<div> <p class="MsoNormal"></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Azerbaycan’ın başkenti Bakü 6-9 Kasım’da Birleşmiş Milletlerin organize ettiği İnternet Denetimi Forumu’na ev sahipliği yapacak. Human Rights Watch – HWR (İnsan Hakları İzleme) örgütü bu uluslararası organizasyon öncesinde dikkatleri Azerbaycan’daki insan hakları ihlallerine çekiyor. <span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"><span style="mso-spacerun:yes"> </span>HWR’nin dün yayınladığı “Azerbaycan: Medya ve İfade Özgürlüğüne İlişkin Kaygılar” başlıklı raporda, Azerbaycan’dan şu anda tutuklu bulunan en az sekiz gazeteci ve üç insan hakları savunucusunun durumları ile yakın zamanda görülen diğer bazı baskı, şiddet ve asılsız suçlama olaylarına yer veriliyor. </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size: 12pt; line-height: 115%; font-family: "Times New Roman","serif"; color: rgb(69, 69, 69);"><br /> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family:"Times New Roman","serif"; color:#454545">Baskı ve Şiddet Mağduru Gazeteciler</span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Gazetecilerin Özgürlüğü ve Güvenliği Enstitüsü ve bağımsız Ayna (Zerkalo) gazetesi için çalışan Azerbaycanlı muhabir İdrak Abbasov, Nisan ayında polis ve Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi güvenlik görevlisi yaklaşık 20 kişi tarafından darp edildi. Saldırı Abbasov’un, Petrol Şirketi tarafından onlarca evin yıkımını filme aldığı sırada gerçekleşti. Geçici olarak bilincini kaybeden gazeteci vücudundaki onlarca çürükle hastaneye kaldırıldı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Mart ayında Radio Free Europe/Radio Liberty (RFE/RL) için de çalışan araştırmacı gazeteci Hadiye İsmailova, kimliği belirsiz bir kişiden tehdit maili aldı. İsmailova Azerbaycan Devlet Başkanı’nın ailesi ve yakınlarına ait şirketler hakkında araştırma yapıyordu.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Kasım 2011’de haftalık Senet gazetesi çalışanı Rafik Tagi yaşadığı apartmanın önünde bıçaklanarak öldürüldü. Ailesi ve avukatı soruşturmanın yavaş ve etkisiz bir biçimde gerçekleştirildiğini kaydediyor. Tagi 2007 yılında, Hıristiyanlık ve İslamiyeti kıyasladığı bir makalesiyle dini nefreti körüklemek suçundan üç yıl hapis cezasına çarptırılmış, daha sonra af ile tahliye edilmişti. </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">2011’in Mart ve Nisan aylarında muhalif Azadlıg gazetesi çalışanları Seymur Haziyev ve Ramin Deko maskeli kişilerce kaçırılıp tehdit edildiler.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family:"Times New Roman","serif"; color:#454545">Cezaevindeki Gazeteciler</span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Serbest çalışan gazeteci Faramaz Novruzoglu’nun, hükümetin yolsuzluklarını dile getirmesinin karşılığı 27 Ağustos’ta dört buçuk yıl hapis cezasına çarptırılmak oldu.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Novruzoglu, sosyal medyadan sahte kullanıcı adıyla 2011 Martındaki protesto gösterilerine katılma çağrısı yaparak halkı kaosa teşvik etmekle suçlandı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Hural gazatesi yazarı Aydın Janiyev Kasım 2011’de üç yıl hapis cezasına mahkum edildi. Resmi yetkiliye itaatsizlik suçlamasıyla karşı karşıya kalan gazetecinin cezaevinde olmasının asıl nedeni ise, sözü edilen resmi yetkilinin –yerel bir dini kurum çalışanı- uyuşturucu kaçakçılığına karıştığına dair yazıları olduğu görülüyor.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Iranian Fars News ve Sahar TV için çalışan Anar Bayramli 17 Şubat’ta gözaltına alındı, karakolda ceketinin cebine eroin konuldu ve uyuşturucu bulundurmak suçundan Haziran ayında iki yıl hapis cezasına mahkum edildi.