SEVKAN UZEL Beyin iki yarıküreden oluşur. Sağ yarıküre bedenin sol tarafını, sol yarıküre bedenin sağ tarafını kontrol eder. Genellikle yarıkürelerden biri diğerinden daha baskın olur. Örneğin yazarken sağ elini kullanan insanların sol beyinleri daha etkin olmaya eğilimlidir. Şimdiye dek yapılan çalışmalarda, beynin sayılarla uğraşırken başvurduğu bölge genel hatlarıyla belirlenmişti: Yaklaşık olarak başın tepe noktasından kulak üstüne kadar uzanan fronto-parietal beyin kabuğu. Fakat bilimciler bu alanın tam olarak nasıl işlediği konusunu açığa çıkarabilmiş değildi. Sadece beyinlerinin bir tarafı hasar gören hastalarla yapılan çalışmalarda, büyük ve küçük sayıları işlemek için beynin farklı loblarının kullanıldığına ilişkin ipuçları elde edilmişti. Geçen günlerde Imperial Kolej Londra bilimcileri tarafından yapılan bir çalışmada, küçük sayıların sağ beyinde, büyük sayıların ise solda işleme alındığı ortaya kondu. Bu çalışmanın, beyin hasarı geçiren ve ayrıca diskalkülisi (matematiksel öğrenme güçlüğü) olan hastalar için rehabilitasyon teknikleri geliştirilmesini sağlayabileceği düşünülüyor. Ekipten Dr.Qadeer Arshad şöyle anlatıyor: “Bu araştırmada sağlıklı gönüllülerle çalıştık. Sol yarıkürenin büyük sayıları, sağın ise küçük sayıları işlediğini bulduk. Örneğin saate bakıyorsanız, birden altıya kadar olan sayılar beynin sağ tarafında işlenirken, altıdan on ikiye kadar olanlar sol tarafta işleniyor.” Ekip deneyde sağlıklı gönüllülerin beyinlerinin sağ ve sol taraflarını geçici sürelerle etkisizleştirmiş. Bu amaçla gönüllülerden yatay veya dikey çizgi gösteren bir gözlük takmaları istenmiş. Bu sırada, katılımcılar ısısal refleks testine tabi tutulmuş. Sayı testlerine alınan kişilerden, verilen iki sayının arasındaki sayılardan tam ortada olan istenmiş. Gönüllünün beyninin sağ tarafı etkinleştirildiğinde daha küçük sayılar söylediğini, sol tarafı etkinleştirildiğinde daha büyük sayılar söylediğini saptamışlar. Dr. Arshad sayının bulunduğu bağlamın da önemli olduğunu ekliyor. “Eğer kişi önce 50-100 arası sayılara, ardından da 80 sayısına bakarsa işlem muhtemelen sol yarıkürede yapılacaktır. Ancak eğer 50-300 arası sayılara bakıp sonra 80’e bakarsa, bu kez 80 küçük algılandığından sağda işlenecektir” şeklinde açıklıyor. Gönüllülerden ayrıca bir saat çizmeleri istendiğinde, beyinlerinin sağ tarafı etkinleştirilen katılımcıların 1 ile 6 arasındaki sayıları daha büyük ve belirgin çizdikleri, sol tarafı etkinleştirilenlerin ise 6 ile 12 arasındaki sayıları vurguladıkları belirlenmiş. Dr. Arshad isteyenlerin baskın beyin yarıkürelerini saptamak için kendilerini sayılar üzerinden sınayabileceklerini söylüyor: “Eğer sizden 22 ile 46’nın tam ortasındaki sayıyı söylemeniz istenirse ve yanıtınız 34’ten büyük olursa, 31 yanıtını veren birine göre sol beyninizin daha baskın olduğunu düşünebilirsiniz” diyor. Araştırmalarının sayısal tanımlama konusunda beynin nasıl çalıştığını anlamaya yardımcı olacağını belirten Arshad, böylece sayılarla arası iyi olmayan insanlara yardımcı olabilmek için yeni yöntemler bulmayı umuyor. Kaynak: Birgun.net