekrar bağlanacak olan yaşlılık aylığının hesaplanmasında önceki hizmet birleştirmesinin değerlendirilmesini yasaklayan açık bir düzenleme de söz konusu değildir. Aksi düşünce bir kurumda geçen çalışmaların bölünerek iki farklı yaşlılık aylığı bağlanmasında değerlendirilebileceği sonucunu doğuracak olup bu ise 2829 sayılı Kanunun amacına aykırı olduğu gibi, sosyal güvenlik sisteminin genel ilkelerine de aykırı olacaktır. Kaldıki, davacı 01.10.1993 tarihinde başlayan yaşlılık aylığı için talep dilekçesinde; 2829 sayılı Kanun uyarınca hizmetlerin birleştirilmesi iradesini belirtmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Bu nedenle, somut olayda, 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra Emekli Sandığına tabi çalışmaları nedeni ile 5335 sayılı Kanun'un 30.maddesi nedeniyle, kanunun yürürlüğe girdiği 27.04.2005 tarihinden itibaren kesildiği mahkeme kararı ile tespit edilen davacının, söz konusu çalışmasının sona ermesi üzerine, tekrar yaşlılık aylığı bağlanması için talepte bulunduğunda, 01.02.1966 tarihinden itibaren devam ede gelen farklı sosyal güvenlik kurumları kapsamındaki çalışmalarının, son çalışmanın geçtiği Kanun kapsamında bağlanacak yaşlılık aylığında gözetilmesinin mümkün olduğuna ve davacının 01.02.1966-06.01.1998 tarihleri arasında gerçekleşen farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi çalışmalarının, 2829 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde, 5434 sayılı Kanun'a göre bağlanan emeklilik aylığında nazara alınmasının gerektiği, 14.03.2007 tarihli tahsis talebi üzerine, 15.11.2006 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında tahsis edilen ikinci yaşlılık aylığını almasının mümkün olmadığına işaret eden, Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulması gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Bu konuda, Hukuk Genel Kurulu'nda yapılan görüşmelerde azınlıkta kalan görüş sahipleri; 2829 sayılı Kanun'un 5.maddesine göre hizmet birleştirmesinin aylık bağlandıktan sonra yapılamayacağı ve ancak bir kez hizmet birleştirmesinin yapılmasının mümkün olduğu davacının bu hakkını 01.10.1993 tarihinde yaşlılık aylığı bağlanması sırasında kullandığı, ayrıca farklı Kurumda geçen çalışmaların tek başına yaşlılık aylığı bağlanmasına yeterli olması halinde 2829 sayılı Kanun'a göre kişileri hizmet birleştirilmesi yapmaya zorlanılamayacağı gibi, farklı iki kurumda geçen ve birbiri ile çakışmayan çalışmalar nedeniyle iki farklı aylık bağlanmasını engelleyen, açıkça bir yasal düzenleme bunmadığını belirterek direnme kararının onanması gerektiğini savunlmuşlarsa da, bu görüş kurul çoğunluğunca, yukarıda açıklanan nedenlerle benimsenmemiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">SONUÇ : Davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının Özel Daire bozma kararında gösterilen nedenlerden dolayı 6217 sayılı Kanun'un 30.maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na eklenen “Geçici Madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 429.maddesi gereğince belirtilen gerekçeyle BOZULMASINA, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 8/ son maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 15.01.2014 gününde oyçokluğuyla karar verildi.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">KARŞI OY :</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Davacı sigortalıya 1966 ile 1993 yılı arasındaki kısmen 5434 sayılı Kanun ile kısmen 506 sayılı Kanuna tabi çalışmalırından ötürü 01.10.1993 tarihi itibariyle 2829 sayılı Yasa hükümleri uygulanarak 506 sayılı Yasa üzerinden yaşlılık aylığı bağlanmıştır. Davacı aylıklarını 1998 yılına kadar sorunsuz olarak almaya devam etmiş ise de, 02.01.1998 ile 06.01.1998 tarihleri arasındaki 5 günlük 506 sayılı Yasaya göre gerçekleşen fiili çalışmalarından ötürü kurmca bağlanan yaşlılık aylığı ikinci kez çalışmaya başlaması nedeni ile kendi isteği üzerine durdurulmuştur.