YURT DIŞINDA İMZALANAN VE TÜRKİYE’DE YERLEŞİK İKİ AYRI ŞİRKETİN BİRLEŞMESİ TAAHHÜDÜNÜ VE HİSSE DEVRİNİ İÇEREN SÖZLEŞMENİN DAMGA VERGİSİNE TABİ OLMADIĞI

Tarih : 10.04.2012 Esas No : 2008/7150 Karar No : 2012/1313

YURT DIŞINDA İMZALANAN VE TÜRKİYE’DE YERLEŞİK İKİ AYRI ŞİRKETİN BİRLEŞMESİ TAAHHÜDÜNÜ VE HİSSE DEVRİNİ İÇEREN SÖZLEŞMENİN DAMGA VERGİSİNE TABİ OLMADIĞI Her ikisi de Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş ve tam mükellef olan iki ayrı şirketin hissedarlarınca, anılan şirketlerin birleşmesi taahhüdünü ve hisselerinin devrini içeren ve yurt dışında imzalanan sözleşmenin, şirket birleşme ve devrine ilişkin işlemlerin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı Tablonun “IV- Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar” bölümünün 17. bendi uyarınca vergiden istisna edilmiş olması nedeniyle, vergilendirilmemesi gerektiği hk .

İstemin Özeti : Yurt dışında imzalanan ve Türkiye’de yerleşik iki ayrı şirketin birleşmesi taahhüdünü ve hisse devrini içeren sözleşme nedeniyle ihtirazi kayıtla yapılan beyan üzerine, 2006 yılının Eylül dönemi için damga vergisi tahakkuk ettirilmesi yolunda tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan davayı; 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1 ve 3. maddelerinden bahsedilerek, damga vergisinin konusunu oluşturan her kağıdın, taraflara haklar yaratan ya da borç ve yükümlülükler getiren, böylelikle akit tarafların hukuki durumunu belli eden veya ispat imkanı sağlayan belge olduğu; kağıdın hükmünden yararlanılmasının da onun herhangi bir hukuki, ticari ya da benzer bir amaca bağlı olarak kullanılması, sözleşmeyle öngörülen hak ve yükümlülüklere işlerlik kazandırılması olarak tanımlanabileceği; dosyanın incelenmesinden, Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş ve tam mükellef olan (...) Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin ana hissedarı bulunan, Hollanda’da yerleşik (...) ile yine Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş ve tam mükellef olan (...) Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin ortağı bulunan, Hollanda’da yerleşik (...) arasında 18.05.2006 tarihinde imzalanan sözleşmeyle, (...) Otomotiv firması ile (...) firması arasında hisse devrinin öngörüldüğünün, ayrıca, bu anlaşmanın yanında, Türk Ticaret Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca, (...) Otomotiv firmasının tüm hak ve borçlarıyla (...) firmasına devredildiğinin anlaşıldığı; davacı tarafından, sözleşmenin salt hisse devrine ilişkin olduğu iddia edilmiş olsa da; yukarıda yapılan açıklamalar karşısında, bu iddiaya itibar edilemeyeceği; dolayısıyla, uyuşmazlığa konu sözleşme hükümlerinin incelenmesi sonucunda, anılan sözleşmeyle, yukarıda bahsi geçen Türkiye’de yerleşik iki ayrı şirketin birleşmesinin öngörüldüğü; daha sonra, Türk mevzuatında şirket birleşmeleri için öngörülen prosedürün gerçekleştirilmesiyle de sözleşme hükümlerine işlerlik kazandırıldığı; buna bağlı olarak da, sözleşmenin hükümlerinden Türkiye’de yararlanıldığı; ayrıca, sözleşmenin, 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı Tabloda yer alan ve vergiden istisna tutulmuş kağıtlardan olmadığı sonucuna ulaşıldığından, tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle reddeden Vergi Mahkemesinin kararının; vergisi davaya konu edilen sözleşmenin bir ortaklık sözleşmesi olduğu; ortaklığın oluşturulabilmesi için gereken koşulları içerdiği; hisse devir işleminin de ortaklık koşullarından biri olduğu; yabancı memleketlerde düzenlenip, Türkiye’de resmi dairelere ibraz edilen kağıtların damga vergisine tabi bulunduğu; olayda, sözleşmenin hükümlerinden yararlanılmasının söz konusu olmadığı; ayrıca, sözleşmenin, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı Tablonun “IV- Ticari ve Medeni işlerle İlgili Kağıtlar” bölümünün 17. bendi uyarınca damga vergisinden istisna olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

Karar: Dosyanın incelenmesinden; her ikisi de Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş ve tam mükellef olan (...) Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile (...) Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin hissedarlarınca, anılan şirketler arasında, hisse devrinin yanında, bu firmaların bir yıllık süre içerisinde birleşmesi taahhüdüne ilişkin olarak, yurt dışında, 18.05.2006 tarihli bir ortaklık sözleşmesi imzalandığı; sözü geçen firmaların 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri uyarınca gerekli yükümlülüklerin yerine getirilerek birleşmesinin ardından, (...) Otomotiv firmasınca, bu durumun, yukarıda anılan sözleşmenin hükümlerinden yurt içinde yararlanıldığını göstermeyeceği kabul edilmekle birlikte, sonradan bir vergisel sorumluluğun doğmaması amacıyla, bahsi geçen sözleşmeye ilişkin olarak ihtirazi kayıtla yapılan beyan üzerine, 2006 yılının Eylül dönemi için damga vergisi tahakkuk ettirilmesi yolunda tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan davanın, Mahkemece, istemin özeti bölümünde yazılı gerekçeyle reddi yolunda karar verildiği anlaşılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinin birinci fıkrasında; bu Kanuna ekli (1) sayılı Tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu öngörüldükten sonra; üçüncü fıkrasında, yabancı memleketlerle Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların, Türkiye’de resmi dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabi tutulacağı belirtilmiş; 3. maddesinin birinci fıkrasında, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; üçüncü fıkrasında da, yabancı memleketlerle Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye’de bu kağıtları resmi dairelere ibraz eden, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananların ödeyeceği ifade edilmiş; 4. maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı hükme bağlanmış; 9. maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı Tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu hüküm altına alınmış; Kanuna ekli (1) sayılı Tablonun “I. Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünde belli parayı ihtiva eden kağıtlardan, mukavelenamelerin, taahhütnamelerin ve temliknamelerin binde 7,5 oranında damga vergisine tabi olduğu açıklanmıştır.

