Cezaevlerindeki ihlaller

‘Biz hiç bayram yaşamadık’

CİHAN ORUÇOĞLU- Cumhuriyet

Cezaevlerinde siyasi tutuklu ve hükümlülere yönelik hak ihlalleri artarak devam ediyor. Bayrama, F tipi cezaevlerinde giren çok sayıda tutuklu ve hükümlü aldıkları disiplin cezaları nedeniyle aileleriyle görüşemeyecek.

Cezaevlerinde özellikle hücrelerde kalan tutuklu ve hükümlülere yönelik uygulanan sistematik işkenceler artarak devam ediyor. 45/1 No’lu sohbet hakkının kapsayan genelgenin uygulanmaması, keyfi aramaların yapılması, temizlik ve hijyen şartlarının yerine getirilmemesi, F tipi hücrelerde yaşanan hak ihlallerinde başı çekiyor. Bolu F tipi Cezaevi ve Gebze Kadın Cezaevi’nde 2 çocuğu cezaevinde bulunan Fahrettin Keskin, cezaevlerindeki hak ihlallerinin artarak devam ettiğini söyledi. Bolu F Tipi Cezaevi’nde tutuklu bulunan oğlu Ufuk Keskin’in 2 senedir görüş yasağı bulunduğunu anlatan Keskin, “Cezaevlerinin keyfi yasaklarını protesto ettikleri için çocuklarımız yıllara varan cezalar alıyorlar. Zaten senelerdir tutuklu yargılanıyorlar, bir de bunun üzerine görüş yasaklarıyla çocuklarımızı bizlere göstermiyorlar” dedi. Cezaevlerinde son 10 yıldır 1758 kişinin öldüğünü ifade eden Keskin, “Benim oğlum da ağır hasta ve insülün kullanıyor. İlaçlarını biz karşılıyoruz. Biz her cezaevine gittiğimizde tereddütle gidiyoruz. Acaba ‘başına bir şey mi geldi’ diyoruz” diye konuştu. Bayramları senelerdir kutlamadıklarını kaydeden Keskin, “Biz hiç bayram yaşamadık. Tecrit, bayramlarda da devam ediyor. Bizim bayramımız yok. Kutlamak inanın içimizden gelmiyor” ifadesini kullandı. F Tipi hücrelerde tutuklu ve hükümlülerin yaşadıkları hak ihlalleri şöyle:

• Sohbet hakkı: Adalet Bakanı’nın 45/1 No’lu genelgesine göre; tutuklu ve hükümlüler, haftada 10 kişi olmak üzere 10 saat sohbet hakkı vardı. Fakat bu hak, yıllardır uygulanmıyor. Tutuklu ve hükümlüler, aldıkları disiplin cezaları nedeniyle açık görüş de yapamıyor.

• Keyfi aramalar: Hücreler aylık aramalar dışında sık sık “kısmi arama” adı altında basılıyor. Kırıkkale F Tipi Cezaevinde, 1 ay içerisinde toplam 5 kez baskın arama yapılan hücreler var. Tutukluların havalandırma saatleri, yaz aylarında 16.00 gibi kapatılıyor. Hükümlüler ise günde 1 saat havalandırmaya çıkıyor. Cezaevlerinde bandrolsüz denilerek kitaplara el koyuluyor.

• Disiplin cezaları: Doktor hakkı kullanmak isteyen ya da keyfi aramaları protesto eden tutuklu ve hükümlüler hakkında aylara varan disiplin cezaları veriliyor. Tutuklu ve hükümlüler hakkında 25 gün hücre cezası, 6 ay görüş cezası, 2 ay sosyal alan cezası ve 1 ay mektup-iletişim cezası veriliyor.

• Sağlık hakkı: Haftada 2 yarım gün muayene uygulaması nedeni ile tutuklu ve hükümlülerin içeride sağlıkları tehdit altında. Doktora çıkan tutuklu ve hükümlüler de jandarma eşliğinde ya da kelepçeli olarak bu haktan faydalanabiliyor.