TÜİK, Türkiye’de ilk defa ürettiği hane halklarının kültür harcamaları istatistiğini, Türkiye’nin kültür ekonomisinin boyutunun doğru bir şekilde belirlenmesi ve uluslararası düzeyde karşılaştırmalar yapılabilmesi için yürütülen çalışmalarla kültür ekonomisinin büyüklüğünün sistematik ve periyodik olarak ölçülmesi amacıyla gerçekleştirdi. TÜİK’in internet sayfasında yer alan açıklamaya göre kültür ekonomisi göstergeleri, “Avrupa Birliği Kültür İstatistikleri” nihai raporuna göre önerilen metodoloji çerçevesinde, Eurostat’ın norm ve standartları dikkate alınarak, genel devlet ve hane halklarının kültür harcamaları ile girişimler ve dış ticaret verileri kullanılarak üretildi. Kültür harcamaları 2015 yılında 2014 yılına göre yüzde 6.5 artarak 32 milyar 941 milyon 728 bin lira oldu. Toplam kültür harcamaları içinde genel devlet harcamalarının payı yüzde 61.5, özel harcamaların payı ise yüzde 38.5 oldu.Kültür harcamalarının, gayri safi yurtiçi hasılaya oranı 2014 yılına yüzde 1.5 iken, 2015 yılında yüzde 1.4’e düştü. Genel devlet harcamaları içindeki kültür harcamaları 2015 yılında 2014 yılına göre yüzde 19.8 artarak 20 milyar 246 milyon 419 bin liraya ulaştı. Harcamaların yüzde 72.7’si merkezi yönetim bütçesinden, yüzde 27.3’ü ise yerel devlet bütçesinden gerçekleştirildi.Genel devlet kültür harcamaları içinde mimarlık alanının payı yüzde 27.6 olduGenel devlet harcamaları içinde kültürel alanlara göre harcamalara bakıldığında; mimarlık yüzde 27.6, kültürel ve doğal miras yüzde 18, temel alanlara ayrılmayanlar yüzde 14.9, kitap ve yazılı basın yüzde 11, görsel/işitsel ve multimedya yüzde 10.6, gösteri sanatları yüzde 10.1, kültürel eğitim yüzde 3.3, kütüphane ve arşiv yüzde 2.7 ve diğerleri yüzde 1.8 paya sahip oldu.Hanehalkı kültür harcamaları yüzde 10.5 azaldıÖzel harcamaların yüzde 97.3’ü hanehalkları, yüzde 2.7’si ise dernek ve vakıflar tarafından yapıldı. Hanehalkı kültür harcamaları 2015 yılında 2014 yılına göre yüzde 10.5 azalarak 12 milyar 356 milyon 651 bin liraya indi. Hanehalklarının 2015 yılında gerçekleştirdiği toplam kültür harcamasının dağılımına bakıldığında; televizyon ve TV yayın giderleri yüzde 30.1, veri işlem ekipmanları yüzde 13.8, kitap, gazete ve dergi yüzde 13, kablolu/özel TV yayın hizmetlerine ödenen ücretler yüzde 12.4, kırtasiye ve çizim malzemeleri yüzde 9.3, sinema, tiyatro ve konser yüzde 5.7 ve diğerleri yüzde 15.7’lik paya sahip oldu.Kültürel sektörlerdeki girişimlerin yüzde 39’u mimarlık alanında… Kültürel sektörlere faaliyet alanları açısından bakıldığında; 2015 yılında girişimlerin yüzde 39’u mimarlık, yüzde 16.8’i yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence faaliyetleri, yüzde 12.5’i yayımcılık, yüzde 11.6’sı sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı ile ses kaydı ve müzik yayımlama, yüzde 10.4’ü uzmanlaşmış tasarım faaliyetleri, yüzde 4.5’i programcılık ve yayıncılık ve yüzde 5.2’si diğer kültürel alanlarda faaliyet gösterdi.Kültürel sektörlerin faktör maliyetiyle katma değeri yüzde 19.1 arttıGirişimlerin kültürel mal ve hizmetlerinin cirosu 2015 yılında 2014 yılına göre yüzde 12.3 artarak 23 milyar 241 milyon 33 bin lira oldu. Girişimlerin kültürel mal ve hizmet üretiminin katma değer katkısı ise 2015 yılında 2014 yılına göre yüzde 19.1 artarak 6 milyar 957 milyon 163 bin liraya yükseldi. Katma değer katkısının yüzde 23.7’si programcılık ve yayıncılık alanında… Kültürel sektörler içinde 2015 yılında gerçekleşen katma değer katkısının dağılımına bakıldığında; yüzde 23.7’si programcılık ve yayıncılık, yüzde 23’ü yayımcılık, yüzde 19.6’si sinema filmi, video ve televizyon programları yapımcılığı ile ses kaydı ve müzik yayımlama, yüzde 18.5’i mimarlık, yüzde 11.4’ü yaratıcı sanatlar, gösteri sanatları ve eğlence ve yüzde 3.8’i diğer kültürel sektörlerde gerçekleşti.Kültürel mal ihracatı 17 milyar 848 milyon 104 bin lira olduKültürel mal ihracatı 2015 yılında 2014 yılına göre yüzde 9.4 arttı. Artış oranı ana mal ihracatında yüzde 9.3 ve ikincil mal ihracatında yüzde 11.6 olarak gerçekleşti. 2015 yılında kültürel mal ihracatının toplam mal ihracatı içindeki payı yüzde 4.6 oldu.Kültürel mal ithalatı 14 milyar 788 bin lira olduKültürel mal ithalatı, 2015 yılında 2014 yılına göre yüzde 3.6 arttı. Ana mal ithalatı yüzde 6.8 azalırken, ikincil mal ithalatında yüzde 11.2 arttı. 2015 yılında kültürel mal ithalatının toplam mal ithalatı içindeki payı yüzde 2.5 oldu.Kültürel alanlara göre ihracatta en büyük pay el sanatlarında olduKültürel alanlara göre bakıldığında, en çok paya sahip olan el sanatlarının ihracat toplamı 2015 yılında 12 milyar 483 milyon 434 bin lira olarak gerçekleşti. El sanatlarının toplam kültürel mal ihracatı içindeki payı yüzde 70 oldu.Kültürel alanlara göre ithalatta en büyük pay görsel ve işitsel medyada olduKültürel alanlara göre bakıldığında, görsel ve işitsel medyanın ithalat toplamı 2015 yılında 7 milyar 750 milyon 293 bin lira olarak gerçekleşti. Görsel ve işitsel medyanın toplam kültürel mal ithalatı içindeki payı ise yüzde 55.4 oldu. Kaynak: DHA