<p class="MsoNormal">FARUK ERDEM<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">Okullarda ikinci yarı yılla birlikte staj hazırlıkları da başladı. Konuyla ilgili çok sayıda soru ve şikayet olunca öğrenci arkadaşlarımıza haklarını, işverenlere de yükümlülüklerini hatırlatmak istedik... Bazı işletmelerde öğrencilerin eğitimlerinin dışında işlerde kullanıldığı, çay-kahve taşıtılıp temizlik yaptırıldıkları, dolayısıyla 'bedava eleman' gibi görüldükleri biliniyor. Birincisi artık stajyerler 'getir-götür' işi yaptırmak için kullanılan elemanlar değil. Her stajyer belli şartlarda sigortalı olarak ve maaş ödenerek çalıştırılmak zorunda. Üstelik onlara eğitimlerinin dışındaki işler de yaptırılamaz. Üç çeşit staj var.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Zorunlu staj:<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">Bu kısım meslek lisesi ya da meslek yüksek okulu öğrencilerini kapsıyor. Sigortayı okul ödüyor. Ücreti ise işletmeler veriyor. Stajyer maaşı, 20 ve üzerinde personeli olan işyerlerinde asgari ücretin yüzde 30'undan, 20'den az personeli olanlarda ise yüzde 15'inden aşağı tutulamıyor. Çıraklara da asgari ücretin yüzde 30'undan az maaş verilemiyor.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">PRİMLER OKULDAN<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">Okulun önerdiği staj:<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">Bu stajyerler ise üniversitelerin diğer bölümlerinde okuyan öğrenciler. Üniversiteleri staj istese de işletmelerin ücret zorunluluğu yok. Ama bir engel de yok. Örneğin işletme bölümü öğrencisi staj yapabilir. Öğrenciye ücret ödenmese de okulun sigorta yapması zorunlu.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">Öğrencinin veya işletmenin bulduğu stajyerlik:<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">Birçok arkadaşımız becerilerini geliştirmek ve iş deneyimi kazanmak için işletmelerde 'staj' adı altında çalışıyor. Bu durum, kanunun tarif ettiği stajyer- işveren ilişkisi sayılmıyor. Çalıştırılan öğrenciler normal çalışan hükmünde ve sigortaları yapılıp, maaşları ödenmek zorunda. Aksi takdirde kayıt dışı işçi çalıştırma durumu ortaya çıkar.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">EMEKLİLİĞE SAYILMAZ<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">staj süresince yatırılan sigorta primi, kısa vadeli sigorta kollarından ödendiğinden emeklilik hesabında dikkate alınmıyor. Bu sigortalılık iş kazası, meslek hastalığı gibi sağlık problemleri için kullanılıyor.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">DİKKAT!<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Bazı öğrenciler stajyer olarak bulundukları işletmelerde staj süresi dolduğu halde aynı statüte çalıştırılıyor. İşverenler burada hata yapıyor. staj süresi bittikten sonra çalıştırılan öğrenciler artık normal çalışan statüsündedir. Tüm sigorta kollarından sigortalarının yapılması gerekir, asgari ücretten az maaş verilemez.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">BİR TAVSİYE<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">İş hayatına adım atmak için staj çok önemli. Hem mesleki açıdan hem de iş disiplini olarak stajdan çok şey kazanılır. Kurumsal birçok şirket, stajyerleri gelecekte personel olarak istihdam ediyor. CV'nizde staj yapmış olmanız sizin için artı olarak görünüyor. Bu yüzden imkanı olan herkesin staj yapmasını tavsiye ediyorum.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">2 KEZ İŞSİZLİK PARASI ALINIR<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">İşsizlik maaşından haklı fesih ile istifa edenlerin de yararlanacağını yazdıktan sonra birçok okurumuz bu sayede maaşına kavuştu. İşsizlik maaşında bir püf noktası da ikinci ödemelerde var. Bir okurumuz soruyor: " 2008'de girdiğim işimden 2012'de çıkarıldım. 7 ay işsizlik maaşı aldım ve Eylül 2013'te tekrar işe girdim. Yeniden çıkarılırsam işsizlik maaşı alabilir miyim?" Sigortalı, işsizlik ödeneğinin süresini doldurmadan tekrar işe girer ve şartları tamamlamadan yeniden işsiz kalırsanız, daha önce hak ettiği işsizlik ödeneğinin kalan kısmını alırsınız. Bu süre geçtikten sonra işsiz kalırsanız, yeniden işsizlik ödeneği için son 3 yıl içinde 600 gün prim gerekiyor.