<div class="article-text"><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;"> <p style="text-align: justify; line-height: 150%;"><strong><span style="font-size: 10pt; line-height: 150%; font-family: arial, sans-serif; color: red;">Yazar:</span></strong><strong><span style="font-size: 10pt; line-height: 150%; font-family: arial, sans-serif; color: black;"> Fahrettin YÜKSEK*</span></strong><strong> </strong></p> <strong><span style="font-size: 10pt; line-height: 115%; font-family: arial, sans-serif; color: red;">Yaklaşım / Mayıs 2015 / Sayı: 269</span></strong><br /> <br /> </span> <div class="WordSection1"> <p style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;"><strong>I- GİRİŞ</strong> </span></p> <p style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ceza uygulamaları yönünden ülkemizdeki birçok kamu kurumunun cezaları ile karşılaştırıldığında daha ağır yaptırımları bulunmaktadır. 5510 sayılı Kanun’un 102. maddesi çerçevesinde uygulanan cezaların bir kısmı yersiz olarak gerek memur hatalarından gerekse de sistemsel ve mevzuatsal yorum hatalarından kaynaklanabilmekte olup yazımızda Sosyal Güvenlik Kurumu’nca uygulanan idari para cezalarına itiraz yolları ve süreçleri hakkında bilgi vermeye çalışacağız. </span></p> <p style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify;"><strong><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">II- YASAL MEVZUAT</span></strong></p> <p style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify;"><span style="letter-spacing: -0.1pt; font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102. maddesi İPC ve fesih hükümlerini içermekte olup ilgili maddede; <strong><em>“… idari para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurum’un ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde Kuruma itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde, idari para cezası kesinleşir. İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. (İptal üçüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 28.11.2013 tarih ve E. 2013/40, K. 2013/139 sayılı Kararı ile) Mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmeyen idari para cezaları, 89. madde hükmü gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir …”</em></strong> denilmektedir.</span></p> <p class="3-normalyaz" style="margin: 6pt 0cm;"><span style="color: #000000;"><span style="font-size: 14px; font-family: arial;">Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde(1) itiraz komisyonları başlığı altında yer alan 113. maddenin 4. fıkrasına göre; İdari Para Cezası İtiraz Komisyonu, ünite amiri veya görevlendireceği yardımcısı, ilgili şef, dosya memuru ve varsa avukattan oluşur. Aynı maddenin 5. fıkrasında Kanunla getirilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi veya geç olarak yerine getirilmesi hâlinde, Kanun’un 102. maddesine istinaden ilgililere idarî para cezası verilir. İdarî para cezaları il</span><span style="font-family: arial; font-size: 14px;">giliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde dilekçe vermek veya bu dilekçeyi taahhütlü olarak göndermek suretiyle işverence ilgili üniteye itiraz edilebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazlar, ilgili itiraz komisyonunda incelenerek en geç otuz gün içinde karara bağlanır. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilmektedir.</span></span></p> </div> <p class="3-normalyaz" style="margin: 6pt 0cm;"><strong><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">III- KONUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ</span></strong></p> <p class="3-normalyaz" style="margin: 6pt 0cm;"><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">İşverenlerin kanuni yükümlülüklerini yasal süreleri dahilinde yerine getirmemeleri nedeniyle 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102. maddesi gereği uygulanan idari para cezaları tebliğ ile tahakkuk etmekte bu cezalara itiraz tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde yapılabilecek olup, itiraz dilekçesinin bu süre içerisinde kuruma elden verilmesi veya taahhütlü olarak aynı süre dahilinde postaya verilmiş olması gerekmektedir. Kargo yolu yada adi posta yolu ile kuruma yollanan itiraz dilekçelerinin itirazın yasal süre dahilinde yapılıp yapılmadığı dilekçenin kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih baz alınarak değerlendirilmektedir. </span></p> <p style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify;"><span style="letter-spacing: -0.1pt; font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">Tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde itiraz başvurusunun yapılmamış olması hâlinde, idarî para cezası kesinleşmektedir. Süresi dahilinde yapılan itirazlarda SGK Müdürlüklerinde oluşturulan ünite amiri veya görevlendireceği bir yardımcısı, ilgili şef, dosya memuru ve varsa avukattan oluşan idari para cezası itiraz komisyonu itirazı inceleyerek en geç 30 gün içerisinde karara bağlamaktadır. İtiraz komisyonunca alınan kararın bir nüshası itiraz edene tebliğ edilmekte itirazın komisyonca kabul edilmesi durumunda tahakkuk eden idari para cezası iptal edilmekte olup yine itirazın komisyonca reddi durumunda bu kez kararın ilgiliye tebliği ile işverence tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine dava yolu açılmaktadır. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken en önemli ayrıntı kurumca reddedilen itirazların yetkili idare mahkemesine yapılması olup bu husus işverenlerimizce çok sık göz ardı edilmekte, davaların bir kısmı sehven iş mahkemelerine açılmakta ve davalar iş mahkemelerince reddedilmektedir. İşverenlerce yapılan hatalardan bir diğeri de, işverenlerin uygulanan idari para cezaları için kuruma yapılacak itiraz ayağını atlayarak direkt idare mahkemesinde dava yolunu seçtikleri görülmekte olup bu durumda da söz konusu davalar usul yönünden geçersiz sayılarak reddedilmektedir. </span></p> <p style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify;"><strong><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">IV- SONUÇ</span></strong></p> <p style="margin: 6pt 0cm; text-align: justify;"><span style="font-size: 14px; font-family: arial; color: #000000;">5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 102. maddesi gereği uygulanan İdari para cezalarına istinaden yapılacak itirazlar hususunda dikkat edilmesi gereken en önemli husus, cezaya itiraz aşamasında cezanın ilgiliye tebliği ile 15 gün ve itirazın ünite itiraz komisyonunca reddedilmesi durumunda ilgili kararın yine ilgiliye tebliği ile 30 gün içinde yetkili idare mahkemesine yasal süresinde müracaat edilmesidir.</span></p> <span style="color: #000000;"><br /> <br /> </span> <div style="border-style: solid none none; border-top-color: windowtext; border-top-width: 1pt; padding: 1pt 0cm 0cm;"> <p style="margin-left: 1cm; text-align: justify; text-indent: -1cm; border: none; padding: 0cm;"><span style="color: #000000;"><strong><span style="font-size: 9pt; font-family: 'arial narrow', sans-serif;">* </span></strong><strong><span style="font-size: 9pt; font-family: 'arial narrow', sans-serif;">Sosyal Güvenlik Denetmeni</span></strong></span></p> <p style="margin-left: 1cm; text-align: justify; text-indent: -1cm; border: none; padding: 0cm;"><span style="color: #000000;"><span style="font-size: 9pt; font-family: 'arial narrow', sans-serif;">(1) </span><span style="font-size: 9pt; font-family: 'arial narrow', sans-serif;">12.05.2010 tarih ve 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.</span></span></p> </div> <div class="writters"><b>Yazarlar : </b> 'FAHRETTİN YÜKSEK'</div> </div>