Etkin pişmanlığın tarihçesi 1985 yılana kadar geriye gider. İlk olarak 05.06.1985 tarihinde Bazı Suç Failleri Hakkında Uygulanacak Hükümlere Dair Kanun yürürlüğe girdi. Daha sonra 1988 yılında 3419 sayılı kanun çıkarıldı ve bu kanununun uygulama süresi bir kaç kez uzatıldı. Nihayet etkin pişmanlık 5237 sayılı TCK’nın 221. maddesi ile düzenlendi.
Etkin pişmanlık düzenlemelerinin temel amacı suç örgütlerini çökertmektir.
Etkin pişmanlıkta hiç ceza uygulanmayan durumlar
221 inci maddenin 1 ve 2 ve 3 üncü fıkraları etkin pişmanlığın cezasızlık hallerini düzenlemektedir.
Örgüt kurucusu
1 inci fıkra suç işlemek amacıyla örgüt kuranlar hakkında düzenleme yapmaktadır. 1. Fıkranın ilk koşulu fıkradan yararlanmak isteyenin bir suç işlememiş olmasıdır. Suç örgütünün amaçları doğrultusunda bir suç işlemeyen örgüt kurucusu1 inci fıkraya göre soruşturma başlamadan önce örgütü dağıtır veya verdiği bilgilerle örgütün dağıtılmasını sağlarsa hakkında cezaya hükmolunmaz.
Örgüt üyesi
Örgüt üyesi örgütün amacı doğrultusunda suç işlemeden önce ilgili makamlara başvurarak gönüllü olarak örgütten ayrıldığını bildirirse hakkında cezaya hükmolunmaz.
Örgüt üyesi yakalandıktan sonra
Örgütün amaçları doğrultusun bir suç işlemeden yakalan örgüt üyesi pişmanlık duyarak örgütün dağılmasını veya mensuplarının yakalanmasını sağlamaya elverişli bilgi vermesi halinde, hakkında cezaya hükmolunmaz.
Örgüt üyelerinin yakalanmasına katkı veren şüpheli
Suç örgütü kurucusu, yöneticisi veya üyesi
Suç örgütü kurucusu, yöneticisi veya üyesi gönüllü olarak teslim olup örgütün yapısı ve faaliyetleri hakkında bilgi vermesi halinde haklarında ceza uygulaması yapılmaz. Aynı düzenleme suç örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleyen veya örgüte bilerek ve isteyerek yardım edenler hakkında da uygulanır ve bunlar hakkında da ceza uygulanmaz.
Bu bilgileri yakalandıktan sonra verenler hakkında bu suçtan dolayı verilecek cezada üçte birden dörtte üçe kadar indirim yapılır.
Etkin pişmanlıktan birden fazla yararlanılamaz.
FETÖ/PDY davaları yönünden
FETÖ/PDY davaları yönünden güncel olarak uygulama alanı daha çok 221/4 fıkrası için mevcuttur.