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Davacı, kesilen aylığının yeniden bağlatılması yönünde Kurumdan hiçbir talepte bulunmamıştır. Ancak, 15.01.1998 tarihinden itibaren 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa tabi olarak çalışmaya başlamış olup, 65 yaşını doldurduğu yılda 15.11.2006 tarihinden itibaren ikinci olarak sandıktan emekli aylığı bağlanmıştır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Bu olgular devam ederken davacı, 2007 yılında geriye dönük olarak 506 sayılı Yasa gereğince Kurum tarafından bağlanmış ancak, 1998 yılında 5 günlük aktif sigortalı çalışması nedeniyle kesinlen yaşlılık aylıklarının bu tarihten itibaren ileriye dönük, 1998'den 15.11.2006 tarihleri arasındaki süreye ilişkin ay be ay faiziyle birlikte tahsili yolunda Kurum aleyhine alacak davası açmıştır. Bu istemin yanısıra 1998 yılında gerçekleşen 5 günlük zorunlu sigortalı çalışmasının 2829 sayılı Yasa hükümleri gereğince hizmet birleştirmesine tabi tutulmaması gerektiğinin de tespitine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, istemin tümünün kabulüne karar verilmiş ise de; Yargıtay Yüksek 10.Hukuk Dairesince temyiz incemesi sırasında gerekli düzeltme yapılarak hükmün 1998 ile 01.01.2005 tarihleri arasındaki süre ile sınırlı tutulmasının gerekliliği vurgulanıp düzeltilerek onama yapılmıştır. Bunun anlamı, davacının 1993 yılında bağlanan yaşlılık aylıklarının 2005 yılına kadar ödendiğinden ve Kurum emekli sigortalısı olduğu yaşlılık aylıklarını aldığı dönemde de aynı zamanda 1998 ile 2006 yılları arasında 5434 sayılı Yasaya tabi aktif sandık çalışanı olarak bulunduğu görülmektedir. Bu sandık iştirakçiliğinden 05.11.2006 tarihinden itibaren emekli aylığı da bağlanmıştır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Dosya kapsamına göre sigortalının 15.11.2006 tarihinde, gerek Kurum gerekse sandıktan olmak üzere, 2 aylık almaya hakettiği görülmektedir. Aynı çalışanın öncelikle 2 yaşlılık aylığına birden hakkazanmasının mümkün olup olmadığının tartışılması gerekmektedir. Sigortalının 1966 ve 1993 yılları arasındaki çalışmaları için 506 sayılı Yasaya göre bağlanan yaşlılık aylığının 15.11.2006 (5434 sayılı Yasaya görede emekli aylığı bağlandığı için) tarihiden itibaren her iki sosyal güvenlik kuruluşundan birden yaşlılık aylığı alınmasının mümkün olmadığı, Sosyal güvenlik sisteminin çifte sigortalılık üzerinden birden fazla yaşlılık aylığına hak kazanmaya olanak vermeyen yapısı da dikkate alınmalı denilerek 506 sayılı Yasaya göre bağlanan yaşlılık aylığının alınmasının mümkün olamayacağı gerekçesi ile mahkemenin kabul yönündeki hükmü Yargıtay 10.Hukuk Dairesince bozulmuştur.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Görüldüğü üzere, sigortalıya bağlanan birinci yaşlılık aylığı 506 ve 2829 sayılı Yasa hükümleri gereğince Sosyal Sigortalar Kurumundan olup, ikinci olarak bağlanan emekli aylığı ise, 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu hükümleri gereğincedir. Yüksek 10.Hukuk Dairesinin sosyal güvenlik kurumundan aynı zamana rastlayan çalışmalar nedeniyle (çifte sigortalılık) birden fazla yaşlılık aylığı hakedilmez ilkesine tarafımcada katılınmakla birlikte, bağlanan yaşlılık aylıklarının hangi Kurumlardan bağlandığına ve farklı Kurumlardan olduğuna dikkat çekmek gerekmektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">506 sayılı Yasanın 60... 