Bu düzenlemelere göre; yabancı memleketlerde veya Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar dolayısıyla damga vergisinin doğabilmesi, birbirinden bağımsız üç ayrı durumdan herhangi birinin gerçekleşmiş olmasına bağlı olup, bunlardan biri de, kağıtların hükümlerinden, Türkiye’de herhangi bir suretle yararlanılmasıdır.

Her ne kadar, uyuşmazlık konusu sözleşme ilk bakışta, birleşme taahhüdü ve hisse devri olmak üzere iki ayrı amaç için imzalanmış gibi görünse de, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 409 ve devamı maddelerine göre hisse senetleri nama veya hamiline yazılı olarak düzenlenebilmekte ve hamiline yazılı hisse senetlerinin devri teslim ile, nama yazılı olan hisse senetlerinin devri ise, şirket ana sözleşmesinde aksine hüküm olmadıkça, ciro edilmiş senedi devralana teslimi ile gerçekleşmektedir. Anılan hükümler uyarınca, iki şirket arasında hisse devri için ayrıca bir sözleşme yapılmasına gerek bulunmamakta sözleşmede yer alan, hisselerin devredilmesine ilişkin hüküm, birleşmenin gerçekleştirilebilmesi için yerine getirilmesi gereken koşullardan birini oluşturmaktadır. Bu maddi ve hukuki duruma göre, sözleşmenin konusunun, iki şirket arasındaki birleşmenin koşullarının saptanmasına ve bu hususun taraflarca karşılıklı olarak taahhüt edilmesine ilişkin bulunduğunun kabulü gerekir.

Mahkemece, (...) Otomotiv firması ile Standart Profil firması arasında hisse devrini ve birleşme taahhüdünü içeren ve yurt dışında imzalanan sözleşme hükümleriyle, sözleşmede yer alan hükümler doğrultusunda gerçekleşen şirketlerin birleşmesi olgusunun bir bütün olarak değerlendirilmesi sonucunda, sözleşmenin hükümlerinden yurt içinde yararlanıldığı yolunda ulaşılan tespit, bu yönüyle yerinde ise de, 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı Tablonun “IV- Ticari ve Medeni İşlerle ilgili Kağıtlar” bölümünün 17. bendinde, Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilen kağıtlar arasında sayılmış olup, bendin sınırlayıcı bir ifade içermemesi nedeniyle, şirketlerin birleşmesi amacıyla yapılan her türlü işlemin istisna hükmü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açık olduğundan, olayda, iki ayrı şirketin birleşmesi amacını taşıyan sözleşme nedeniyle damga vergisi tahakkuk ettirilmesi yolunda tesis edilen işlemde ve anılan işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda verilen kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.

Açıklanan nedenle, temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine, bu hususta ayrıca hükmün tesisine gerek bulunmadığına, oybirliği ile karar verildi.

Danıştay 7. Dairesi

YURT DIŞINDA İMZALANAN VE TÜRKİYE’DE YERLEŞİK İKİ AYRI ŞİRKETİN BİRLEŞMESİ TAAHHÜDÜNÜ VE HİSSE DEVRİNİ İÇEREN SÖZLEŞMENİN DAMGA VERGİSİNE TABİ OLMADIĞI

Bunlar da ilginizi çekebilir

Diş hekimi tarafından uygulanan hatalı tedavi - disiplin cezası verilmesine yer olmadığına ilişkin karar

Mükellefiyet Kaydının Re’sen Kapatılması

Danıştay 9. Dairesinden Mali Müşavir Sorumluluğu Hakkında Önemli Kararı

İFLAS HALİNDE Ba-Bs FORMU VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

VERGİ TEKNİĞİ RAPORUNUN İHBARNAME İLE TEBLİĞ EDİLMEMİŞ OLMASI

Şirket Adına Düzenlenen Ödeme Emrinin Şirketin Bilinen Adreslerine Tebliğ Edilmeden Doğrudan Şirket Müdürünün İkametgah Adresine Tebliğ Edilmesi

KANUNİ TEMSİLCİ ADINA ÖDEME EMRİ DÜZENLENMESİNİN ŞARTI

Cumhurbaşını Erdoğan ‘ucube’ demişti: 8 yıl sonra karar verildi

BİLİNEN ADRESTE AĞABEYE YAPILAN TEBLİĞİN YASAYA UYGUN OLDUĞU

SÖZLEŞMEDE YER ALAN BİR HÜKÜM DOLAYISIYLA SÜRESİ KENDİLİĞİNDEN UZAYAN SÖZLEŞME İÇİN DAMGA VERGİSİ ALINMAZ