<p align="center" style="text-align:center"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;font-family:Arial;color:navy">ANAYASA MAHKEMESİ KARARI</span></b></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt 117.0pt;background:white" class="MsoNormal"><u><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:</span></u></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">Esas <span class="GramE">Sayısı : 2012</span>/35</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">Karar <span class="GramE">Sayısı : 2012</span>/203</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">Karar <span class="GramE">Günü : 27</span>.12.2012</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">İTİRAZ YOLUNA <span class="GramE">BAŞVURAN :<span style="font-weight:normal"> Yargıtay</span></span></span></b><span style="font-size:9.0pt;color:black"> İkinci Hukuk Dairesi </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">İTİRAZIN KONUSU :</span></b><a name="OLE_LINK27"></a><span style="font-size:9.0pt;color:black"> </span><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">22.11.2001 günlü, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 319. maddesinde yer alan <i style="mso-bidi-font-style: normal">“…ve her halde </i></span><i><span style="font-size:9.0pt">evlât</span></i><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold"> edinme işleminin üzerinden beş yıl…” </span></i><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">ibaresinin, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 11., 13. ve 36.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>maddelerine </span><span style="font-size:9.0pt">aykırılığı ileri sürülerek <span style="mso-bidi-font-weight:bold">iptaline karar verilmesi istemidir.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">I- OLAY </span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">Aile mahkemesince, evlat edinme işleminin üzerinden 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 319. maddesinde öngörülen beş yıllık hak düşürücü sürenin geçmesi gerekçe gösterilerek reddedilen davanın temyiz incelemesini yapan ve </span><span style="font-size:9.0pt">itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan <span style="mso-bidi-font-weight:bold">Yargıtay İkinci Hukuk Dairesi <span class="SpellE">sözkonusu</span> ibarenin </span>iptali için başvurmuştur.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">II- İTİRAZIN GEREKÇESİ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">Başvuru kararının gerekçe bölümü şöyledir:</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold">“Davacı, evlat edinmeyi ve bu ilişkinin kaldırılması sebebini öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl içinde dava hakkını kullanmıştır. Ancak evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçtiği için davası reddedilmiştir. Evlatlık ilişkinin kaldırılmasına ilişkin dava hakkının kullanılmasını, “evlat edinme işlemden itibaren beş yılla sınırlayan” Türk Medeni Kanununun 319. maddesi hükmü, Anayasanın 2<span class="GramE">.,</span> 11., 13. ve 36. maddelerine aykırıdır. Şöyle ki;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size: 9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">Anayasanın 2. maddesinde Cumhuriyetin nitelikleri sayılırken “...Türkiye Cumhuriyeti’nin, bir hukuk devleti” olduğu belirtilmiş; 11. maddesi ise “Anayasa hükümlerinin, yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kuralları olduğu, kanunların Anayasaya aykırı olamayacağını”, 36. maddesi, “herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip bulunduğunu” hükme bağlamış, 13. maddesinde ise, “temel hak ve hürriyetlerin özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabileceği, bu sınırlamaların Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı” belirtilmiştir.</span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold">Evlat edinme <span class="GramE">ile,</span> evlat edinenle evlatlık arasında doğal <span class="SpellE">soybağına</span> yakın bir <span class="SpellE">soybağı</span> ilişkisi kurulmaktadır.(TMK. <span class="GramE">m.</span> 282/2) Bunun sonucu olarak evlat edinme ile, ana ve babaya ait hak ve yükümlülükler evlat edinene geçmektedir. <span class="GramE">(</span>TMK. <span class="GramE">m.