<p align="center" style="text-align:center"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;font-family:Arial;color:navy">ANAYASA MAHKEMESİ KARARI</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><u><span style="font-size:9.0pt">Anayasa Mahkemesi Başkanlığından:</span></u></p> <p style="margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify; text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly; tab-stops:2.0cm;background:white" class="western"><b><span style="font-size:9.0pt">Esas Sayısı: 2012/94</span></b></p> <p style="margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify; text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly; tab-stops:2.0cm;background:white" class="western"><b><span style="font-size:9.0pt">Karar Sayısı: 2013/89</span></b></p> <p style="margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify; text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly; tab-stops:2.0cm;background:white" class="western"><b><span style="font-size:9.0pt">Karar Günü: 10.7.2013</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">İPTAL DAVASINI <span class="GramE">AÇAN :<span style="mso-bidi-font-weight:bold"> </span><span style="color:black; font-weight:normal">Türkiye</span></span></span></b><span style="font-size: 9.0pt;color:black"> Büyük Millet Meclisi üyeleri Emine Ülker TARHAN ve Levent GÖK ile birlikte 118 milletvekili</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">İPTAL DAVASININ <span class="GramE">KONUSU <span style="color:black;font-weight:normal">: </span><span style="font-weight:normal">7</span></span></span></b><span style="font-size:9.0pt;color:black">.6.2012 günlü, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun;</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1- 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">2- 4. maddesinin, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">3- 5. maddesinin (1) ve (3) numaralı fıkralarının, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">4- 9. maddesinin (1) numaralı fıkrasının,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">5- 13. maddesinin,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6- 15. maddesinin (1), (3), (4) ve (5) numaralı fıkralarının,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">7- 16. maddesinin, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">8- 17. maddesinin (4) numaralı fıkrasının,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">9- 18. maddesinin (2) ve (3) numaralı fıkralarının,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">10- 19. maddesinin,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">11- 20. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (d) bendinin,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">12- 21. maddesinin, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">13- 23. maddesinin (1) numaralı fıkrasının <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler.”</i> biçimindeki ikinci cümlesinin, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">14- 26. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan <i style="mso-bidi-font-style:normal">“…eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına bir rapor sunar.”</i> ibaresinin,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">15- 30. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (f) bendinin,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">16- 31. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (f) bendinin,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">17- 33. maddesinin (1) numaralı fıkrasının,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2<span class="GramE">.,</span> 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11., 36., 37. 138. ve 141. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptallerine ve yürürlüklerinin durdurulmasına karar verilmesi istemidir. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">I- İPTAL ve YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI İSTEMİNİN GEREKÇESİ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">A- Dava dilekçesinin gerekçe bölümü şöyledir:</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“<i style="mso-bidi-font-style:normal">III. GEREKÇE</i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 1 inci Maddesinin Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanunun 1 inci maddesinin ikinci fıkrasında arabuluculuğa elverişli olan uyuşmazlıklar belirlenirken tek kıstas, “tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk uyuşmazlıkları” olarak belirlenmiştir. Ancak bu kıstas yeterince açık değildir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Özel hukuku alanında irade serbestîsi çok geniş bir alana yayılmıştır. Bazı hukuk dalları ise, hem özel hukuk hem de kamu hukuku alanına girebilmektedir. Diğer taraftan, kamu hukuku alanından olmakla birlikte, bazı hukuk dallarındaki uyuşmazlıklarda, tarafların kabulü neticeyi belirlememekle birlikte, davayı kabul eden taraf duruşmalara gelmezse, yargılamaya gıyabında devam edilerek, karar verilebilmektedir. Boşanma, velayet nesebin reddi gibi davalar buna örnek gösterilebilir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu nedenle tarafların üzerinde serbestçe hareket edebilecekleri iş ve işlemlerin tespiti büyük önem taşımaktadır. Kanunun iptali istenen bu hükmü ile devletin yargı unsuru devre dışı bırakılarak, bir anlamda yargı kısmi özelleştirmeye tabi tutulmuş olmaktadır. Kanuna göre taraflar devletin yargısına başvurmak zorunda olmaksızın arabulucular vasıtasıyla uyuşmazlıklarını çözüme ulaştıracaklar ve arabulucunun katılımıyla hazırlanacak belgeyi İcra hâkimine tasdik ettirerek ilam gücüne ulaşabileceklerdir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu çerçevede kanunla aşağıda sayılmış maddeler halinde sayılmış bulunan hukuk alanları devletin Yargısal faaliyet alanından çekilmek istenmiş ve bu alanlar açısından yargılama, özelleştirilmiştir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1. Alacak</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">2. Tazminat </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">3. Taşınır mallar,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">4. Boşanmada maddi manevi tazminat,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">5. Nafaka,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6. Kira bedeli tespiti,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">7. Feshin geçersizliği,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">8. İşe iade,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">9. İş güvencesi,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">10. Boşta geçen süre ücret alacağı,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">11. Tapu iptal ve tescil,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">12. Eda davaları (Serbest tasarruf ve özel hukuk kapsamında)</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">13. Özel hukuk sözleşme ilişkisinden kaynaklanan davalar</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Özellikle İş hukukundan ve Aile hukukundan kaynaklanan bazı konular arabuluculuk müessesesinin yapısıyla bağdaşmamasına rağmen, bu kapsamda değerlendirilebilecek ve ilgilinin aleyhine sonuçların doğmasına yol açabilecektir. Nitekim 1 inci maddede arabuluculuk faaliyetlerinin kamu düzenine ilişkin hukuki ilişkilerde, Türk Medeni Kanunu ve İş Hukuku kapsamına giren uyuşmazlıklarda uygulanmamasına yönelik olarak Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun vermiş olduğu önerge reddedilmiştir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Hangi konuların arabuluculuğa elverişli olduğu bu maddede tahdidi olarak sayılması gerekirken bu yapılmayarak, özellikle taraflardan birinin güçsüz konumda olması nedeniyle korunması gereken tarafların olduğu uyuşmazlıklar veya irade fesadı durumlarında, durumun ne olacağına ilişkin maddede herhangi bir ifadeye yer verilmemiş olması ise başka büyük eksikliktir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu nedenle özellikle kamu düzenine ilişkin hukuki ilişkilerde, Aile Hukuku ve İş Kanunu kapsamına giren uyuşmazlıklarda bu fıkranın uygulaması halinde, kamu yararı, toplum menfaati ve hak arama hürriyeti zedelenecektir. Yine ekonomik yönden güçsüz olan işçiler açısından da maddi ya da manevi baskı ile arabulucuya başvuruya zorlama ve neticede ciddi hak kayıplarına uğrama söz konusu olacaktır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca yine ikinci fıkrada “ yabancılık unsuru taşıyanlar da <span class="GramE">dahil</span> olmak üzere” ibaresi de bu kanunla yabancıların da kendi hukuklarını yaratmasına imkân tanıyacak paralel hukuki düzenlemelerin yaratılmasına imkân sağlayacak <span class="SpellE">üniter</span> devlet açısından son derece tehlikeli durumlara ortaya çıkmasına neden olabilecektir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Sonuçta, devlet aslî vazifelerinden olan, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak ve sosyal barışı gerçekleştirmek olan bu vazifesini ifa edemeyecek, adalet hizmetleri aksayacak, hak arama hürriyeti ve adil yargılanma hakkı yurttaşlarımızın ellerinden alınacaktır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span> maddesinde yer alan “hukuk devleti” kavramı da yargı birliğini ihtiva etmektedir. Egemenlik nasıl tekse, yargının da tek, bir olması gerekir. Bir ülkede birden fazla yargıdan bahsediliyorsa, birden fazla egemenlik mevcut demektir. Bu çerçevede somut bir uyuşmazlığı aynı anda yargılayabilecek birden çok yargı mercii de olmamalıdır. Anayasamız da yargı birliğini bu şekilde kabul etmiş ve yargılama yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağını öngörmüştür. <a name="_ftnref27"></a>Mevcut yasanın iptali istenen maddesi ise ikili ve çok hukuklu bir yapı ortaya koyma tehlikesi taşıdığından ve Kamu yararı ve/veya kamu düzeninin korunması ibarelerinin kısıtlayıcı ibareler olarak ilgili yasa maddesinde yer almamış olması nedeniyle, Anayasanın başlangıç, 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 6 <span class="SpellE">nci</span>, 9 uncu ve 11 inci maddelerine; ayrıca hukuki uyuşmazlıklarda tarafların hak ihlallerine neden olacağından Anayasanın 10 uncu,36 <span class="SpellE">ncı</span>, 37 <span class="SpellE"><span class="GramE">nci</span></span><span class="GramE">,</span> ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 <span class="SpellE">ncı</span> ve 14 üncü maddelerine aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">2) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 4 üncü Maddesinin ve 33üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanunun 4 üncü maddesinde arabulucunun, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya diğer bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlü olduğu ve tarafların da bu konudaki gizliliğe uymak zorunda olduğu; ayrıca 33 üncü madde ile gizliliğin ihlali halinde, kişilerin altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılabilecekleri hüküm altına alınmıştır.</span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu maddeye göre arabulucu, taraflarca aksi kararlaştırılmamışsa aleniyet ilkesine aykırı olarak gizlilik içerisinde işlemleri yürütecek, elde ettiği bilgi ve belgeleri hiç kimseyle paylaşmayacaktır. <span class="GramE">Bu durumda, Aile Hukukundan kaynaklanan bazı sorunlarda kadınlar koca, baba, töre baskısıyla bir arabulucuya yönlendirilebilecek ve gizlilik içinde yapılan arabuluculuk çalışması sonucunda çocuğunun velayeti, görüşme hakkı, tazminat ve evlilik içi mal paylaşımına ilişkin konulardan vazgeçtiğine ilişkin bir tutanak imzalattırılabilecek, bu imzalanan tutanak da hâkim tarafından yeterli denetime tabi olmayacağından önemli mağduriyetlere yol açabilecektir. </span>Özellikle, miras hukukunda arabuluculuğun geçerli olduğu durumlarda, kadınların mirastan eşit pay sahibi olması konusunda zaten uygulamada sorunlar yaşanmaktayken, kız çocuklarının ve geride kalan eşlerin miras paylarının korunması yeterince sağlanamayacak ve kadınlar manevi baskı altında bırakılacaktır. Medeni Kanunumuzla kadınlarımızın elde etmiş olduğu tüm haklar gizlilik içinde ortadan kaldırılacaktır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu konudaki kaygılar dayanaksız olmayıp, İngiltere ve Kanada’da arabuluculuk faaliyetlerinde Müslümanların kendi inanç sistemine göre çözümler üretebilmesi kabul edilmiş, bunun sonucunda kadın haklarında çok ciddi ihlaller yaşanmıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Başka bir deyişle; taraflar mahalle baskısı altında tarikat ve töre kurallarına göre, hukuka aykırı bir biçimde uyuşmazlıklarının çözümlenmesini istediklerinde gizlilik ilkesi gereğince, bu dahi mümkün olabilecektir. Gizlilik içerisinde yürütülen faaliyetleri denetlemek mümkün olmayacağı için, bu durum alternatif kadı sistemini ortaya çıkaracaktır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk faaliyetinin gizlilik içinde yürütülmesi; güçlünün zayıfı, haksızın haklıyı ezmesi sonucunu doğurabileceği gibi, hukuka aykırı uygulamaların gizlilik kisvesi altında meşruiyet kazanmasını da sağlayacaktır. Ayrıca son derece tehlikeli olan bu madde, arabuluculuk faaliyetinin etnik ve dinsel temelde oluşumlara ya da mafyanın hâkimiyetine yol açabilecek bir düzenlemeye dönüşme sakıncalarını da içinde barındırmaktadır. Bu nedenle Arabuluculuk faaliyetleri gizlilik içinde değil, şeffaf bir şekilde yürütülmeli ve ayrıca yargı denetimine de açık olmalıdır. Arabulucu tutanağının maddi olgu ve fiili gerçekle bağdaşmadığı yönünde kuvvetli emare ve şüphe bulunduğu kanaatine ulaşıldığı takdirde arabulucunun da cezalandırılması gerekirken, kanunda isabetsiz ve gerekçesiz bir biçimde gizlilik kuralının ihlali durumunda 33 üncü madde uyarınca 6 aya kadar hapis cezası verilebilmesi hükme bağlanmıştır. Oysa Avusturya’da gizlilik kuralı meslek sırrı niteliğinde sadece arabulucu açısından geçerlidir. Tarafları bağlamaz. Örnek aldığımız ülkelerde düzenleme böyleyken, ülkemizde gizlilik kuralının bu denli ağır yaptırımlara bağlı olmasının kabul edilebilir hiç bir gerekçesi olamaz.