63.madde hükümleri Sosyal Sigortalar Kurumunun aylık bağlama ve kesme esaslarına yer vermekte olup, 5502 sayılı Yasanın 1. ve 2.madde hükümlerinden Kurumun bağlı olduğu Bakanlık Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıdır. Bütçesinin sigortalıların ücretlerinden işçi ve işveren payları üzerinden kesilen primlerle sürdürmekte olduğu görülmektedir. Benzeri konumdaki 1479 sayılı Yasaya bağlı Esnaf Bağ-Kur'un aynı Bakanlığa bağlı ancak sistem olarak farklılık oluşturan gelirlerinin kendi nam ve hesabına çalışan sigortalılarca farklı oranda yatırılan primler üzerinden sağlandığı ve basamak seçme sistemi yöntemince aylık bağlandığı görülmektedir. Anılan son yapıyla benzerlik teşkil eden ve primlerinin yine sigoralısı tarafından karşılanan 2926 sayılı Tarım Bağ-Kur ile süreksiz tarım işçilerini kapsamına alan 2925 sayılı Yasadaki Tarım işçileri sosyal sigortalısının 506 sayılı Yasa sigortalıları ile harmanlanması ve aynı kaynaktan yararlandırılması doğru olmazdı. Bu nedenle yukarıdaki ilkenin benimsenmesi isabetlidir. Burada göz önünde bulundurulması gereken Kurumlar sosyal sigorta kurumlarıdır. T.C.Emekli Sandığı yapısı gereği bu kurumlardan ayrı tutulmalıdır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Davacının çalışmaya başladığı tarihten itibaren Kanunla kurulan, Emeklilere parasal destek sağlayan nitelikteki bir Kuruluş olan, T.C.Emekli Sandığı'nın yapısı incelendiğinde Maliye Bakanlığına bağlı 08.06.1949 tarihli kuruluş olduğu, iştirakçilerinin ilgili Yasasının kurucu maddelinde tek tek tadat ederek belirlendiği, gelirlerinin aktif çalışanlarca hakedilen ücretlerden ve stopaj usulu keseneklerle elde edildiği görülmektedir. Kesenek oranlarının çalışanlarının ünvan, kadro, derece, kademe vs. gibi Kanunda karşılığında yer aldığı oranda tahsil edildiği görülmektedir. Hukuksal yapısı sosyal güvenlik kurumlarındaki oluşumlardan çok farklıdır. Emeklilerine aylık bağlama ve kesme durumları diğer Yasalarla hiç kıyaslanmadan kendi yapısındaki iç dinamik ve kurallarla belirlenmiştir. Türk vatandaşlığından çıkma veya çıkarılma hali dışında aylıkları hak etmeme gibi durum söz konusu değildir. Böylece T.C.Emekli Sandığının diğer sosyal güvenlik kurumları ile karşılaştırılmaması, ayrı bir yere konulması gerekmektedir. Bu nedenle diğer sosyal güvenlik kurumlarından aylık bağlandığında farklı konumdaki T.C.Emekli Sandığından da aylık bağlanmasının yasal bir engeli olmadığı görülmektedir. Bütcesi ve kaynakları ile mensuplarının statüsü farklıdır. Sosyal sigortaya göre hizmet akti ile çalışanların yasası olan 506/63.maddenin ilk cümlesinde aylık kesme nedeni yer almaktadır. Bu yasa hükümlerinden yararlanabilmek için SSK.'lı çalışmakta iken aylığı durdurulup yeniden SSK'lı çalışma yapılması ön koşuldur. Seçenekler ya aylığı kestirerek çalışmaya devam etmek ya da aylığı kestirmeksizin destek primi ödeyerek SSK.'lı çalışmadır.Davacı gerekmediği halde birinci hali tercih etmiştir ve sonrasında 5434 sayılı Yasaya göre çalışmıştır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">16.05.2006'de yürürlüğe giren 5502 sayılı Yasa hükümleri gereğince tüm sosyal güvenlik kurumları ile T.C.Emekli Sandığı Mensupları teşkilat ve kurumları ile bir çatı altında toplandığından özlük ve emeklilik haklarının birlikte düşünülmesi gerekmektedir. Davacı sigortalı kişisel performansını zorlayarak ve sergileyerek her iki sosyal oluşumdan ayrı ayrı yaşlılığı için birikim elde etmiştir. Yasada olmayan bir nedenle hizmetelerin ve ödenen primlerin tümden yok saymak ve SSK'dan bağlanan aylığı kesmek hakkaniyete ve hukuka uygun değildir. T.C.Emekli Sandığından aylık ödenmesi 506 sayılı Yasaya göre hakedilen yaşlılık aylığına engel teşkil etmemektedir. Nitekim, dosya içerisindeki Kurum vekilinin 08.06.2009 tarihli cevabi yazılarında ....... 