</span> 314) Türk Medeni Kanunu, evli bir kimsenin tek başına evlat edinmesine, Kanunda sayılan belirli durumlarda izin vermiş, bunun dışında evli bir kimsenin tek başına evlat edinmesinin mümkün olmadığını, eşlerin ancak birlikte evlat edinebileceklerini hükme bağlamıştır. Kanunun “eşler ancak birlikte evlat edinebilirler” (m.306/1) hükmü ile evli bir kimsenin, birlikte evlat edinmenin <span class="GramE">imkansız</span> olduğu bazı durumlarda tek başına evlat edinmesine imkan veren 307. maddesinin ikinci fıkrasının iptali isteği, Anayasa Mahkemesine itiraz yoluyla götürülmüş, Yüksek Mahkeme, 9.7.2009 tarihli, 2004/38 esas, 2009/108 karar sayılı kararıyla, bu hükümlerin Anayasa’ya aykırı olmadığı sonucuna vararak itiraz başvurusunu reddetmiştir. Kanun, kurulmuş olan evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını gerektiren sebepleri 317. ve 318. maddesinde göstermiştir. 318. madde “evlat edinme esasa ilişkin diğer noksanlıklardan biriyle sakatsa, Cumhuriyet savcısı veya her ilgilinin, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını isteyebileceğini...” hükme bağlamış, “noksanlıklar bu arada ortadan kalkmış veya sadece usule ilişkin olup, ilişkinin kaldırılması evlatlığın menfaatini ağır biçimde zedeleyecek olursa bu yola gidilemeyeceğini” öngörmüştür. Anayasa Mahkemesine başvurulmasına karar verilen somut olayda, evli bir kimse, birlikte evlat edinmenin <span class="GramE">imkansız</span> olduğu Kanunda gösterilen belli durumlar bulunmadığı halde, tek başına evlat edinmiştir. Başka bir ifade <span class="GramE">ile,</span> Kanunun izin vermediği bir evlatlık ilişkisi kurulmuştur. Kanun, 319. maddesinde dava hakkının “evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşeceğini” hükme bağlamıştır. Bu maddede öngörülen “ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkının düşeceğine” ilişkin düzenlemenin altında yatan temel sebep, evlat edinme ile kurulan <span class="SpellE">soybağı</span> ilişkisi üzerindeki çekişmeyi bitirmek ve bu ilişkinin her zaman dava ile ortadan kaldırılabilmesi <span class="GramE">imkanını</span> vermemek suretiyle ilişkiye istikrar kazandırmaktır. Kuşkusuz kanun koyucunun bu amacı, Kanunun izin verdiği bir evlatlık ilişkisi kurulmuş ise anlaşılabilir. Ortada Kanunun kesin biçimde yasakladığı bir evlatlık ilişkisi söz konusu ise, bu ilişkinin kaldırılmasını dava etme hakkının, işlem tarihinden itibaren beş yılla sınırlandırılması, kanuna aykırı bir ilişkiyi ilelebet sürdürmek anlamına gelir ki, yasa koyucunun bunu arzulamadığı açıktır. O nedenle, madde metnindeki “ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl” ifadesi Anayasanın 2. maddesindeki “hukuk devleti” ilkesiyle bağdaşmaz.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold">Öte yandan, Anayasanın 13. maddesi, temel hak ve hürriyetlerin, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabileceğini, ... <span class="GramE">bu</span> sınırlamaların, … ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağını” <span class="GramE">hükme<span style="mso-spacerun:yes"> </span>bağlamıştır</span>. Hukuk devletinin bir gereği olan “ölçülülük” ilkesi yasa koyucu için bağlayıcıdır. Bu ilke, Anayasa Mahkemesinin çeşitli kararlarında vurgulandığı gibi “elverişlilik”, “gereklilik” ve “orantılılık” ilkelerini içerir. “Elverişlilik”, getirilen kuralın ulaşılmak istenen amaç için elverişli olmasını, “gereklilik”, getirilen kuralın, ulaşılmak istenen amaç bakımından gerekli olmasını ve “orantılılık” ise, getirilen kural ile ulaşılmak istenen amaç arasında olması gereken ölçüyü ifade eder. (Anayasa Mahkemesinin 27.10.2011 tarihli 2010/71 esas, 2011/143 karar sayılı kararı.) Ölçülülük ilkesi nedeniyle Devlet, sınırlamadan beklenen kamu yararı ile bireyin hak ve özgürlükleri arasında adil bir dengeyi sağlamakla yükümlüdür. İtiraz konusu kural, “dava hakkını” ölçüsüz şekilde sınırladığından Anayasanın 13. maddesine ve Anayasa hükümlerinin yasama, yürütme ve yargı organlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır” şeklindeki 11. maddesine aykırı bir düzenlemedir. Anayasaya göre “herkes, meşru vasıta ve yollardan yararlanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.” Bu hak, Anayasa’da herhangi bir sınırlamaya tabi tutulmamıştır. İtiraz konusu kural, kişinin dava açma hakkını ölçüsüz bir şekilde sınırlandırmakta ve hakkın özüne dokunmaktadır. Somut olayda davacının, eşi