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk faaliyetinin gizlilik kuralına bağlanmış olması, devlet mahkemelerindeki yargılamanın aleni olması kuralına aykırılık oluşturur. Bu konuda Anayasamız, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu açıktır. (Anayasa m. 141/1; HMK m.128; CMK m.82 <span class="SpellE">vd</span>.).</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Adalet mülkün temeli ise adalete ulaşabilmek için yapılan yargılama süreci de mülkün meşru temeller üzerinde oturması açısından çok büyük önem taşımaktadır. Bu sürecin adilliği devlet açısından bir görev, bireyler açısından ise bir haktır. Adil yargılanma hakkının varlığından söz edebilmek için kişinin güvenceli yargılanmasına gereksinim <span class="GramE">vardır.Devlet</span>, yargılama sonucunda adaletin gerçekleştiği, adalete uygun bir kararın mahkemelerden çıkmış olduğu yargısına hem taraflarca hem tüm toplumca varılmasını sağlamalıdır. Toplumun adil bir yargılama kanısına varması, adaletin devletçe sağlanmakta olduğuna inanması ve buna güvenmesi, mülkün meşru temeller üzerine oturtulmasıyla; devletin adli mercilerinin dışında bir takım kanun dışı oluşumlara yönelebilecek taleplerin de önüne geçilmesinin sağlanmasıyla mümkün olur. Adil yargılanmanın gerçekleşip gerçekleşmediğinin denetimi ise yargılamanın aleniyeti ile sağlanabilir. İşte bu nedenledir ki adil yargılanma her zaman açık yargılanma hakkı ile birlikte düşünülmüş ve düzenlenmiştir. Açıklanan bu nedenlerle Arabuluculuk müessesesinin, gizlilik kuralına bağlı olması, Anayasanın2<span class="GramE">.,</span> 9., 36., 37. ve 141.; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin de 6 <span class="SpellE">ncı</span> maddesine aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">3) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 5 inci Maddesinin Birinci ve Üçüncü Fıkralarının Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun Beyan ve Belgelerin Kullanılmaması başlıklı 5 inci maddesinin birinci <span class="GramE">fıkrasında,Tarafların</span>, arabulucu veya arabuluculuğa katılanlar da dâhil üçüncü bir kişi, uyuşmazlıkla ilgili olarak hukuk davası açıldığında yahut tahkim yoluna başvurulduğunda, Taraflarca yapılan arabuluculuk daveti veya bir tarafın arabuluculuk faaliyetine katılma isteği; Uyuşmazlığın arabuluculuk yolu ile sona erdirilmesi için taraflarca ileri sürülen görüşler ve teklifler; Arabuluculuk faaliyeti esnasında, taraflarca ileri sürülen öneriler veya herhangi bir vakıa veya iddianın kabulü; Sadece arabuluculuk faaliyeti dolayısıyla hazırlanan belgeleri delil olarak ileri süremeyecekleri ve bunlar hakkında tanıklık yapamayacakları düzenlemesi getirilmiş, maddenin üçüncü fıkrasında da birinci fıkrada belirtilen bilgilerin açıklanması mahkeme, hakem veya herhangi bir idari makam tarafından istenemez. Bu beyan veya belgeler, birinci fıkrada öngörülenin aksine, delil olarak sunulmuş olsa dahi hükme esas alınamayacağı... Belirtilmiştir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Madde gerekçesinde; bu yasağın; arabuluculuk yoluna başvurulan bir uyuşmazlığın taraflarını, arabulucu ve arabuluculuk faaliyetine katılmış veya karılmamış olsun üçüncü kişileri kapsadığı açıklanmıştır. Uyuşmazlığın taraflarının arabuluculuk faaliyeti esnasında ortaya koydukları görüş ve önerilerle daha sonra bağlı olamayacaklarını bilmenin rahatlığıyla özgür ve samimi ortamda uyuşmazlığı müzakere edip sonuçlandırmalarını temin etmek amacıyla böyle bir yasağın getirilmiş olduğu ileri sürülmüştür. Aynı yasak, arabuluculuk faaliyetine katılmamış olan ve arabuluculuk yoluyla çözümüne gidilen uyuşmazlıkla bir şekilde bağlantısı bulunan üçüncü kişiler için ( ki bu kişiler, müteselsil borçlu olabilir, edimi taahhüt edilen üçüncü kişi olabilir veya bunların dışında başka bir kişi olabilir) hangi hukuksal gerekçelere dayanılarak kabul edildiği açıklanamamıştır. <span class="GramE">Bu maddedeki yasağın, arabuluculuk sürecine katılmamış ve bu faaliyet içinde yer almamış olan üçüncü kişiler için de kabul edilmesi, Anayasanın 36 <span class="SpellE">ncı</span> maddesindeki ‘herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı ve davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir’ şeklindeki hiç bir anayasal kısıtlamaya tabi tutulmamış olan hak arama hürriyetine aykırılık oluşturur. </span>Ayrıca, dava açıldığında ya da tahkim yoluna gidildiğinde gizlilik kuralı gereğince maddede belirtilen beyan ve belgeler de delil olarak ileri sürülemeyecektir. Aslında bu madde delillerin sınırlandırılması sonucunu doğuracağından, delil serbestîsi ilkesine de aykırılık teşkil etmektedir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yine üçüncü fıkrada “Birinci fıkrada belirtilen bilgilerin açıklanması mahkeme, hakem veya herhangi bir idari makam tarafından istenemez. Bu beyan veya belgeler, birinci fıkrada öngörülenin aksine, delil olarak sunulmuş olsa dahi hükme esas alınamaz” denmektedir. Bu fıkraya göre de; arabuluculuk faaliyetleri o kadar gizlidir ki, mahkemeler bile arabuluculuk faaliyetleri dolayısıyla hazırlanan belgeleri isteyemeyecek, delil olarak sunulmuş olsa dahi hükme esas alamayacaklardır. Böyle bir düzenlemenin Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span> maddesindeki hukuk devleti ilkesiyle, mahkemelerin bağımsızlığı ve tarafsızlığıyla ve ayrıca hak arama hürriyetiyle bağdaşmasına imkân yoktur. Arabuluculuk müessesesinde gizlilik gereksiz olup, sonuç olarak tutulan uyuşmazlık tutanağının mahkemelere sunulabilme imkânının tanınması gerekirken bu yapılmayarak mahkemelere bu madde ile yardımcı değil, alternatif yargı mercii ihdas edilmiştir. HMK m.188/3 de düzenlenen sulh anlaşmasında olduğu gibi arabuluculuk görüşmelerinde de ikrarın tarafları bağlamayacağı yönünde düzenleme yapılmadığı için, bu maddeler, Anayasanın 9uncu maddesine de açıkça aykırıdır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk faaliyeti hukukumuza yabancı olmayıp, bu faaliyet, Medeni Usul Hukukunda tarafların mahkeme tarafından sulha teşvik edilmesi veya tarafların sulh için arabulucuya başvurmaları şeklinde uygulanır. Tarafların anlaşamamaları durumunda, uyuşmazlık tutanağı, tarafların iddia ve savunma özetlerini, delilleri ve hangi oranda haklı olup olmadıkları konusunda açıklamaları içermelidir. Bu sayede taraflar uyuşmazlık tutanağını mahkemede delil olarak kullanabilir ve mahkemenin yapacağı ön inceleme de o oranda kolaylaşmış olur. Arabuluculuğun mahkemelere alternatif olmadığı, bilakis mahkemelere yardımcı bir faaliyet olması ancak bu anlayışla sağlanabilir ve hukuk sistemimizde mümkün olur. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Oysa iptali istenen kanunla, HMK ve Medeni Usul Hukukundaki paralel hükümler hiçe sayılarak, arabuluculuk müessesesinin mahkemelere alternatif bir makam ve merci olarak ihdas edilmesi sağlanmıştır. Öyle ki, anılan maddeler ile yargı yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağı hükmüne aykırı olarak, tarafsız ve bağımsız mahkemelerin dışında yeni bir yargılama yöntemi belirlenmiştir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">4) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 9 uncu Maddesinin Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">9 uncu maddesi ile Arabulucu görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getireceği, düzenlenmiş; böylece arabuluculuk, hâkimlik mesleği ile adeta özdeşleştirilmek istenmiştir. <span class="GramE">Bu maddenin birinci fıkrasıyla arabulucuya görevin özenle ve tarafsız biçimde yerine getirmesi görevi verilmiş, ancak maddede arabulucunun görevini gereği gibi yerine getirmemesi; görevi sırasında, görevi nedeniyle suç işlemesi; taraflara baskı yapması; taraflar arasında eşitlik ilkesine aykırı davranması ve görevini savsaklaması durumunda nasıl bir cezalandırma yöntemine başvurulacağı, bunun yaptırımının ne olacağı yönünde, hiç bir düzenleme yer almamıştır. </span>Bu durumda avukat olan arabulucunun, arabuluculuk faaliyeti nedeniyle işlediği suçtan dolayı, Avukat olarak cezalandırılabilmesi ya da baronun denetimine tabi tutulması mümkün değildir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk faaliyeti her zaman uzlaşmayla sonuçlanmayabilir. Sonucun hangi hallerde uzlaşmazlıkla sona ermiş sayılacağı konusunda uyuşmazlığın taraflarının tek söz sahibi sayılmasının sakıncalı sonuçlara yol açması kaçınılmazdır. <span class="GramE">Özellikle son durumun tespiti bakımından sadece arabulucunun yetkili kılınması, faaliyetin başlangıcının ihtiyari nitelik arz etmesi zedelenmeksizin taraflara arabulucuya tanınacak olan bu yetkinin zamansız, haksız ve kötü kullanımına ilişkin cezai yaptırımlara yer veren bir düzenlemenin kanun metninde yer almaması; arabulucunun yaptığı görev nedeniyle görev ve yetkisini kötüye kullanması durumunda, TCK m.257 uyarınca görevi kötüye kullanma suçundan cezalandırılması ve arabulucuya karşı görevi sırasında işlenen suçlar nedeniyle de kamu görevlisi gibi korunması gerekirken; arabuluculuk kurumunun denetim dışında bırakılması, Anayasamızın hak arama hürriyetine ve kanuni hâkim güvencesine aykırıdır. </span>Bu nedenle mevcut düzenlemenin, Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 9 uncu, 36 <span class="SpellE">ncı</span> ve 37 <span class="SpellE">nci</span> maddelerine aykırı olduğundan iptali gerekir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">5) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 13 üncü Maddesinin Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen kanunun Arabulucuya başvuru başlıklı 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında ‘Taraflar dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda anlaşabilirler. Mahkeme de tarafları arabulucuya başvurmak konusunda aydınlatıp, teşvik edebilir...’ Aynı maddesin ikinci fıkrasında da ‘Aksi kararlaştırılmadıkça taraflardan birinin arabulucuya başvuru teklifine otuz gün içinde olumlu cevap verilmez ise bu teklif reddedilmiş sayılır’ düzenlemesi mevcuttur. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Tarafların dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda teşvik edilebileceğini; başvuru teklifine taraflardan birinin olumsuz cevap vermesi halinde bu teklifin reddedilmiş sayılacağını düzenleyen bu madde ile arabuluculuk kurumunun, uyuşmazlığın her safhasında hatta uyuşmazlığın yargıya intikalinden sonra da devreye girebilmesi sağlanmış; böylece ülkemizin öznel koşulları da gözetildiğinde, mahkeme aşamasındaki arabuluculuk faaliyetinin nafile bir çabaya dönüşmesine, yargıya duyulan güvenin tehlikeye düşmesine, yargısal faaliyetlerin kesintiye uğramasına, gecikmesine ve ertelenmesine yol açacak bir sürece uğramasına adeta izin verilmiştir. </span></i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Faaliyet süresinin saptanması konusunda ve arabuluculuk faaliyeti işinin yargıya intikal etmesinden sonra da devreye alınabilmesinin getirebileceği sakıncalar, esasen usul yasamızda tarafların <span class="SpellE">sulhe</span> teşviki hükümlerinin varlığına rağmen bu konuda uygulamada başarısız olunduğu da göz önüne alındığında, daha da belirgin bir şekilde ortaya çıkacaktır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Hukuk Usulündeki, sulh iradelerini ortaya koyarak uyuşmazlığı yargı önünde sona erdirme olanağı varken ve arabuluculuk faaliyetinin tamamen davadan önce başvurulabilecek bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak kabul edilmesi gerekirken, davadan sonra da arabulucuya başvurma, Devlet yargısı önündeki davaların çözüme ulaştırılmasını geciktirmeye yönelik sonuçlar doğuracağından, Anayasamızın 141 inci maddesinin beşinci fıkrasında yargının görevleri arasında yer alan, davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması ilkesine aykırıdır. </span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca medeni yargılamamızda zorunlu avukatlık mevcut olmayıp, mevzuatımızda, hâkimlere avukatı olmayan kişilere, kendisini bir avukatla temsil etmesi gerektiği konusunda tavsiyede bulunması, yoksul kişilere adli yardım veya CMK benzeri bir kurumdan kendisini avukatla temsil edebileceği yönünde bir açıklamada bulunması ve bu yönde tarafları teşvik etmesine ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır. Buna rağmen hâkimden arabuluculuğu bu kadar öne çıkarmasının istenmesinin amacı, adaletin gerçekleşmesi değil, devletin hâkimi aracılığıyla adaleti gerçekleştirmemek, buna emek, masraf ve zaman harcamak istememesidir. Bu durum, devletin asli görevlerinden olan adaletin gerçekleştirilmesi görevinin askıya alınması anlamına gelir ki bu durum anayasal ilkelerle bağdaşmaz. Bu nedenle mevcut düzenleme Anayasanın, 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 36 <span class="SpellE">ncı</span>, 37 <span class="SpellE">nci</span> ve 141 inci maddelerine açıkça aykırıdır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 15 inci Maddesinin Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">a. 15 inci maddesinin birinci fıkrasının Arabulucu, seçildikten sonra tarafları en kısa sürede ilk toplantıya davet <span class="GramE">edeceği...ve</span> 16 <span class="SpellE">ncı</span> maddesinin birinci fıkrasında,Arabuluculuk süreci, dava açılmadan önce arabulucuya başvuru hâlinde, tarafların ilk toplantıya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasında sürecin devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varılıp bu durumun bir tutanakla belgelendirildiği tarihten itibaren işlemeye başlayacağı... <span class="GramE">yazılıdır</span>.