KENTSEL dönüşümle birlikte sıkışık yapı stoğunu rahatlatmak için ada ve parselini birleştirerek evini yenilemek isteyen vatandaşlara emsal artış hakkı getiriliyor. Teşvik için yapılan düzenlemeyle imardaki disiplinsizlik önlenecek, bina sahipleri birleşerek, avlulu, otoparklı ve yeşil alanlı yapılara kavuşacak. Emsalin 1 olduğu bir yerde, yapılar 10 bin metrekareye kadar birleşirse, emsal artışı 1.25 veya 1.50 olabilecek. Yol ve park için alan ayrıldığı takdirde, 15 bin metrekare inşaat izni verilebilecek. BİRLEŞENİN EMSALİ ARTACAK Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, üst ölçekli imar artışlarına disiplin getirecek düzenleme üzerinde çalışmaya başladı. Önümüzdeki günlerde yayınlanacak olan yönetmelikle sıkışık yapı stoğunun yenilenmesi için binalara otopark, yeşil alan ve çocuk oyun alanları yapılması amaçlanıyor. Ada ve parsel birleşmelerini teşvik edecek olan bakanlık, bunu sağlayan bina sahiplerine de ilave haklar verecek. Örneğin, 10 metrekarelik parselde 5-10 katlı yan yana iki binada oturan vatandaşlara, parsel büyüklüğü olarak minimum 1000 metrekareye ulaşmaları halinde emsal artışı hakkı verilecek. Adalar ne kadar büyürse ilave haklar da o oranda artacak. KENTSEL TASARIM UYGULAMASI Dönüşüm yapacak herkes bu kurala uymak zorunda olacak. Çalışmayla 800 metrekareye kadar yapısını birleştiren vatandaşların şehir içinde sıkışık yapılardan kurtularak, avlusu, yeşil alanı, çocuk oyun alanı ve otoparkı olan yeni tasarımlara geçmesi sağlanacak. Tüm Türkiye’de uygulanacak olan projeyle ilgili bilgi veren bakanlık kaynakları konuyla ilgili şunları söyledi: “Keyfi imar artışı olmayacak. Bu aslında farklı bir kentsel tasarım ve imar düzenlemesi olarak yapılacak. Biz kentsel dönüşümü riskli alanlarda uyguluyoruz. Ama sıkışık doku varsa burada zamanla böyle uygulama yapılabilir.” Örnekle açıklamak gerekirse, mevcutta 1 emsali olan yapılarda parsel birleşmesi yapıldığı takdirde Bakanlık bu emsali 1.25’e ya da 1.50’ye çıkarabilecek. Bu da, daha fazla inşaat yapılması anlamına gelecek. Örneğin, 10 bin metrekareye kadar birleşme sağlanıp, bunun da yüzde 25’i yol genişlemesi, yüzde 10’u park için ayrılırsa, 15 bin metrekare inşaat hakkı verilecek. Yani, yapılacak inşaatın metrekaresi yüzde 50 artacak. Nasıl olacak? * Parseller ne kadar büyürse, emsal artışı da artacak. * Parseller birleştiğinde, yol genişlemesi, yeşil alan, park, otopark gibi alanlar için yer ayrılması gerekiyor. * En az 800 metrekareye kadar parsel birleşmesi halinde bu haklar verilecek. * Emsal oranı 1 olan bir arazi için, 1.25 veya 1.50’ye kadar artış yapılabilecek. İnşaatın metrekaresi yüzde 50 artabilecek. * 10 bin metrekareye kadar birleşme sağlanıp, bunun da yüzde 25’i yol genişlemesi, yüzde 10’u park için ayrılırsa, 15 bin metrekare inşaat hakkı verilecek. Müteahhitler: Kararı ayakta alkışlarız ÇEVRE ve Şehircilik Bakanlığı’nın parsellerini birleştirene teşvik amacıyla emsal artışı vereceği uygulama, müteahhitleri de sevindirdi. “Bu kararı alkışlarız” diyen müteahhitler, emsal artışını en başından beri talep ettiklerini vurgularken, bu formül sayesinde yerinde dönüşümün gerçekleşeceğinin altı çiziliyor. Bu uygulamanın özel sektörü de dönüşüm sürecine sokması bekleniyor. Emsal artışı sayesinde dönüşümün kaynak yaratmasına katkı sağlanacağı ve inşaat maliyetlerinin ya da müteahhit payının bu formül ile çözüleceği vurgulanıyor. Öte yandan, Mimarlar Odası ise sınırsız imar hakları vaat edildiğini, bunun kent için felaket olacağını söylüyor. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, şu değerlendirmeyi yaptı: “Parseller birleştirilip büyütüldüğünde, mevcut emsale bonus verilmesi formülünü kentsel dönüşüm yapılabilmesi için devamlı öneriyorduk. İstanbul’da Kartal, Maltepe gibi ilçelerin hazırlanmış imar planlarında bu formül uygulanıyor. Bu uygulama, Afet Yasası kapsamında ilçe gözetilmeksizin tüm Türkiye için uygulanırsa, kentsel dönüşüm kendi kaynağını da kendisi yaratmış olur. Örneğin parseller birleştiğinde yüzde 20 emsal artışı verilirse, riskli binaların yeniden yapılmasında katma değer sağlanır. Hem inşaat giderleri, hem de müteahhitlik payı bu şekilde çıkarılır. Öte yandan, yeşil alanı olan, otopark sorunu çözülmüş şehirler ortaya çıkar. Akılcı bir çözüm olacaktır, ciddi bir hareket görürüz. Deprem riski altındaki binalarda dönüşüm gerçek anlamda başlatacak bir karar. Böylelikle, depreme karşı savaş başlatırız.” YERİNDE DÖNÜŞÜMÜ SAĞLAR Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Işık Gökkaya, bu formülün dönüşümü hızlandırmasının yanı sıra yerinde dönüşümü sağlayacağını ifade ederek, şöyle konuştu: “Emsal artışı olmadığı zaman insanların başka yere gitmemesi ve özel sektörün işin içine girmesi çok zordu. Özel sektör de bu tip formüllerle dönüşüme daha kolay girebilir. Öte yandan vatandaşların da daha fazla katılmasını sağlar. Kentsel dönüşümde tek bir alternatifle değil, birçok alternatifle gitmek gerekir. Bakanlık önemli adımlar atıyor. Diğer türlü yeterli imar artışı olmayınca ve sınırlı kaynak olduğu zaman kentsel dönüşüm başarılı bir süreç olmayacaktır. / Meltem KARA Hürriyet