sağ iken böyle bir dava açmakta korunmaya değer bir hukuki yararı bulunmadığından (Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 7.12.1955 tarihli ve 11/24 sayılı kararı.) o ancak eşinin ölümünden sonra bu hakkını kullanabilecektir. Böyle bir halde, evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmiş ise, başka bir ifade <span class="GramE">ile,</span> olayda olduğu gibi eşi, evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçtikten sonra ölmüş ise, işlem üzerinden beş yıl geçmiş olduğu için davacı hiçbir zaman dava açamayacak demektir. O nedenle sözü edilen kuralın, “hak arama özgürlüğünün” özüne dokunduğundan Anayasanın 36. maddesine de aykırı olduğu kanaatine varılmıştır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold">Öte yandan; Anayasa Mahkemesi; kocanın <span class="SpellE">soybağının</span> reddi davası açma hakkını “her halde doğumdan başlayarak beş yılla” sınırlayan Türk Medeni Kanununun 289. maddesinin birinci fıkrasındaki “...her halde doğumdan başlayarak beş yıl. .” ibaresini, 25.6.2009 tarihli, 2008/30 esas, 2009/96 karar sayılı kararıyla Anayasaya aykırı bulmuş ve iptal etmiştir (R.G. 7.10.2009 gün ve 27369 sayı.) <span class="GramE">Babalık davasında da, çocuğun dava hakkını ergin olduğu tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süreye bağlayan Türk Medeni Kanununun 303. maddesinin ikinci fıkrasındaki “...hiç kayyım atanmamışsa çocuğun ergin olduğu tarihte işlemeye başlar...” hükmünü, 27.11.2011 tarihli, 2010/71 esas, 2011/143 karar sayılı kararıyla yine Anayasaya aykırı görerek iptal etmiş, bu hükmün iptali nedeniyle aynı maddenin ikinci fıkrasının kalan bölümünün de uygulanma olanağı kalmadığından iptaline karar vermiştir. </span>(R.G. 7.2.2012 gün, 28197 sayı) Bu kararlarda ortaya konulan iptal gerekçeleri, evlat edinenle evlatlık arasındaki <span class="SpellE">soybağı</span> tesis eden “evlat edinme işleminin kaldırılması davası” için de geçerli olmak gerekir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold">KARAR: Yukarıda açıklanan sebeplerle;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size: 9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">1- Davada uygulanacak kural niteliğinde olan Türk Medeni Kanununun 319. maddesinde yer alan “...ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl...” şeklindeki düzenlemenin; Anayasanın 2, 11, 13. ve 36. maddelerine aykırı olduğu kanaatine varıldığından, sözü edilen hükmün iptali için, Anayasanın 152’nci ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 40’ncı maddesi gereğince Anayasa Mahkemesine itiraz başvurusunda bulunulmasına,</span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold">2- Temyiz incelemesi bakımından, Anayasa Mahkemesine itiraz başvurusunun bekletici mesele sayılmasına, Anayasanın 152/3. ve 6216 sayılı Kanunun 40/5. maddesi gereğince, davanın temyiz incelemesinin, işbu başvurunun Anayasa Mahkemesinin kaydına giriş tarihinden itibaren beş ay süreyle bekletilmesine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight: bold">3- Gerekçeli başvuru kararının aslının, dava dosyası içindeki belgelerin aslına uygunluğu onaylı örneklerinin dizi listesine bağlanarak Anayasa Mahkemesine gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi.”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">III- YASA METİNLERİ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">A- İtiraz Konusu Yasa Kuralı</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">22.11.2001 günlü, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun itiraz konusu kuralın da yer aldığı 319. maddesi şöyledir:</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt">“<b style="mso-bidi-font-weight:normal">Hak düşürücü süre </b></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt">Madde 319-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt"> Dava hakkı, evlâtlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl <b style="mso-bidi-font-weight:normal">ve her hâlde evlât edinme işleminin üzerinden beş yıl</b> geçmekle düşer.”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">B- Dayanılan Anayasa Kuralları</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başvuru kararında, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 11., 13.