30 yıla yakın Cumhuriyet Gazetesi'nde çalışan 25 yıldır Kitap Eki'nin Yayın Yönetmenliği'ni yürüten Turhan Günay, hakkında hiçbir suçlama bulunmamasına rağmen geçmişte bir dönem vakıfta sadece üye olarak yer aldığı için tutuklandı. Turhan Günay, aylarca uğraşarak, bir ay önce Kitap Eki'nde "Yayın Dünyasına Bitmeyen Gözaltı" başlığı ile Osmanlı ve Cumhuriyet döneminde cezaevine giren, öldürülen yazar, yayıncı, çevirmen ve gazetecilerin tek tek isim listesini yayınladı. Turhan Günay siyasi bir kararla aylarca uğraşarak özenle hazırladığı o listeye bir ay sonra dahil edildi. İŞTE TURHAN GÜNAY'IN BİR AY ÖNCE ÇIKARDIĞI O KİTAP EKİ VE LİSTE Yasaklar, gözaltılar, tutuklamalar, uzun hapislikler, idamlar, bunlarla yetinmeyip öldürmeler devleti yönetenlerin neredeyse genlerine işlemiş. Bu eğilim, içinde bulunduğumuz zaman diliminde ülkemizi yöneten kadroda yeniden hortlamış görünüyor. Askeri darbe dönemlerini geride bırakan bir ‘gayret’ ile yazar, yayıncı ve gazeteciler gözaltına alınıyor, tutuklanıyor, hapsediliyorlar. Görevden almalar, işsizliğe, açlığa mahkûm etmeler de bu anlayışın tuzu biberi. Düşünce, sanat ve kültür baskı altına alınmaya çalışılıyor. Olağan ve olağanüstü durumlarda ilk dokunulanın yine yazar, yayıncı ve gazeteci olduğu gerçeği hiç değişmiyor. Aşağıda görüp okuyacağınız listede 19. yüzyılın ortalarından bu yana tutuklanmış, hapsedilmiş, öldürülmüş, sürgün edilmiş yazar, çevirmen, yayıncı, karikatürcü ve gazetecilerin bir dökümünü vermeye çalıştık. Listede, siyasi nedenlerle tutuklanmış ama yazar olan birçok insanın adına rastlayacaksınız. Biz onların yazar, yayıncı, gazeteci olduklarını biliyoruz ve listemizde o nedenle yer alıyorlar. Liste alfabetik sıraya göre düzenlenmiştir. Bu listenin bir hayli eksik olduğunun da farkındayız. Nedeni, şimdilerde olduğu gibi önceki yıllarda da konuyla ilgili haber ve yazıların basında fazla yer bulmaması. Özellikle 1915 olayları sırasındaki tehcir ve öldürümler üzerine birkaçı dışında neredeyse hiç yayın yok. Bu konudaki tartışma ve araştırmaların sürdüğünü de biliyoruz. Tehcir sırasında yaşamlarını yitiren yazar, yayıncı ve gazetecilerin adlarını ‘öldürülenler’ bölümünde