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family:"Times New Roman","serif"; color:#454545">Gözaltındakiler </span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">İslami içerikli yayın yapan Azadxeber.az sitesi editörü Nijat Aliyev, 20 Mayıs’ta ev yıkımları, Dağlık Karabağ çatışmaları ve diğer tartışmalı konular hakkında CD dağıtırken gözaltına alındı. Aliyev’in avukatı HRW’ye, müvekkilinin polis tarafından işkence gördüğünü ve tehdit edildiğini açıkladı. Uyuşturucu bulundurmak suçlamasıyla tutuklu bulunan Aliyev, Eurovision şarkı yarışması hakkında, bu organizasyonun Azerbaycan’da eşcinselliği normalleştirmeye hizmet ettiğini savunan bir dizi yayı yayınlamıştı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Talişi Sado gazetesi editörü ve Taliş Kültür Merkezi başkan yardımcısı Hilal Mammadov da 21 Haziran’da uyuşturucu bulundurmaktan tutuklandı. Hakkındaki suçlamaya 4 Temmuz’da etnik nefreti körüklemek ve vatana ihanet suçları da eklendi. 2010 yılında Talişi Sado’nun önceki editörü, vatana ihanet suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırılan Novruzali Mammadov cezaevinde şüpheli şekilde öldü. Cezaevine nakil sırasında dövülerek hayatını kaybeden Mammadov’un vücudundaki morluklara rağmen savcılık soruşturması, mahkumun polis aracına binerken düşerek öldüğü sonucuna vardı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Vugar Gonagovand ve Zaur Guliyev, Guba Hayal TV müdürlüğü ve genel yayın yönetmenliği görevlerini yürütüyorlardı. Guba Valisinin YouTube’daki bir konuşmasının altına yazdıkları yorumlarla halkı kin ve düşmanlığa teşvik etmekten Mart ayında gözaltına alındılar. Toplam sekiz kişinin suçlandığı dava devam ederken, Gonagovand ve Guliyev, avukatlarıyla görüştürülmemek, sağlık hizmetlerinden yararlandırmamak ve cinsel istismar ile tehdit etmek dahil olmak üzere cezaevi çalışanlarından çeşitli baskı yönetmelerine maruz kalıyorlar. </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Hural editörü Avaz Zeynalli 2011 Ekim’de gözaltına alındı. Önce gasp, sonra da vergi kaçakçılığı ile suçlandı. Mahkemenin verdiği para cezasını ödeyemediği için mallarına el koyuldu. Halen devam eden dava, yolsuzluk skandalı Zeynalli tarafından ortaya çıkarılan ve koltuğundan olan bir parlamento üyesinin gazeteciye karşı misillemesi olarak görülüyor.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family:"Times New Roman","serif"; color:#454545">Tahliye Edilenler</span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Pozitif Değişim gençlik hareketi üyesi, Harward Üniversitesi mezunu Bahtiyar Hajiyev Mart 2011 gösterilerine sosyal medyadan aktif destek verdiği için tutuklandı. Zorunlu askerlikten kaçtığı suçlamasıyla iki yıl hapse mahkum edildi ve geçtiğimiz Haziran ayında Azerbaycan Yüksek Mahkemesi tarafından şartlı tahliye edildi.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">İran dini çevrelerine yakın olduğu belirtilen İslami içerikli islamazeri.az sitesi editörü Ramin Bayramov 11 Ağustos 2011’de tutuklandı. Ardından Başsavcılık ve Savunma Bakanlığı, Ramin Bayramov’un vatan hainliği ile suçlandığını açıkladı. Ancak Bayramov yasadışı silah ve uyuşturucu bulundurmaktan mahkum edildi ve 18 aylık cezasının 13 ayını doldurduktan sonra erken tahliye edildi.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Bir başka İslami içerikli yayın olan İslam’ın Gerçekleri gazetesi çalışanı Abulfaz Bunyadov da uyuşturucu bulundurmaktan suçlu bulundu ve 15 ay cezaevinde yattı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">“Uyuşturucu Bulundurmak” <span style="mso-spacerun:yes">Üzerine Bir Not</span></span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Asılsız ‘uyuşturucu bulundurma’ suçlamaları Azerbaycan güvenlik güçleri ve yargısının, gazeteci ve aktivistleri sindirmek için en çok kullandığı yöntemlerden biri. Yukarıda vakalardan birçoğunda görülen bu yönteme, aşağıdaki üç olayda da başvuruldu. <span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">21 yaşındaki aktivist Cabbar Savalani Aralık 2011’de iki buçuk yıllık cezasının sekiz ayını dolduktan sonra afla tahliye edildi. Sosyal medyada muhalefete devam eden Savalani, daha önce sağlık sorunları nedeniyle askerlikten muaf tutulmuş olmasına rağmen Ekim ayında askere alındı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Editör Eynulla Fatullayev ise hakkında verilen