Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kültür, sanat ve reklam faaliyetlerinde çalıştırılan çocukların çalışma koşullarını yeniden düzenleyen bir yönetmelik taslağı hazırladı. ABD başta olmak üzere Almanya, Fransa, İngiltere ve Avustralya'daki benzer uygulamalar dikkate alınarak hazırlanan taslağa göre, çocuklar her 1 saatlik çalışmanın ardından 15 dakikalık mola verilmesi başta olmak üzere birçok hakkın sahibi olacak.Televizyon dizileri ve reklam filmlerinde rol alan çocukların çalışma koşullarının elverişsiz olduğu tespitinden yola çıkan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kültür, sanat ve reklam faaliyetlerinde çalıştırılan tüm çocukların çalışma koşullarının yasal olarak yeniden düzenlemesi için harekete geçti. Bu kapsamda, Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından ilk olarak ilgili bakanlıklar ile Sosyal Güvenlik Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Uluslararası Çalışma Örgütü, TİSK, Türk-İş, Hak-İş, DİSK, Oyuncular Sendikası, Reklam Yapımcıları Derneği, Televizyon ve Sinema Filmi Yapımcıları Meslek Birliği ve Kast Ajansları Derneğinden oluşan bir çalışma grubu oluşturuldu.İlk toplantısını 29 Haziran'da yapan çalışma grubu, 14 Temmuz'da yapımcılarla bir araya geldi. Daha sonra "Uygunluk Raporu" ve "Okul İzin Belgesi"nin içeriğini oluşturmak üzere, 27 Temmuz'da Sağlık Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı ile toplantı yapıldı.Tüm toplantıların ardından, ABD'de sinema endüstrisinin kalbi olan Hollywood'da geçerli olan koşullar başta olmak üzere Almanya, Fransa, İngiltere ve Avustralya'daki uygulamaları titizlikle inceleyen çalışma grubu, Birleşmiş Milletler, ILO ve Avrupa Birliği'ndeki mevzuatı da dikkate alarak, "Sanat, Kültür ve Reklam Faaliyetlerinde Çocukların Çalıştırılması Hakkında Yönetmelik" taslağını hazırladı.Kesintisiz çalışma sürelerine son Hazırlanan taslağa göre, çalışma süresi çocuğun iş yerine vardığı anda başlayacak. Çocuğa her 1 saatlik çalışmanın ardından 15 dakikalık mola verilmesi zorunlu olacak. Mola süreleri de çalışma süresine dahil edilecek.Yemek molası ile yolda geçen süreler, çalışma süresinden sayılmayacak. Çocuğun, çalışma süresinin ardından 1 günlük zaman diliminde kesintisiz 14 saat dinlenmesi esas alınacak. Çocuk, önceki iş günlerinin tamamında çalışmış olması kaydıyla, çalıştığı günlerdeki çalışma süresine bakılmaksızın 7 günlük zaman dilimi içerisinde kesintisiz 48 saatten az olmamak üzere hafta tatiline hak kazanacak. Her çocuğa bir oda ve özel araçÇocuklara, yaşına ve gelişimine uygun dinlenme, giyinme ve oyun amacıyla kullanılmak üzere kapalı mekanlarda ayrı bir oda, açık mekanlarda ise çalışma koşullarına uygun olarak bir kabin ya da karavan tahsis edilecek.Çocuklar, yanlarında yasal temsilcileri olmaksızın çalıştırılamayacak. Yasal temsilciler, çocuğun her daim görebileceği ve ulaşabileceği şekilde faaliyet alanında hazır olacak.Her sette psikolog olacakÇocuğun çalışma ortamında bir psikolog veya bir eğitim bilimci ile bir oyuncu koçu bulundurulacak. Ayrıca, süresi 1 ayı geçen işlerde, çocuğun kendisi ve/veya yasal temsilcisi, tüm masrafları işverence karşılanmak üzere, her zaman çocuğun psikolojik destek almasını talep edebilecek.Çocukların faaliyet göstereceği çalışmaya uygunluğunun değerlendirildiği deneme çekimlerinde randevu sistemi esas olacak. Çocuklar deneme çekimi sırasında bekletilemeyecek.Asgari ücretin altında ücret ödenemeyecekÇocuğa asgari ücretin altında ücret ödenemeyecek. Çalışmanın 1 aydan az olması durumunda ise çocuğa çalıştığı süreyle orantılı olarak ücret ödenecek. Çocuğa ücretten kesme cezası verilemeyecek.İşverenler ise dosya ve katalog hazırlanması, fotoğraf ve deneme çekimi için defile, oyunculuk gibi diğer faaliyetlere başlamadan önce verilecek danışmanlık hizmeti için çocuktan maddi kazanç sağlayamayacak.Doktordan uygunluk raporu şartıÇocuk doktoru ve psikiyatristin, çocuk ile birebir görüşme yaparak, çocuğun yaşı, fiziksel, zihinsel, psikolojik gelişimi ve diğer sağlık koşulları göz önünde bulundurularak "Uygunluk Raporu" verilecek.Çocuğun eğitim-öğretimini aksatmadığına dair, sınıf öğretmeni/sınıf rehber öğretmeni ile rehber öğretmenin uygun görüşü ile okul müdürü tarafından "Okul İzin Belgesi" verilecek.Nitelikleri bakımından 1 ayda en çok 10 iş günü süren işlerde, izin verilirken bu iki belge ve iş sözleşmesinin bir örneği istenmeyecek. Ancak, 12 aylıktan küçük çocuklarda, her halde "Uygunluk Raporu" alınması zorunlu olacak.Çocuklara izni Çalışma Bakanlığı verecekUsulüne uygun olarak yapılan başvurular, belgelerin tam ve eksiksiz olması kaydıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından en geç 15 gün içinde sonuçlandırılacak. Bakanlık, her bir faaliyet için en fazla 1 yıllık izin verecek.İşverenlerin çalışma izni başvurusunda bulunacağı elektronik bir sistem kurulacak. Yaş grupları ve çalışma sürelerine duyarlı olacak, Sağlık Bakanlığı Uygunluk Raporuna, okullardan alınacak izin belgelerine ve Sosyal Güvenlik Kurumu işe giriş bildirgelerine elektronik ortamda erişebilmeyi sağlayacak sistem, ayrıca her bir çocuk için takip sistemini içerecek.Yaş gruplarına göre çalışma süreleri Taslağa göre, 6 ila 14 yaşındaki çocuklar, 10.00 ile 20.30 saatleri arasında olmak ve eğitim saatlerinin dışında kalmak kaydıyla okul günlerinde 2 saatten fazla okul günleri dışında ise 5 saatten fazla, 3 ila 5 yaşındaki çocuklar, 10.00 ile 18.00 saatleri arasında olmak ve okul öncesi eğitim saatlerinin dışında kalmak kaydıyla bir günde 2 saatten fazla, 1 ila 2 yaşındaki çocuklar, 10.00 ile 18.00 saatleri arasında olmak ve okul öncesi eğitim saatlerinin dışında kalmak kaydıyla bir günde 1 saatten fazla çalıştırılamayacak.Bununla birlikte 12 aylıktan küçük çocukların çalıştırılmaması esas alınacak. Ancak, 10 günden az süren kısa süreli işlerde, 12.00 ile 18.00 saatleri arasında, bir defada 30 dakikayı aşmamak ve gün aşırı olmak kaydıyla en fazla 2 kez çalıştırılabilecek. 3 yaşından büyük çocukların çalışma sürelerini arttırmamak şartı ile canlı performans durumunda çalışması, saat 23.00'e kadar uzatılabilecek.Kaynak: AA