göreceksiniz. Dökümdeki eksikliklerin, katkılarınızla azaltılabileceğini düşünüyoruz. Bazı yazarlarımızın adını birkaç bölümde görmek şaşırtıcı olmasın. Çünkü hem tutuklanmış, hapsedilmiş hem de kimileyin öldürülmüşler. Listeye, Gözaltı ve işten çıkarılmalarla (özellikle son aylarda işten çıkarılan öğretmen ve akadamisyenlerin içinde önemli yazarlar da var) 1971 ve 1980 darbelerinin öncesinde ve sonrasında kapatılmış, toplatılmış siyasi yayın organlarının ve yayıncılarının başına gelenlerin tamamını dahil etmedik. Bunun ayrı bir çalışmanın konusu olduğunu ve yapılması gerektiğini de biliyoruz ve yapacağız. Siyasal iktidarlar artık yazarları, yayıncıları gazetecileri cezalandırmanın hiçbir işe yaramadığını görmeliler. Çünkü kitapların ve yazıların üzerinden o imzaları silemezler. Düşünceler yayımlanmış, insanlara ulaşmıştır ve geleceğe kalacaklardır. O yazarlar ülkelerinin ve dünyanın onurudurlar artık. Ama geçmişte ve gelecekte onları cezalandıranları kimse hatırlamıyor ve hatırlamayacaktır. Nâmık Kemal ve Nâzım Hikmet devrin yöneticileri için vatan haini idiler. Sonrasında ise “Vatan Şairi” olarak yaşadılar ve yaşayacaklar. Tıpkı diğerlerinde olduğu ve olacağı gibi. Yazarlarımıza, yayıncılarımıza, gazetecilerimize dokunmaktan vazgeçin artık!.. TUTUKLANMIŞ YAZAR VE ÇEVİRMENLER ABDÜLKADİR BİLLURCU AHMET ANGIN AHMED ARİF AHMET ŞIK AHMET NESİN A. DURSUN YILDIZ A. KADİR(ABDÜLKADİR MERİÇBOYU) ALİ EROL ALİ SİRMEN ALİ ÜNAL ALİ TAYGUN ALPAY KABACALI ARAM PEHLİVANYAN ARİF DAMAR ASIM BEZİRCİ ARSLAN KAYNARDAĞ ASLI ERDOĞAN ATAOL BEHRAMOĞLU ATİLLA TOKATLI ATTİLÂ İLHAN AYHAN KAVAK AYŞE BERKTAY AYŞEGÜL DEVECİOĞLU AZİZ NESİN AZİZ TUNÇ AZRA ERHAT BAYRAM BOZYEL BEHİCE BORAN BURHAN SÖNMEZ BÜŞRA ERSANLI CAN YÜCEL CENAP KARAKAYA CEVAT ŞAKİR KABĞAÇLI (HALİKARNAS BALIKÇISI) CN DENİZ ZARAKOLU DAVUT AKGÜL DEMİR ÖZLÜ DOĞAN AVCIOĞLU EDİP YALÇINKAYA EMİRHAN OĞUZ ENVER GÖKÇE ERDAL ATABEK ERDAL ÖZ ERDOĞAN AYDIN ERDOĞAN BERKTAY ERHAN BENER ERGÜN POYRAZ EROL MANİSALI ERTUĞRUL MAVİOGLU FAKİR BAYKURT FAİK BULUT FERİDUN YAZAR FETHİ NACİ FEQÎ HÛSÊN SAĞNIÇ GÖKÇE FIRAT GÜN ZİLELİ GÜNAY ASLAN HATİP DİCLE HULUSİ DOSDOĞRU HAGOP SİVASLIYAN HASAN İZZETTİN DİNAMO İHSAN AKAY