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">16 <span class="SpellE">ncı</span> maddenin ikinci fıkrasında yer alan hüküm uyarınca ise, arabuluculuk sürecinin başlaması, uyuşmazlıkla ilgili zaman aşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında önem taşımaktadır. Bu nedenle; arabulucunun seçilmesinden sonra, tarafların ilk toplantıya hangi süre içinde ve ne yolla davet edileceğinin bu maddede somut olarak gösterilmemiş olması ve en kısa sürede ibaresinin belirsizliği, davet usulünün ise <span class="GramE">muğlak</span> bırakılması arabuluculuk faaliyetinin başlamasında ve mahkeme sürecinde kötü niyetli kişilerin bu süreci uzatabilmesi imkânını yaratabilecektir. Bu durum Anayasanın2 <span class="SpellE">nci</span>, 9 uncu ve 141 inci maddelerine aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">. Kanunun dördüncü fıkrasında “hâkim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz” dense de, üçüncü fıkrasında “arabulucu uyuşmazlığın niteliğini, tarafların isteklerini ve uyuşmazlığın hızlı bir şekilde çözümlenmesi için gereken usul ve esasları göz önüne alarak arabuluculuk faaliyetini yürütür” denmekte, dolayısıyla dördüncü fıkranın aksine üçüncü fıkrada arabulucuların hâkim gibi işlemler yapmasının önü açılmaktadır. Bu düzenleme de Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 9 uncu ve 37 <span class="SpellE">nci</span> maddelerine aykırılık oluşturduğundan iptali gerekir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">. 15 inci maddesinin beşinci fıkrasının Anayasanın 141 inci maddesine beşinci fıkrada belirtilen şekilde; Dava açıldıktan sonra tarafların birlikte arabulucuya başvuracaklarını beyan etmeleri hâlinde yargılama, mahkemece üç ayı geçmemek üzere ertelenir. Bu süre, tarafların birlikte başvurusu üzerine üç aya kadar uzatılabilir hükmü ile dava açıldıktan sonra tarafların birlikte arabulucuya başvuracaklarını beyan etmeleri hâlinde, yargılamanın mahkemece üç ay süre ile ertelenmesi ve tarafların birlikte başvurusu üzerine bu sürenin üç ay daha uzatılabilmesi de usul ekonomisi açısından sakıncalar doğurabilecek niteliktedir. Bu nedenle; davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulması durumunda davanın üç ay süreyle ertelenmesi ve tarafların birlikte talepte bulunması üzerine sürenin üç ay uzatılması yargılamanın gereksiz yere uzamasına neden olabileceğinden; Anayasanın 141 inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan, davaları en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması hükmüne aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">7) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 17 <span class="SpellE">nci</span> Maddesinin Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">17 <span class="SpellE">nci</span> maddeye göre Arabuluculuğun hangi hallerde sona ereceği belirtilmiştir. Kanunda Arabuluculuğa ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri -aile içi şiddet iddiası içeren uyuşmazlıklar hariç- özel hukuka tabi iş ve işlemler hakkında gidilebilmektedir. Özellikle taraflardan birinin güçsüz konumda olması nedeniyle korunması gereken tarafların olduğu uyuşmazlıklar veya irade fesadı durumlarında da arabuluculuk faaliyetlerinin sona ermesi gereklidir. Bu husus hem kamu düzeninin hem de kamu menfaatinin bir gereğidir. <span class="GramE">Arabuluculuk sonunda, anlaşma belgesinin arabulucu ya da uyuşmazlığın bir tarafınca, yanlış yönlendirme, yanıltma, korkutma gibi iradeyi zaafa uğratan etmenler sonucunda elde edildiği yönündeki iddialar ile tutanağın tarafları dışında, mirasçılar ya da üçüncü kişiler tarafından ileri sürülecek muvazaa iddialarının ne şekilde ele alınacağının belirsiz kalmış olması; bu konuda doğru beyanda bulunma ve bildirim sorumluluğunun doğrudan arabulucuya ait olduğuna dair herhangi bir düzenlemeye yasada yer verilmemiş olması; bu durumların ihlali halindeyse, cezai yaptırımlara da yer verilmemesi suretiyle; tarafların, çağdaş hukuk düzeni dışında farklı arayışlara yönelmesinin ve buna göz yuman ve bunu onaylayan arabuluculuk faaliyetine izin veren bir devlet anlayışının önü açılmış; bu sayede Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Hukuk Devleti niteliği zedelenmiştir. </span></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanunun 17 <span class="SpellE">nci</span> maddesinin dördüncü fıkrası arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen belgenin Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesini zorunlu kılmaktadır. Taraflar Devlet Yargısına başvurmadan bağımsız bir arabulucu nezdinde ve tamamen serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk alanındaki sorunlarının çözümünün ve bu alandaki özel bilgilerin arşivlenerek Adalet Bakanlığına bağlı bir birimde saklanmasındaki amacın ne olduğu anlaşılamamaktadır. Bu durum toplumsal hukuk güvenliğimiz açısından son derece tehlikeli olup hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayan ancak anti-demokratik rejimlere özgü bir anlayışın ürünüdür. Avukatlar uzlaşma tutanaklarını devletin herhangi bir birimine vermek zorunda değillerdir hatta sır saklamak kapsamında belgeleri vermemek durumundadırlar. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Sır saklama yükümlülüğü o denli önemlidir ki, avukatın birincil ve en temel hak ve görevidir. Avukatın sır saklama konusundaki yükümlülüğü adaletin gerçekleşmesine olduğu kadar müvekkilin menfaatine de hizmet eder. Bu nedenle, sır saklama yükümlülüğü devlet tarafından özel bir korumaya tabi olması gerekir. Avukat, mesleğinin icrası esnasında öğrendiği bütün bilgilerin gizliliğine saygı göstermek zorundadır. Sır saklama yükümlülüğü zamanla sınırlı tutulmamış olup; bir avukat, hukuki hizmet verirken kendisiyle birlikte çalışan iş ortaklar meslektaşları ile diğer çalışanlardan sır saklama yükümlülüğüne riayet etmelerini talep edebilir. İptali istenen bu kanun hükmüyle ise, tarafsızmış gibi görünen sicili, yetkilendirilmeleri ve ücret tarifeleri ile tamamen devlete bağlı durumda olan hukukçulara kişilerin özel alanları açılarak alınan sonuçlar devlet tarafından arşivlenmektedir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu madde hükmüyle savunma hakkı ihlal edilmiş, hukuki güvenlik ilkesi ve hukuk devleti ilkesi zedelenmiş bireylerin devlete ve adalete olan güvenini sarsılmıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">8) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 18 inci Maddesinin İkinci ve Üçüncü Fıkralarının Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanunun 18 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre, tarafların anlaşması sonucunda Arabulucunun düzenleyeceği belgenin asıl uyuşmazlık hakkındaki görev ve yetki kurallarına göre belirlenecek olan Mahkemelerden icra edilebilir şerhi alınması sonucunda ilam niteliğinde belge niteliği kazanması düzenlenmiştir. Bu maddede anlaşma tutanaklarının hâkim önüne götürülmesi tarafların isteğine bırakılmıştır. Hâkim ise bu tutanağı sadece tarafların serbestçe tasarrufta bulunabilecekleri bir hak konusunda olup olmadığı ve icraya elverişli olup olmadığı yönüyle inceleyecek ve onaylamak durumunda kalacaktır. Hâkimler tarafından, tarafların taraf, hak ve fiil ehliyetlerinin olup olmadığı ve arabuluculuğa başvurmalarında hukuki menfaatlerinin olup olmadığı konusunda inceleme yapılamayacak; dolayısıyla, inceleme yetkisi çok sınırlı olacaktır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Oysa Arabuluculuk müessesesinin, çağdaş hukuk düzeninin öngördüğü <span class="GramE">enstrümanlar</span> kullanılarak, ‘medeni’ kurallar çerçevesinde yapılması gerekirdi. Netice olarak, yargısal organlar biçimsel bir inceleme yapmakla sınırlandırılarak, gerek varılan uzlaşmayı, gerekse tarafları uzlaşmaya götüren süreci, kamu düzeni açısından inceleyemeyecekler; kısaca sürecin medeni olmaması nedeniyle kabul edilemez ve icra edilemez olduğuna da karar veremeyeceklerdir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Üçüncü fıkraya göre ise şerhi verecek mahkeme dosya üzerinde ancak sınırlı bir inceleme yapabilecektir. Mahkemenin şerh talebini reddetmesi halinde taraflar, ileride kurulacak “bölge” temyiz mahkemelerine (istinaf mahkemelerine) itiraz edebilecektir. Böylece zamanla her “bölge”de ayrı bir hukuk uygulaması oluşacaktır. Yine 18 inci maddede hâkim tarafından icra edilebilirlik şerhi verilen ilam niteliğindeki belgeye karşı tarafların irade fesadına uğramaları olasılığı durumunda iptal davası açılabilmesi imkânı verilmemiştir. Bununla birlikte tarafların anlaşmaya varmaları halinde düzenlenecek belgenin kamu düzenine ve emredici hukuk kurallarına aykırı olması halinde, hâkimin taraflara ve arabulucuya bu aykırılığı gidermeleri için herhangi bir ek süre vermesi yönünde de yasada herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca bu belgeye ilam gücü kazandırmak için devlet nispi değil, maktu harç alarak kişilerin vergisel yükten kurtulmasını bir teşvik unsuru haline getirerek, kişileri devlet yargısına değil; arabuluculara yönlendirmektedir. Maktu harçtan dolayı, sırf bu nedenle dahi arabuluculuk ihtiyari olmaktan çıkacaktır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yüksek harç miktarını ödemekte zorlanan veya dava sonucunda haksız çıkmaktan ve bu nedenle ödeyeceği harçların yanabileceğinden korkan kişileri doğrudan arabuluculuğa yönlendirmiş olması devletin yargılamayı özelleştirmeyi amaçladığının göstergesidir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Sonuçta; iptali istenen yasanın ilgili düzenlemelerini Anayasamızın 9 uncu maddesi ile bağdaştırmak imkânsızdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">9) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 19 uncu Maddesinin, 20nci Maddesinin İkinci Fıkrasının d Bendinin ve 21 inci Maddesinin Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen kanunun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası ile Daire Başkanlığı, özel hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk yapma yetkisini kazanmış kişilerin sicilini tutar. Bu sicilde yer alan kişilere ilişkin bilgiler, Daire Başkanlığı tarafından elektronik ortamda da duyurulur, hükmüne yer verilmiştir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabulucular sicilinin Daire Başkanlığı tarafından tutulacağının belirtildiği bu madde, arabulucuların bağımsızlığını zedelemektedir. Arabulucular sicilinin Adalet Bakanlığı bünyesindeki Daire Başkanlığı tarafından değil, daha bağımsız olan Arabuluculuk kurulu tarafından tutularak, tüm işlemlerin bu kurul tarafından yapılması, Arabulucuların Adalet Bakanlığına bağımlılığının ortadan kaldırılması gerekirken; bu yapılmayarak, adeta sivil görünümlü devlet avukatlığı veya devlet hâkimliği yaratılmaktadır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yine, Kanunun 20 <span class="SpellE">nci</span> maddesinin ikinci fıkrasının d bendinde, arabulucu olabilmek için, Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmak, şartı getirilmiştir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yazılı ve uygulamalı sınavın bağımsız konumda olan Arabuluculuk Kurulu tarafından değil de sınavın Adalet Bakanlığı tarafından yapılması, Arabulucuların Adalet Bakanlığına bağımlılığı kalmasına neden olacak; devlet yargısına alternatif bir yargı ağı oluşacaktır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca Kanunun 21 inci maddesinin ilk fıkrası ile Daire Başkanlığı, arabuluculuk için aranan koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşulları kaybeden arabulucunun kaydını siler ve aynı maddenin ikinci fıkrası ile Daire Başkanlığı, bu Kanunun öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmediğini tespit ettiği arabulucuyu yazılı olarak uyarır; bu uyarıya uyulmaması hâlinde arabulucunun savunmasını aldıktan sonra, gerekirse adının sicilden silinmesini Kuruldan talep eder hükmü getirilmiştir. </span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Son olarak, Kanunun Yedinci Bölümünün Kuruluş ve Görevler Başlıklı 30 uncu maddesinin birinci fıkrasında Daire başkanının görevleri <span class="GramE">sayılarak,f</span> bendine Arabulucu sicilini tutmak, sicile kayıt taleplerini karara bağlamak, 21 inci maddenin birinci ve üçüncü fıkraları kapsamında arabulucunun sicilden silinmesine karar vermek ve bu sicilde yer alan kişilere ilişkin bilgileri elektronik ortamda duyurmak hükmü eklenerek sicil kayıtlarının silinmesi Daire Başkanlığının görevi kapsamına alınmıştır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu sayede “Arabulucuların kayıtlarının Daire Başkanlığı tarafından silinebilecektir. Arabulucuların bağımsızlığının sağlanması açısından kayıtlarının silinmesi her durumda Arabuluculuk kuruluna bırakılması gerekirken bu düzenleme ile Adalet Bakanlığına bağlı alternatif bir yargı ağının kurulması hiç de zor olmayacaktır. Ayrıca arabulucuların kayıtlarının silinmesine ilişkin işlemlere karşı, kaydı silinen arabuluculara yargı yoluna başvurma hakkının verilmemesi de Anayasadaki Hak arama hürriyetinin ihlali anlamındadır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">10) 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 23 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasında Geçen “Arabuluculuk eğitiminin Bakanlıktan izin alarak verilebileceği” ibaresinin ve 26 <span class="SpellE">ncı</span> Maddesinde Yer Alan “eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına rapor sunulacağı” ibaresinin Anayasaya Aykırılığı </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yasanın 23 üncü maddesinde Arabuluculuk eğitiminin Bakanlıktan izin alarak verilebileceği, 26 <span class="SpellE">ncı</span> maddesinde ise; “eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına rapor sunulacağı belirtilmiştir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk müessesesinin bağımsız bir kurul olarak oluşturulmasının sağlanması için eğitim kuruluşlarının Bakanlıktan değil, Arabuluculuk kurulundan izin alarak faaliyetlerini