Duruşma nedeniyle sevk ve nakillerin en aza indirilmesini amaçlayan Ceza Muhakemesinde Ses ve Görüntü Bilişim Sisteminin Kullanılması Hakkında Yönetmelik, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelikle bundan sonra hükümlü ve tutukluların, bulundukları yer dışındaki mahkemelere gönderilmeden, video konferans sistemi ile ifade ve beyanları alınacak. Yönetmelik, soruşturma ve kovuşturma aşamasında Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkemece dinlenilmesine gerek görülen kişilerin Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi kullanılarak dinlenilmesi, kayda alınması, saklanması ile bunun için gerekli teknik altyapının kurulmasına ilişkin esas ve usulleri düzenliyor. Yönetmeliğe göre, görüntü ile ses aynı anda güvenli bir şekilde iletilecek ve kaydedilecek. Görüntü, ilgilinin yüz ifadelerini, vücut hareketlerini, tavır ve davranışlarını gözlemlemeye; ses, ilgilinin duygularını anlamaya ve söylediklerini anlaşılır şekilde dinlemeye imkan verecek nitelikte olacak. Bilgi, belge ve deliller elektronik ortamda anında iletilecek. UYAP Bilişim Sisteminde ses ve görüntünün aynı anda elektronik ortamda iletildiği, kaydedildiği ve saklandığı Ses ve Görüntü Bilişim Sistemini (SEGBİS), Adalet Bakanlığı kuracak, işletecek, geliştirecek, bakım ve idamesini sağlayacak. SEGBİS ile elde edilen kayıtlar, nitelikli elektronik imza ile imzalanarak güvenli bir şekilde talep eden makam tarafından saklanacak. -HER TÜRLÜ İŞLEM SEGBİS İLE KAYDA ALINACAK- SEGBİS ile elde edilen kayıtlar, ilgili mevzuatta öngörülen usule göre UYAP Bilişim Sisteminde yazılı tutanağa dönüştürülüp, elektronik imza ile imzalanacak. Yazılı tutanağa dönüştürme işlemleri için yazılım veya donanım araçları kullanılabilecek. Ses ve görüntü kayıtları taraflara verilmeyecek ancak yazılı tutanağa dönüştürülen kayıtlar kanunlarda öngörülen şartlara uygun olarak verilebilecek. Talep veya itiraz halinde ses ve görüntü kayıtları, kanunlarda öngörülen şartlara uygun olarak soruşturma ve kovuşturma makamı gözetiminde ilgilisine izletilebilecek. Görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması olanağının varlığı halinde, kanunlardaki usul ve esaslar çerçevesinde, soruşturma veya kovuşturma aşamasında yapılan her türlü işlem SEGBİS ile kayda alınacak. Ancak; mağdur çocukların, duruşmaya getirilmesi mümkün olmayan ve tanıklığı maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından zorunlu olan kişilerin tanıklığında bu kayıt zorunlu olacak. Yönetmelik hükümleri, Tanık Koruma Kanunu ile Cumhuriyet Başsavcılıkları ve Mahkemelerce Alınacak Tanık Koruma Tedbirlerine İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik hükümlerine aykırı olmamak şartıyla kimliği saklı tutulan tanıkların dinlenilmesinde de uygulanacak. Kimliği saklı tutulan tanıklar SEGBİS ile uzaktan dinlenebilecek. Bu dinleme sırasında kimliği saklı tutulan tanığın bulunduğu yer yetkili Cumhuriyet savcısı veya hakimi hazır bulunacak. -ADLİ YARDIMLAŞMA İŞLEMLERİNDE DE KULLANILACAK- SEGBİS, uluslararası karşılıklı adli yardımlaşma çerçevesinde de kullanılabilecek. Dinlemenin ne şekilde tertip edileceği ve ücret konusu taraflar arasındaki mutabakatla sağlanacak. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında talep eden makam tarafından kabul edilen mazeretleri nedeniyle hazır bulunamayan kişi SEGBİS ile dinlenebileceği gibi SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilecek. Talep eden makam, dinleme yapacağı kişinin kimlik bilgilerini, dinleme zamanını ve dinleme için yapılması gereken hazırlıkları ilgili kolluk birimine bildirecek. İlgili kolluk birimi, yeterli sayıda kolluk görevlisinin dinleme işlemi sırasında hazır bulunmasını sağlayacak. –HASTANEDE TEDAVİSİ SÜRENLER İÇİN DE UYGULANABİLECEK- Teknik altyapının hazır olması durumunda ceza infaz kurumunda bulunan kişi SEGBİS ile dinlenebileceği gibi, SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilecek. Talep eden makam, dinleme yapacağı kişinin kimlik bilgilerini, dinleme zamanını ve dinleme için yapılması gereken hazırlıkları ilgili ceza infaz kurumu yönetimine bildirecek. Soruşturma ve kovuşturma aşamasında tedavi kurumlarında bulunan kişi SEGBİS ile dinlenebileceği gibi SEGBİS üzerinden duruşmalara da katılabilecek. Hakim veya mahkeme tarafından verilen yakalama emri üzerine soruşturma veya kovuşturma evresinde yakalanan kişi, derhal yetkili hakim veya mahkeme önüne çıkarılacak. Şayet çıkarılamıyorsa; yakalamanın yapıldığı yer Cumhuriyet Başsavcılığı, işin niteliğine göre yakalamayı talep eden ya da yakalama kararını veren makam ile irtibata geçecek. İrtibata geçilen makamın uygun görmesi halinde yakalanan şahıs, SEGBİS ile dinlenilmesi için hazır edilecek. Yakalamanın yapıldığı yerde SEGBİS yoksa bu sistemin bulunduğu ve kullanıma hazır olduğu en yakın yer Cumhuriyet Başsavcılığı veya mahkemesine götürülecek. En geç yirmi dört saat içinde bu işlemler yapılamıyorsa, aynı süre içinde en yakın sulh ceza hakimi önüne çıkarılacak; serbest bırakılmadığı takdirde, yetkili hakim veya mahkemeye en kısa zamanda gönderilmek üzere tutuklanacak. Tutuklanan kişi, işin niteliğine göre yetkili Cumhuriyet savcısı, hakim veya mahkemece uygun görülmesi halinde SEGBİS'in kullanılması suretiyle de dinlenebilecek. SEGBİS, Yargıtay, Bölge Adliye Mahkemeleri dahil kanun yolu makamlarınca ve Ceza Muhakemesi Kanununun uygulandığı durumlarda da kullanılabilecek. Kanun yollarına müracaat halinde ses ve görüntü kayıtları itiraz, istinaf veya temyiz merciine gönderilecek. -225 YERDE ALT YAPI HAZIR- Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Mesut Orta, yönetmelikle artık cezaevinden duruşmalara katılmanın mümkün olacağını, talimatla alınacak ifadelerin görüntülü yapılacağını söyledi. NI Orta, ''Konuyla ilgili teknik alt yapı çalışmalarını tamamladık. Şu anda 225 yerde sistem kurulu. Bu da 134 ağır ceza merkezi demek. Amacımız altyapıyı tüm merkezlere yaygınlaştırmak'' diye konuştu. Cezaevlerinde de bu sistemi kurarak mahkumların bulundukları yerde ifadelerinin alınmasının sağlanacağını anlatan Orta, sistemin şu anda yalnızca Sincan Kampüsünde kurulu olduğunu, kampüs cezaevlerinin hepsine sistemin kurulacağını bildirdi. Sistemin, her mahkemenin kendisi tarafından tutulan kayıtlara yine kendisi tarafından erişebilmesi mantığı üzerine çalışacağı da vurgulandı. AA