İLHAN SELÇUK İRFAN BABAOĞLU İSMAİL BEŞİKÇİ KEMAL BEKİR KEMAL BURKAY KEMAL TAHİR KERİM KORCAN MEHDİ ZANA MEHMET EMİN BOZARSLAN MEHMET GÜLER MEHMED KEMAL MEHMED UZUN MESUT KAVAK MURAT BELGE MUSA ANTER MUSTAFA YILDIRIM MÜMTAZ SOYSAL MURAT TÜRK NAİL V. ÇAKIRHAN NECMİYE ALPAY NECİP FAZIL KISAKÜREK NEVZAT ÇELİK NEYZEN TEVFİK NL ATSIZ NT BEHRAM NEZİHE MERİÇ OKTAY AKBAL ORHAN KEMAL OSMAN TAŞ OYA BAYDAR ÖMER AĞIN ÖZGÜR AMED ÖZKAN MERT RAGIP ZARAKOLU RASİH NURİ İLERİ REFİK HALİD KARAY REMZİ İNANÇ RIFAT ILGAZ RUŞEN ASLAN SABAHATTİN ALİ SABAHATTİN EYUBOĞLU SAB SERTEL SADIK ASLAN SADUN AREN SALİM ŞENGİL SAMET AĞAOĞLU SAMİ ÖZBİL SEVAN NİŞANYAN SEVGİ SOYSAL SEÇKİN CILIZOĞLU ŞAHİN ALPAY ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR ŞÜKRAN KURDAKUL TACETTİN KARAGÖZ TARIK ZİYA EKİNCİ TEKTAŞ AĞAOĞLU TURHAN DİLLİGİL VAHAP ERDOĞDU VARTAN İHMALYAN VASIF ÖNGÖREN VEDAT GÜNYOL VEDAT NEDİM TÖR VEDAT TÜRKALİ VELİ OZAN VELİ YILMAZ VÜS’AT O. BENER YALÇIN HAFTÇI YALÇIN KÜÇÜK YAŞAR KEMAL YILMAZ ÇAMLIBEL YILMAZ GÜNEY YILMAZ ODABAŞI ZAVEN BİBERYAN ZEKİ BAYHAN ZİYA GÖKALP TUTUKLANMIŞ YAYINCILAR ABDULLAH NEFES AYŞE NUR ZARAKOLU ENVER AYTEKİN FARUK MUHSİNOĞLU FİKRET ONBAŞ GÜNDOĞAN GÖRSEV HİKMET KOÇAK HOVHANNES KILIÇYAN İLHAN ERDOST MEHMET ALİ ERMİŞ MUZAFFER ERDOST MEHMET BAYRAK NABİ BARET OĞUZ AKKAN RECEP MARAŞLI SAFFET RÜŞTÜ TEKİN SELİM OKÇUOĞLU SEMRA ÇARALAN SÜLEYMAN EGE SIRRI ÖZTÜRK ZEYNEL ABİDİN KIZILYAPRAK ÜNSAL ÖZTÜRK TUTUKLANMIŞ GAZETECİLER ABDULLAH KILIÇ ABDULLAH ÖZYURT ABDULLAH TURAN ABDURRAHMAN DİLİPAK ABİDİN NESİMİ AHMET CEVAT AHMET EMİN YALMAN AHMET HAMDİ DİLER AHMET MİTHAT EFENDİ AHMET ŞÜKRÜ ESMER AHMET TURAN ALKAN ALİ AKKUŞ ALİ BULAÇ ALİ İHSAN ÖZGÜR ALİ KONAR ARAFAT DAYAN AYDIN ENGİN AYDIN ŞENESEN AYTEKİN GEZİCİ AZİZ ZİYA BAHA BEY BARIŞ PEHLİVAN BARIŞ TERKOĞLU BAYRAM KAYA BEDİİ FAİK BEYHAN CENKCİ BÜNYAMİN KÖSELİ CAN DÜNDAR CEBRAİL PARILTI CEMAL AZMİ KALYONCU CEMAL YILDIRIM CEMALETTİN ÜNLÜ CEMİL SAİT BARLAS CN ACAR CUMA ULUS CÜNEYT ARCAYÜREK ÇETİN ALTAN DOĞAN KOLOĞLU DOĞAN YURDAKUL DOĞU PERİNÇEK EBÜZZİYA TEVFİK EMİL GALİP SANDALCI EMİN ARSLAN EMİN DEMİR EMRE SONLAN ERDAL SÜSEM EROL ZAVAR ERDEM GÜL ERGİN DOĞRU EROL ÖNDEROĞLU EŞREF EDİP FEHMİ YAZICI FERHAT ÇİFTÇİ FEVZİ LÜTFÜ KARAOSMANOĞLU FEYYAZ IRMAK GURBET ÇAKAR HALİL İBRAHİM MERT HABİB GÜLER HAMİT DİLBAHAR HANIM BÜŞRA ERDAL HAŞİM SÖYLEMEZ HATİCE DUMAN HAYRİ MUHİDDİN BEY HİDAYET KARACA HÜLYA KARAKAYA HÜSEYİN AYDIN HÜSEYİN CAHİT YALÇIN IŞIK YURTÇU İBRAHİM BALTA İLHAMİ SOYSAL İHSAN ADALI İSMAİL MÜŞTAK MAYAKON KAMURAN SUNBAT KAYHAN SAĞLAMER KURTUL ALTUĞ LALEZAR KARAİBRAHİMOĞLU LÜTFİ BEY MAZLUM DOLAN MEHMET ALİ AYBAR MEHMET ALTAN MEHMET ARSLAN MEHMET BARANSU MEHMET EMİN ARSLAN MELTEM OKTAY METİN TOKER METİN GÖKTEPE METE DURAL MİKAİL BARUT MİHRİ BELLİ MUHAMMED DOĞRU MUSTAFA BALBAY MUSTAFA EKMEKÇİ MUSTAFA ERKAN ACAR MUSTAFA NURİ BEY MUSTAFA ÜNAL MÜMTAZER TÜRKÖNE NADİR GÜNDÜZ NAİL ATAER NAİM TİRALİ NAMIK KEMAL NAZLI ILICAK NEDİM ŞENER NEDİM TÜRFENT NURİ DURNA NURİ YEŞİL NURİYE URAL (AKMAN) OKTAY VEREL ORAL ÇALIŞLAR OSMAN SAFFET AROLAT ÖMER İZZETTİN ÖZGÜR AMED SAB SERTEL SADRİ EDHEM ERTEM SAMİ TUNCA SAMİM AKAY SEFA KAPLAN SELAMİ AKPINAR SUPHİ NURİ İLERİ ŞADİ ALKILIÇ ŞAHİN ALPAY SERKAN AYDEMİR SEYİT KILIÇ SEYİTHAN AKYÜZ SONER YALÇIN ŞAHABETTİN DEMİR ŞERİFE ORUÇ ŞERMİN SOYDAN ŞİAR YALÇIN TAMER KAYAŞ TUNCAY ÖZKAN TURHAN DİLLİGİL UFUK ŞANLI VELİD EBÜZZİYA YAKUP ÇETİN YAŞAR UÇAR YILMAZ KAHRAMAN YUSUF ZİYA ADEMHAN ZEHRA DOĞAN ZEKERİYA SERTEL ZEKİ KILIÇ ZEYNEL ABİDİN BULUT ZİYA ATAMAN OLGUN MATUR EDA ŞANLI ÖZKAN MAYDA TUNCER ÇETİNKAYA KENAN BAŞ CT ÜNAL OSMAN YAKUT SERHAT ŞEFTALİ ABDURRAHİM ERSÖZ ÖMER ÖZDEMİR TUTUKLANMIŞ KARİKATÜRCÜLER AHMET ERKANLI ASAF KOÇAK DOĞAN GÜZEL ERTAN AYDIN HALİM BÜYÜKBULUT MEHMET SÖNMEZ MİM UYKUSUZ RATİP TAHİR BURAK TEODOR KASAP ÖMER ÖZDEMİR ÖLDÜRÜLEN YAZAR, YAYINCI VE GAZETECİLER ABDİ İPEKÇİ ABDULLAH DOĞAN AHMET SAMİM AHMET TANER KIŞLALI ALİ İHSAN ÖZGÜR ALİ KEMAL AHMET SAMİM ALİ ŞÜKRÜ BEY ANDON ŞAHEN ARDEŞES FERAHYAN ARİSDAKES KASPARYAN ARMEN DORYAN ASAF KOÇAK ASIM BEZİRCİ AYSEL MALKAÇ AYŞE SAĞLAM BAHRİ IŞIK BAHRİYE ÜÇOK BEHÇET AYSAN BÜLENT ÜLKÜ CAVİT ORHAN TÜTENGİL CENGİZ ALTUN CENGİZ POLATKAN CEVDET KILIÇLAR CN HAYIRSEVENER ÇETİN ABABAY ÇETİN EMEÇ DİKRAN ÇÖĞÜRYAN DİKRAN ODYAN (ASO) DİRAN KELEGYAN E. AGNUNİ (KHAÇADUR MALUMYAN) ENGİN ÇEBER ERCAN GÜREL ERDAL AYRANCI EROL AKGÜN ERSİN YILDIZ ETHEM NEJAD