2018 yılından itibaren Arabulucuk kavramının hayatımıza girmesiyle bebaber sistem kafa karışıklıklarına da yol açtı. Türkiye Gazetsi yazarı İsa Karakaş makalesinde Arabulucu mu? yoksa Müfettiş mi? sorununa değiniyor. Sanki ara bulucuya gitmeden hiçbir hak aramak mümkün değilmiş gibi bir izlenim ortaya çıkmıştır. Oysaki birçok hak aramada ara bulucuya gidilmesine bile gerek bulunmamaktadır. Çalışanlar haklarını en etkili bir şekilde nasıl arayabilecek? HAKLARINI MÜFETTİŞ ARACILIĞIYLA ARAYACAK İş sözleşmesi devam eden işçilerin ücretlerini alamaması, eksik alması, fazla mesai ve ücretleri ile ilgili sorunları, mazeret ve senelik izinlerin kullandırılmaması ya da usulüne uygun kullandırılmaması, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmemesi, ara dinlenmesinin kullandırılmaması, çalışma sürelerine uyulmaması ile iş kanununa aykırı diğer hâllerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ya da taşra teşkilatındaki birimlere yazacakları şikâyet dilekçesi ile haklarını aramaları gerekmektedir. Keza iş sözleşmesi devam eden işçilerin şikâyet ve ihbarlarını İş Müfettişleri inceleyerek sonuçlandırmaktadır. SGK HAKLARINIZLA İLGİLİ ARA BULUCUYA DEĞİL SGK’YA BAŞVURUN Sigortasız çalıştırılma, eksik sigorta, ücretlerinizin sigortaya eksik bildirilmesi, sigorta günlerinizin SGK’ya eksik bildirilmesi, iş kazası ya da meslek hastalığı geçirdiğiniz hâlde SGK’ya bildirilmemesi hâlinde yapmanız gereken bulunduğunuz şehirdeki SGK’ya kendi yazacağınız şikâyet dilekçesi ile başvurmanız olacaktır. Bunun için avukata bile gerek yok. Sigortasız çalışma ile ilgili şikâyet ve ihbarları SGK denetmeleri, iş kazası ve meslek hastalıklarına ilişkin şikâyetleri ise SGK Müfettişleri inceleyerek sonuçlandıracaktır. İş kazası veya meslek hastalığıyla ilgili maddi ve manevi tazminat talepleriniz için de ara bulucuya başvurmadan iş mahkemesinde doğrudan dava açmanız gerekecektir. İŞTEN ÇIKARILANLAR ARA BULUCUYA GİTSİN Yeni düzenleme ile birlikte işten çıkarılan işçi, fesih bildiriminde sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle dava açmadan önce ara bulucuya başvurmak zorunda. Ara buluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamaması hâlinde ise son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren, 2 hafta içinde iş mahkemesinde dava açılabilecek. Yine işten çıkarılan işçiler başta kıdem ve ihbar tazminatları ile iş kanunundan doğan diğer tüm alacak ve tazminatları için mahkemeden önce ara bulucuya gitmek zorundadır.