KUDÜS - Abdurrauf Arnavutİsrail Ulaştırma Bakanı Yisrael Katz, geçen hafta Umman'ın başkenti Muskat'ta düzenlenen Uluslararası Ulaştırma Konferansında, ülkesinin "Barış Demir Yolu" adını verdiği projesini tanıttı. Donald Trump liderliğindeki ABD yönetiminin projeye destek verdiğini söyleyen Katz, söz konusu projenin "İsrail'in Avrupa ile Körfez ülkeleri arasında karadan kurulacak bir köprü ve Ürdün'ün bölgesel bir ürün nakliye merkezi olması" şeklindeki iki temel düşünceye dayandığını belirtti.Projenin hayata geçirilmesi halinde bölgede daha ucuz ve hızlı bir ek ticari yol oluşacağını savunan Katz; bunun Ürdün, Filistin ve İsrail'in yanı sıra Körfez ülkelerine ve uzun vadede Irak ekonomisine katkı sağlayacağını ileri sürdü. Her fırsatta bağımsız bir Filistin devletine karşı olduğunu söyleyen Katz, tanıtım sırasında yaptığı konuşmada ise bu projenin Filistinlilere getireceği "faydalardan" bahsetmeyi ihmal etmedi.Katz, yeni demir yolu ağının Hürmüz ve Babu'l Mendeb boğazlarındaki İran otoritesine karşı alternatif bir güzergah oluşturacağını iddia etti.Proje İsrail'le normalleşmenin yolunu mu açıyor?Ürdün dışında söz konusu demir yolunun geçeceği Arap ülkelerinin İsrail'le diplomatik ilişkileri bulunmuyor. Arap ülkeleri Tel Aviv ile normalleşmenin sağlanması için İsrail-Filistin sorununun çözümünü bekliyor. Filistinli yetkililer, işgal son bulana ve 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devleti kurulana kadar Arap ülkelerinin İsrail'le ilişkilerini normalleştirmesini istemiyor.Buna karşılık Başbakan Binyamin Netanyahu dahil İsrailli yetkililer Arap ülkeleriyle normalleşmenin Filistinlilerle muhtemel barış için bir yol olduğunu ifade ediyor. Netanyahu geçen ay yaptığı bir açıklamada, "Arap ülkeleriyle ilişkilerimizin olması önemli. Bu, Filistinlilerle barışın anahtarı olabilir." ifadesini kullanmıştı. Bu açıklamasının ardından Netanyahu 26 Ekim'de ülkesinin diplomatik ilişkisi bulunmayan Körfez ülkesi Umman'ı ziyaret etmişti.İsrail Ulaştırma ve İstihbarat Bakanı Katz da Netanyahu'dan bir süre sonra 6-8 Kasım tarihlerinde Umman'ın başkenti Muskat'ta düzenlenen Uluslararası Ulaştırma Konferansına katılmak üzere bu ülkeye bir ziyaret gerçekleştirdi. Umman'da kendisi için hazırlanan kılıç danslı karşılama törenine ait görüntüleri sosyal medya hesabından paylaşan Katz, mesajında İsrail ile Körfez ülkelerini birbirine bağlayacak demir yolu projesi için burada olduğunu ifade etti.Hayfa'dan başlayıp Dubai'ye uzanan hat Katz, projenin ayrıntılarını anlatan tanıtım görüntüsünü de sosyal medyada paylaştı. Tanıtım görüntüsünde anlatılanlara göre, İsrail'in Akdeniz kıyısındaki Hayfa kentinde başlayan demir yolu hattı, Dubai'ye kadar uzanıyor. İsrail'den başlayan hat; Ürdün, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) geçiyor. Ana hattın yanı sıra demir yolu bazı yan kollara da ayrılıyor.Hat doğuda İsrail-Ürdün sınırındaki Şeyh Hüseyin Sınır Kapısı'na, güneyde ise Batı Şeria-Celme sınırına uzanıyor. İsrail, bu şekilde Filistinlilerin Hafya Limanı üzerinden ithalat-ihracat yapabileceğini iddia ediyor. Ayrıca hat üzerindeki Ürdün'ün İrbid kentinde de ekonominin canlanmasına katkı sağlayacak büyük modern bir ürün merkezi kurulabileceği ileri sürülüyor.Projeye göre Ürdün'den Suudi Arabistan'a ulaşan hat, Hayfa ile Riyad'ı bin 590 kilometrelik demir yolu ile birbirine bağlayacak.Hattın Riyad'dan ayrılan iki kolunun Dammam Limanı ile Cubeyl Limanı'na uzanacağı, devam eden diğer kolunun ise Riyad'dan 970 kilometre daha yol katedilerek Dubai'ye ulaşacağı aktarılıyor. Bu projenin Irak ve Suriye'de istikrar sağlandığı takdirde ilerde Ürdün, Irak ve Suriye'yi de birbirine bağlayacak şekilde düzenlenebileceği öngörülüyor. Hürmüz ve Babu'l Mendeb boğazlarına "alternatif" İsrail'in demir yolu projesinin Basra Körfezi'ndeki Hürmüz Boğazı ile Kızıldeniz'i Aden Körfezi'ne bağlayan Babu'l Mendeb Boğazı'na alternatif olacağı, böylece İran'ın bu boğazlar üzerindeki "tehditlerinin" bertaraf edileceği ileri sürülüyor. İsrail ayrıca projenin bölge ülkelerine önemli ekonomik getiriler sağlayacağı ve söz konusu ülkelerin ekonomik kalkınma oranları ile ticaret hacimlerinin artacağı yönünde propaganda yapıyor.Projenin bölge ülkeleri ile yalnızca kara yoluyla ticaretin değil, Hayfa Limanı'ndan Akdeniz'e oradan da Avrupa'ya uzanan deniz ticaretinin de yolunu açacağı ifade ediliyor. ABD'nin desteklediği proje karşısında Arap ülkeleri sessizİsrail'in tanıttığı demir yolu projesi konusunda hattın geçeceği Arap ülkelerinden ise henüz olumlu veya olumsuz gelen bir tepki yok. Buna karşılık ABD'nin projeye destek verdiği belirtiliyor. İsrail Ulaştırma Bakanı Katz, Muskat'taki proje tanıtımı sırasında yaptığı konuşmada, Donald Trump liderliğindeki ABD yönetiminin projeyi desteklediğini söylemiş, Trump'ın Uluslararası Müzakereler Özel Temsilcisi Jason Greenblatt da resmi Twitter hesabından yaptığı paylaşımla projeye desteğini duyurmuştu.Greenblatt, Katz'ın Umman ziyareti öncesi Twitter hesabından yaptığı paylaşımda İsrailli bakanın demir yolu projesini tanıtacağını belirterek, "Diyaloğu devam ettirelim. Bu çabalar bizim çabalarımızı destekliyor." ifadelerini kullanmıştı.Kaynak: AA