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ve 36. maddelerine<span style="mso-spacerun:yes"> </span>dayanılmıştır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">IV- İLK İNCELEME</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 8. maddesi gereğince <span class="SpellE">Serruh</span> KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN,<span style="color:black"> Serdar ÖZGÜLDÜR, </span>Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT, Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, <span class="SpellE">Hicabi</span> DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI <span style="color:black">ve Erdal <span class="SpellE">TERCAN’ın</span> katılımlarıyla 18.4.2012 </span>günü yapılan ilk inceleme toplantısında, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">V- ESASIN İNCELENMESİ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başvuru kararı ve ekleri, Raportör Fatma BABAYİĞİT tarafından hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu yasa kuralı, dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:</span></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">Başvuru kararında, itiraz konusu kural ile Kanun’un kesin biçimde yasakladığı bir evlatlık ilişkisinin kaldırılmasını dava etme hakkının, işlem tarihinden itibaren beş yılla sınırlandırılmasının Kanun’a aykırı bir ilişkiyi ilelebet sürdürmek anlamına geleceği; bu durumun hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmayacağı gibi dava hakkını ölçüsüz şekilde sınırladığı ve hak arama özgürlüğünün özüne dokunduğu belirtilerek kuralın, Anayasa’nın<span style="mso-spacerun:yes"> </span>2<span class="GramE">.,</span> 11., 13.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>ve 36. maddelerine<span style="mso-spacerun:yes"> </span>aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">Kanun’un itiraz konusu kuralın da yer aldığı 319. maddesi uyarınca, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasına ilişkin dava hakkı, ilişkinin kaldırılmasını gerektiren sebebin öğrenilmesinden itibaren bir yıl ve her hâlde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşmektedir. Beş yıllık süre, evlat edinme kararının kesinleştiği tarihten itibaren başlamaktadır.</span></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">Evlatlık ilişkisinin kaldırılması için öngörülen süreler, hak düşürücü süre olduğundan, hâkim tarafından yargılamanın her aşamasında kendiliğinden nazara alınacaktır. Bu nedenle Kanun’da öngörülen süre geçmiş ise dava, hak düşürücü sürenin geçirilmesi nedeniyle reddedilecektir.</span></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, eylem ve işlemleri hukuka uygun olan, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, Anayasa ve kanunlarla kendini bağlı sayan, yargı denetimine açık olan devlettir.</span></span></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">Kanunların kamu yararının sağlanması amacına yönelik olması, genel, objektif, adil kurallar içermesi ve hakkaniyet ölçütlerini gözetmesi hukuk devleti olmanın gereğidir. Bu nedenle kanun koyucunun hukuki düzenlemelerde kendisine tanınan takdir yetkisini anayasal sınırlar içinde adalet, hakkaniyet ve kamu yararı ölçütlerini göz önünde tutarak kullanması gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 36. maddesinde, hak arama özgürlüğü güvence altına alınmıştır. Hak arama özgürlüğünün temel unsurlarından biri mahkemeye erişim hakkıdır. Bu hak, hukuki bir uyuşmazlığın bu konuda karar verme yetkisine sahip bir mahkeme önüne taşınması hakkını da kapsar. Anayasa’nın 36. maddesinde, hak arama özgürlüğü için herhangi bir sınırlama nedeni öngörülmemiş olmakla birlikte, bunun hiçbir şekilde sınırlandırılması mümkün olmayan mutlak bir hak olduğu söylenemez. Özel sınırlama nedeni öngörülmemiş hakların da hakkın doğasından kaynaklanan bazı sınırları bulunduğu kabul edilmektedir. Ayrıca, hakkı düzenleyen maddede herhangi bir sınırlama nedenine yer verilmemiş olsa da, Anayasa’nın başka maddelerinde yer alan kurallara dayanarak bu hakların sınırlandırılması da mümkün olabilir. Dava açma hakkının kapsamına ve kullanımına ilişkin düzenlemelerin hak arama özgürlüğünün doğasından kaynaklanan sınırları ortaya koyan ve hakkın norm alanını belirleyen kurallar olduğu açıktır. Ancak, bu sınırlamalar Anayasa’nın 13. maddesinde yer alan güvencelere aykırı olamaz.