sürdürmesi; ayrıca eğitim kuruluşlarının bilgi verecekleri merciinin de Daire Başkanlığı değil, Arabuluculuk kurulu olması gerekirken, anılan kanunun 23 üncü ve 26 <span class="SpellE">ncı</span> maddelerinde yer alan ibarelerle, Arabuluculuk Kurulu, Adalet Bakanlığı güdümünde teşekkül ettirilmek istenmiş; özerkliği ve bağımsızlığı hiçe sayılmıştır. </span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu durumda yürütmenin yargı üzerinde baskı kurması kaçınılmaz olacaktır. İptali istenen yasanın ilgili hükmü anayasanın üstünlüğünü ve bağlayıcılığını zedeleyen hükümler ihtiva ettiği ve yargının bağımsız ve tarafsızlığını da zedelediği için Anayasanın Başlangıç, 2 <span class="SpellE">nci</span>, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 7 <span class="SpellE">nci</span>, 8 inci, 9 uncu, 10 uncu ve 11 inci maddelerine aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">11 )6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunun 31 inci Maddesinin Birinci Fıkrasının f Bendinin Anayasaya Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde Kurul üyeleri arasında Adalet Bakanı tarafından seçilecek üç arabulucunun da yer alacağı düzenlenmiştir. Adalet Bakanı tarafından seçilecek üç arabulucunun kurul üyesi olması, kurulun bağımsız demokratik bir işleyişe kavuşturulmasını engelleyecek tamamen siyasi <span class="SpellE">saiklerle</span> oluşturulmuş olan bir düzenlemedir. Arabuluculuk Müessesesinin özerk, bağımsız bir yapıda oluşturulması kendisinden beklenen faydayı eksiksiz gerçekleştirmesi bakımından zorunludur. Siyasi iktidar ise, gerçekten bağımsız bir kurul oluşturmak yerine, tamamen kendisine bağımlı bir kurul oluşturma amacı gütmüş; bütün bunların yanında kendisine bağımlı alternatif bir yargı sistemi ihdas etmeye kalkmıştır. Arabuluculuk kanundan siyasi iktidarın beklediği fayda budur. Anılan bu hükümle kuvvetler ayrılığı ilkesi çiğnenmiştir. Bu durumun Anayasamızın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 7 <span class="SpellE">nci</span>, 8 inci, 9 uncu ve 11 inci maddeleriyle bağdaşır bir tarafı yoktur.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">IV. YÜRÜRLÜĞÜ DURDURMA İSTEMİNİN GEREKÇESİ</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu öncelikli olarak Anayasanın 9uncu ve 36ncı maddelerine aykırıdır. Öyle ki, Anayasanın 9uncu maddesinde yargı yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağı ve 36ncı maddesinde de herkesin hak arama hürriyetine sahip olduğu hükme bağlanmıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Hal böyleyken arabuluculuk müessesesiyle tarafsız ve bağımsız mahkemelerin dışında yeni bir yargılama merci ihdas edilerek alternatif bir yargılama yöntemi belirlenmekte bu suretle de hak arama hürriyetinin kullanılması engellenmektedir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca Arabuluculuk faaliyetinin gizlilik içerisinde yürütülmesi, anlaşma belgesi üzerindeki hâkimin denetiminin sınırlı olması nedeniyle, güçlünün zayıfı ezmesine ve büyük oranda hak kayıplarına ve mağduriyetlere yol açabilecek, çok hukukluluğu ortaya çıkarabilecek ve neticede mahkemeler ve hukuk sisteminin dışlanmasına yol açabilecek bir düzenlemedir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Şayet gerçekten tek amaç yargıyı hızlandırmak ve yargının yükünü azaltmaksa öncelikli olarak nitelikli, iyi eğitim almış yargıç sayısını arttırarak özellikle de yargının bağımsızlığının ve tarafsızlığını sağlanması şarttır. Dolayısıyla 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu genel olarak incelendiğinde Anayasanın Başlangıç hükümlerine, 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 8 inci, 9 uncu, 10 uncu, 11 inci, 36 <span class="SpellE">ncı</span>, 37 <span class="SpellE">nci</span>, 40 <span class="SpellE">ıncı</span>, 138 inci, 140 <span class="SpellE">ıncı</span>, vs. maddelerine açıkça aykırı hükümler taşımaktadır. Kanunun ilgili maddelerinin iptali için anayasa Mahkemesine iptal davası açılması zarureti hâsıl olmuştur.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Öte yandan, Anayasal düzenin hukuka aykırı kural ve düzenlemelerden en kısa sürede arındırılması, hukuk devleti olmanın en önemli gerekleri arasında sayılmaktadır. Anayasaya aykırılıkların sürdürülmesi, özenle korunması gereken hukukun üstünlüğü ilkesini de zedeleyecektir. Hukukun üstünlüğünün sağlanamadığı bir düzende, kişi hak ve özgürlükleri güvence altında sayılamayacağından, bu ilkenin zedelenmesi hukuk devleti yönünden giderilmesi olanaksız durum ve zararlara yol açacaktır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu zarar ve durumların doğmasını önlemek amacıyla, Anayasaya açıkça aykırı olan ve iptali istenen hükümlerin iptal davası sonuçlanıncaya kadar yürürlüklerinin de durdurulması istenerek Anayasa Mahkemesine dava açılmıştır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">V. SONUÇ VE İSTEM </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">07.06.2012 tarihli 6325 sayılı ‘Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1) 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının Anayasanın başlangıç, 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 9 uncu, 10 uncu, 11 inci, 36 <span class="SpellE">ncı</span> ve 37 <span class="SpellE">nci</span> maddelerine </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">2) 4 üncü maddesinin ve 33 üncü maddesinin birinci fıkrasının Anayasanın2 <span class="SpellE">nci</span>, 9 uncu, 36 <span class="SpellE">ncı</span>, 37 <span class="SpellE">nci</span> ve 141 inci maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">3) 5 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkralarının, Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 36 <span class="SpellE">ncı</span>, 37 <span class="SpellE">nci</span> ve 141 inci maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">4) 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının, Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 9 uncu, 36 <span class="SpellE">ncı</span> ve 37 <span class="SpellE">nci</span> maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">5) 13 üncü maddesinin Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 36 <span class="SpellE">ncı</span>, 37 <span class="SpellE">nci</span> ve 141 inci maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6) a. 15 inci maddesinin birinci fıkrasının ve 16 <span class="SpellE">ncı</span> maddesinin Anayasanın2 <span class="SpellE">nci</span>, 9 uncu ve 141 inci maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">. 15 inci maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarının Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 9 uncu ve 37 <span class="SpellE">nci</span> maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">. 15 inci maddesinin beşinci fıkrasının Anayasanın 141 inci maddesine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">7) 17 <span class="SpellE">nci</span> maddesinin dördüncü fıkrasının Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 7 <span class="SpellE">nci</span>,8 inci, 9 uncu, 10 uncu, 11 inci ve 138inci maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">8)18 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkralarının Anayasanın Başlangıç, 2 <span class="SpellE">nci</span> ve 9 uncu maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">9) 19 uncu maddesinin ve 20 <span class="SpellE">nci</span> maddesinin ikinci fıkrasının d bendinin, Anayasanın Başlangıç, 2 <span class="SpellE">nci</span> ve 9 uncu; 21 inci maddesinin ve 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının f bendinin Anayasanın 36 <span class="SpellE">ncı</span> maddesine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">10)23 üncü maddesinin birinci fıkrasında geçen “Arabuluculuk eğitiminin Bakanlıktan izin alarak verilebileceği” ibaresinin ve 26 <span class="SpellE">ncı</span> maddesinde yer alan “eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına rapor sunulacağı” ibaresinin Anayasanın Başlangıç, 2 <span class="SpellE">nci</span>, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 7 <span class="SpellE">nci</span>, 8 inci, 9 uncu, 10 uncu ve 11 inci maddelerine,</span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">11) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının f bendinin, Anayasanın 2 <span class="SpellE">nci</span>, 5 inci, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 7 <span class="SpellE">nci</span>, 8 inci, 9 uncu ve 11 inci maddelerine,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">aykırı</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> olduklarından iptallerine ve uygulanması halinde giderilmesi güç ya da olanaksız zarar ve durumlar doğacağı için, iptal davası sonuçlanıncaya kadar yürürlüklerinin durdurulmasına karar verilmesine ilişkin istemimizi saygı ile arz ederiz.”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-outline-level:1;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt">B- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">15.10. 2012 günlü ek dava dilekçesinin gerekçe bölümü şöyledir:</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“a. 1. maddesinin Anayasa’nın 10. ve 37. maddelerine Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanunun 1. maddesinin 2. fıkrasında arabuluculuğa elverişli olan uyuşmazlıklar belirlenirken tek kıstas, “tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk uyuşmazlıkları” olarak belirlenmiştir. Ancak bu kıstas yeterince açık değildir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Özel hukuku alanında irade serbestîsi çok geniş bir alana yayılmıştır. Bazı hukuk dalları ise, hem özel hukuk hem de kamu hukuku alanına girebilmektedir. Diğer taraftan, kamu hukuku alanından olmakla birlikte, bazı hukuk dallarındaki uyuşmazlıklarda, tarafların kabulü neticeyi belirlememekle birlikte, davayı kabul eden taraf duruşmalara gelmezse, yargılamaya gıyabında devam edilerek, karar verilebilmektedir. Boşanma, velayet nesebin reddi gibi davalar buna örnek gösterilebilir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu nedenle tarafların üzerinde serbestçe hareket edebilecekleri iş ve işlemlerin tespiti büyük önem taşımaktadır. Kanunun iptali istenen bu hükmü ile devletin yargı unsuru devre dışı bırakılarak, bir anlamda yargı kısmi özelleştirmeye tabi tutulmuş olmaktadır. Kanuna göre taraflar devletin yargısına başvurmak zorunda olmaksızın arabulucular vasıtasıyla uyuşmazlıklarını çözüme ulaştıracaklar ve arabulucunun katılımıyla hazırlanacak belgeyi İcra hâkimine tasdik ettirerek ilam gücüne ulaşabileceklerdir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu çerçevede kanunla aşağıda sayılmış maddeler halinde sayılmış bulunan hukuk alanları devletin Yargısal faaliyet alanından çekilmek istenmiş ve bu alanlar açısından yargılama, özelleştirilmiştir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1. Alacak</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">2. Tazminat </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">3. Taşınır mallar,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">4. Boşanmada maddi manevi tazminat,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">5. Nafaka,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6. Kira bedeli tespiti,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">7. Feshin geçersizliği,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">8. İşe iade,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">9. İş güvencesi,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">10. Boşta geçen süre ücret alacağı,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">11. Tapu iptal ve tescil,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">12. Eda davaları (Serbest tasarruf ve özel hukuk kapsamında)</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">13. Özel hukuk sözleşme ilişkisinden kaynaklanan davalar</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Özellikle İş hukukundan ve Aile hukukundan kaynaklanan bazı konular arabuluculuk müessesesinin yapısıyla bağdaşmamasına rağmen, bu kapsamda değerlendirilebilecek ve ilgilinin aleyhine sonuçların doğmasına yol açabilecektir. Nitekim 1. maddede arabuluculuk faaliyetlerinin kamu düzenine ilişkin hukuki ilişkilerde, Türk Medeni Kanunu ve İş Hukuku kapsamına giren uyuşmazlıklarda uygulanmamasına yönelik olarak Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun vermiş olduğu önerge reddedilmiştir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Hangi konuların arabuluculuğa elverişli olduğu bu maddede tahdidi olarak sayılması gerekirken bu yapılmayarak, özellikle taraflardan birinin güçsüz konumda olması nedeniyle korunması gereken tarafların olduğu uyuşmazlıklar veya irade fesadı durumlarında, durumun ne olacağına ilişkin maddede herhangi bir ifadeye yer verilmemiş olması ise başka büyük eksikliktir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu nedenle özellikle kamu düzenine ilişkin hukuki ilişkilerde, Aile Hukuku ve İş Kanunu kapsamına giren uyuşmazlıklarda bu fıkranın uygulaması halinde, kamu yararı, toplum menfaati ve hak arama hürriyeti zedelenecektir. Yine ekonomik yönden güçsüz olan işçiler açısından da maddi ya da manevi baskı ile arabulucuya başvuruya zorlama ve neticede ciddi hak kayıplarına uğrama söz konusu olacaktır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca yine 2. fıkrada “ yabancılık unsuru taşıyanlar da <span class="GramE">dahil</span> olmak üzere” ibaresi de bu kanunla yabancıların da kendi hukuklarını yaratmasına imkân tanıyacak paralel hukuki düzenlemelerin yaratılmasına imkân sağlayacak <span class="SpellE">üniter</span> devlet açısından son derece tehlikeli durumlara ortaya çıkmasına neden olabilecektir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Sonuçta, devlet aslî vazifelerinden olan, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak ve sosyal barışı gerçekleştirmek olan bu vazifesini ifa edemeyecek, adalet hizmetleri aksayacak, hak arama hürriyeti ve adil yargılanma hakkı yurttaşlarımızın ellerinden alınacaktır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa’nın 2. Maddesinde yer alan “hukuk devleti” kavramı da yargı birliğini ihtiva etmektedir. Egemenlik nasıl tekse, yargının da tek, bir olması gerekir. Bir ülkede birden fazla yargıdan bahsediliyorsa, birden fazla egemenlik mevcut demektir. Bu çerçevede somut bir uyuşmazlığı aynı anda yargılayabilecek birden çok yargı mercii de olmamalıdır. Anayasamız da yargı birliğini bu şekilde kabul etmiş ve yargılama yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağını öngörmüştür. Mevcut yasanın iptali istenen maddesi ise ikili ve çok hukuklu bir yapı ortaya koyma tehlikesi taşıdığından ve Kamu yararı ve/veya kamu düzeninin korunması ibarelerinin kısıtlayıcı ibareler olarak ilgili yasa maddesinde yer almamış olması nedeniyle, Anayasanın<span style="mso-spacerun:yes"> </span>başlangıç, 2<span class="GramE">.,</span> 5., 6., 9., 11. Maddelerine aykırıdır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"><span style="mso-spacerun:yes"> </span>Bununla birlikte, Anayasa’nın 10. maddesinde yer alan “kanun önünde eşitlik” ilkesi ile de, herkesin, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğu vurgulanmıştır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasanın bu hükmü ile aynı hukuksal durumda olan kişilerin aynı kurallara bağlı tutulacağı, değişik hukuksal durumda olanların ise değişik kurallara bağlı tutulması gerektiği kabul edilmiştir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesinin pek çok kararında vurgulandığı gibi yasa önünde eşitlik ilkesi, herkesin her yönden aynı kurallara bağlı olacağı anlamına gelmemekle birlikte, yasaların uygulanmasında birbirinin aynı durumda olanlara ayrı kuralların uygulanmasını ve ayrıcalıklı kişi ve toplumların yaratılmasını engellemektedir. Anayasa ile eylemli değil hukuki eşitlik amaçlanmaktadır. Anayasanın öngördüğü eşitlik ilkesinin çiğnenmemesi için, aynı hukuksal durumlar aynı, ayrı hukuksal durumların ayrı kurallara bağlı tutulması gerekmektedir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span><span class="GramE">Kamu yararı ya da başka haklı nedenlere dayanılarak yasalarla farklı uygulamalar getirilmesi durumunda ise Anayasa’nın eşitlik ilkesinin ihlali söz konusu olmazken, Kimi yurttaşların haklı bir nedene dayanılarak değişik kurallara bağlı tutulmaları eşitlik ilkesine aykırılık oluşturmamakta, hatta bunların durumu ve konumlarındaki özellikleri, kimi kişi ya da topluluklar için değişik kuralları ve değişik uygulamaları gerekli kılabilmektedir. </span>Bununla birlikte, kamu yararı veya haklı nedenlere dayanılmaksızın yasalarla bireylerin yargı <span class="SpellE">merciileri</span> önünde farklı uygulamalara maruz kalmasına yol açacak düzenlemeler getirilmiş olması açıkça Anayasanın 10. maddesinin ihlali anlamına gelecektir. <span class="GramE">Bu nedenle iptali istenen 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 1. maddesinin 2. fıkrasında arabuluculuğa elverişli olan uyuşmazlıklar belirlenirken tek kıstasın, “tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk uyuşmazlıkları” olarak belirlenmiş olmasının ve Kamu yararı ve/veya kamu düzeninin korunması ibarelerinin kısıtlayıcı ibareler olarak ilgili yasa maddesinde yer almamış olmasının Anayasanın 10. maddesi ile bağdaşır bir tarafı bulunmamaktadır. </span></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Hak arama özgürlüğünü düzenleyen Anayasa’nın 36. maddesinde, “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. Hiçbir mahkeme, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz” denilerek yargı mercilerine davacı ve davalı olarak başvurabilme ve bunun tabii sonucu olarak da kişinin yargı mercileri önünde iddia, savunma, adil yargılanma hakkına sahip olduğu güvence altına alınmış ve özel sınırlama nedenleri öngörülmemiştir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kişinin karşılaştığı bir suçlamaya karşı kendisini savunabilmesinin ya da maruz kaldığı haksız bir eylem veya işleme karşı haklılığını ileri sürüp kanıtlayabilmesinin en etkili yolu, yargı mercileri önünde dava hakkını kullanabilmek ve bu davada haklılığını ortaya koyabilmektir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasanın 37. Maddesi de 36. Maddesini tamamlar niteliktedir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1982 Anayasası, “<span class="SpellE">tabiî</span> hâkim” ilkesini “kanunî hâkim güvencesi” başlıklı 37’nci maddesini de şu şekilde düzenlemektedir: </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“Hiç kimse kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz. Bir kimseyi kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarma sonucunu doğuran yargı yetkisine sahip olağanüstü merciler kurulamaz”. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“<span class="SpellE">Tabiî</span> mahkeme ” veya “olağan mahkeme” ilkesi, bir uyuşmazlığı yargılayacak olan mahkemenin o uyuşmazlığın doğmasından önce kanunen belli olması anlamına gelir. Yani, <span class="SpellE">tabiî</span> <span class="GramE">mahkeme,</span> yahut olağan mahkeme, yargılanacak olayın meydana geldiği anda, o olay için kanunun öngördüğü mahkeme demektir. Kısacası, <span class="SpellE">tabiî</span> mahkeme (olağan mahkeme), olaydan önce kurulmuş ve somut olay ile kuruluş bakımından ilgilisi olmayan mahkeme demektir. Bu mahkemenin <span class="GramE">hakimine</span> de “<span class="SpellE">tabiî</span> hâkim” den<a name="_ftnref24">ir</a>. Buna göre, bir uyuşmazlık, ancak uyuşmazlığın doğumu anında görevli ve yetkili olan mahkeme tarafından yargılanabilecektir. Böylece <span class="SpellE">tabiî</span> hâkim ilkesiyle, davanın olaydan sonra çıkarılacak bir kanunla kurulacak bir mahkeme tarafından yargılanması yasaklanmakta, yani kişiye veya olaya özgü mahkeme kurma <span class="GramE">imkanı</span> ortadan kaldırılmaktadır</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“<span class="SpellE">Tabiî</span> hâkim (doğal yargıç)” ilkesinin doğal sonucu, “olağanüstü (istisnaî) <span class="SpellE">mahkemeler”in</span> kurulmasının yasaklanmasıdır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“<span class="SpellE">Tabiî</span> hâkim (olağan hâkim)” ilkesi, yürütme ve hatta yasama organının yargılama faaliyetine müdahalesini önlemeye yarar. <span class="GramE">Zira,</span> mahkemenin olaydan önce kanunla kurulması zorunluluğu, bir kere yürütme organının mahkeme kurmasını yasaklamaktadır. Diğer yandan, yasama organı da kurulmasından önce gerçekleşmiş olayları yargılamakla görevli ve yetkili mahkeme kuramayacaktır. Bu ise mahkemelerde yargılanacak olan kişilere büyük bir güvence sağlar. Çünkü onları yargılayacak mahkemeler, sırf onlar için kurulmamış, onları yargılayacak <span class="GramE">hakimler</span> sırf onlar için atanmamıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Burada ayrıca belirtmek gerekir ki, <span class="SpellE">tabiî</span> hâkim ilkesi Anayasamızın 37’nci maddesi, olaydan sonra mahkemenin kurulmasını yasaklamaktadır. “<span class="SpellE">Kurulma”dan</span> kastedilen şey, “bir mahkeme çeşidinin kanunla kabul edilmesi ve çalışmalarının düzenlenmesidir”. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasanın 37’nci maddesi ile “kanunî hâkim güvencesi” adı altında düzenlenen şeyin aslında “<span class="SpellE">tabiî</span> hâkim ilkesi” olduğunu söyleyebiliriz. Bir kere, maddenin ikinci fıkrasında, “olağanüstü <span class="SpellE">merciler”in</span> kurulması yasaklandığına göre, bundan a <span class="SpellE">contrario</span> “olağan mahkeme <span class="SpellE">ilkesi”nin</span> kabul edildiği çıkar ki, “olağan mahkeme” ile “<span class="SpellE">tabiî</span> hâkim” ilkesi aynı şeyler<a name="_ftnref29">dir</a>. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi de 1982 Anayasasının 37’nci maddesinde düzenlenen “kanunî hâkim” ilkesinin “<span class="SpellE">tabiî</span> hâkim” olarak anlaşılması gerektiğine karar vermiştir. Mahkeme 20 Ekim 1990 tarih ve K.1990/30 sayılı Kararında şöyle demiştir:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“Hukuk devletinde yasal yargıç (kanunî hâkim), doğal yargıç (<span class="SpellE">tabiî</span> hâkim) olarak anlaşılmalıdır. Doğal yargıç kavramı ise, dar anlamda, suçun işlenmesinden veya çekişmenin doğmasından önce davayı görecek yargı yerini yasanın belirlemesi diye tanımlanmaktadır. Başka bir anlatımla, doğal yargıç ilkesi, yargılama makamlarının suçun işlenmesinden veya çekişmenin meydana gelmesinden sonra kurulmasına veya yargıçların atanmasına engel oluştur<a name="_ftnref30">ur</a>; sanığa veya davanın yanlarına göre yargıç atanmasına olanak vermez”.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bütün bu açıklamalardan yola çıkarak, hangi konuların arabuluculuğa elverişli olduğu iptali istenen maddede tahdidi olarak sayılması gerekirken bu yapılmayarak, özellikle taraflardan birinin güçsüz konumda olması nedeniyle korunması gereken tarafların olduğu uyuşmazlıklar veya irade fesadı durumlarında, durumun ne olacağına ilişkin maddede herhangi bir ifadeye yer verilmemiş olması, özellikle kamu düzenine ilişkin hukuki ilişkilerde, Aile Hukuku ve İş Kanunu kapsamına giren uyuşmazlıklarda bu fıkranın uygulaması halinde, kamu yararı, toplum menfaati ve hak arama hürriyeti zedeleneceği, yine ekonomik yönden güçsüz olan işçiler açısından da maddi ya da manevi baskı ile arabulucuya başvuruya zorlama ve neticede ciddi hak kayıplarına uğrama söz konusu olacağından iptali istenen 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 1. Maddesinin 2. Fıkrası açıkça Anayasanın 37. Maddesinde yer alan doğal yargıç ilkesine, yargılama makamlarının çekişmenin meydana gelmesinden sonra kurulması yasağına tamamen aykırıdır.</span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b. 4. maddesi ile 33. Maddesinin birinci Fıkrasının Anayasanın 2<span class="GramE">.,</span> 9., 36., ve 37. Maddelerine Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1982 Anayasasının 2’nci maddesine göre, Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir. Buna göre Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Hukuk Devleti olduğu Anayasanın 2. maddesi ile açıkça ortaya konmuştur. Hukuk devleti en kısa tanımıyla, faaliyetlerinde hukuk kurallarına bağlı olan, vatandaşlarına hukukî güvenlik sağlayan devlet demektir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi de 12 Kasım 1991 tarih ve K.1991/43 sayılı Kararında hukuk devleti ilkesini, benzer bir şekilde “yönetilenlere en güçlü, en etkin ve en kapsamlı biçimde hukuksal güvencenin sağlanması, tüm devlet organlarının eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olması” olarak tanımlamıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi, 25 Mayıs 1976 tarih ve K.1976/28 sayılı Kararında hukuk devletini şöyle tanımlamıştır:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"><span style="mso-tab-count: 1"> </span>“Hukuk devleti ilkesi, insan haklarına saygılı ve bu hakları koruyucu âdil bir hukuk düzeni kuran ve bunu devam ettirmekle kendini yükümlü sayan, bütün davranışlarında hukuk kurallarına ve Anayasa’ya uygun, bütün eylem ve işlemleri yargı denetimine bağlı olan devlet demektir”.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi 1982 Anayasası döneminde verdiği birçok kararda hukuk devletini tanımlamak için şu formülü kullanmaktadır: </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“Hukuk devleti, her eylem ve işlemi hukuka uygun, insan haklarına saygı gösteren, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adaletli bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlarından kaçınan, hukuku tüm devlet organlarına egemen kılan, Anayasa ve hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayıp yargı denetimine açık olan, yasaların üstünde <span class="SpellE">yasakoyucunun</span> da bozamayacağı temel hukuk ilkeleri ve Anayasa bulunduğu bilincinden uzaklaştığında geçersiz kalacağını bilen devlettir”. </span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi 21 Haziran 1991 tarih ve K.1991/17 sayılı Kararında daha basit formül kullanmıştır:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“Hukuk devleti, insan haklarına saygılı ve bu hakları koruyan, toplum yaşamında adalete ve eşitliğe uygun bir hukuk düzeni kuran ve düzeni sürdürmekle kendisini yükümlü sayan, bütün davranışları hukuk kurallarına ve Anayasa’ya uyan, işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan devlet demektir”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi 1 Temmuz 1998 tarih ve K.1998/45 sayılı Kararında hukuk devleti tanımı ve gereğine ilişkin olarak şöyle demiştir: </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“Hukuk Devleti, insan haklarına saygılı ve bu hakları koruyan, adaletli bir hukuk düzeni kuran ve bunu sürdürmekle kendini yükümlü sayan, bütün işlem ve eylemleri yargı denetimine bağlı olan Devlettir. Böyle bir düzenin kurulması, yasama, yürütme ve yargı alanına giren tüm işlem ve eylemlerin hukuk kuralları içinde kalması, temel hak ve özgürlüklerin, Anayasal güvenceye bağlanmasıyla olanaklıdır”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesinin hukuk devleti daha da geniş bir şekilde tanımladığı kararları da vardır. Örneğin, Anayasa Mahkemesi, 12 Kasım 1991 tarih ve K.1991/43 sayılı Kararında şöyle demiştir:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“Temel hak ve özgürlüklerin güvence altına alınmadığı, hukukun evrensel kurallarına saygı gösterilmediği ve adaletli bir düzenin gerçekleşmediği bir ortamda hukuk devletinden söz edilemez”.