Zaman zaman hepimiz “Sinemamızın ünlü oyuncusu perişan halde” veya “bir zamanların büyük oyuncusunu arayan bile yok...” türünden haberler okumuşuzdur. Kimi oyuncuların, yıllarını sinemaya verdikten sonra geçim sıkıntısına düştüğünü, kimilerinin hastalandıklarında arkadaşlarının yaptığı jübilelerle tedavi masraflarını karşılamaya çalıştıklarını biliyoruz. Son yıllarda her ne kadar diziler sayesinde oyuncuların çok daha iyi durumda olduğu düşünülse de yine telif hakları sorunları, yine sendika ve sigorta sorunları devam ediyor. Artık eskisine göre çok daha gelişmiş ve büyümüş bir sektör olmakla birlikte sinema hâlâ sorunlu bir alan olmaya devam ediyor ve oyuncular geçmişteki telif haklarını alamıyorlar. *** Eski filmler sürekli televizyon kanallarında gösterildiği halde bu filmlerde oynayan oyuncuların cebine tek kuruş girmiyor. Müzik sektöründe de durum farklı değildi ama son yıllarda meslek birlikleri bu alanda biraz daha yol almaya başladı. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda yer almasına karşın oyuncular yayımlanan filmlerden pay alamıyorlar. Filmleri belki de en çok yayımlanan isimlerin başında gelen Kemal Sunal’ın ailesi bu konuda bir dava açtı. Bu davanın ardından şimdi de Sinema Oyuncuları Meslek Birliği (BİROY) 153 oyuncu ve 1995 öncesi çekilmiş 3500 film üzerinden yayıncılara dava açıyor. Sanırım telif hakları konusunda görülmüş en büyük dava olacak bu. *** Aslında sorun, yayıncılarla meslek birliğinin ortaklaşa bir zeminde buluşmasıyla çözülebilirdi ama anlaşılan bu diyalog pek bir işe yaramamış. Hatta meslek birliği, dizilerde çalıştırılanlara dayatılan sözleşmelerin de fazlasıyla tek yanlı olduğunu, buralarda da hak ihlalleri bulunduğunu, buna da karşı çıkacaklarını söylüyor. Ancak bu filmlerdeki oyunculara (aslında yönetmene, müzikleri yapan besteciye, senariste vs...) yayıncı kuruluşların yüksek bedeller ödemesi bana pek mümkün görünmüyor. Bin beş yüz kere gösterilmiş filmler artık televizyonlardan kalkacak mı yoksa bir orta yol bulunacak mı? Bakalım bu dava nasıl sonuçlanacak? Ama en azından telif hakları konusunda önemli bir tartışmayı gündeme getireceği kesin.