FERHAT TEPE GÜNDÜZ ETİL GANİ BOZARSLAN GAGİK OZANYAN GARABED PAŞAYAN KHAN HAÇİK İDARECİYAN HAFIZ AKDEMİR HAGOP TERZİYAN (HAGTER) HASAN FEHMİ HASAN TAHSİN HATİP KAPÇAK HALİT GÜNGEN HAMPARTSUM HAMPARTSUMYAN HARUTYUN ŞAHRİGYAN HASRET GÜLTEKİN HAYRABET HONCA HRANT DİNK HİKMET ŞEVKET HOVHANNES KAZANCIYAN HÜSEYİN DENİZ HÜSEYİN HİLMİ (İŞTİRAKÇİ HİLMİ) HÜSEYİN KAMİ HÜSEYİN ŞEN İLHAN DARENDELİOĞLU İLHAN ERDOST İHSAN UYGUR İSDEPAN S. KÜRKÇÜYAN İSMAİL AĞAY İSMAİL CN HAYIRSEVENER İSMAİL GERÇEKSÖZ İZZET KEZER JİRAYR (PARTOG ZORYAN) KAMİL BAŞARAN KAMİL KOŞAPINAR KARAKİN GOZİGYAN (YESALEM) KEĞAM PARSEĞYAN KEMAL KILIÇ KEVORK FERİD K. KHAJAG (KAREKİN ÇAKALYAN) KRİKOR TOROSYAN KRİKOR ZOHRAB KUTLU ADALI MARDİROS H. KUNDAKÇIYAN MECİT AKGÜN MEHMET ATAY MEHMET İHSAN KARAKUŞ MEHMET SAİT ERTEM MEHMET TOPALOĞLU MELKON GÜRCÜYAN METİN ALATAŞ METİN ALTIOK METİN GÖKTEPE MEVLÜT IŞIT MİHRAN TABAKYAN MUAMMER AKSOY MEHMET ALİ YALÇIN MUSA ANTER MUSTAFA SUPHİ MUZAFFER AKKUŞ MUZAFFER FEVZİOĞLU NAMIK TARANCI NAZIM BABAOĞLU NERSES PAPAZYAN NERSES ZAKARYAN NUH KÖKLÜ ONAT KUTLAR ONNİG JİRAYR ORHAN KARĞAR ÖNDER BABAT PARSEĞ ŞAHBAZ RECAİ ÜNAL REŞAT AYDIN RIZA GÜNEŞER ROHAT AKTAŞ RUHİ CAN RUPEN SEVAG (ÇİLİNGİRYAN) RUPEN ZARTARYAN SABAHATTİN ALİ SAMİ BAŞARAN SARKİS MİNASYAN SARKİS SUİN (SÜNGÜCÜYAN) SELAHATTİN TURGAY DALOĞLU SERACETTİN MÜFTÜOĞLU SEYFETTİN TEPE SİAMANTO (ADOM YARCANYAN) SİLAHÇI TAHSİN SİMPAD PÜRAD SÜLEYMAN YETER ŞAVARŞ KRİSYAN TANİEL VARUJAN TILGADİNTZİ (HOVHANNES HANITYUNYAN) TURAN DURSUN UĞUR KAYNAR UĞUR MUMCU ÜMİT KAFTANCIOĞLU ÜNAL MESULOĞLU VIRAMYAN (ONNİG TERTSAGYAN) YAHYA ORHAN YAŞAR AKTAY YAŞAR PARLAK YEML KAYA YERVANT SIRMAKEŞHANLIYAN (YERUKHAN) ZEKİ BEY ZEKİ ERGİNBAY Tarih önünde utanacaksınız Aydın Engin: Ben bu kadar ahlaksız dosya görmedim AB, ‘acil kod’a geçti Türkiye bunu hak etmiyor: Demirtaş ve Yüksekdağ ile 7 vekil tutuklandı Yazar ve yöneticilerimiz tutuklandı, Kılıçdaroğlu gezisini yarıda kesti Yazar ve yöneticilerimizin tutuklanmasına tepki yağıyor... 'Darbe yargısı kararını verdi' Cumhuriyet'e destek artarak sürüyor: Demokrasi, laiklik ve özgürlüğün kalesi TBB Başkanı Metin Feyzioğlu: Uyarıyoruz, yeter artıkKaynak: Cumhuriyet.com.tr