ANKARA - BURCU ÇALIK Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından yayımlanan "Umut Evleri Yönergesi" ile engellilerin isterlerse kendi evlerini de Umut Evi olarak, "Ev tipi sosyal hizmet" modeline çevirebilecekleri model uygulamaya konuldu. Engelli vatandaşların izole bakım evleri yerine mahallelerinde, komşuları ile toplumdan kopmadan yaşamlarını sürdürebilmesi amacıyla 2008'de pilot proje olarak, "Umut Evleri" sistemi başlatılmıştı. Bir apartman dairesi veya müstakil bir evde bakım elemanları ile en az 2, en fazla 6 engellinin kaldığı Umut Evleri'nin sayısı Türkiye genelinde 123'e ulaşırken, söz konusu sistemin yaygınlaştırılması ve Umut Evleri'ne belli standartların getirilmesi amacıyla yeni bir yönerge hazırlandı. Yayımlanan yönerge ile ev tipi sosyal hizmet birimi olarak başlatılan sistemin temel standartları, evlerde çalışacak personelin özellikleri belirlenirken, engelli çocuğu olan ailelerin "Bizi ayırmayın" talebi de resmen karşılık buldu. Aileleriyle Umut Evleri'ne yerleşebilecekler Bakanlık Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan yönergeye göre, engelli vatandaşlar kendisinin ve yasal temsilcisinin talep etmesi durumunda engelli olması zorunlu olmayan akrabası ile Umut Evleri'nde kalabilecek. Akrabaların Umut Evi'nde engelli yakını ile kalması durumunda kuruluş müdürü ile akraba arasında evde kalış koşulları, akrabanın geliri dikkate alınarak düzenli olarak eve katkı payı ödeyeceği ve kendi ihtiyaçlarını karşılayacağına yönelik bir protokol imzalanacak. İsteyen engelli yuvasını "Umut Evi" yapabilecek Bakım altına alınma talebiyle müracaat eden engellilerin yaşadıkları evlerindeki koşulların yönerge ile belirlenen standartlara uyması durumunda evlerinden ayrılmadan kaldıkları ev, "Umut Evi"ne dönüştürülebilecek.Kurum bakımında olan ve kendi evi bulunan engellilerin istemesi halinde de şartların uygun bulunması durumunda evleri, ev tipi sosyal hizmet birimine dönüştürülebilecek. Bu durumda ev sahibi ile kuruluş müdürü arasında protokol yapılacak ve bu protokol, bakanlık il müdürünce onaylanacak.Umut Evleri'ne tabela asılmayacak 24 saat esasına göre hizmet verecek Umut Evleri, tercihen şehir merkezlerinde bir apartman dairesinde veya müstakil bir meskende açılacak. Umut Evleri'nin dışına evleri belirten herhangi bir tabela asılmayacak.Umut Evleri'nde her evi haftada en az üç kez ziyaret etmek ve engelliyi birebir takip etmek zorunda olan "Ev sorumluları" ile "Bakıcı elaman" ve "Sağlık personeli" de görev alacak. Evdeki mobilyalar, engellilerin durumu ve güvenliği ile istekleri dikkate alınarak, seçilecek.Kültürel, sanatsal aktiviteler, engellilerin kendilerini geliştirebilecekleri faaliyetlerin ağırlıklı olarak gerçekleştirileceği evlerde, yemek listeleri de özel ihtiyaçlar dikkate alınarak diyetisyen kontrolünde hazırlanacak.Umut Evi'ne yerleştirilen her engelli için kendi ihtiyaçlarına uygun "Bireyselleştirilmiş Bakım Planı" hazırlanacak. Aynı evde yaşamak isteyenlere öncelik verilecek Engel durumları, yaş, sosyoekonomik durum ve cinsiyetleri dikkate alınarak yerleştirmeleri yapılacak engellilerin seçiminde aile, akrabalık, evlilik, arkadaşlık gibi gerekçelerle aynı evde birlikte yaşamak isteyen engellilere, özel eğitim merkezlerine devam edenlere, bir işte çalışmakta olanlara ve yapılacak değerlendirmede uygun şartları taşıdığı düşünülenlere öncelik verilecek.Engellilere harçlık ödemesi yapılacak Umut Evleri'nde kalan engelliler, genel sağlık sigortasından sağlık giderlerinin karşılanması, evde sağlık hizmeti ve sağlık kuruluşlarının diğer hizmetlerinden yararlandırılacak. Ayrıca Umut Evi'nin bağlı olduğu sağlık kuruluşunun personeli de gerekli hallerde eve giderek, engelli bireyin genel sağlık kontrollerini yapmak ve düzenli olarak takip etmekle yükümlü olacak. Teşrifinin mümkün olması halinde evler, hayırseverler, sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerce gönüllü olarak da yaptırılabilecek. Bu durumda bağış hükümleri uygulanacak. Umut Evleri'nin açılışlarında üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, belediyeler ve gönüllülerden de destek alınacak. Böylelikle evlerin sayılarının Türkiye genelinde yaygınlaştırılması sağlanacak.Umut Evleri'nde kalan engellilere de tıpkı kuruluş bakımında olanlar gibi aylık harçlık ödemesi gerçekleştirilecek. Bir işte çalışan ve Umut Evi'nde kalan engellilerden ise geliri dikkate alınarak ,belirlenecek oranda kaldığı ev için katkı alınabilecek. Kaynak: AA