<p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><strong><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:red">Tarih :</span></strong><span class="apple-converted-space"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:red"> </span></span><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:red">21.06.2012<span style="mso-spacerun:yes"> </span><strong><span style="font-family:Arial; letter-spacing:-.4pt">Sayı :</span></strong><span class="apple-converted-space"><span style="letter-spacing:-.4pt"> </span></span><span style="letter-spacing:-.4pt">B.07.1.GİB.4.34.19.02-105[VUK-1]-1942<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span><b style="mso-bidi-font-weight:normal">VUK Md. 280, 322, 323</b></span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm"><strong><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:navy">YURT DIŞINDAN TAHSİL EDİLEMEYEN ALACAĞA KARŞILIK AYRILMASI VE DEĞERSİZ ALACAK OLARAK KABUL EDİLİP EDİLMEMESİ</span></strong></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><strong><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:navy">Yurt dışından olan alacaklar için iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya ilgili ülkenin icra mevzuatı uyarınca icra takibine başlanılması halinde alacağın şüpheli hale geldiği kabul edilebileceği ve alacağın şüpheli hale geldiği dönemde karşılık ayrılabileceği; asıl alacak şüpheli hale geldikten sonra bu alacağa bağlı olarak oluşan kur farkları için de şüpheli alacak karşılığı ayrılmasının mümkün olduğu;</span></strong><span class="apple-converted-space"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:navy"> </span></b></span><span class="SpellE"><span class="spelle"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:navy">kazai</span></b></span></span><span class="apple-converted-space"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:navy"> </span></b></span><strong><span style="font-size:10.0pt; font-family:Arial;color:navy">bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmayan alacaklar değersiz alacak olarak nitelendirilmiş olup, tahsil imkanı kalmayan alacağın tek taraflı beyanla alacaktan vazgeçildiğini bildiren belgeye dayanılarak değersiz alacak olarak değerlendirilmesinin mümkün olmadığı</span></strong><span class="apple-converted-space"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:navy"> </span></b></span><span class="SpellE"><span class="spelle"><b><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:navy">hk</span></b></span></span><strong><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:navy">.</span></strong></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;color:navy"> </span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span class="SpellE"><span class="spelle"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:black">Özelge</span></span></span><span class="apple-converted-space"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black"> </span></span><span style="font-size:10.0pt;font-family: Arial;color:black">talep formunuzda, ...'da bulunan ... firması tarafından cam ... üretim makineleri siparişinin ... tarihinde toplam ....-USD bedelle verildiği, ... tarihli niyet mektubu ile kâğıt üzerinde satılan ilk makinelere ilişkin olarak kurumunuz tarafından iki ay içerisinde % ... randımana ulaşılma yönünde üretim garantisi verildiği, ... firmasının üretim performansını geçerli kabul etmediği ve buna bağlı %10'luk ...USD tutarındaki son ödemeyi yapmadığı belirtilerek, tahsil edilmesi artık mümkün gözükmeyen ....-<span class="SpellE"><span class="spelle">USD'ye</span></span><span class="apple-converted-space"> </span>şüpheli alacak karşılığı ayrılıp ayrılmayacağı ve değersiz alacak olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ile bu alacağa kur farkı uygulanıp uygulanmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 280. maddesinde, yabancı paraların borsa rayici ile değerleneceği, borsa rayicinin takarrüründe muvazaa olduğu anlaşılırsa bu rayiç yerine alış bedelinin esas alınacağı, yabancı paranın borsada rayici yoksa değerlemede uygulanacak kurun Maliye Bakanlığı’nca tespit olunacağı; bu madde hükmünün yabancı para ile olan senetli veya senetsiz alacaklar ve borçlar hakkında da cari olduğu hüküm altına alınmıştır.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Buna göre, yabancı paranın dönem sonlarında Vergi Usul Kanunu’nun 263. maddesine göre borsa rayici ile, yabancı paranın borsada rayici yoksa, Maliye Bakanlığı’nca tespit edilen kur esas alınmak suretiyle değerlemeye tabi tutulması ve ortaya çıkan kur farkının, gelir veya gider olarak dikkate alınarak dönem kazancıyla ilişkilendirilmesi gerekmektedir.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Mezkur Kanun’un 322. maddesinde<span class="apple-converted-space"> </span><span class="SpellE"><span class="spelle">kazai</span></span><span class="apple-converted-space"> </span>bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkân kalmayan alacakların değersiz alacak olduğu ve söz konusu alacakların bu mahiyete girdikleri tarihte tasarruf değerlerini kaybedecekleri ve mukayyet kıymetleriyle zarara geçirilerek yok edilecekleri hüküm altına alınmıştır.