15.11.2006- 24.01.2009 tarihleri arasında ödenen aylıkların borç çıkartıldığının bildirilmesi üzerine 20.02.2009 tarihli ve 912380 sayılı işlem ile ilgilinin tüm hizmetlerinin birleştirilerek toplam 36 yıl 11 ay hizmeti üzerinden 15.11.2006 tarihinden başlamak üzere aylıklarının tadil edilerek aylık ve ikramiye farkının ilgiliye ödendiği, sonraki 31.03.2009 tarihli ve 930169 sayılı işlem ile 1 ay SSK hizmeti ile 6 ay askerlik borçlanması hizmeti daih edilmek üzere toplam 37 yıl 4 ay üzerinden aylıklarının tadil edildiği ...... yolunda olduğu yer almaktadır. Bu yazıdan anlaşılması gerekenler tamamen mali haklara ilişkin olup davacıya tüm çalışma süreleri üzerinden ikramiye farkının ödendiği ve de 15.11.2006 dan sonraya ilişkin aylıklarının da ödendiği belirtilmektedir. Yoksa ilgili daire başkanlığınca yeniden aylık bağlamanın düşünüldüğü veya bağlanacağı hususu mümkün değildir. Çünkü bu imkanı sağlayacak özel bir yasa maddesi henüz yürürlükte yoktur. 506 sayılı Yasanın 63.maddesi de uygun değildir. Üstelik tüm süre birleştirilerek bağlanmış bir aylık da söz konusu değildir. Bu yazıya yanlış anlam verilerek Yüksek Dairece, yeni bir aylık bağlanabileceğine üstelik 2829 sayılı Yasanın birleştirme hükümlerinden faydalanacağının bozma kararında yazılması tarafımca isabetli görülmemektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Diğer yandan Yüksek Dairenin bozma kararına dayanak alınan ve emsal gösterilen gerekçede yazılı Danıştay 10.Hukuk Dairesinin 24.11.2008 tarihli kararı ise 506 sayılı Yasaya tabi maddi somut olaya uymamaktadır.Kararda yazılı çalışmalar önce 5434 sayılı Yasa, sonra SSK.'lı olarak geçmektedir ve yasal dayanağı 1475 sayılı İş Yasasının tek yürürlükte maddesi olan 14.maddenin V, VI, VII.fıkralarıdır. Bu maddede anlatılan haklar mali haklara ilişkin işçinin emekli ikramiyesi ve kıdem tazminatının kamudaki son çalışmayla nasıl birleştirileceği ve hangi halde ödeneceğine ilişkindir. Bu hakların verilmesi sırasında 2829 sayılı Yasa hükümlerine ihtiyaç yoktur. Somut olayda ise önce 506 sayılı Yasaya dayalı çalışma sonra 5434 sayılı Yasaya dayalı çalışma mevcuttur. Bu nedenle de bu kararın dayanak alınması doğru değildir</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Tarafımca, Yüksek 10.Hukuk Dairesinin bozma kararının gerekçesinde yer aldığı gibi sigortalıya aynı anda iki sosyal güvenlik kurumundan (birisi 5434 ile ilgili) yaşlılık aylığı bağlanması mümkün değildir yolundaki görüşüne katılmakla birlikte şahsi görüşümü doğrulayan ve sigortalının hizmetlerinin tümünü mali yönden değerlendirerek davacının mağduriyetini önleyen ve talebini karşılar yöndeki idari işlemi takdirle karşılamak gerekmektedir. Ancak her iki aylığın ayrı ayrı bağlanmadığı hususu hala mevcut bulunduğuna göre Kurumun işlemi eksik bulunmaktadır. Uyuşmazlığın bu yönde giderilmesi ve her iki aylığa hak kazanıldığının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu yöndeki Mahkeme kararı ve direnme kararı isabetlidir. Somut olayda gerek 506 sayılı Yasanın 63.maddesi gerekse 2829 sayılı Yasanın da ikinci kez uygulanması olanağı yoktur. 10.Hukuk Dairesinin bozma ilamında önerildiği üzere aylıkların birleştirilmesi için önerilen 2829 sayılı Yasanın 5.maddesinin son fırkasının engelleyici hükmü gereğince bir sigortalıya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra tüm sonuçları ile ortadan kaldırılıp bu yasa gereğince yeniden bir başka aylık bağlanmasının mümkünatı yoktur.Üstelik bu çalışma 5434 sayılı Yasaya ait olduğundan birinci aylığı almanın engeli de söz konusu değildir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Yukarıda anlatılan nedenlerden ötürü Yerel Mahkemenin direnme Kararının onanması gerektiğinden aksi yöndeki gerekçelerle Hukuk Genel Kurul çoğunluğunun Yüksek Dairenin bozmasını benimseyen kararına katılmamaktayım.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p>T.C.