DOĞU EROĞLU Çanakkale’nin Biga ilçesi Karabiga beldesinde inşaatı süren Cenal Termik Santralı hakkında açılan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu kararının iptali ve yürütmesinin durdurulması davasında, ‘kopyala-yapıştır’ bilirkişi raporunu teslim alan mahkeme, yürütmeyi durdurma istemini reddetti. Önceki gün TMMOB’ye bağlı meslek odaları ve Çanakkaleli yaşam hakkı savunucusu kurumlar, 4 farklı termik santralın iptal davalarında hazırlanan bilirkişi raporlarının bir örnek olduğu ve santral isimleri ve haritalar değiştirilerek tek bir metinden üretildiği iddiasıyla bilirkişi heyetindeki isimler hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. Cenal Termik Santralı hakkında Çanakkale İdare Mahkemesine teslim edilen ve yürütmeyi durdurma kararında etkili olan bilirkişi raporu da söz konusu 4 ‘kopyala-yapıştır’ rapordan biri. Fakat Cenal Termik Santralını kurtaran tek unsur ‘kopyala-yapıştır’ hilesi olmadı; proje alanında yaşayan Akdeniz fokları yine ‘hasıraltı edildi,’ davaya konu ÇED Raporundan alıntı yapıldı, iptal edilmiş mevzuat kullanılarak raporda termik santral savunuldu. Karabiga’da, daha önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ÇED Olumlu kararları iki defa mahkemelerce iptal edilen Cenal Termik Santralının, Priapos Antik Kenti bitişiğindeki inşaatı sürüyor. ‘TERMİK ZEYTİNE ZARARSIZMIŞ' DEDİ AMA O İLÇEDE ZEYTİN YOK Bilimsel ve tarafsız değerlendirmelerin yer alması beklenen bilirkişi raporundaki bir başka skandal, davaya konu ÇED Raporunu kaynak gösterilmesiydi. Cenal Termik Santralı hakkında hazırlanan ÇED Raporunda, zeytin ekosistemi hakkında yapılan incelemeyi doğruluğunu sorgulamadan alıntılayan bilirkişiler, termik santralların zeytin ağacı olmayan ilçede zeytinlere zarar vermeyeceğini savunmuş oldu. Cenal Termik Santralı için hazırlanan ÇED Raporunda, Çanakkale’nin Çan ilçesinde yer alan İçdaş ve Çan termik santrallarının zeytinliklere zarar vermediği aktarılıyor fakat Çan, Yenice’yle birlikte Çanakkale’de zeytincilik yapılmayan iki ilçeden biri. Yani Çan ilçesinde termik santralların etkilerinin bilimsel olarak tespit edilebileceği, piyasa dönük bir zeytin tarımı yapılmıyor. İPTAL EDİLMİŞ MADDEYLE TERMİK SAVUNMASI Yürütmeyi durdurma talebinin reddinde etkili olan bilirkişi raporunda geçersiz mevzuattan alıntılar da yapıldı. Bilirkişi raporunda, santral proje alanına 500 metre uzaklıkta bulunan zeytinlikler hakkındaki değerlendirmeler, Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılmasına Dair Yönetmeliğin, 19 Şubat 2015’te Danıştay tarafından iptal edilen maddelerine göre yapıldı. Yönetmelik uyarınca, zeytinlik sahalara 3 kilometre mesafe içerisinde termik santral kurmak yasak; bilirkişi heyetiyse, Cenal Termik Santralı yakınındaki zeytinliklerin iptal edilen madde uyarınca resmen zeytinlik sayılamayacağını iddia ederek 3 kilometre sınırının bölgedeki zeytin ağaçları için geçerli olmadığını savundu ve santralın yapılması önünde engel bulunmadığını söyledi. FOKLAR YİNE BUHAR OLDU Bölgenin Akdeniz fokunun yaşama ve üreme alanı olduğuna ilişkin haberler BirGün’de defalarca yer almış, Sualtı Araştırmaları Derneği Akdeniz Foku Araştırma Grubu Karabiga sahillerindeki Akdeniz Foklarının varlığını resmen belgelemişti. 14-15 Nisan 2015’te düzenlenen Kuzey Ege ve Marmara Denizinde Akdeniz Fokunun Güncel Durumu ve Tehditler Çalıştayının sonuç metninde, termik santral yapılarının fokların yaşam alanlarını yok edeceği ifade edilmişti. Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü de bölgede Akdeniz Foklarının yaşadığı uyarısını yapmıştı. Cenal Termik Santralı için hazırlanan ÇED Raporlarında ısrarla anılmayan Akdeniz Fokları, tüm bunlara karşın bilirkişilerin de ‘gözünden kaçtı.’ FOK OLMADIĞI NASIL TESPİT EDİLDİ? 25 Ağustos 2015’te termik santral proje alanında keşif yapan bilirkişi heyeti, Akdeniz Foklarıyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı: “Keşif çalışmalarında proje alanı ve çevresinde Akdeniz Fokuyla ilgili herhangi bir yaşam emaresi, görseli ve kanıtı da elde edilemediğinden proje alanında Akdeniz Foku yaşamı söz konusu olmadığı söylenebilir.” Ancak heyette bu değerlendirmeyi yapabilecek bir deniz biyoloğu yoktu, üstelik bölgede Akdeniz Foklarına ev sahipliği yaptığı kanıtlanan kıyı mağaralarında da inceleme yapılmadı. RAPOR GEÇ GELDİ Cenal Termik Santralıyla ilgili bilirkişi raporunda bir usulsüzlük de teslim tarihinde yaşandı. 25 Ağustos 2015’te yapılan keşfe ilişkin raporun 45 gün içinde, yani 9 Ekim 2015’e dek Çanakkale İdare Mahkemesine teslim edilmesi gerekiyordu. 8 Ekim 2015’te bilirkişi heyetinin ek süre talebi mahkemeye ulaştı ancak heyete bir yanıt verilmedi. Davacıların teslim süresinin geçtiğine ilişkin itirazları ardından, 22 Aralık 2015’te UYAP sistemine teslim tarihinde 30 günlük ertelemeyi öngören ara karar ekleniverdi. Buna rağmen rapor ek sürenin de bitmesinin ardından, 13 Kasım 2015’te mahkemeye sunuldu. Kaynak: Birgun.net