mahkumiyeti Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıdı ve AİHM’in kendisi lehine verdiği kararın ardından 2011’de serbest bırakıldı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Asılsız uyuşturucu suçlamaları yüzünden Azadlıg gazetesinden Mirza Zakit de 2006-2009 yılları arasında cezaevinde yattı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family:"Times New Roman","serif"; color:#454545">İnsan Hakları Savunucuları </span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Sel mağdurları ve kamu fonlarını zimmetine geçiren yerel makamların yolsuzlukları ile ilgilenen insan hakları savunucusu İlham Amiraslanov, 12 Eylül’de ruhsatsız silah bulundurmaktan iki yıl hapse mahkum edildi.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Azadlıg ve Gündem Haber gibi muhalif yayın organlarında güvenlik güçlerinin dahil olduğu insan ve uyuşturucu kaçakçılığı vakaları hakkında yazılar yayınlayan blogger ve insan hakları savunucusu Taleh Hasmammadov, Kasım 2011’de tutuklandı ve polis şiddetine maruz kaldı. Birkaç ay sonra 20 Nisan’da kamu düzenini aykırı davranış ve resmi görevliye karşı güç kullanmaktan dört yıl hapis cezasına çarptırıldı. </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">İnsan hakları savunucusu Vidadi İsganderov Kasım 2010 parlamento seçimlerinde görevli olarak çalıştı. Kendi bölgesinde seçimlere hile karıştırıldığını belgeleyen video görüntüleri ve diğer materyallerle birlikte mahkemeye başvurdu ancak mahkeme, seçimlere müdahale ettiği gerekçesiyle kendisini 3 yıl hapse mahkum etti.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">“Kur” sivil toplum kuruluşu üyesi Oktay Gulaliyev, resmi yetkililere itaatsizlik ve güç kullanmak suçlamasıyla Nisan ayında tutuklandı, 13 Haziran’da serbest bırakıldı, ancak hakkındaki suçlamalar devam ediyor. Kura Nehri’nin taşmasıyla meydana gelen selde hasar gören evlerin onarılması için ayrılan paraların resmi makamlarca nasıl iç edildiğini araştıran Oktay Gulaliyev’in avukatı, müvekkilini döven polisler hakkında suç duyurusunda bulundu, fakat başvurusu dikkate alınmadı. </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Nida gençlik hareketi liderlerinden Zaur Gurbanlı 29 Eylül’de İçişleri Bakanlığı organize suçlar departmanından olduklarını söyleyen sivil kişilerce tutuklandı ve bilinmeyen bir yerde 48 saat boyunca mahsur tutuldu. Olaydan iki gün sonra da 15 gün idari cezaya çarptırıldı.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family:"Times New Roman","serif"; color:#454545">Resmi Uyarılar ve Hakaret Davaları </span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Human Rights Watch’ın raporunda Demokrasi ve Sivil Toplumu Geliştirme Merkezi ve Gazetecilerin Özgürlüğü ve Güvenliği Enstitüsü gibi kuruluşlara yapılan resmi uyarılar ile gazeteci ve yayın organlarına açılan hakaret davalarına da yer veriliyor. Medya Hakları Enstitüsünün bilgilerine göre 2012’nin ilk altı ayında, birçoğu muhalif yayın organlarına karşı olmak üzere 17 hakaret davasında mahkum edildi.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><strong><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family:"Times New Roman","serif"; color:#454545">Toplanma ve Gösteri Özgürlüğü</span></strong></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545">Uzmanlar Azerbaycan’da toplanma ve gösteri özgürlüğünün ciddi şekilde ihlal edildiğini kaydediyor. Barışçıl gösteriler çoğunlukla şiddet, tutuklama ve ceza ile karşılık buluyor. Başkent Bakü’nün merkezinde eylem yapmak tamamen yasaklanmış durumda. 2006 yılından bu yana hiçbir protesto gösterisine izin verilmedi. Özellikle 2011’in Mart ve Nisan aylarında Arap Baharından esinlenerek gerçekleştirilen gösterilerde birçok kişi gözaltına alınmış ve 15 günlük idari hapis cezası çekmişlerdi. Üç yıla mahkum edilen 15 kişiden biri dışındakiler ise af ile tahliye edildiler.</span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> <p class="MsoNormal"><span style="font-size:12.0pt;line-height:115%;font-family: "Times New Roman","serif";color:#454545"> </span></p> </div>