<span style="background-color: transparent; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif; line-height: 1.5em;">Dün İstanbul Üniversitesi'nde AİHM'de İhsan Doğramacı'nın intihalini ortaya koyan ve başvurusunda haklı çıkan Prof. Dr. Hasan Yazıcı'nın ve savunmanı Prof. Dr. Rona Aybay'ın kararla ilgili, "Bir İntihal Olgusu ve Dile Getirilmesi Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararı" başlıklı sunumunu ve yorumunu dinledik. İntihal olgusuna dikkat çeken bu gerçekten de üst düzeydeki oturum, Prof. Dr. Yazıcı'nın uzun yıllara dayanan önemli bir mücadelesinin haklılığını da ortaya koyması bakımından önemliydi. İ. Ü. Kurul Salonu’ndaki toplantıya söz konusu hukuk sürecine tanıklık eden, çeşitli akademik “etik kurul” mensuplarından, akademisyenlerden ve İ. Ü. Yetkililerinden, Prof. Yazıcı’nın öğrencilerinden ve dostlarından oluşan seçkin bir topluluk katıldı.</span> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">MEŞHUR BİR İNTİHAL (AŞIRMA) DAVASI</b></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;">AİHM, eski YÖK Başkanı Prof. İhsan Doğramacı ile Prof. Dr. Hasan Yazıcı arasındaki intihal (aşırma) davasında Prof. Dr. Yazıcı’nın başvurusunu haklı buldu. Buna göre, AİHM, Yazıcı’nın Doğramacı’ya ödediği tazminatın faiziyle birlikte Türkiye tarafından kendisine iadesine karar verdi. İntihal (aşırma) savlarını ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendiren ve aynı zamanda adil yargılanma hakkının da çiğnendiğine karar veren AİHM’in kararı doğrultusunda Türkiye tarafından Prof. Yazıcı’ya 8 bin Avro tazminat ödenecek. 2007’de AİHM’e taşınan ve 15 Nisan’da sonuçlanan başvuru sürecindeki AİHM kararında şöyle deniliyor:</p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">DERS GİBİ KARAR</b></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;">“İfade özgürlüğünün temelinde gerçekleri dile getirmek yatar. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, yanlış bulduğumuz kararında, Prof. Yazıcı’nın gerçeği söyleyip söylemediğine gerekli, önemi vermemiştir.”</p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">PROF. AYDIN AYBAY’A ADANAN TOPLANTI</b></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;">Toplantıda Prof. Dr. Yazıcı’nın yanında, savunmasını üstlenen Prof. Dr. Rona Aybay da bir konuşma yaparak hukuksal açıdan AİHM kararını değerlendirdi. Yakın zaman önce kaybettiğimiz, benim de üniversiteden hocam olan büyük hukuk bilgini Prof. Dr. Aydın Aybay’a adanan bu toplantıda konuşmasına başlarken, kardeşi olan ve yıllarca beraber çalıştıkları Prof. Rona Aybay, oldukça duygusal anlar yaşadı.</p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">YERLERDE SÜRÜNEN BİLİM AHLAKI VE HUKUK</b></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;">Prof. Dr. Hasan Yazıcı da Prof. Dr. Aybay’ın değerlendirmesi gibi, oldukça yüksek düzeydeki sunumunda uzun yıllara dayanan hukuksal sürecin bir başka boyutunu, bilimsel etik tarafını ve bu çerçevede olup bitenleri anlattı. TÜBA Etik Kurul Üyesi de olan ve 1998’de TUBA Etik Kurulu’ndaki ilk değerlendirmede 10 kabul ve 1 çekimser oyla Doğramacı’yı kınamaya karar veren kurul üyelerinin bir kısmının aradan bir gün geçtikten sonra “TUBA’nın yalnızlaşmaması” adına fikir değiştirdiğini belirten Prof. Dr. Yazıcı, bunun üzerine arkadaşlarıyla istifa ettiğini ve etik kurulun dağıldığını vurguladı. Bu gelişme sonrasında 2000 yılında Prof. Dr. Yazıcı Milliyet’te, “İhsan Doğramacı’yı kınamak” başlıklı bir makale kaleme almış ve bunun üzerine Prof. Dr. Doğramacı manevi tazminat davası açmıştı. Altı yıl süren dava sonunda 10 Mayıs 2006’da Yargıtay Hukuk Genel Kurulu oy çokluğuyla Prof. Dr. Doğramacı’nın intihal yapmadığına ve Prof. Dr. Yazıcı’yı da 4 bin lira manevi tazminat ödemeye karar verdi.</p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">UĞUR MUMCU; GAZETECİLİĞİN YÜZ AKI</b></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;">Türkiye’nin dünyada bilimsel aşırma açısından maalesef ilk sıralarda geldiğini ve Türkiye’de kendisinin yaşadığı gibi olaylarda intihal (aşırma) olaylarının üzerine gidilmemesinin bundan çok ciddi rol oynadığını söyleyen Prof. Dr. Yazıcı’nın macerasını başlatan ilk hareket, Uğur Mumcu’nun 1981’deki yazısı olmuştu. Prof. Dr. İhsan Doğramacı’nın ilk defa 1952’de yayınlanan ve 14 baskı yapan çocuk bakımıyla ilgili “Annenin Kitabı” başlıklı kitabında, ABD’li doktor Benjamin Spock’ın kitabından kaynak göstermeksizin kapsamlı alıntı yapıldığına ilişkin iddialar ilk olarak Mumcu’nun yazısında ileri sürülmüştü.</p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">DOĞRAMACI ÖLDÜKTEN SONRA MAHKUM OLDU</b></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;">Söz konusu kararla birlikte, YÖK’ün kurucu başkanı Prof. Dr. İhsan Doğramacı’nın öldükten dört yıl 50 gün sonra intihalciliği tescillendi ve Prof. Dr. Yazıcı’ya karşı açtığı davada haksız bulunmuş oldu. Karar bir yana, intihaldeki komedi akıllarda kalacak; Prof. Yazıcı anlattı onu da ve mealen şöyle: Dr. Spock, bazı bilimsel gelişmeler sonucunda kitabında yeni baskılarda değişiklikler yapıyor ama maalesef Prof. Dr. Doğramacı’nın aşırma kitabında bu değişiklikler hiç mi hiç dikkate alınmıyor!</p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;">(Not: Toplantıya bizzat katıldım, ancak bu yazıyı kaleme alırken Cumhuriyet’in bugünkü konuyla ilgili haberinden de -9 Mayıs- kısmen yararlandım. M.A.K.)</p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">M. Ayhan Kara</b></p> <p style="margin: 0px 0px 10px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent; line-height: 1.5em; color: rgb(17, 17, 17); font-family: verdana, tahoma, verdana, arial, sans-serif;"><b style="margin: 0px; padding: 0px; border: 0px; outline: 0px; background-color: transparent;">Odatv.com</b></p>