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">YARGITAY</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Üçüncü Hukuk Dairesi</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">E: 2014/7090</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">K:2014/13588</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">T: 20.10.2014</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;mso-fareast-font-family:Symbol;mso-bidi-font-family: Symbol">·<span style="font-stretch: normal; font-size: 7pt; font-family: 'Times New Roman';"> </span></span><!--[endif]-->Elektrik Kullanımına İlişkin Kayıp-Kaçak Bedelinin Tüketiciye Fatura Edilmesi</p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol; mso-fareast-font-family:Symbol;mso-bidi-font-family:Symbol">·<span style="font-stretch: normal; font-size: 7pt; font-family: 'Times New Roman';"> </span></span><!--[endif]-->İletim Sistemi Kullanım ve Dağıtım Bedeli</p> <p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol; mso-fareast-font-family:Symbol;mso-bidi-font-family:Symbol">·<span style="font-stretch: normal; font-size: 7pt; font-family: 'Times New Roman';"> </span></span><!--[endif]-->Hukuk Devleti </p> <p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-indent: -18pt;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family:Symbol;mso-fareast-font-family:Symbol;mso-bidi-font-family: Symbol">·<span style="font-stretch: normal; font-size: 7pt; font-family: 'Times New Roman';"> </span></span><!--[endif]-->Şeffaflık</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Özet: Elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile başka kişiler tarafından kaçak kullanmak suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düşüncesi ile bağdaşmaz. Nihai tüketici olan vatandaşın faturalara yansıtılan kayıp-kaçak, perakende satış hizmet, psh sayaç okuma, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedelinin hangi miktarda olduğunun apaçık denetlenebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediğini bilmesi, şeffaflık ve hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarındandır. Kayıp-kaçak, dağıtım, sayaç okuma bedeli, perakende satış hizmeti bedeli ve iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedelinin elektrik abonelerinden tahsil edilemeyeceği kabul edilip davanın reddine karar verilmelidir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">(4077 s. TKK m. 4, 6, 22/5)</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">(4628 s. EPK m. 1, 4, 13)</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Taraflar arasında görülen Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Kararına İtiraz davasının yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kâğıtlar okunup gereği düşünüldü:</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Davacı vekili dilekçesinde; davalı elektrik abonesi tarafından, dönem faturalarına kayıp-kaçak, dağıtım, sayaç okuma, perakende satış hizmeti ve iletim bedelleri tahakkuk ettirildiği gerekçesiyle Pınarhisar Tüketici Sorunları Hakem Heyetine başvurulduğunu, hakem heyetince tüketicinin talebinin kabulü ile 355,51 TL'nin tüketiciye iadesine ve bu bedellerin bir daha alınmamasına karar verildiğini ileri sürerek; hukuka aykırı olan Pınarhisar Kaymakamlığı Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığının 25.09.2012 tarih ve 306 nolu kararının iptalini talep etmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Davalı vekili, davanın reddini dilemiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Mahalli Mahkemece; kayıp-kaçak, dağıtım, sayaç okuma, parekende satış hizmeti ve iletim bedellerinin, elektrik satış tarifesinin bir unsuru olarak faturalarda yer aldığı, söz konusu bu bedellerin kanunun kendisine verdiği yetki çerçevesinde ve kanunun temel amaçlarına uygun şekilde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından belirlendiği, bu bedellerin belirlenmesi için alınan kurul kararının Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun bir düzenleyici işlemi