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 13. maddesine göre temel hak ve özgürlüklere yönelik sınırlamalar, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı gibi, hak ve özgürlüklerin özlerine de dokunamaz. Hak arama özgürlüğü demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarından biri olup tüm bireyler açısından mümkün olan en geniş şekilde güvence altına alınmalıdır. Diğer taraftan, hukuki işlem ve kuralların sürekli dava tehdidi altında bulunması hukuk devletinin unsurları olan hukuki istikrar ve hukuki güvenlik ilkeleriyle bağdaşmaz. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 41. maddesinde, Türk toplumunun temeli olarak tanımlanan aile ve çocukların yüksek çıkarının korunması için tedbirler alınması devlete verilmiş bir ödevdir. Çocuğun korunma ve bakımdan yararlanma, yüksek yararına açıkça aykırı olmadıkça biyolojik anne ve babası ile kişisel ve doğrudan ilişki kurma ve sürdürme hakkına sahip olduğu düşünüldüğünde, bu hakkı ve işlevselliğini koruyan hak arama özgürlüğünü zedeleyecek nitelikteki kuralın, gözetilmesi gereken birey ve kamu yararı arasındaki adil dengeyi koruduğu söylenemeyecektir. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">İtiraz konusu kuralda, evlatlık ilişkisinin kaldırılması davasının belli sürelerle sınırlandırılmasındaki amacın, çocuğun ve ailenin devamlı olarak dava tehdidi altında bulundurulmasını engelleyerek evlat edinme ilişkisine istikrar kazandırmak, aileyi ve çocuğu korumak, ailenin ve toplumun huzurunun bozulmasını önlemek olduğu anlaşılmaktadır. Ancak, Kanun’da kişinin kusuru olmaksızın, onu, vaktinde dava açmaktan alıkoyan haklı nedenlerin varlığından dolayı evlat edinme işleminin ortadan kaldırılması davasının süresinde açılamaması durumu için herhangi bir düzenleme öngörülmemiştir. Kanun’a göre evlat edinme kararının kesinleştiği tarihten itibaren beş yıllık süre geçtikten sonra, gecikmeyi haklı kılan bir neden olsa bile evlat edinme işleminin kaldırılmasına ilişkin dava, süre yönünden reddedilecektir. <span class="GramE">Haklı nedenlerle evlatlık ilişkisinin kaldırılması ile ilgili sebebi, evlat edinme kararının kesinleştiği tarihten itibaren beş yıllık süre dolduktan sonra öğrenen kişinin, durumu geç öğrenmesine yol açan haklı nedenin varlığı değerlendirilmeden dava hakkını beş yıllık hak düşürücü süreye bağlayan itiraz konusu kural ile kişinin dava açma hakkı ölçüsüz bir şekilde sınırlanmakta ve hak arama hürriyetinin özü zedelenmektedir.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, itiraz konusu kural Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 13. ve 36. maddelerine aykırıdır. İptali gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa'nın 11. maddesi ile ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Mehmet ERTEN bu görüşe farklı gerekçeyle katılmıştır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">VI- İPTAL KARARININ YÜRÜRLÜĞE GİRECEĞİ GÜN SORUNU</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa’nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasında, <i>“Kanun, kanun hükmünde kararname ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri, iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmî Gazetede yayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez.” </i>denilmekte, 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrasında da bu kural tekrarlanmaktadır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt; color:black">4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 319. maddesinde yer alan <i style="mso-bidi-font-style:normal">“…ve her halde evlât edinme işleminin üzerinden 5 yıl…”</i> ibaresinin</span><span style="font-size:9.0pt"> iptal edilmesi nedeniyle, doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden, Anayasa’nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı <span style="color:black">Kanun’un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince iptal hükmünün, kararın Resmî Gazete’de yayımlanmasından başlayarak altı ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür.