Ankara’daki patlama haberine ilk rastladığımda, telefon elimde öylece kalakaldım. Okuduklarımın doğruluğuna inanmakta güçlük çekiyordum. Şaşkınlık içinde eşimin yanına, diğer odaya gittim. Bir şey söylemeden telefonu uzattım, yazılanları o da okudu. Dehşet dolu gözlerle birbirimize bakıyorduk. Hemen o anda sekiz yaşındaki büyük kızımız geldi yanımıza. Yüzümüzdeki ifadenin nedenini anlamaya çalışıyordu. “Bir şey mi oldu?” diye sordu. Nasıl cevap vereceğimizi bilemedik. Normalde de kaygı eğilimli olan kızımıza, Ankara ile ilgili bilgi vermek konusunda tereddütlüydük çünkü öğleden sonra kalkacak bir uçakla, Ankara’ya gitmek üzereydik. Kızım da Ankara’ya götüreceği kıyafetleri konusunda fikrimizi almak için yanımıza gelmişti. Hazırlıksız yakalandığımız o anda, gerçeği kızımızdan gizledik. Bilgi sahibi olmadan, temelsiz açıklamalar yapmamızın ona bir yararı olmazdı. Kızım bir şeyler olduğunu hissetti ama yolculuğun heyecanıyla üstünde durmadı. Çok geçmeden, havaalanına gitmek üzere evden çıktık. Uçağa binmek için kapıya geldiğimizde, hemen yanı başımıza ağlayan bir kadın oturdu. Elinde sadece bir market poşeti vardı. Yola hazırlıksız çıkmış gibiydi. Sürekli telefonda konuşuyor, birilerinden bilgi almaya çabalıyordu. Yardım edebileceğim bir şey olup olmadığını sordum. Kardeşinin patlamada yaralandığını ama nerede, ne durumda olduğunu öğrenemediğini söyledi. “Numune Hastanesi’nde bir tanıdığınız var mı?” dedi. Çaresizlik içindeydi. Bu konuşmaları kızımın yanında yapmak zorunda kaldık. Kızım bana kaygılı gözlerle baktı. Evde ondan ne sakladığımızı anlamıştı. Eminim, Cumartesi gününden bu yana sizler de benzer durumları yaşamışsınızdır. Böylesi olayları çocuklarımızdan saklayamıyoruz. Mutlaka bir yerlerden duyuyor, görüyorlar. O yüzden en doğrusu, bu bilgiyi bizden almaları. Olay ne kadar sarsıcı olursa olsun, doğru yapılandırılmış bir etkileşim süreci, çocuklarımızın bu tür yaşantıları en az hasarla atlatmalarını sağlayacaktır. PEKİ BUNU NASIL YAPABİLİRSİNİZ? – Çocuk sorduğu zaman, sorduğu kadar bilgi verin. İyi niyetle yapılmış detaylı açıklamalar, çocuğun kafasını karıştırmaktan başka işe yaramaz. – Sorduğu bütün soruları dürüstçe cevaplayın. Ne oldu, nasıl oldu? Basit, sade bir dil kullanın. (“Büyük bir patlama yaşandı. Patlamanın şiddetinden pek çok insan zarar gördü, ölenler oldu.”) – Çocuğun bu olayı kontrolünüz dışındaki kitle iletişim araçlarından öğrenmemesi için gayret gösterin. Orada kullanılan dil çocuğunuzun yaşına uygun olmayabilir. – Hepinizin (Siz, arkadaşları, kuzenleri, öğretmeni vs.) güvenliği için gereken her şeyin yapıldığını, yapılacağını anlatın. Ona ve size zarar gelmemesi için bütün önlemleri aldığınızı sakin bir şekilde açıklayın. – Çocuğun endişelenmemesi için olayın boyutlarını küçültmeye çalışmayın. Bu tavır, sizin samimiyetinizi sorgulamasına neden olur. Yaşadığımız şey büyük bir olay ve çocuğunuz da bunu biliyor. – Soru sorduktan sonra sessizliğe gömülürse onu rahatsız etmeyin ama iletişim kanallarını açık tutun. Bu konuyla ilgili olarak konuşmak isterse size tekrar gelecektir. – Aynı şeyleri sık sık, tekrar tekrar sorabilir. Bu, çocuğun kendisini yeniden yeniden güvende hissedebilmesinin bir yoludur. Ayrıca, sizin verdiğiniz cevapların onu rahatlattığını, size güven duyduğunu gösterir. – Korkuyorsanız korkunuzu, üzgünseniz üzüntünüzü çocuğunuzla paylaşın. Çocukların bilgi seviyeleri sınırlı olsa da sezgileri güçlüdür. Sizin dürüst davranıp davranmadığınızı anlarlar. – Korkmanın, üzülmenin doğal olduğunu öğrenmesine; anne babasının da zaman zaman böyle hissedebildiğini görmesine izin verin. Ancak, duygularınız çocuğu huzursuz edecek kadar yoğun olabilir. Bu durumda daha sakin olan ebeveynin konuşmasını tavsiye ederim. – Çocuk duygularını ifade ettiğinde, öyle hissetmenin yanlışlığını ya da anlamsızlığını vurgulamayın. Duygunun doğrusu, yanlışı olmaz. Siz, çocuğun ihtiyaç duyduğu bilgileri doğru biçimde verdiğinizde çocuk da sakinleşecektir. – Çocuğunuz, aşina olmadığı olayları sizin yaşadığınız gibi yaşar. Patlayan bomba, küçük bir çocuğa çok şey ifade etmez. Çocuk, anne babasına bakar. Onlar sakinse, durum kontrol altında demektir. Şahit olduklarınızın sizi nasıl etkilediğini, nasıl davranışlar sergilediğinizi gözden geçirin. – Günlük yaşam rutininizi bozmamaya çalışın. Rutinin bozulmaması, çocuk için işlerin yolunda olduğunun bir işaretidir. – Çocuğunuz her zamankinden daha fazla sarılmaya, dokunmaya ihtiyaç duyarsa onu karşılıksız bırakmayın. Beraber uyuma teklifini geri çevirmeyin. – Çocuğun bu görüntülerle tekrar tekrar karşılaşmamasına dikkat edin. – Çocuğunuzun öğretmeninin olayları nasıl aktardığından haberdar olun. Soruları cevaplarken aynı dili kullanmanız önemlidir. Aktarımdaki farklılık, çocuğun tedirginliğini artıracaktır. – Çocuğunuz sakinleşmek için süper kahramanların yardımlarından, doğaüstü olaylardan bahsedebilir. Bu senaryolar, sakinleşebilmesinin bir yolu olabilir. Böyle şeylerin gerçekleşmeyeceğini söyleyerek baş etme çabalarına zarar vermeyin. Eğer ‘bütün bunları yaptık ama çocuğumuz hala yatışmıyor’ diyorsanız, lütfen bir uzmandan yardım almayı ihmal etmeyin. Serdar ÇANKAYA Psikolojik Danışman 14 Ekim 2015 http://www.birailemeselesi.com/2015/10/14/cocuklarla-ankaradaki-patlama-hakkinda-nasil-konusmaliyiz/