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Görüldüğü gibi Anayasa Mahkemesi hukuk devleti ilkesini geniş bir şekilde tanımlamaktadır. Anayasa Mahkemesine göre, hukuk devleti kavramı içinde, insan hakları, adalet, eşitlik, Anayasaya saygı, hukukun üstün kurallarına saygı, evrensel hukuk kurallarına saygı, yargı denetimine tâbi olma gibi unsurlar da bulunmaktadır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">O halde hukuk devletini, faaliyetlerinde hukuk kurallarına bağlı olan ve vatandaşlarına hukukî güvenceler sağlayan devlet olarak tanımlamak gerekir. Eğer hukuk devleti, devletin hukuka bağlılığı anlamına geliyorsa, yargı da devletin üç temel organından biriyse, hukuk devletinin bir şartı da yargının hukuka bağlılığıdır. Yargısı hukuka bağlı olmayan bir devlette vatandaşların kendilerini güvencede hissedebileceklerini söylemek elbette mümkün değildir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1982 Anayasası’nın 9. maddesinde Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır denilerek, yargının hukuka bağlı olmasının, yani Hukuk Devleti İlkesi’nin somutlaşmış ifadesi açıklayıcı bir hüküm olarak ortaya konmuştur. Bu nedenle Anayasanın 2. Maddesindeki hukuk devleti ilkesi ile 9. Maddesindeki yargı yetkisinin açıklayıcı ve emredici hükmü birbirinden ayrı farklı kavramlar olarak düşünülemez. Bu iki madde birbirinin tamamlayıcısı, biri diğerinin sonucudur. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasanın yargı yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağını hüküm altına alan 9’uncu maddesi aynı zamanda yargıyı diğer erkler karşısında bağımsız kılan bir hükümdür. Bu sayede yürütme ve yasamanın yargıya çeşitli yollarla müdahale edebilme ihtimali de ortadan kaldırılmıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa’nın “Hak arama hürriyeti” başlıklı 36. maddesinde, herkesin gerekli araç ve yollardan yararlanarak yargı organları önünde davacı ya da davalı olarak sav ve savunma hakkı bulunduğu ve Hiçbir mahkemenin, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamayacağı belirtilmektedir. Maddeyle güvence altına alınan dava yoluyla hak arama özgürlüğü, kendisi bir temel hak niteliği taşımasının ötesinde, diğer temel hak ve özgürlüklerden gereken şekilde yararlanılmasını ve bunların korunmasını sağlayan en etkili güvencelerden biridir. Bireylerin temel hak ve özgürlüklere sahip olmasının reel bir anlam kazanması ancak koruyucu mekanizmaların işleyiş kazanması ile mümkün olur. Bu nedenle hak arama hürriyeti, pozitif olarak bireye tanınmış hakların ön koşulu ve usulü güvencesi olarak nitelendirilmektedir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yapılacak olan yargılamanın adil bir biçimde ve hakkaniyete uygun olması da hak arama hürriyetini tamamlayan en önemli ilkelerdendir. Bu tamamlayıcı önemine binaen bu ilke “adil yargılanma hakkı” ismiyle bir temel hak ve özgürlük olarak birçok uluslararası sözleşme ve ulusal anayasada güvence altına alınmıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin hak arama hürriyetini de güvence altına aldığı adil yargılanma hakkını düzenleyen 6. Maddesi şu şekildedir: </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1. Herkes davasının, medeni hak ve yükümlülükleriyle ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamaların esası konusunda karar verecek olan, yasayla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, kamuya açık olarak ve makul bir süre içinde görülmesini isteme hakkına sahiptir. Karar alenî olarak verilir. <span class="GramE">Ancak, demokratik bir toplum içinde ahlak, kamu düzeni veya ulusal güvenlik yararına, küçüklerin çıkarları veya bir davaya taraf olanların özel hayatlarının gizliliği gerektirdiğinde veyahut aleniyetin adil yargılamaya zarar verebileceği kimi özel durumlarda ve mahkemece bunun kaçınılmaz olarak değerlendirildiği ölçüde, duruşma salonu tüm dava süresince veya kısmen basına ve dinleyicilere kapatılabilir.</span></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">2. Bir suç ile itham edilen herkes, suçluluğu yasal olarak sabit oluncaya kadar masum sayılır</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">3. Bir suç ile itham edilen herkes aşağıdaki asgari haklara sahiptir:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">a) Kendisine karşı yöneltilen suçlamanın niteliği ve sebebinden en kısa sürede, anladığı bir dilde ve ayrıntılı olarak haberdar edilmek;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b) Savunmasını hazırlamak için gerekli zaman ve kolaylıklara sahip olmak;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c) Kendisini bizzat savunmak veya seçeceği bir <span class="SpellE">müdafinin</span> yardımından yararlanmak; eğer avukat tutmak için gerekli maddî olanaklardan yoksun ise ve adaletin yerine gelmesi için gerekli görüldüğünde, resen atanacak bir avukatın yardımından ücretsiz olarak yararlanabilmek;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">d) İddia tanıklarını sorguya çekmek veya çektirmek, savunma tanıklarının da iddia tanıklarıyla aynı koşullar altında davet edilmelerinin ve dinlenmelerinin sağlanmasını istemek;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">e) Mahkemede kullanılan dili anlamadığı veya konuşamadığı takdirde bir tercümanın yardımından ücretsiz olarak yararlanmak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu bağlamda Türkiye Cumhuriyeti Anayasası da, hak arama hürriyeti ve adil yargılanma hakkı ile ilgili olarak, uluslararası sözleşmelere paralel düzenlemeler ihtiva etmektedir. Anayasa’nın 2001 yılında değişikliğe uğrayan 36. Maddesi’ne göre: “Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir.”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">1982 Anayasası, “kanunî hâkim güvencesi” başlıklı 37’nci maddesini de şu şekilde düzenlemektedir: </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“Hiç kimse kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz. Bir kimseyi kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarma sonucunu doğuran yargı yetkisine sahip olağanüstü merciler kurulamaz”. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasamızın “kanuni hâkim güvencesi” dediği bu ilke yargılanan kişilere önemli bir güvence sağlamaktadır. Bu ilkenin anlam ve kapsamından çıkan sonuç, bir uyuşmazlığı yargılayacak olan mahkemenin o uyuşmazlığın doğmasından önce kanunen belli olmasıdır, yani, <span class="SpellE">tabiî</span> <span class="GramE">mahkeme,</span> yahut olağan mahkeme, yargılanacak olayın meydana geldiği anda, o olay için kanunun öngördüğü mahkeme demektir. Kısacası, <span class="SpellE">tabiî</span> mahkeme (olağan mahkeme), olaydan önce kurulmuş ve somut olay ile kuruluş bakımından ilgilisi olmayan mahkeme demektir. Bu mahkemenin <span class="GramE">hakimine</span> de “<span class="SpellE">tabiî</span> hâkim” denir. Buna göre, bir uyuşmazlık, ancak uyuşmazlığın doğumu anında görevli ve yetkili olan mahkeme tarafından yargılanabilecektir. Böylece <span class="SpellE">tabiî</span> hâkim ilkesiyle, davanın olaydan sonra çıkarılacak bir kanunla kurulacak bir mahkeme tarafından yargılanması yasaklanmakta, yani kişiye veya olaya özgü mahkeme kurma <span class="GramE">imkanı</span> ortadan kaldırılmaktadır </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen 6325 Sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 4. maddesinde arabulucunun, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya diğer bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlü olduğu ve tarafların da bu konudaki gizliliğe uymak zorunda olduğu; ayrıca 33. madde ile gizliliğin ihlali halinde, kişilerin altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılabilecekleri hüküm altına alınmıştır.</span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu maddeye göre arabulucu, taraflarca aksi kararlaştırılmamışsa aleniyet ilkesine aykırı olarak gizlilik içerisinde işlemleri yürütecek, elde ettiği bilgi ve belgeleri hiç kimseyle paylaşmayacaktır. <span class="GramE">Bu durumda, Aile Hukukundan kaynaklanan bazı sorunlarda kadınlar koca, baba, töre baskısıyla bir arabulucuya yönlendirilebilecek ve gizlilik içinde yapılan arabuluculuk çalışması sonucunda çocuğunun velayeti, görüşme hakkı, tazminat ve evlilik içi mal paylaşımına ilişkin konulardan vazgeçtiğine ilişkin bir tutanak imzalattırılabilecek, bu imzalanan tutanak da hâkim tarafından yeterli denetime tabi olmayacağından önemli mağduriyetlere yol açabilecektir. </span>Özellikle, miras hukukunda arabuluculuğun geçerli olduğu durumlarda, kadınların mirastan eşit pay sahibi olması konusunda zaten uygulamada sorunlar yaşanmaktayken, kız çocuklarının ve geride kalan eşlerin miras paylarının korunması yeterince sağlanamayacak ve kadınlar manevi baskı altında bırakılacaktır. Medeni Kanunumuzla kadınlarımızın elde etmiş olduğu tüm haklar gizlilik içinde ortadan kaldırılacaktır. Bu nedenle, iptali istenen hükümlerle Anayasamızın, herkesin gerekli araç ve yollardan yararlanarak yargı organları önünde davacı ya da davalı olarak sav ve savunma hakkı bulunduğu ve Hiçbir mahkemenin, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamayacağı’ <span class="SpellE">nı</span> düzenleyen“Hak arama hürriyeti” başlıklı 36. maddesiyle güvence altına alınan dava yoluyla hak arama özgürlüğü ihlal <span class="GramE">edilmiştir.Bu</span> durumun Hukuk Devleti’yle bağdaşır hiç bir yönü bulunmamaktadır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu konudaki kaygılar dayanaksız olmayıp, İngiltere ve Kanada’da arabuluculuk faaliyetlerinde Müslümanların kendi inanç sistemine göre çözümler üretebilmesi kabul edilmiş, bunun sonucunda kadın haklarında çok ciddi ihlaller yaşanmıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Başka bir deyişle; taraflar mahalle baskısı altında tarikat ve töre kurallarına göre, hukuka aykırı bir biçimde uyuşmazlıklarının çözümlenmesini istediklerinde gizlilik ilkesi gereğince, bu dahi mümkün olabilecektir. Gizlilik içerisinde yürütülen faaliyetleri denetlemek mümkün olmayacağı için, bu durum alternatif kadı sistemini ortaya çıkaracaktır. Bu durumda Anayasamızın 2. maddesinde düzenlenen hukuk devleti ilkesi zedelenecektir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span><span class="GramE">İptali istenen Kanunla alternatif bir yargı sisteminin oluşturulacak olmasının ise, yargı yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağını hüküm altına alan 9’uncu maddesine ve Anayasamızın 37. maddesinde yer alan Hiç kimsenin kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamayacağı, bir kimseyi kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarma sonucunu doğuran yargı yetkisine sahip olağanüstü mercilerin kurulamayacağı hükmüne açıkça aykırılık taşıyacağı kuşkusuzdur.</span></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk faaliyetinin gizlilik içinde yürütülmesi;<span style="mso-spacerun:yes"> </span>güçlünün zayıfı, haksızın haklıyı ezmesi sonucunu doğurabileceği gibi, hukuka aykırı uygulamaların gizlilik kisvesi altında meşruiyet kazanmasını da sağlayacaktır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Ayrıca son derece tehlikeli olan bu madde, arabuluculuk faaliyetinin etnik ve dinsel temelde oluşumlara ya da mafyanın hâkimiyetine yol açabilecek bir düzenlemeye dönüşme sakıncalarını da içinde barındırmaktadır. Bu nedenle Arabuluculuk faaliyetleri gizlilik içinde değil, şeffaf bir şekilde yürütülmeli ve ayrıca yargı denetimine de açık olmalıdır. Arabulucu tutanağının maddi olgu ve fiili gerçekle bağdaşmadığı yönünde kuvvetli emare ve şüphe bulunduğu kanaatine ulaşıldığı takdirde arabulucunun da cezalandırılması gerekirken, kanunda isabetsiz ve gerekçesiz bir biçimde gizlilik kuralının ihlali durumunda 33. madde uyarınca 6 aya kadar hapis cezası verilebilmesi hükme bağlanmıştır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Oysa Avusturya’da gizlilik kuralı meslek sırrı niteliğinde sadece arabulucu açısından geçerlidir. Tarafları bağlamaz. Örnek aldığımız ülkelerde düzenleme böyleyken, ülkemizde gizlilik kuralının bu denli ağır yaptırımlara bağlı olmasının kabul edilebilir hiç bir gerekçesi olamaz.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk faaliyetinin gizlilik kuralına bağlanmış olması, devlet mahkemelerindeki yargılamanın aleni olması kuralına aykırılık oluşturur. Bu konuda Anayasamız, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Ceza Muhakemesi Kanunu açıktır. (Anayasa m. 141/1; HMK m.128; CMK m.82 <span class="SpellE">vd</span>.).</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Adalet mülkün temeli ise adalete ulaşabilmek için yapılan yargılama süreci de mülkün meşru temeller üzerinde oturması açısından çok büyük önem taşımaktadır. Bu sürecin adilliği devlet açısından bir görev, bireyler açısından ise bir haktır. Adil yargılanma hakkının varlığından söz edebilmek için kişinin güvenceli yargılanmasına gereksinim vardır. Devlet, yargılama sonucunda adaletin gerçekleştiği, adalete uygun bir kararın mahkemelerden çıkmış olduğu yargısına hem taraflarca hem tüm toplumca varılmasını sağlamalıdır. Toplumun adil bir yargılama kanısına varması, adaletin devletçe sağlanmakta olduğuna inanması ve buna güvenmesi, mülkün meşru temeller üzerine oturtulmasıyla; devletin adli mercilerinin dışında bir takım kanun dışı oluşumlara yönelebilecek taleplerin de önüne geçilmesinin sağlanmasıyla mümkün olur. Aksi yönde yapılacak olan her türlü kanuni düzenlemeler, vatandaşın Adalete, Devlete ve yargı makamlarına duydukları güveni sarsar. Bu durumda yurttaşların hukuki güvenlik ilkesi zedelenir. Bu durumun Hukuk Devleti’nde izah edilebilir bir yönü bulunmamaktadır. Adil yargılanmanın gerçekleşip gerçekleşmediğinin denetimi ise yargılamanın aleniyeti ile ancak sağlanabilir. İşte bu nedenledir ki adil yargılanma her zaman açık yargılanma hakkı ile birlikte düşünülmüş ve düzenlenmiştir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Açıklanan bu nedenlerle Arabuluculuk müessesesinin, gizlilik kuralına bağlı olması, Anayasanın<span style="mso-spacerun:yes"> </span>2<span class="GramE">.,</span> 9., 36., 37. ve 141.; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin de 6. maddesine aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">. 