</span></span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">VII- SONUÇ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">1- 22.11.2001 günlü,<span style="mso-spacerun:yes"> </span>4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nun 319. maddesinde yer alan <i style="mso-bidi-font-style:normal">“…ve her hâlde evlât edinme işleminin üzerinden beş yıl…”</i> ibaresinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve İPTALİNE, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoTitle"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">2-<span style="mso-spacerun:yes"> </span>4721 sayılı Kanun’un 319. maddesinde yer alan <i style="mso-bidi-font-style: normal">“…ve her hâlde evlât edinme işleminin üzerinden beş yıl…”</i> ibaresinin iptal edilmesi nedeniyle, Anayasa’nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince İPTAL HÜKMÜNÜN, KARARIN RESMÎ GAZETE’DE YAYIMLANMASINDAN BAŞLAYARAK ALTI AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRMESİNE,<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">27.12.2012 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:35.4pt;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> <div align="center"> <table width="567" cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="width:425.25pt;border-collapse:collapse;mso-padding-alt:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" class="MsoNormalTable"> <tbody> <tr style="mso-yfti-irow:0;mso-yfti-firstrow:yes"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başkan</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Haşim KILIÇ</span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başkanvekili</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span class="SpellE"><span style="font-size:9.0pt">Serruh</span></span><span style="font-size:9.0pt"> KALELİ</span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başkanvekili</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Alparslan ALTAN</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:1"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:2"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Fulya KANTARCIOĞLU</span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Mehmet ERTEN</span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:3"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:4"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Zehra Ayla PERKTAŞ</span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Recep KÖMÜRCÜ</span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Burhan ÜSTÜN</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:5"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:6"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Engin YILDIRIM</span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Nuri NECİPOĞLU</span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span class="SpellE"><span style="font-size:9.0pt">Hicabi</span></span><span style="font-size:9.0pt"> DURSUN</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:7"> <td width="161" valign="top" style="width:120.5pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="168" valign="top" style="width:126.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="156" valign="top" style="width:117.0pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:8"> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Celal Mümtaz AKINCI</span></p> </td> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Erdal TERCAN</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:9"> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:10;mso-yfti-lastrow:yes"> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Muammer TOPAL </span></p> </td> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Zühtü ARSLAN</span></p> </td> </tr> <tr height="0"> <td width="188" style="border:none"></td> <td width="96" style="border:none"></td> <td width="101" style="border:none"></td> <td width="183" style="border:none"></td> </tr> </tbody> </table> </div> <p style="line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly; tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt; font-family:"Times New Roman"">FARKLI GEREKÇE</span></b></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">İtiraz konusu kuralda, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasıyla ilgili dava hakkının evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşeceği öngörülmektedir.