KOOPERATİF ORTAKLARINA KONUT SAĞLANDIKTAN SONRA KALAN KOOPERATİF ARSANIN ÜYELERE DAĞITILMASI

Tarih : 18.12.2012 Sayı : 84098128-125[4-2012/938]-1036 GVK Md. 75,94 KVK Md. 4 KDVK Md. 17/4-r

Ortaklarına hisseleri oranında konut sağlandıktan sonra kalan kooperatif arsasının hisseleri oranında ortaklara devredilmesi sonucunda kooperatifçe herhangi bir gelir elde edilmesi durumunda, elde edilecek gelirin kurumlar vergisine tabi tutulacağı, dağıtımı yapılacak arsanın emsal bedeli üzerinden GVK’nın 94. maddesinin (6/b-i) numaralı bendine göre gelir vergisi tevkifatı yapılacağı, devredilen arsanın en az iki tam yıl süreyle kooperatifin aktifinde bulunmuş olması kaydıyla KDV’den istisna olacağı hk .

Özelge talep formunuz ve ekli dilekçenizde, kooperatifinizin 148 ortaklı olduğu, ortakların her birine hisseleri oranında konut sağlandığı, bu konutların ferdileşme ile tüm ortaklara teslim edildiği, teslim edilen bu konutlar haricinde kooperatifinize ait 186 parsel arsanın bu güne kadar atıl olduğu, kooperatifinizin maddi imkansızlıkları göz önüne alarak ve bundan sonraki aşamada tasfiye işlemlerine başlanılması amacıyla kooperatif ana sözleşmesinin 6.6 maddesi kapsamında söz konusu parsellerin mevcut ortaklara kura ile dağıtılmasına karar verildiği belirtilerek, üyelere tahsis edilen arsaların tapu devirlerinin yapılması sırasında kooperatifinizin veya üyelerinizin KDV, kurumlar vergisi yönünden vergisel yükümlülüğünün olup olmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinin ikinci fıkrası hükmüyle kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış olmakla beraber aynı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde, tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklar ile iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13. maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Konuyla ilgili olarak 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin “4.13. Kooperatifler” başlıklı bölümünde ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır.

Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığı Yönetim Bilgi Sistemi üzerinden yapılan sorgulama sonucunda kooperatifinizin ........ Vergi Dairesi Müdürlüğünde 01.01.2002 tarihinden itibaren kurumlar vergisi yönünden mükellefiyetinin bulunduğu anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesinin birinci fıkrasında menkul sermaye iradının tanımı yapılmış olup, ikinci fıkrasının (2) numaralı bendinde ise; iştirak hisselerinden doğan kazançların ( Limited şirket ortaklarının, iş ortaklıklarının ve komanditerlerin kâr payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan kârların ortaklara kooperatifle yaptıkları muameleler nispetinde tevzii kazanç dağıtımı sayılmaz.) menkul sermaye iradı olduğu belirtilmiştir.

Anılan Kanunun 94. maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşların, yine söz konusu maddelerde bentler halinde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecbur oldukları hükme bağlanmış olup, anılan maddenin (6/b-i) numaralı bendinde, tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan, 75. maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) % 15 oranında tevkifat yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, kooperatifinizin ortaklarına hisseleri oranında konut sağlamasının yanında atıl duran ve mali imkânsızlıklar nedeniyle üzerine konut inşa edilmeyen söz konusu arsanın ortaklarınıza hisseleri oranında devredilmesi sonucunda kooperatifiniz tarafından herhangi bir gelir elde edilmesi durumunda, elde edilecek gelirin kurum kazancı olarak kurumlar vergisine tabi tutulması gerekmekte olup, söz konusu dağıtım sonucunda kooperatifinizce herhangi bir gelir elde edilmemesi durumunda ise kurumlar vergisine tabi tutulacak bir kazancın doğmayacağı tabiidir.

Ayrıca, kooperatifinizin sahip olduğu arsayı ortaklarına hisseleri oranında devretmesi halinde dağıtımı yapılacak arsanın emsal bedelinin hesaplanması ve bu bedel üzerinden de Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin (6/b-i) numaralı bendine göre %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması ve muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN:

Katma Değer Vergisi (KDV) Kanunu’nun;

-1/1 maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, vergiye tabi olduğu,

-17/4-r maddesinde ise; kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimlerinin istisna olduğu,

İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamında yer almadığı, istisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınacağı

hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre, kooperatifiniz tarafından üyelere devredilen arsa, en az iki tam yıl süreyle kooperatifin aktifinde bulunmuş olması kaydıyla KDV'den istisna olacaktır.

KOOPERATİF ORTAKLARINA KONUT SAĞLANDIKTAN SONRA KALAN KOOPERATİF ARSANIN ÜYELERE DAĞITILMASI

Bunlar da ilginizi çekebilir

Diş hekimi tarafından uygulanan hatalı tedavi - disiplin cezası verilmesine yer olmadığına ilişkin karar

Mükellefiyet Kaydının Re’sen Kapatılması

Danıştay 9. Dairesinden Mali Müşavir Sorumluluğu Hakkında Önemli Kararı

İFLAS HALİNDE Ba-Bs FORMU VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

VERGİ TEKNİĞİ RAPORUNUN İHBARNAME İLE TEBLİĞ EDİLMEMİŞ OLMASI

Şirket Adına Düzenlenen Ödeme Emrinin Şirketin Bilinen Adreslerine Tebliğ Edilmeden Doğrudan Şirket Müdürünün İkametgah Adresine Tebliğ Edilmesi

KANUNİ TEMSİLCİ ADINA ÖDEME EMRİ DÜZENLENMESİNİN ŞARTI

Cumhurbaşını Erdoğan ‘ucube’ demişti: 8 yıl sonra karar verildi

BİLİNEN ADRESTE AĞABEYE YAPILAN TEBLİĞİN YASAYA UYGUN OLDUĞU

SÖZLEŞMEDE YER ALAN BİR HÜKÜM DOLAYISIYLA SÜRESİ KENDİLİĞİNDEN UZAYAN SÖZLEŞME İÇİN DAMGA VERGİSİ ALINMAZ