olarak tüm tüzel ve gerçek kişileri bağlayacağı, dağıtım şirketlerinin kurul kararlarına aykırılık teşkil edecek herhangi bir işlemde bulunamayacakları, Elektrik Piyasası Kanununun 12. maddesi ile Kurul kararlarının Danıştay'da iptali istenebileceğinin düzenlenmiş olduğu gözetildiğinde hakem heyetinin kendi görevine girmeyen bir konuda karar verdiği gerekçe gösterilerek davanın kabulü ile hakem heyeti kararının iptaline karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Uyuşmazlık; davacı dağıtım şirketinin, abonelerinden kayıp-kaçak, dağıtım, sayaç okuma, parekende satış hizmeti ve iletim bedeli isteyip isteyemeyeceği; buradan varılacak sonuca göre Tüketici Hakem Heyeti Kararının iptaline karar verilip verilmeyeceği noktalarında toplanmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Uyuşmazlığın çözümü için, davaya konu edilen bedellerin incelenmesinde ve yasal dayanaklarının açıklanmasında yarar vardır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Kayıp-kaçak bedeli; elektrik sisteminde ortaya çıkan teknik ve teknik olmayan kaybın maliyetinin, kayıp/kaçak hedefi oranları ölçüsünde karşılanabilmesi amacıyla belirlenen bir bedeldir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Kayıp-kaçak bedeli; 20.02.2001 tarihli 4628 sayılı Kanunun 1/1., 4/1., 10.05.2006 tarihli 5496 sayılı Kanunun 6. maddesi ile 4628 sayılı Kanuna eklenen geçici 9., 14.03.2013 tarihli 6446 sayılı Kanunun 1/1., 5/4., 17/1., 4., 27. ve geçici 1. maddeleri uyarınca çıkarılan yönetmelikler ve kanunun verdiği yetkiye dayanılarak alınan EPDK kurul kararları ve tebliğleri çerçevesinde alınmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Dağıtım bedeli; dağıtım sistem kullanım fiyatını kapsamakta olup, dağıtım hizmeti sunabilmek için dağıtım sistemine ilişkin yatırım harcamaları, işletme ve bakım giderleri dikkate alınarak hesaplanan bedeldir. Bu bedel, 4628 sayılı Kanunun 13/l-b-4. bendi (6446 sayılı Kanunun 17/6-ç bendi) uyarınca çıkarılan Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliğinin 9., Dağıtım Sistemi Gelirinin Düzenlenmesi Hakkında çıkarılan EPDK tebliği çerçevesinde alınmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Sayaç okuma bedeli; sayaç okuma maliyetlerini yansıtan bedeldir ve 4193 sayılı EPDK kurul kararının 8. maddesinin (e) bendine dayanarak alınmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Perakende satış hizmeti bedeli; perakende satış hizmeti maliyetini (söz konusu faaliyete ilişkin düzenlemeye esas net yatırım harcamasının itfa tutan, faturalama ve tahsilat giderleri, tanıtım ve pazarlama giderleri, müşteri hizmetlerine ilişkin giderler, perakende satış ve hizmete ilişkin diğer işletme giderleri, düzenleme giderleri payı, faaliyet giderleri payı, olağan ve olağan dışı giderler payından faaliyet ile ilgili diğer gelirler payı ve olağan dışı gelirler payının düşülmesi suretiyle bulunan esas net işletme gideri ve amortisman itfa süresi farkı vergi tutarını) yansıtan bedeldir ve 4628 sayılı Kanunun 1/1., 13/l-b-5. bendi (6446 sayılı Kanunun 17/6-d bendi) uyarınca çıkarılan, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliğinin 4/36. bendi, 5/e bendi ve 10. maddesine göre alınmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">İletim bedeli; elektrik enerjisinin tüketici sayaçlarına kadar ulaştırılmasında, üreticilerle dağıtım sistemi arasında yer alan iletim sisteminin kullanılmasından kaynaklanan maliyetlerin karşılanması için alınan bir bedeldir. 