</span></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">Kuralda öngörülen hak düşürücü nitelikteki dava açma süresi, yargılama şartına ilişkin olup, bu süreyi belirleme yetkisi, Anayasa’da belirlenen temel hukuk kurallarına bağlı kalmak ve adalet, hakkaniyet ve kamu yararı ölçütleri gözetilmek koşuluyla yasa koyucuya aittir. </span></p> <p style="text-indent:28.35pt;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;background:white" class="MsoBodyText"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman"">Yasa koyucu, evlatlık ilişkisinin kaldırılmasıyla ilgili dava açma süresini düzenlerken hukuk devleti olmanın gereği olan adaletli, hakkaniyete uygun ve ölçülü olma ilkelerini de gözetmek durumundadır. Bu nedenle Devlet, sınırlamadan beklediği kamu yararı ile bireyin hak ve özgürlüklerinin koruması için gereken adil ve hassas dengeyi sağlamak ve buna göre düzenleme yapmak yükümlülüğündedir. <span class="GramE">Anayasa’da düzenlenen kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı ile Devlet’in herkesin maddi ve manevi varlığını geliştirmesi için gerekli şartları hazırlama görevi dikkate alındığında, evlat edinenin, evlatlığın, evlatlık işlemi ilgililerinin ve bu gibilerin evlat edinme işleminden doğan her türdeki haklardan yararlanmak gibi kişiliklerine bağlı temel haklarının bulunduğu ve bu haklarının korunması gerektiği açıktır.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt; color:black">İtiraz konusu kural ile </span><span style="font-size:9.0pt">evlatlık ilişkisinin kaldırılmasıyla ilgili dava hakkının,<span style="mso-spacerun:yes"> </span>evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl geçmekle düşeceği yolunda <span style="color:black">getirilen sınırlandırmanın, evlat edinmeyle ortaya çıkacak ihtilafların bir an önce ortadan kaldırılarak evlatlık ile evlat edinen arasındaki soy bağını korumaya, kişilerin sürekli olarak dava tehdidi altında kalmalarını önlemeye yönelik olduğu anlaşılmaktadır. </span></span></span><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yasa koyucu bir taraftan kişilerin soy bağının korunmasına ve uzun süre dava tehdidi altında bulundurulmalarının önlenmesine ilişkin gerekliliği gözetirken, diğer taraftan da hak arama özgürlüklerinin zarar görmemesi için gerekli önlemleri almak yükümlülüğündedir. Bunun için, takdir yetkisi kullanılarak belirlenecek sürenin ilgililer açısından makul, adil ve kabul edilebilir bir süre olarak belirlemesine ihtiyaç bulunmaktadır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt; color:black">Kuralda öngörülen beş yıllık dava açma süresinin, küçük yaşta evlat edinilenlerin dava hakkını kullanmak için aranan yaşa gelinceye kadar sona erecek ya da kullanılamaz şekilde kısalacak olması, diğer ilgililer yönünden ise bu süre içinde evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin varlığının öğrenilebilmesinin güçlük arz etmesi, sürenin hak düşürücü nitelikte olması ve geçirilmesinden sonra </span><span style="font-size: 9.0pt">evlatlık ilişkisinin kaldırılmasıyla ilgili sebebin varlığına rağmen dava açma <span style="color:black">imkânının ortadan kalkması birlikte dikkate alındığında </span>bu sürenin <span style="color:black">yetersiz, ölçüsüz ve kabul edilemez olduğu değerlendirilmektedir.</span></span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black;layout-grid-mode: line">Açıklanan nedenlerle itiraz konusu kural, Anayasa’nın adaletli ve ölçülü olma ilkelerine, kişileri maddi ve manevi varlığını geliştirme ve hak arama hürriyetine ilişkin hükümlerine aykırıdır. İptali gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black;layout-grid-mode: line"> </span></p> <div align="center"> <table width="567" cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="width:425.25pt;border-collapse:collapse;mso-padding-alt:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt" class="MsoNormalTable"> <tbody> <tr style="mso-yfti-irow:0;mso-yfti-firstrow:yes;mso-yfti-lastrow:yes"> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt"><span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p> </td> <td width="242" valign="top" style="width:181.75pt;padding:0pt 3.5pt 0pt 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt;color:black;layout-grid-mode:line">Mehmet ERTEN</span><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> </tbody> </table> </div> <p style="text-align:justify;text-indent:28.35pt; line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:56.7pt; background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black;layout-grid-mode: line"> </span></p>