9. maddesinin Anayasa’nın 2. ve 9. maddelerine Aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 9. maddesi ile Arabulucunun görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getireceği, düzenlenmiş; böylece arabuluculuk, hâkimlik mesleği ile adeta özdeşleştirilmek istenmiştir. Oysa Anayasamızın 9’uncu maddesine göre Yargı yetkisinin Türk Milleti adına Bağımsız Mahkemelerce kullanılacağı, Bağımsız <span class="SpellE">Mahkemeler’in</span> ise yargı organını tanımlar nitelikte olduğu açıktır. “Bağımsız mahkemeler” ifadesinde geçen “mahkemeler” kelimesi çoğul bir kelime olup; yargı organı, yasama organının tersine tek bir organ olmayıp, “organlar <span class="SpellE">topluluğu”nu</span> ifade etmektedir. Yargı organı bir mahkemeden değil, birçok mahkemeden oluşmuştur. Ayrıca, yargı organını oluşturan mahkemeler bağımsız olmalarıdır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span><span class="GramE">Anayasanın 138 ve 139’uncu maddelerini de göz önünde tutulduğunda BAĞIMSIZ <span class="SpellE">MAHKEMELER’den</span>, hiçbir organ, makam, merci veya kişi tarafından yargı yetkisini kullanırken kendilerine emir ve talimat verilemeyen, genelge gönderilemeyen, tavsiye ve telkinde bulunulamayan (m.138/2), kararları yasama ve yürütme organlarını bağlayan, kararları bu organlarca hiçbir surette değiştirilemeyen ve yerine getirilmesi geciktirilemeyen (m.138/4) görevlerinde bağımsız (m.138/1) ve teminatlı Hâkimlerden (m.139) meydana gelen kuruluşlar anlaşılır. </span>İptali istenen İptali istenen 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 9. maddesi ile Arabulucular, bağımsız, tarafsız ve Türk Milleti adına karar veren Yargıçlarla özdeşleştirilmekle kalmamış, aynı madde ile yeni yargı mercileri ve benzeri müesseseler ihdas etmek anlamına gelecek şekilde düzenlemeye <span class="GramE">gidilmiştir.Bu</span> düzenleme Hukuk Devleti ilkesine aykırı olduğu ve Anayasamızın 2. maddesini ihlal ettiği gibi, Anayasamızın 9. Maddesini de ihlal etmektedir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca iptali istenen Kanunun 9. maddesinin 1. fıkrasıyla arabulucuya görevin özenle ve tarafsız biçimde yerine getirmesi görevi verilmiş, ancak maddede arabulucunun görevini gereği gibi yerine getirmemesi; görevi sırasında, görevi nedeniyle suç işlemesi; taraflara baskı yapması; taraflar arasında eşitlik ilkesine aykırı davranması ve görevini savsaklaması durumunda nasıl bir cezalandırma yöntemine başvurulacağı, bunun yaptırımının ne olacağı yönünde, hiç bir düzenleme yer almamıştır. </span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu durumda avukat olan arabulucunun, arabuluculuk faaliyeti nedeniyle işlediği suçtan dolayı, Avukat olarak cezalandırılabilmesi ya da baronun denetimine tabi tutulması mümkün değildir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk faaliyeti her zaman uzlaşmayla sonuçlanmayabilir. Sonucun hangi hallerde uzlaşmazlıkla sona ermiş sayılacağı konusunda uyuşmazlığın taraflarının tek söz sahibi sayılmasının sakıncalı sonuçlara yol açması kaçınılmazdır. <span class="GramE">Özellikle son durumun tespiti bakımından sadece arabulucunun yetkili kılınması, faaliyetin başlangıcının ihtiyari nitelik arz etmesi zedelenmeksizin taraflara arabulucuya tanınacak olan bu yetkinin zamansız, haksız ve kötü kullanımına ilişkin cezai yaptırımlara yer veren bir düzenlemenin kanun metninde yer almaması; arabulucunun yaptığı görev nedeniyle görev ve yetkisini kötüye kullanması durumunda, TCK m.257 uyarınca görevi kötüye kullanma suçundan cezalandırılması ve arabulucuya karşı görevi sırasında işlenen suçlar nedeniyle de kamu görevlisi gibi korunması gerekirken; arabuluculuk kurumunun denetim dışında bırakılması, Anayasamızın hak arama hürriyetine ve kanuni hâkim güvencesine aykırıdır. </span>Açıklanan bu nedenlerle mevcut düzenleme, Anayasanın 2<span class="GramE">.,</span> 9., 36., ve 37. maddelerine aykırı olduğundan iptali gerekir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">d. 13. maddesinin Anayasanın 2<span class="GramE">.,</span> 5. ve 36. maddelerine aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen kanunun Arabulucuya Başvuru başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasında ‘Taraflar dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda anlaşabilirler. Mahkeme de tarafları arabulucuya başvurmak konusunda aydınlatıp, teşvik edebilir...’ Aynı maddesin ikinci fıkrasında da ‘Aksi kararlaştırılmadıkça taraflardan birinin arabulucuya başvuru teklifine otuz gün içinde olumlu cevap verilmez ise bu teklif reddedilmiş sayılır’ düzenlemesi mevcuttur. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Tarafların dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda teşvik edilebileceğini; başvuru teklifine taraflardan birinin olumsuz cevap vermesi halinde bu teklifin reddedilmiş sayılacağını düzenleyen bu madde ile arabuluculuk kurumunun, uyuşmazlığın her safhasında hatta uyuşmazlığın yargıya intikalinden sonra da devreye girebilmesi sağlanmış; böylece ülkemizin öznel koşulları da gözetildiğinde, mahkeme aşamasındaki arabuluculuk faaliyetinin nafile bir çabaya dönüşmesine, yargıya duyulan güvenin tehlikeye düşmesine, yargısal faaliyetlerin kesintiye uğramasına, gecikmesine ve ertelenmesine yol açacak bir sürece uğramasına adeta izin verilmiştir. </span></i></span><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Faaliyet süresinin saptanması konusunda ve arabuluculuk faaliyeti işinin yargıya intikal etmesinden sonra da devreye alınabilmesinin getirebileceği sakıncalar, esasen usul yasamızda tarafların <span class="SpellE">sulhe</span> teşviki hükümlerinin varlığına rağmen bu konuda uygulamada başarısız olunduğu da göz önüne alındığında, daha da belirgin bir şekilde ortaya çıkacaktır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Arabuluculuk faaliyetinin nafile bir çabaya dönüşmesine, yargıya duyulan güvenin tehlikeye düşmesine, yargısal faaliyetlerin kesintiye <span class="GramE">uğramasına,</span> ve toplumda huzursuzlukların <span class="SpellE">başgöstermesine</span>, güçlünün zayıfı ezmesine, adaletin gecikmesine, ertelenmesine veya hiç işlememesine, bağımsız yargı kurumlarının etkinliğini yitirmesine yol açacak bir sürece uğramasına imkan sağlayan iptali istenen Kanun’un 13. maddesi bütünüyle, Anayasanın 2. ve 5. maddelerine aykırıdır. <span class="GramE">13. maddenin uygulanması durumunda hukuk devletinden bir adım daha uzaklaşılacak ve devlet; en temel amaç ve görevleri arasında yer alan, kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlamak; kişinin temel hak ve hürriyetlerini, sosyal hukuk devleti ve adalet ilkeleriyle bağdaşmayacak surette sınırlayan siyasal, ekonomik ve sosyal engelleri kaldırmaya, insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli şartları hazırlamak, görevlerini ifa edemez duruma gelecektir. </span>Vatandaş en temel anayasal hakkı olan hak arama hürriyetinden (Anayasa md.36) mahrum edilecek, bağımsız yargı organları ile irtibatı kesilecek ve hakkını hukuk dışı yollardan aramaya itilecek veya teşvik edilecektir. Hiç bir hukuk devletinde kabul edilmeyecek olan bu düzenleme makul olmadığı gibi en temel insan hakkı olan adil yargılanma hakkını dahi ortadan <span class="GramE">kaldırabilecek<span style="mso-spacerun:yes"> </span>kadar</span> sakıncalı bir hükümdür.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Hukuk Usulündeki, sulh iradelerini ortaya koyarak uyuşmazlığı yargı önünde sona erdirme olanağı varken ve arabuluculuk faaliyetinin tamamen davadan önce başvurulabilecek bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak kabul edilmesi gerekirken, davadan sonra da arabulucuya başvurma, Devlet yargısı önündeki davaların çözüme ulaştırılmasını geciktirmeye yönelik sonuçlar doğuracağından, Anayasamızın 141. maddesinin 5. fıkrasında yargının görevleri arasında yer alan, davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması ilkesine aykırıdır. </span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca medeni yargılamamızda zorunlu avukatlık mevcut olmayıp, mevzuatımızda, hâkimlere avukatı olmayan kişilere, kendisini bir avukatla temsil etmesi gerektiği konusunda tavsiyede bulunması, yoksul kişilere adli yardım veya CMK benzeri bir kurumdan kendisini avukatla temsil edebileceği yönünde bir açıklamada bulunması ve bu yönde tarafları teşvik etmesine ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır. Buna rağmen hâkimden arabuluculuğu bu kadar öne çıkarmasının istenmesinin amacı, adaletin gerçekleşmesi değil, devletin hâkimi aracılığıyla adaleti gerçekleştirmemek, buna emek, masraf ve zaman harcamak istememesidir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Bu durum, devletin asli görevlerinden olan adaletin gerçekleştirilmesi görevinin askıya alınması anlamına gelir ki bu durum anayasal ilkelerle bağdaşmaz. Bu nedenle mevcut düzenleme Anayasanın, 2<span class="GramE">.,</span> 5., 36., 37., ve 141. maddelerine açıkça aykırıdır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">e</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">. 15. maddesinin (1) numaralı fıkrasının ve 16. maddesinin Anayasanın 9. maddesine aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">15. maddesinin 1. fıkrasının Arabulucu, seçildikten sonra tarafları en kısa sürede ilk toplantıya davet <span class="GramE">edeceği...ve</span> 16. maddesinin 1. fıkrasında,Arabuluculuk süreci, dava açılmadan önce arabulucuya başvuru hâlinde, tarafların ilk toplantıya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasında sürecin devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varılıp bu durumun bir tutanakla belgelendirildiği tarihten itibaren işlemeye başlayacağı... <span class="GramE">yazılıdır</span>.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">16. maddenin ikinci fıkrasında yer alan hüküm uyarınca ise, arabuluculuk sürecinin başlaması, uyuşmazlıkla ilgili zaman aşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında önem taşımaktadır. Bu nedenle; arabulucunun seçilmesinden sonra, tarafların ilk toplantıya hangi süre içinde ve ne yolla davet edileceğinin bu maddede somut olarak gösterilmemiş olması ve en kısa sürede ibaresinin belirsizliği, davet usulünün ise <span class="GramE">muğlak</span> bırakılması arabuluculuk faaliyetinin başlamasında ve mahkeme sürecinde kötü niyetli kişilerin bu süreci uzatabilmesi imkânını yaratabilecektir. Mahkeme sürecinin uzatılmasına, bağımsız mahkemelerin etkinliğine ve faaliyetlerine engel olacak nitelikteki bu düzenleme, Devletin en temel görevlerinden biri olan adalet dağıtımına engel olacak niteliktedir. Devlet adalet dağıtırken, tarafsızlığı ve eşitliği sağlamak durumundadır. Yargı erkinin etkinliğini ortadan kaldırabilecek nitelikte en küçük bir etki bile adaletin dağıtımına ve varlığına zarar verir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 2. maddesine göre, Türkiye Cumhuriyeti bir hukuk devletidir. Hukuk devletinin varlığından söz edebilmek için varlığı zorunlu unsurlardan biri olan yargı denetimi ve yargı bağımsızlığıdır. Çünkü hukuk devleti ilkesi ile yargı bağımsızlığı arasında hem yapısal hem de tarihsel bir bağ bulunmaktadır. Bu bağlamda hukuk devletinin, kendini oluşturan yapıcı unsurlarla, insan haklarının gerçekleştirilmesi, adaletin sağlanması ve güvenliğin temin edilmesi şeklinde üç temel değeri gerçekleştirmeyi amaçladığı ortadadır. Yargı bağımsızlığının tam sağlanabilmesi için, yargılama erkini kullanan hâkimin, yasama ve yürütme organı yanında muhakeme içi diğer tüm etki edici faktörlerin baskısından uzak karar vermesi zorunludur. Yargı erkinin etki ve müdahaleden uzak olarak gerçekleşmesini temin edecek husus ise, hâkimin ve dolayısıyla yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığıdır. Yargının bağımsızlığı, bireyin temel hak ve özgürlüklerinin güvencesini oluşturmaktadır. Aynı şekilde yargı erkinin bağımsızlığı ve buna bağlı olarak kabul edilen hâkim güvencesi, hak arama özgürlüğünün de odağını oluşturmaktadır. İptali istenen yasanın15. <span class="GramE">maddesinin</span> (1) numaralı fıkrasında ve 16. maddesindeki düzenlemeler, davet usulünün ise muğlak bırakılması ve en kısa sürede ibaresinin belirsizliği nedeniyle, mahkeme sürecinin kötü niyetli kişiler tarafından aksatılmasına, faaliyetlerinin durmasına, uzamasına, Yargı erkinin etki ve müdahale altında bırakılarak, bağımsız mahkemelerin görevlerini ifa edemez konuma getirilmesine neden olacağından Anayasanın 9. maddesine açık ve net biçimde aykırıdır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Ayrıca mevcut düzenleme bütünüyle Anayasanın<span style="mso-spacerun:yes"> </span>2<span class="GramE">.,</span> 9., ve 141. maddelerine, aykırı olduğundan iptal edilmesi gerekir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">e</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">. 