Üzerinden yüz yıl geçmesine rağmen hâlâ izleri silinemeyen Birinci Dünya Savaşı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan çıkan “Yüzyıl Sonra Savaşan Çizgiler” kitabıyla bu kez karikatür ve kartpostallar üzerinden okunuyor. İzzeddin Çalışlar ve Mesut Yaşar Tufan’ın hazırladıkları kitap, özel arşivlerden derlenen Birinci Dünya Savaşı konulu karikatür ve kartpostalları bir araya getiriyor. Hem tarafların birbirine bakışının hem de kendilerini nasıl göstermek istediklerinin ipuçlarını sunan karikatür ve kartpostallar, 20. yüzyılın en büyük felaketlerinden biri olan Birinci Dünya Savaşı’na dair sıra dışı bir tarih okuması imkânı sunuyor. Büyük çoğunluğu yabancı arşivlerden derlenen ve dokuz ayrı dilden çevrilerek uyarlanan altyazılarla sunulan karikatürler, savaşın yücelttiği şiddet ve aşağılamanın insanlığın tarih boyunca kazandığı tüm erdemlere karşı durarak, insanı olması gerekenden farklı bir varlığa dönüştürdüğü mesajını taşıyor. 1914 - 1919 yılları arasında yaşanan olayların, ayrıca karikatürler ve kartpostalların da yıllara göre ayrı bölümlerde sıralandığı kitapta, kronolojik bilgilerde adı geçen kişilerin fotoğraflarına da yer vererek bir nevî savaşla ilgili portreler sergisi de oluşturuyor. Kitabın ‘Önsöz’ünde, temel görsel malzemeyi oluşturan kartpostal ve karikatürlerin çoğunun 1980’li yıllarda Paris’te bir koleksiyon arşivinin düzenlenmesi sırasında kopyalandığı bilgisini veren yazarlar, o dönemde koleksiyonda bulunan Türkiye’yle ilgili parçaların T.C. Kültür Bakanlığı tarafından satın alınması için girişimde bulunulduğu ancak bir sonuç alınamadığı bilgisini paylaşıyorlar. Çalışlar ve Tufan, kitabın Önsöz’ünde şu nota da yer veriyorlar: “Yayına hazırlayanlar olarak kitap üzerine çalıştığımız süre boyunca savaşın acımasız ve yıkıcı yüzünün mizahi yaklaşımla bile gülmeye olanak tanımadığını gördük. Savaş karşıtlığının günümüz mizah anlayışına hâkim olmasından dolayı da avunduk (...) Umarız dünya bir daha böyle bir deneyim yaşamazKaynak: Cumhuriyet.com.tr