4628 sayılı Kanunun 13/l-b-2. bendi (6446 sayılı Kanunun 17/6-b bendi) uyarınca çıkarılan Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliğinin 8. maddesi ile EPDK kurul kararları ve tebliğlerine göre alınmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Yukarıda yasal dayanakları açıklanarak, detaylı olarak belirtildiği üzere kayıp-kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin, Kanun tarafından verilen yetkiye dayanılarak EPDK tarafından çıkarılan kurul kararları ve tebliğleri ile belirlendiği anlaşılmaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Herşeyden önce; Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının, Vergi Ödevi Başlıklı 73. maddesine göre; "Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir."</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Bundan başka; 20.01.2001 tarih 4628 sayılı ve 14.03.2013 tarih 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunlarının; Amaç, Kapsam ve Tanımlar başlıklı 1. maddelerinin 1. fıkralarında; "Bu Kanunun amacı; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren, mâli açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetim yapılmasının sağlanmasıdır".</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Hükümleri yer almaktadır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Bundan ayrı olarak; 22.09.2002 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan, Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin; 31. maddesinde "müşterilerin yeterli, verimli, güvenli, sürekli ve ekonomik hizmet almalarını ve hizmet seçeneklerini öğrenmelerini teminen her türlü bilgilendirme faaliyeti, ilgili tüzel kişiler tarafından ilgili mevzuata uygun olarak yerine getirilir".</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Aynı yönetmeliğin 33. maddesinde; "bu yönetmelik hükümleri uyarınca elektrik enerjisi hizmeti alan müşterilerin hakları ve zararlarının tazmini konusunda, Kanunun 11. maddesi ve 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri ile buna ilişkin diğer mevzuat hükümleri uygulanır".</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">08.05.2014 tarih 28994 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin, Tüketicilerin bilgilendirilmesi ile tüketici hakları ve zararların tazmini başlıklı 19. maddesinin 6. bendinde; "Bu Yönetmelik hükümleri uyarınca elektrik enerjisi hizmeti alan tüketicilerin hakları ve zararlarının tazmini konusunda, Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri ile ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır".</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;">Hükümlerine yer verilmiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Arzedilen mevzuat hükümleri çerçevesinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna (dağıtım şirketleri tarafından arzolunacak) elektrik satışlarında uygulanacak fiyatlandırmaya esas unsurları tespit etme görevi verildiği tartışmasızdır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Ancak; ilgili mevzuatta amaçlanan husus 1 kw elektrik enerjisinin kullanıcılara ulaşıncaya kadar ki maliyet ve kâr payı olup, yoksa Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna sınırsız bir fiyatlandırma ve tarife unsuru belirleme yetkisi ve görevi verilmediği açıktır.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Bu itibarla Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, kanunla verilen yetkiye dayanarak; 11.08.2002 gün ve 24843 sayılı Resmî Gazetede; "Perakende Satış Hizmet Geliri ile Perakende Enerji Satış Fiyatlarının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ", "Dağıtım Sistemi Gelirinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ" ve "Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliğini yayımlamış, sonrasında ise yönetmeliklerin uygulanması için çıkardığı kurul kararları, tebliğ ve ikincil mevzuat uyarınca lisans sahibi şirketler elektriği kullananlardan davaya konu edilen bedelleri tahsil etmişlerdir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Ancak, yukarıda açıklanan mevzuatın dayanağı olan 4628 ve 6446 sayılı Kanunlarda, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu'na