Yeni kurulan Yargıtay 13.Ceza Dairesi, Türkiye’deki uzun yargılamaları yakından ilgilendiren ve şüphelilerin haklarının korunmasına yönelik önemli bir karar verdi. Yargıtay 13.Ceza Dairesi, savcılara “Soruşturma uzun sürebilir. Ancak, kovuşturma evresinde yeni bir delil toplanmasına gerek kalmadan bir iki celsede yargılama bitirilmeli” uyarısı yaptı. Yargıtay, bütün deliller toplanmadan iddianame hazırlanmamasını isterken, özellikle beraat alacağı düşünülen kişiler hakkında filtre uygulanmasını istedi. Mahkeme dosyayı kabul etmedi Yargıtay 13.Ceza Dairesi, uzun yargılama ve soruşturmalarda yaşanan sıkıntıları pratikte gidermeyi öngören önemli bir karar aldı. Dairenin 2 Şubat 2012’de oybirliği ile aldığı kararda, yerel mahkemelerin şüphelilere isnat edilen suçun oluşumu hakkında şüpheye yer bırakmayacak deliller toplanmadan hazırlanan iddianameleri kabul etmemeleri istendi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılğı’nca R.K isimli vatandaş hakkında yürütülen ‘nitelikli dolandırıcılık ve muhafaza altına alınmış eşya hırsızlığı’ndan soruşturma başlattı. Soruşturmasın tamamlayan Savcılık 19 Ekim 2010’da iddianamesini Ankara 11.Asliye Ceza Mahkemesi’ne sundu. Mahkeme, eksik soruşturma yapıldığı ve şüphelinin ifadesi alınmadığnı belirterek iddianameyi iade etti. Savcılığın itiraz ettiği Ankara 8.Ağır Ceza Mahkemesi de “değişik iş” kararıyla başvuruyu reddetti. Bunun üzerine Adalet Bakanlığı karara Yargıtay nezdinde itiraz etti. Lekelenmeme hakkına dikkat Dosyayı inceleyen Yargıtay 13. Ceza Dairesi de mankeme kararını eyiren buldu. Yargıtay kararında yeni ceza mevzuatına “iddianamenin iadesi” kurumu getirildiğini hatırlatarak, “Soruşturma uzun sürebilir. Ancak, kovuşturma evresinin yeni bir delil toplanmasına gerek kalmadan ve bir iki celsede yargılamanın bitirilmesi hedeflenmiştir” dedi. Yargıtay, kişilerin “lekelenmeme hakkı” gözetilerek suçun oluşumu hakkında şüpheye yer bırakmayacak deliller toplanmadan iddianame hazırlanmamasını istedi. Yargıtay, “Cumhuriyet savcıları makul sürede bütün delilleri toplamalı, sadece mahkumiyetle sonuçlanacağını değerlendirdikleri hususları dava konusu yapmalı, yani bir nevi filtre görevi yapmalıdır” dedi. Savcıların görevi filtreleme Yargıtay, soruşturmalar sırasında Cumhuriyet savcılarının “bir nevi filtre görevi yapmaları” gerektiğinin altını çizdi. Yargıtay, bu prensiplerin hayata geçirilmesi için CMK’da değişiklikler yapıldığını ve savcılara sanıkların lehine olan delilleri toplama, şüphelinin haklarını koruma yükümlülüğü getirildiğini hatırlattı. Ret kararının gerekçesinde ‘suçun sübutuna etki edeceği muhakkak olan bir delil toplanmadan’ hazırlanan iddianamenin iade edilmesi gerekir” denildi. 2 milyon soruşturma davaya dönüşmedi Adalet Bakanlığı istatistiklerine göre 2010 yılında Cumhuriyet Başsavcılıklarınca 5 milyon 496 bin 895 soruşturma açıldı. Bunların yüzde 36’sına denk gelen 1 milyon 996 bin 690 dosya hakkında “kovuşturmaya yer olmadığı” kararı verildi. Soruşturma dosyalarının ancak yüzde 52’sine denk gelen 2 milyon 881 bin 643’ü hakkında kamu davası açıldı. Geriye kalan yaklaşık yüzde 12 hakkında ise “yetkisizlik, görevsizlik, birleştirme, başka büroya gönderme” gibi kararlar alındı. Lütfi Kaplan / Star