İstinaf kanun yolunda CMK 280’inci maddeye göre Bölge Adliye Mahkemesi önüne gelen bir davada şu dört seçenekten birine karar verebilir: 1-Kararda usule ve esasa ilişkin hukuka aykırılık görülmediği, delillerde ve işlemlerde herhangi bir eksiklik bulunmadığı, ispat yönünden değerlendirmenin yerinde olduğu saptandığından istinaf başvurusunun esastan reddine karar verebilir.. 2-303 üncü maddenin birinci fıkrasının (c), (e), (f), (g) ve (h) bentlerinde yer alan ihlallerin varlığı hâlinde hukuka aykırılığın düzeltilerek istinaf başvurusunun esastan reddine karar verebilir.. 3- İlk derece mahkemesinin kararında 289 uncu maddede belirtilen bir hukuka aykırılık nedeninin bulunması halinde hükmün bozulmasına ve dosyanın yeniden incelenmek ve hükmolunmak üzere hükmü bozulan ilk derece mahkemesine veya kendi yargı çevresinde uygun göreceği diğer bir ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verebilir. 4-Diğer hallerde, gerekli tedbirleri aldıktan sonra davanın yeniden görülmesine ve duruşma hazırlığı işlemlerine başlanmasına karar verebilir. Bölge Adliye Mahkemelerinin temyiz edilemeyen kararları nedeniyle ortaya çıkacak sorunlar. Bu sorunları tartışmadan önce Bölge Adliye Mahkemelerinin temyiz edilemeyen kararlarına bir göz atalım. Temyiz Edilemeyen Bölge Adliye Mahkemesi Kararları Bölge Adliye Mahkemesi tarafından ret edilen istinaf taleplerinden; 1-5 yıl veya 5 yıldan az olan hapis cezaları, 2-Miktarı ne olursa olsun adli para cezaları , 3- Bölge Adliye Mahkemesince artırılmayan 5 yıl hapis cezaları, 4-Bölge Adliye Mahkemesince artırılmayan 5 yıldan daha az olan hapis cezaları, 5-Üst sınırı iki yıla kadar olan ve hapis cezasını gerektiren ilk derece mahkemesi kararları ve bunlara bağlı adli para cezaları, 6-Adli para cezasını gerektiren suçlarda ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin (Değişik ibare: 6545 - 18.6.2014 / m.78) “her türlü” bölge adliye mahkemesi kararları temyiz edilemez. DAVALARIN YENİDEN GÖRÜLMESİNE KARAR VERİLMESİ Bölge Adliye Mahkemelerinin esastan ret kararı veya bozma kararı vermediği bütün istinaf başvuruları için 280’inci maddenin 1. Fıkrasının c bendine göre davanın yeniden görülmesine ve duruşma yapılmasına karar verilecektir. Bölge Adliye Mahkemelerinde davaların yeniden görülmesi büyük bir iş yükü yaratacak ve yargılama süresini uzatacaktır. Yargılama süresinin uzaması ise kamuoyunda eleştirilere neden olacaktır. İşte bu ve benzeri nedenlerle, hakimlerin kendilerinde suçları önleme misyonu görmeleri, siyasi iktidarın telkinleri v.s gibi nedenlerle Bölge Adliye Mahkemeleri istinaf başvurularını otomatiğe bağlayarak esastan ret kararları verebilirler. Burada bizim tehlikeli gördüğümüz istinaf talebinin Bölge Adliye Mahkemesince hiçbir yargılama yapılmadan usul ve hukuka herhangi bir aykırılık yoktur gerekçesiyle ret edilmesidir. Bölge Adliye Mahkemelerince en kolay olanı budur. İşte size iki farklık otomatiğe bağlanacak ret şekli: Kararların büyük bir bölümünü kopyala yapıştır yöntemiyle ret etmek. Şöyle: Kararda usule ve esasa ilişkin hukuka aykırılık görülmediğinden, delillerde ve işlemlerde herhangi bir eksiklik bulunmadığından, ispat yönünden değerlendirmenin yerinde olduğu saptandığından istinaf başvurusunun oy birliği ile esastan reddine karar verildi… Veya Delillerde ve işlemlerde herhangi bir eksiklik bulunmadığından, ispat yönünden değerlendirmenin yerinde olduğu saptandığından, ……hukuka aykırılıklar…..düzeltilerek istinaf başvurusunun oy birliği ile esastan reddine karar verildi… Bölge Adliye Mahkemesinin temyiz edilemeyen kararları açıkça hukuka aykırı olsa bile artık yapılacak bir şey yoktur. Otomatik esastan reddin diğer bir nedeni Bölge adliye mahkemelerine atanan hakimlerin büyük bir çoğunluğu 1. Derece mahkemelerinden .. Adalet Bakanlığı istatistiklerine göre kararlarının % 64 ü bozulan 1. Derece mahkemeleri hakimleri şimdi istinaf kanun yolunda 1. Derece mahkemelerinin kararlarını denetleyeceklerdir. Korkarız %64 bozma oranı sayılan nedenlerle hızla aşağılara düşecektir. Umarız düşündüğümüz gibi olmaz, yaşayıp göreceğiz.. Rahmi Ofluoğlu