sınırsız bir tarife ve fiyat belirleme hak ve yetkisi verilmemiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Elektrik dağıtım şirketlerinin; EPDK kurul kararları ve tebliğleri çerçevesinde, elektrik kullanan abonelerin faturalarına yansıtarak aldıkları, kayıp-kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmet, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin elektrik enerjisi kullananlara (sanayi, ticarî ve mesken abonelerine) aktif tüketim bedeli dışında ek bir mâli yük ve külfet getirdiği izahtan varestedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Oysaki; Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 73. maddesi gereğince; vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği veya kaldırılacağı da ortadadır. Nitekim, elektrik faturalarına yansıtılan %2 TRT payıda kanunla getirilmiş ve kanunun verdiği açık ve şeffaf yetkiye dayanarak tahsil edilmektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Elektrik Piyasası Kanununun verdiği yetki uyarınca çıkarılan EPDK kurul kararları ve tebliğleri gereğince alınan; kayıp-kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmet, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin; vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği veya kaldırılacağı, ayrıca Elektrik Piyasası Kanunun düşük maliyetli enerji temini ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasası oluşturulması ilkelerine uygun düşmemektedir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Nitekim kayıp-kaçak bedeli hakkında verilen ve Dairecede benimsenen HGK'nın 21.05.2014 günlü ve 2013/7-2454 Esas, 2014/679 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere; Elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile başka kişiler tarafından kaçak kullanmak (hırsızlanmak) suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin, kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaştığı da söylenemez.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Bundan ayrı olarak; elektrik kaybını önleme ve hırsızlıkları engelleme veya hırsızı takip edip, bedeli ondan tahsil etme görevi de bizzat enerjinin sahibi bulunan dağıtım şirketlerine aittir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Öte yandan, nihai tüketici olan abonenin; kayıp-kaçak bedeli gibi davacı dağıtım şirketi tarafından faturalara yansıtılan; dağıtım bedeli, sayaç okuma bedeli, parekende satış hizmeti bedeli ve iletim bedelinin hangi miktarda olduğunu apaçık denetleyebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediğini bilmesi, eş söyleyişle şeffaf bir hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarındandır. Ne var ki, davaya konu bedeller ile ilgili olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca kanunun verdiği genel ve soyut yetkiye dayanarak çıkarılan yönetmelik, kurul kararları ve tebliğlerinin de, Elektrik Piyasası Kanununun temel amaçları ve ilkelerinden olan, şeffaflık ve düşük maliyetli enerji temini unsurlarını taşıdığının kabulü de mümkün değildir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Hâl böyle olunca; mahkemece, yukarıda açıklanan ilke ve esaslar gözetilerek; kayıp-kaçak, dağıtım, sayaç okuma bedeli, parekende satış hizmeti bedeli ve iletim bedelinin elektrik abonelerinden tahsil edilemeyeceği kabul edilip, davanın reddine karar verilmesi gerekirken, aksi gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.</p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt;"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal" style="margin-bottom: 0.0001pt; text-align: justify;">Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nın 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA) ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 20.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.</p>