ADNAN KESKİN - Taraf / Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 105 maddelik Yeni Yargı Paketi’nin tek maddesine dahi dokunmadan onayladı ve böylece AKP’nin tam anlamıyla kendi özel yargısını kurmasına yol verdi. Buna göre, Yargıtay, idari yargı ve tüm adliyelerdeki sistem sil baştan dizayn edilecek, soruşturmaya müdahale suç olmaktan çıkacak, 900’e yakın gözaltı-tutuklama vb. tedbirlerde tek yetkili özel hakim ataması yapılacak. Hükümet, 10 gün içinde Yargıtay’ı yeniden dizayn ederek tüm önemli siyasi davaların adresini ve bunlara bakacak daire başkan ve üyelerini değiştirilebileceği gibi üç ay içinde ise idari yargı alanını dümdüz edecek yeni örgütlenmeyi hayata geçirecek. İvedi yargılama sistemiyle de rant-yolsuzluk iddialarının kaynağı olana büyük parasal işlemleri önündeki yargı engelini sıfırlayacak. YARGIYA MÜDAHALE SUÇ DEĞİL AKP’nin bir geceyarısı Meclis’e sevk ettiği ve “Yeni Yargı Paketi” olarak bilinen, TCK ile diğer bazı kanunlarda değişiklik yapan 105 maddelik kanun, önceki gece Cumhurbaşkanı Gül tarafından onaylandı ve dünkü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Görev süresinin son günlerini yaşayan Gül’ün, çok tartışmalı hükümler içeren paketin tek maddesini dahi mesele yapmaması anlamlı bulundu. Pakette öne çıkan düzenlemeler özetle şöyle: TCK’daki “yargı görevi yapanı etkileme suçunun” unsurunda değişiklik yapıldı. Artık, soruşturma aşamasında yargı görevi yapanı-savcıları, bilirkişi veya tanıkları etkileme, onlara tehdide varan müdahalelerde bulunmak suç olmaktan çıkarıldı. Aynı maddeyle “yargıda iltimas” ceza indirim nedeni sayıldı. Buna göre, yargı görevi yapanı etkileme suçuna 2 yıldan 4 yıla kadar ceza istenirken, bu teşebbüs iltimas derecesini geçmez ise ceza altı aya kadar düşürülebilecek. 20 GÜNDE 900 ÖZEL HÂKİM Toplam sayıları 900’e yakın olan Sulh ceza mahkemelerinin görevi dün itibariyle sona erdi. Bu mahkemelerin yerine 20 gün içinde yaklaşık aynı sayıda sulh ceza hakimlikleri kurulacak. Tümü yeniden Bakanlık kontrolündeki HSYK tarafından atanacak olan bu hakimlikler yeni dönemin özel hakimleri olacak. Çünkü, bu yeni hakimlikler, soruşturma aşamasında hakim tarafından verilmesi gereken tüm kararları (gözaltı, yakalama, ifade alma, tutuklama, yurtdışı yasağı, malvarlığına tedbir, adli kontrol vb.) almak ve bunlara karşı yapılan itirazları karara bağlamak yetkisine sahip olacak. Takipsizlik kararlarına karşı itirazları da en yakın yerdeki ağır ceza mahkemesi değil, artık bu yeni özel hakimler görüşecek. 10 GÜNDE AKP YARGITAY’I Bu paketle Yargıtay üç, yedi ve 10 günlük periyotlar halinde yeniden örgütlenecek. Önce Başkanlar Kurulu, ardından Yargıtay’daki tüm ceza ve hukuk dairesi başkan ve üyeleri. Bunun sonucu ise darbe davaları, yoğun olarak Kürtleri de kuşatan siyasi davalar ile yolsuzluk vb. akçalı davalar dahil tüm önemli davaların adresleri de değişmiş olacak. Paketle AKP’nin paralel yargıdan kurtulmak perdesiyle Yargıtay Başkanı, Başsavcısı vb. makamlara seçim esasları da yeniden düzenlendi. İVEDİ YARGILAMA İdari yargıda ilk kez “ivedi yargılama” sistemine de bu paketle adım atıldı. Artık, hükümetin ekonomik ağırlıklı-aynı zamanda büyük talan ve yolsuzluk iddiasına kaynaklık eden iş ve işlemleri bu yeni usule göre yürütülecek. ÖYK kararları, Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca yapılan satış, tahsis ve kiralama işlemleri, Çevre Kanunu uyarınca, idari yaptırım kararları hariç çevresel etki değerlendirmesi sonucu alınan kararlar, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun çerçevesinde alınan Bakanlar Kurulu kararlarından doğan uyuşmazlıklar hakkında ivedi yargılama uygulanacak. İvedi yargılama usulünde, dava açma süresi 30 gün olacak. Yedi gün içinde ilk inceleme yapılacak, bu davalarda savunmaya verilen süreler ise kısalacak. Böylece bu büyük davalarda yargının hükümeti durdurması bugünküne kıyasla daha da zorlaşacak. Üç ay içinde yeni idari yargı başlıyor Devlet ile vatandaşlar arasındaki tüm anlaşmazlıklar, yeniden örgütlenen Bölge İdare Mahkemeleri’ne (BiM) ve buralara üç ay içinde atanacak başkan ve üyelere emanet edilecek. İdari yargıda sistem yeniden kurulacak. İdari yargıya da istinaf (ara mahkeme) sistemi ekleniyor. Yeni yargı paketi, Danıştay, Bölge İdare Mahkemeleri ve idare mahkemeleriyle ilgili vatandaşların tüm bildiklerini de unutmalarını gerektiriyor. Çünkü; Danıştay’a götürülecek-götürülemeyecek davalar ve bunların görüşülme ve karara bağlanma itiraz-temyiz esasları yeniden listelendi. Hasta tutuklular için ışık Pakette, özelilikle siyasi mahkûmlar için kangren hâline gelen hasta mahkûmlar için de yeni düzenleme yer aldı. Ancak, mevcuda göre ileri olmakla birlikte, yeni pakette de hasta mahkûmların mutlak tahliyesine yol açacak bağlayıcı bir kural bulunmuyor. Hâlen cezaevinde tek başına yaşamını sürdüremeyecek derecede ağır hasta olan mahkûmların, cezasının infazının geri bırakılması koşulu olarak, “toplum güvenliği bakımından tehlikelilik” unsuruna yer veriliyordu. Emniyet de “tehlikelidir” deyince bu hasta mahkûmlar tahliye edilmiyordu. AĞIR TEHLİKE KRİTERİ Yürürlüğe giren kanunda, buna “ağır ve somut bir tehlike” kriteri eklendi. Böylece, ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyen ve toplum bakımından “ağır ve somut bir tehlike oluşturmayan” mahkûmların cezalarının infazının geri bırakılması için yeni kapı aralandı. Buna göre, ağır ve somut tehlike açıkça belirlenmediği ve gerekçelendirilmediği takdirde bu mahkûmların cezasının infazı geri bırakılabilecek. Ancak yine de “ağır ve somut tehlike var” denilerek bazı hasta mahkûmlar içeride tutulmaya devam edilebilecek. Bu arada İnsan Hakları Derneği Cezaevi Komisyonu, Haziran 2014 itibariyle hapishanelerde 230 ağır hasta olmak üzere 628 mahpus bulunduğunu açıkladı. İnfaz sistemindeki sorunlar ve özellikle de 2005 yılında yürürlüğe giren Ceza Ve Güvenlik Tedbirleri’nin İnfazı Hakkında Kanun’un insani olmayan bir yaklaşım üzerine kurulu olması nedeniyle, uygulamada yaşanan sıkıntıların her geçen gün arttığı vurgulandı. CİNSEL SUÇLARDA CEZALAR ARTTI Dünkü yargı paketiyle çocuklara karşı işlenenler başta cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, nitelikli hırsızlık ve uyuşturucu suçlarındaki cezalar ile verilen cezalar nedeniyle hapiste kalınması gerekli süreler de artırıldı. Buna göre; cinsel davranışlarla bir kimsenin vücut dokunulmazlığını ihlal eden kişiye, mağdurun şikayeti üzerine, 5 yıldan 10 yıla kadar, cinsel davranışın sarkıntılık düzeyinde kalması hâlinde 2 yıl ile 5 yıl arasında hapis verilecek. Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Suçun mağdur ile arasında evlenme yasağı bulunan kişi tarafından işlenmesi hâlinde, şikayet aranmaksızın 10 yıldan 15 yıla kadar hapis verilecek. Kenevir ekene 7 yıl Artık esrar elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişiye verilen 1 yıldan 7 yıla kadar olan ceza, 4 yıldan 12 yıla çıkarıldı. Özellikle kendi kullanımı için ihtiyaç duyduğu esrarı elde etmek amacıyla kenevir ekimi yapan kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.