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">BORÇLANMAYA GEREK YOK<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p> <p class="MsoNormal">16.09.2012 tarihinde eşim trafik kazası sonucu vefat etti. Eşimin 3202 prim gün sayısı mevcut. Eşimin askerliğini saydırabilir miyim? Emekli maaşı alabilir miyim? Yeliz ÖZKAN<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Eşinizden dolayı ölüm maaşı alabilirsiniz. Bunun için borçlanmanıza gerek yok. Zaten eşinizin sigortalılık süresi ve prim gün sayısı bunu sağlıyor. Gerekli evraklarla SGK'ya başvurabilirsiniz.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">ÜCRETSİZ İZİN İŞYERİNE BAĞLI<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">2012'den beri çalışıyorum. Yüksek lisansa başladım, saatleri işle çakıştığı için ücretsiz izin istedim. Ancak onaylanmadı. İşten ayrılırsam istifa için haklı sebep sayılır mı ve işsizlik maaşı alır mıyım? Burcu <o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">İş şartlarında değil, sizin şartlarınızda bir değişiklik olmuş. Ücretsiz izin, sözleşmenizde aksi bir durum yoksa işverenin takdirinde. Dolayısıyla bu sebeple istifa ederseniz, tazminat ve işsizlik maaşı alamazsınız.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">GEÇ KALANIN ÜCRETİ KESİLİR<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Firmamız işe geliş saati belirledi. Her geç kalanın ücretinden kesinti yapılacağı duyuruldu. Bu yasal mı? Haklarımız neler? İsmi saklı<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">İşçinin, işverenin kurallarına uyma zorunluluğu var. Bu nedenle mesai saatinde çalışmayan işçiden bu sürelerin ücreti kesilebilir. Saat ücretinize göre geç kaldığınız süre kadar kesinti yapılabilir.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM&NBSP;<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">20.10.1974 doğumluyum. 01.05.1995 tarihinde sigorta başlangıcım var. Ne zaman emekli olurum? Yeşim CAN<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Prim gününüzü yazmamışsınız. 5750 prim gününe ihtiyacınız var. Bu tamamlanmışsa 51 yaşınızın dolacağı 20.10.2025 tarihinde emekli olursunuz.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Doğum tarihim 09.07.1966. 1989'da sigortalı oldum. 890 gün sigortam var. 10.08.1992'de Bağ-Kur'lu oldum. Ne zaman emekli olurum? Kerim SUBAŞI<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">890 günlük SSK ile beraber Bağ-Kur'dan 9000 prim gün ve 52 yaş şartlarına tabisiniz. 52 yaşınızın dolacağı 09.07.2018 tarihinde emekli olabilirsiniz. 3 aylık askerlik borçlanarak 51 yaşına tabi olur 09.07.2017 tarihinde emekli olabilirsiniz.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Doğum tarihim 06.10.1973. 1989 yılında stajyer olarak çalıştım. 15.8.1995 tarihinde ise sigortalı oldum. 6 bin 100 günüm var. Ne zaman emekli olurum? Serdar AVCI<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Stajyerlik zamanı emeklilikten sayılmıyor. 55 yaş ve 5750 prim şartlarınız var. Priminiz tamam, yaşınızın dolacağı 06.10.2028 tarihinde emekli olursunuz. Askerliğiniz 1995'ten önce ise 15 ay borçlanarak bu tarihi 1 yıl öne çekebilirsiniz.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Doğum tarihim 20.06.1980. 01.05.1998 tarihinde memur oldum. Ne zaman emekli olurum? İsmi saklı<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">9000 prim gün ve 57 yaşa tabisiniz. 20.06.2037 tarihinde emekli olabilirsiniz.<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Doğumum 01.02.1979. İşe girişim 3 Nisan 1998. 4500 günüm ve yüzde 45 engelli vergi indirimim var. Ne zaman emekli olabilirim? Mustafa KAYA<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal">Vergi indiriminiz sayesinde 18 yıl ve 4080 güne tabisiniz. Priminiz tamam. Yılınız da 3 Nisan 2016'da tamamlanıyor. Bu tarihte emekli olursunuz<o:p></o:p></p> <p class="MsoNormal"><o:p> memurlar.net</o:p></p>