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black;letter-spacing:-.1pt">Anılan madde uyarınca,<span class="apple-converted-space"> </span><span class="SpellE"><span class="spelle">kazai</span></span><span class="apple-converted-space"> </span>bir hükme veya kanaat verici bir vesikaya göre tahsiline artık imkan kalmayan alacaklar değersiz alacak olarak nitelendirilmiştir. Görüldüğü gibi değersiz alacak; kaybedilmiş, tahsiline artık imkan kalmamış, değeri sıfıra inmiş bir alacaktır. Kanuni düzenlemeye göre alacağın tahsil imkanının kalmadığının,<span class="apple-converted-space"> </span><span class="SpellE"><span class="spelle">kazai</span></span><span class="apple-converted-space"> </span>bir hükümle veya kanaat verici bir vesika ile tevsik edilmesi icap etmektedir.<span class="apple-converted-space"> </span><span class="SpellE"><span class="spelle">Kazai</span></span><span class="apple-converted-space"> </span>bir hükümden anlaşılması gereken, alacağın tahsili için kanun yollarına başvurulmuş olması, icra takibinin yapılmış bulunması, bu müracaatlar ve takipler sonunda, alacağın ödenmeyeceğine hakim tarafından hükmedilmiş olması; kanaat verici vesika teriminden ise ödemeyi imkansız hale getirmiş hal ve sebepler sonucu ortaya çıkmış belgeler anlaşılmalıdır. Alacağın tahsil güçlüğünün objektif ve inandırıcı belgelerle ortaya konması değersiz alacak uygulaması bakımından büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde alacakların tahsilinin mümkün olmadığının takdiri mükellefe bırakılmış olur. Böyle bir boşluk bırakmamak amacıyla kanun koyucu değersiz hale geldiği ileri sürülen alacağın ciddi olarak takip edildiğine ilişkin çabaların<span class="apple-converted-space"> </span><span class="SpellE"><span class="spelle">kazai</span></span><span class="apple-converted-space"> </span>bir hüküm veya kanaat verici bir vesika ile tevsikini öngörmüştür.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Ayrıca, alacağın değersiz hale geldiği yıl hesaplarına zarar olarak yazılması gerekmekte olup, ilgili olduğu yılda zarar yazılmayan alacağın sonraki yıllarda dikkate alınması da mümkün bulunmamaktadır.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Bu hükme göre, tahsil imkanı kalmayan alacağın tek taraflı beyanla alacaktan vazgeçildiğini bildiren belgeye dayanılarak değersiz alacak olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Öte yandan Kanun’un "<em><span style="font-family:Arial">Şüpheli Alacaklar</span></em>" başlıklı 323. maddesinde; ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla; dava veya icra safhasında bulunan alacaklar ile yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacakların şüpheli alacak sayılacağı, bu şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabileceği, bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğunun karşılık hesabında gösterileceği, teminatlı alacaklarda bu karşılığın teminattan geri kalan miktara inhisar edeceği, şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarlarının ise tahsil edildikleri dönemde kâr / zarar hesabına intikal ettirileceği hükme bağlanmıştır.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Bu hükme göre, ticari kazancın elde edilmesi veya idame ettirilmesi ile ilgili olarak dava veya icra safhasında bulunan alacaklarla, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olan dava ve icra takibine değmeyecek derecedeki küçük alacaklar şüpheli alacak sayıldığından yukarıda belirtilen şartları taşıyan alacaklar için karşılık ayrılması mümkün bulunmakta olup bu şartlardan herhangi birisinin mevcut olmaması halinde ise şüpheli alacak kaydına imkân bulunmamaktadır. Alacağın yurt içinden veya yurt dışından olması bir önem taşımadığından yurt dışından olan alacaklar için de bu madde hükümleri geçerlidir.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Alacağın tahsili güçlüğünün, objektif olarak inandırıcı belgelerle ortaya konulması, şüpheli alacak uygulaması açısından ikinci önemli şart olup kanun koyucu şüpheli hale geldiği ileri sürülen alacağın, ciddi olarak takip edildiğinin yargıdan veya icra organlarından alınacak belgelerle tevsikini öngörmüştür.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black">Yurt dışından olan alacakların şüpheli hale geldiğinin ispatlanabilmesi için ticari iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya icra takibinde bulunulması gerekmektedir. Yurt dışından olan alacakların dönem sonunda değerlemesi nedeniyle oluşacak kur farkları da asıl alacağın akıbetine tabi olduğundan asıl alacak şüpheli hale geldikten sonra bu alacağa bağlı olarak oluşan kur farkları için de şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black;letter-spacing:-.1pt">Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, yurt dışından olan alacaklar için iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya ilgili ülkenin icra mevzuatı uyarınca icra takibine başlanılması halinde alacağın Vergi Usul Kanunu’nun 323. maddesine göre şüpheli hale geldiği kabul edilebilecektir.</span></p> <p style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:12.0pt;margin-left: 0cm;text-align:justify"><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial; color:black;letter-spacing:-.1pt">Ancak, bir alacak için alacağın şüpheli hale geldiği dönemden sonraki bir dönemde karşılık ayrılabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, karşılık ayrılması gereken dönemde ayrılmayan karşılığın sonraki dönemlerde ayrılması mümkün bulunmamaktadır.</span></p> <h3 style="margin-top:6.0pt;margin-right:0cm;margin-bottom:6.0pt;margin-left: 0cm"><strong><span style="font-size:10.0pt;font-family:Arial;color:white">Maliye Bakanlığı</span></strong><span class="apple-converted-space"><span style="font-size:10.0pt;color:white"> </span></span><span class="SpellE"><span class="spelle"><span style="font-size:10.0pt;color:white">Özelgesi</span></span></span></h3> <br />