Dünyada işe bağlı hastalıkların tamamını değil de hastalığa neden olan maruziyetin %100 işten kaynaklandığı ‘Meslek Hastalıkları’nı (MH) ve ‘İş Kazaları’nı (İK) teşhis ve tespit etmeye dönük sağlık sistemleri mevcut.Bir MH’nın bir ülkede az teşhis edilmesi bu hastalığın o ülkede olmadığının ya da bu hastalığa karşı başarılı bir koruma yapıldığının kanıtı değil. Tam aksine bir ülkede çok sayıda MH teşhis edilmesi o ülkede MH’larını saptamaya ve önlemeye dönük sistemlerinin iyi kurulmuş olduğunun işareti sayılıyor. Türkiye’de durum Türkiye’de her yıl; -İş kazalarına bağlı olarak gerçekleşen ölümlerin en az 2 en fazla 10 katı sayıda meslek hastalığına bağlı ölüm (örneğin 2014 yılı için en az 2500 MH’na bağlı ölüm kaydedilmeliydi ama resmi rakam sıfırdır) -Her 100.000 çalışan başına yılda 50 -100 arası MH teşhis ediliyor olması gerektiğini söyleyebiliriz. (örneğin yine 2013 yılı için yaklaşık 6500-13.000 arası MH teşhis edilmeliydi ama resmi rakam 494)Ama Türkiye’de gerçekleşen ölümlü iş kazalarına ait rakamlar bu beklentiyi doğrular niteliktedir. 1990-2014 yılları arasında gerçekleşen yıllık ölümlü iş kazası ortalaması 100.000 çalışan başına 22,5 ve son 10 ve 5 yılın ortalamaları da sırasıyla 100.000 çalışan başına 13 ve 12’dir.Fakat Türkiye’de teşhis edilen MH sayıları beklenenin çok altında olduğu gibi 25 yıldır da düzenli olarak azalmaktadır. 1990 yılında 100.000 çalışan başına 36,6 olan MH teşhis oranıı 2014 yılına gelindiğinde 10 kat gerileyerek 100.000’de 3,7 olmuştur.1990-2014 Türkiye’de teşhis edilen MH sayılarıÖrneğin Avrupa Ülkeleri’nde (Belçika, Almanya, Avusturya, Danimarka, Fransa, Ispanya, Italya, Isviçre ve Portekiz) 1990 yılında her 100.000 çalışan başına yılda ortalama 67 MH teşhis edilir iken bu rakam 2006 yılında 102’ye çıkmıştır, Türkiye’de ise aynı yıllarda gelişme tam tersi yönde olmuş MH teşhis rakamı 100.000 çalışan başına 36.6’dan 7,3’e gerilemiştir. Meslek hastalıklarından kaynaklanan ölümlerTürkiye’de son 10 yılda MH’a bağlı olarak geliştiği kabul edilen ölüm sayısı toplam 56’dır. Türkiye’de 2013 ve 2014 yıllarında MH’na bağlı ölüm kaydetmemiştir. Türkiye’yi örneğin Almanya ile karşılaştırdığımızda iş kazalarına bağlı ölüm oranları Almanya’nın 4-5 katı seyrederken MH’na bağlı ölüm oranları resmiyette Almanya’nın binde biri mertebesindedir.Türkiye’deki ölümcül iş kazası rakamlarının Avrupa ülkelerindeki ortalamadan çok fazla olmasını bir kenara bırakalım, ölümcül iş kazası başına teşhis edilen MH sayısı yukarıya aldığımız Avrupa ülkelerinde 1994 yılında 100.000 çalışan başına ortalama13,7 iken 2006’da 34,5’e yükselmiş, Türkiye’de ise bu oran 1,07’den 0,36’ya gerilemiştir. Avrupa ülkelerinde ölümcül iş kazalarındaki iyileşme teşhis edilen MH sayılarında artışla paralel gitmektedir Türkiye’de ise tam tersi: MH’ları sürekli daha az kaydedilmektedir.Çalışanların güvencesizleştirilmesiTürkiye’de bu yıllar boyunca çalışanların sendikal örgütlülükleri sıfırlanmış, toplu sözleşme yapabilen çalışanların tüm çalışanlara oranı %24’lerden %2’lere kadar gerilemiştir.KİT’lerdeki istihdamın Toplam ücretlilere oranı; 1985’te %10,5 iken 2013’e gelindiğinde %0,8’e gerilemiştir. Benzer bir biçimde taşeron çalışanlarının tüm ücretlilere oranı da 2002’de 4% iken 2011’de 12%’ye yükselmiştir. Ek olarak, incelediğimiz bu yıllar boyunca işyeri hekimlerinin iş güvenceleri düzenli olarak erozyona uğratılmış 2010 yılında ise tümden kaldırılmıştır. En son 2012’de çıkarılan İSG yasasıyla da işyeri hekimliği hizmetleri taşeronlaştırılmıştır.Sonuç: Türkiye’de işe bağlı hastalıklar gizleniyor1990’lardan bu güne Türkiye’de çalışanlar tamamen sendikasızlaştırılmış, kamu çalışanlarının sayısı büyük ölçüde azaltılmış, taşeron çalışma yaygınlaştırılmış, işyeri hekimleri güvencesizleştirilmiş ve bütün bunlar olurken teşhis edilen meslek hastalığı oranları da olağan dışı bir şekilde 10 kat gerilemiştir. Yani hastalıkları teşhis ve tedavi etmesi gereken Türkiye sağlık sistemi konu çalışanların işe bağlı hastalık ve ölümleri olunca gizlemeye dönük olarak işlemektedir.(Dr. Arif müezzinoğlu ve Dr. Ahmet Tellioğlu’nun sendika.org’da yayınlanan ‘Türk Mucizesi: Meslek Hastalıkları Sıfırlanıyor’ başlıklı makalelerinden derlenmiştir)Kaynak: Birgun.net