ADDİS ABABA/ABUJA - TUFAN AKTAŞ/GÖKHAN KAVAKAfrika kıtası, hem kuzeyde hem de Sahra Altı'nda devam eden petrol üretimi ve çıkarılmayı bekleyen rezervleriyle dünya enerji piyasasının önemli oyuncularından biri olma yolunda ilerliyor.Kıtada üretim kapasitesi artan birçok ülke, siyasi istikrarsızlık ve ekonomik nedenlerle sahip oldukları petrol rezervini tam olarak değerlendiremiyor.Dünyadaki yaklaşık 1 trilyon 700 milyar varil kanıtlanmış petrol rezervinin 129 milyar 200 milyon varili Afrika'da bulunuyor. Küresel petrol piyasasına arz edilen 95 milyon varil petrolün de 8,2 milyon varili Afrika'da üretiliyor.Kıta genelinde Libya, Nijerya, Angola, Cezayir ve Mısır petrol rezerv miktarına göre ilk 5 ülke olarak sıralanıyor. Libya, 48,4 milyar varil petrol rezerviyle kıtanın en fazla petrolüne sahip ülkesi. Nijerya 37,1 milyar varille ikinci ve Angola da 12,7 milyar varil ile üçüncü sırada bulunuyor.Kıtada petrol üretiminde başı çeken Nijerya ve Angola, dünya petrol üretiminde 2016'da sırasıyla 13'üncü ve 14'üncü oldu.Dünyada petrol ihraç eden ilk 10 ülke arasında Nijerya 8'inci, Angola ise 9'uncu sırada yer alıyor.Zimbabve'de büyük rezerv keşfedildiGeçen hafta Güney Afrika ülkelerinden Zimbabve'nin kuzeyindeki Muzarabani bölgesinde büyük bir petrol ve doğal gaz rezervinin keşfedildiği açıklandı.Zimbabve Devlet Başkanı Emmerson Mnangagwa, rezervin Avustralyalı petrol arama şirketi Invictus Enerji tarafından keşfedildiğini bildirdi.Bu keşfin yanı sıra başka bölgelerde de arama çalışmaları devam ederken, 200 kilometrelik bir alanda keşfedilen rezervdeki ilk kuyunun 2020'de faaliyete geçmesi planlanıyor.Kıtada en fazla petrolü Nijerya üretiyorPetrol üretim miktarlarına bakıldığında, Nijerya günlük 2,36 milyon varille kıtada birinci sırada yer alıyor. Nijerya'yı 1,71 milyon varille Angola ve 1,52 milyon varille Cezayir takip ediyor. Afrika'nın en fazla petrol rezervine sahip ülkesi Libya'da ise siyasi istikrarsızlık nedeniyle günlük 0,5 milyon varil üretim yapılabiliyor.Global Petrol Fiyatları 2018 verilerine göre, Afrika'da en ucuz benzin sırasıyla Nijerya, Mısır, Angola, Etiyopya ve Tunus'tan temin ediliyor. Afrika'da benzinin en pahalı olduğu ülkeler ise Orta Afrika Cumhuriyeti, Zimbabve, Mauritius, Cabo Verde ve Demokratik Kongo olarak sıralanıyor.APPA ile iş birliği adımıNijerya'da 1986'da kurulan Afrika Petrol Üreticileri Birliği (APPA), kıtadaki petrol üreten ülkeler arasında koordinasyon, iş birliği ve bilgi paylaşımını amaçlıyor. Nijerya, Cezayir, Libya ve Gabon tarafından temelleri atılan Birliğin bugün Afrika'da 18 üye ülkesi bulunuyor.En son nisanda Çad'ın başkenti Encemine'de 35'inci toplantısını yapan APPA üyesi ülkeler, küresel piyasalarda düşen petrol fiyatları ve petrolden elde edilen gelirin Afrika ülkelerinin kalkınmasında kullanılmasını değerlendirdi.Öte yandan, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütünde Afrika kıtasını Libya, Cezayir, Nijerya ve Angola temsil ediyor.Petrol üretim kapasitesi sürekli artıyor Kıtada, petrol rezervlerinin keşif ve çıkarılmasının getirdiği yüksek maliyetler nedeniyle uzun yıllardır birçok ülke kaynaklarını verimli kullanamıyor.Son 15 yılda Kenya, Gana, Nijer, Uganda ve Etiyopya gibi ülkelerde yeni petrol rezervleri keşfedilmesiyle kıtanın sahip olduğu potansiyel bir kez daha görüldü.Kenya, tarihinde ilk kez bu yıl ham petrol ihraç etmeye başlarken, Etiyopya da Somali eyaletindeki havzadan günlük 450 varillik test üretimine geçti.İç savaş ve terör nedeniyle yıllardır kaynaklarını kullanamayan Somali eyaletinin toprakları ve kıyılarında da büyük petrol rezervi olduğu tahmin ediliyor.Nijerya'daki teknik yetersizlikler, malzeme eksikliği, önlenemeyen yolsuzluklar, terör, bürokratik hantallık ve mevzuat yetersizliği, petrol tesislerine yönelik sabotajlar ve çıkarılan petrolün işlenmeden ham olarak ihraç edilmesi ülke ekonomisinin gelişimini engelliyor.Kaynak: AA