17. maddesinin dördüncü fıkrasının Anayasanın 10. ve 138. maddelerine aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasamızın 10. Maddesinde ifadesini bulan eşitlik ilkesi, devlet organlarına hitap eden bir anayasa buyruğu olması yönüyle, hem kanun uygulayıcılarını, hem kanun koyucuyu, hem de Anayasa Mahkemesi’nin kanun koyucunun takdir yetkisini eşitlik ölçü normu açısından denetleme yetkisini kapsar. Genel anlamda eşitlik ilkesi ise şekli hukuki eşitlik ve maddi hukuki eşitlik olarak iki anlamda yorumlanır. Şekli hukuki eşitlikten kastedilen, kanunların genel soyut nitelik taşıması, kapsadığı herkese eşit uygulanmasıdır. Maddi hukuki eşitlik ise, şekli eşitliğin ötesinde, aynı durumda bulunanlar için haklarda ve ödevlerde, yararlarda ve yükümlülüklerde, yetkilerde ve sorumluluklarda ve en önemlisi fırsatlarda ve hizmetlerde eşit davranma zorunluluğunu içerir. Bu anlamda eşitlik ilkesinin ihlal edilmiş olup olmadığının anlaşılabilmesi için, anayasaya uygunluk denetiminde sadece kanunların genel soyut nitelik taşıyıp taşımadıklarının değil, onların içeriklerinin de araştırılması gerekir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi’ne göre, ‘kanun önünde eşitlik ilkesi ile güdülen amaç, benzer koşullar içinde olan, özdeş nitelikte bulunan durumların yasalarca aynı işleme uyruk tutulmasını sağlamaktır’ (E. 1976/3, K. 1976/23, k.t. 13.04.1976, AMKD, Sayı 14, s.166). Anayasa Mahkemesi, kanunlardaki sınıflandırmaların eşitlik ilkesine aykırı olup olmadığını denetlerken, genellikle ‘haklı neden’ <span class="GramE">kriterine</span> dayanmaktadır. Konuyla ilgili olarak bir çok kararında Anayasa Mahkemesi, ‘Anayasanın 10. maddesinde öngörülen eşitlik mutlak anlamda bir eşitlik olmayıp, ortada haklı nedenlerin bulunması halinde, farklı uygulamalara <span class="GramE">imkan</span> veren bir ilkedir’ demiştir.( E. 1985/11, K.1986/29, k.t. 11.12.1986, AMKD, Sayı 22, s.460; E. 1997/4, 1998/15, k.t. 12.05.1998, AMKD Sayı 35, Cilt 1, s.165; E.1997/69, K.1998/54, k.t. 22.09.1998, AMKD Sayı 35, Cilt 1, s. 263; E.1997/74, K.1998/69, k.t. 17.11.1998, AMKD Sayı 35, Cilt 1, s.290)</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesi’ne göre, kamu yararı ve haklı nedenin, ‘anlaşılabilir’, ‘amaçla ilgili’, ‘makul ve adil’ olması gerekir. Getirilen düzenleme herhangi bir biçimde birbirini tamamlayan birbirini doğrulayan ve birbirini güçlendiren ölçütlerden birine uymuyorsa, eşitlik ilkesine aykırı demektir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 17 maddesiyle getirilen düzenleme, özellikle güçsüz konumda olması nedeniyle korunması gereken tarafların olduğu uyuşmazlıklarda veya irade fesadı durumlarında <span class="GramE">veya,</span> arabuluculuk sonunda, anlaşma belgesinin arabulucu ya da uyuşmazlığın bir tarafınca, yanlış yönlendirme, yanıltma, korkutma gibi iradeyi zaafa uğratan etmenler sonucunda elde edildiği yönündeki iddialarla muvazaa iddialarının ne şekilde ele alınacağının belirsiz kalmış olması; bu konuda doğru beyanda bulunma ve bildirim sorumluluğunun doğrudan arabulucuya ait olduğuna dair herhangi bir düzenlemeye yasada yer verilmemiş olması; bu durumların ihlali halindeyse, cezai yaptırımlara da yer verilmemesi nedeniyle, adil, makul, anlaşılabilir, birbirini tamamlayan, birbirini güçlendiren, işin özelliklerine ve ereklerine uygun, dengeli ve makul görülebilecek ölçüde, adaletli ve eşit ölçüde bir düzenleme olmaktan son derece uzaktır. Yasanın 17. maddesi bu yönüyle hiç bir haklı nedene dayanmadığı gibi kamu menfaatini ve düzenini açıkça zedelemektedir. Bu yönünle bütünüyle Anayasanın 10. maddesine aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bununla birlikte, Kanunun 17. Maddesinin 4. fıkrası arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen belgenin Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilmesini zorunlu kılmaktadır. Taraflar Devlet Yargısına başvurmadan bağımsız bir arabulucu nezdinde ve tamamen serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk alanındaki sorunlarının çözümünün ve bu alandaki özel bilgilerin arşivlenerek Adalet Bakanlığına bağlı bir birimde saklanmasındaki amacın ne olduğu anlaşılamamaktadır. Bu durum toplumsal hukuk güvenliğimiz açısından son derece tehlikeli olup hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayan ancak anti-demokratik rejimlere özgü bir anlayışın ürünüdür.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Avukatlar uzlaşma tutanaklarını devletin herhangi bir birimine vermek zorunda değillerdir hatta sır saklamak kapsamında belgeleri vermemek durumundadırlar. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Sır saklama yükümlülüğü o denli önemlidir ki, avukatın birincil ve en temel hak ve görevidir. Avukatın sır saklama konusundaki yükümlülüğü adaletin gerçekleşmesine olduğu kadar müvekkilin menfaatine de hizmet eder. Bu nedenle, sır saklama yükümlülüğü devlet tarafından özel bir korumaya tabi olması gerekir. Avukat, mesleğinin icrası esnasında öğrendiği bütün bilgilerin gizliliğine saygı göstermek zorundadır. Sır saklama yükümlülüğü zamanla sınırlı tutulmamış olup; bir avukat, hukuki hizmet verirken kendisiyle birlikte çalışan iş ortaklar meslektaşları ile diğer çalışanlardan sır saklama yükümlülüğüne riayet etmelerini talep edebilir. İptali istenen bu kanun hükmüyle ise, tarafsızmış gibi görünen sicili, yetkilendirilmeleri ve ücret tarifeleri ile tamamen devlete bağlı durumda olan hukukçulara kişilerin özel alanları açılarak alınan sonuçlar devlet tarafından arşivlenmektedir. Anayasamızın 9’uncu maddesine göre Yargı yetkisinin Türk Milleti adına Bağımsız Mahkemelerce kullanılacağı, Bağımsız <span class="SpellE">Mahkemeler’in</span> ise yargı organını tanımlar nitelikte olduğu açıktır. “Bağımsız mahkemeler” ifadesinde geçen “mahkemeler” kelimesi çoğul bir kelime olup; yargı organı, yasama organının tersine tek bir organ olmayıp, “organlar <span class="SpellE">topluluğu”nu</span> ifade etmektedir. Yargı organı bir mahkemeden değil, birçok mahkemeden oluşmuştur. Ayrıca, yargı organını oluşturan mahkemeler bağımsız olmalarıdır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Anayasanın 9’uncu ve 138’inci maddeleri birbirini tamamlayan açıklayan hükümlerdir. <span class="GramE">Bu yönüyle BAĞIMSIZ <span class="SpellE">MAHKEMELER’den</span>, hiçbir organ, makam, merci veya kişi tarafından yargı yetkisini kullanırken kendilerine emir ve talimat verilemeyen, genelge gönderilemeyen, tavsiye ve telkinde bulunulamayan (m.138/2), kararları yasama ve yürütme organlarını bağlayan, kararları bu organlarca hiçbir surette değiştirilemeyen ve yerine getirilmesi geciktirilemeyen (m.138/4) görevlerinde bağımsız (m.138/1) ve teminatlı Hâkimlerden (m.139) meydana gelen kuruluşlar anlaşılır. </span>Avukatların savunma hakkının yasanın 17. maddesinin 4. fıkrasındaki hükümle ihlal edilmesi, <span style="mso-spacerun:yes"> </span>devlete bağlı durumda olan hukukçulara kişilerin özel alanları açılması, dolaylı yönden yargıyı ve mahkemelerin de karar verme sürecini etkilemek daha ziyade görülmekte olan bir davanın seyrine açıkça engel olmak demektir. Kişilerin özel alanlarının Devlet tarafından arşivlenecek olması, bağımsız yargı organlarının görevini yapamamasına, sicilde tutulan arşivler nedeniyle vicdani kanaatlerine göre hüküm vermelerine engel olacaktır. Burada ihlal edilen sadece savunma hakkı olmayıp aynı zamanda Anayasanın Mahkemelerin Bağımsızlığını düzenleyen 138. maddesidir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Neticede, Kanunun 17. maddesinin 4. fıkrasındaki hükümle savunma hakkı ihlal edilmiş, hukuki güvenlik ilkesi ve hukuk devleti ilkesi zedelenmiş bireylerin devlete ve adalete olan güvenini sarsmıştır. Bununla birlikte, getirilen düzenleme adil, makul, anlaşılabilir, birbirini tamamlayan, birbirini güçlendiren, işin özelliklerine ve ereklerine uygun, dengeli ve makul görülebilecek ölçüde, adaletli ve eşit ölçüde bir düzenleme olmaktan son derece uzaktır. Yasanın 17. maddesinin 4. Fıkrası da hiç bir haklı nedene dayanmadığı gibi kamu menfaatini ve düzenini açıkça zedelemektedir. Bu yönünle de Anayasanın 10. maddesine aykırıdır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">g. 23. Maddesinin (1) numaralı fıkrası ile 26. Maddesinin (1) numaralı fıkrasındaki ibarelerin Anayasa’nın 6<span class="GramE">.,</span> 7., ve 10. Maddelerine aykırılığı</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Yasanın 23. maddesinde Arabuluculuk eğitiminin Bakanlıktan izin alarak verilebileceği, 26. maddesinde ise; “eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına rapor sunulacağı belirtilmiştir. İptali istenen yasanın 23. maddesinde yer verilen “…Arabuluculuk eğitiminin Bakanlıktan izin alarak verilebileceği’, 26. maddesinde ise; “eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına rapor sunulacağı …” gibi soyut ve her anlama çekilebilecek, belirsiz ölçütler yerine daha somut ve <span class="GramE">objektif<span style="mso-spacerun:yes"> </span>kriterlere</span> yer verilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk müessesesinin bağımsız bir kurul olarak oluşturulmasının sağlanması için eğitim kuruluşlarının Bakanlıktan değil, Arabuluculuk kurulundan izin alarak faaliyetlerini sürdürmesi; ayrıca eğitim kuruluşlarının bilgi verecekleri merciinin de Daire Başkanlığı değil, Arabuluculuk kurulu olması gerekirken, anılan kanunun 23. ve 26. maddelerinde yer alan ibarelerle, Arabuluculuk Kurulu, Adalet Bakanlığı güdümünde teşekkül ettirilmek istenmiş; özerkliği ve bağımsızlığı hiçe sayılmıştır. </span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Böyle bir düzenlemenin anlamı, değinilen konularda aslî düzenleme yetkisinin Adalet Bakanına bırakıldığı ve keyfi yetki kullanımına kapının açıldığıdır. Hâlbuki Anayasa’nın 7 <span class="SpellE">nci</span> maddesine göre; yürütme yetkisi ve görevi, kanunlar çerçevesinde kullanılır ve yerine getirilir. Böyle bir yetkinin yürütmeye verilmesi, Anayasa’nın 7 <span class="SpellE">nci</span> ve 8 inci maddelerine aykırı bir biçimde, yasama yetkisinin devri anlamına gelir ve kökenini Anayasa’dan almayan böyle bir yetki, Anayasa’nın 6 <span class="SpellE">ncı</span> maddesiyle de çelişir. Bu durumda yürütmenin yargı üzerinde baskı kurması da kaçınılmaz olacaktır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span><span class="GramE">İptali istenen yasanın ilgili hükmü anayasanın üstünlüğünü ve bağlayıcılığını zedeleyen hükümler ihtiva ettiği ve yargının bağımsız ve tarafsızlığını da zedelediği gibi getirilen düzenleme adil, makul, anlaşılabilir, birbirini tamamlayan, birbirini güçlendiren, işin özelliklerine ve ereklerine uygun, dengeli ve makul görülebilecek ölçüde, adaletli ve eşit ölçüde bir düzenleme olmaktan son derece uzaktır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span>Bu nedenlerle,<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Anayasanın Başlangıç, 2<span class="GramE">.,</span> 6., 7., 8., 9., 10. ve 11. maddelerine aykırıdır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">2- 23. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan ‘arabuluculuk eğitiminin Bakanlıktan izin alınarak verilebileceği’ ibaresi ile 26. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan ‘eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına rapor sunulacağı’ ibaresinin iptali istenmekte olup dava dilekçesindeki iptali istenen ibarelerle kanun metni arasında farklılıklar olduğu yönündeki iddia tamamen asılsızdır. </span></i></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">22.06.2012 tarihli ve 28331 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, 07.06.2012 tarihli 6325 sayılı “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu“<span class="SpellE">nun</span>; Eğitim kuruluşlarına izin verilmesi başlıklı 23. Maddesinin (1) <span class="SpellE">nolu</span> fıkrası aşağıdaki gibidir. İptali istenen ibare de maddede yer aldığı gibi Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler biçimindedir. Aynı kanunun Daire Başkanlığı’na bilgi verme yükümlülüğü başlıklı 26. Maddesinin (1) <span class="SpellE">nolu</span> fıkrası, Eğitim kuruluşları, her yıl ocak ayında bir önceki yıl içinde gerçekleştirdikleri eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına bir rapor sunar şeklinde düzenlenmiştir. Aşağıda ek olarak Resmi Gazete’de yayınlanmış şekli ile madde metinleri, yine dilekçemize ek olarak, ilgili kanunun Resmi gazete’de yayınlanmış kanun metni tarafınıza sunulmuştur. İptali istenen hükümlerle madde metinleri arasında farklı bir anlama gelebilecek ek herhangi bir kanuni yorum getirilmemiş Kanunun Resmi Gazete’de yayınlanmış şeklinden başka bir kanun metnine başvurulmamıştır. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Eğitim kuruluşlarına izin verilmesi</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">MADDE 23- (1) Arabuluculuk eğitimi, bünyesinde hukuk fakültesi bulunan üniversitelerin hukuk fakülteleri, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Adalet Akademisi tarafından verilir. Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler. İzin verilen eğitim kuruluşlarının listesi elektronik ortamda yayımlanır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Daire Başkanlığına bilgi verme yükümlülüğü</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">MADDE 26- (1) Eğitim kuruluşları, her yıl ocak ayında bir önceki yıl içinde gerçekleştirdikleri eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına bir rapor sunar.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Netice olarak, Yasanın 23 üncü maddesinde Arabuluculuk eğitiminin Bakanlıktan izin alarak verilebileceği, 26 <span class="SpellE">ncı</span> maddesinde ise; “eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına rapor sunulacağı belirtilmiştir. </span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabuluculuk müessesesinin bağımsız bir kurul olarak oluşturulmasının sağlanması için eğitim kuruluşlarının Bakanlıktan değil, Arabuluculuk kurulundan izin alarak faaliyetlerini sürdürmesi; ayrıca eğitim kuruluşlarının bilgi verecekleri merciinin de Daire Başkanlığı değil, Arabuluculuk kurulu olması gerekirken, anılan kanunun 23 üncü ve 26 <span class="SpellE">ncı</span> maddelerinde yer alan ibarelerle, Arabuluculuk Kurulu, Adalet Bakanlığı güdümünde teşekkül ettirilmek istenmiş; özerkliği ve bağımsızlığı hiçe sayılmıştır. </span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Bu durumda yürütmenin yargı üzerinde baskı kurması kaçınılmaz olacaktır. İptali istenen yasanın ilgili hükmü anayasanın üstünlüğünü ve bağlayıcılığını zedeleyen hükümler ihtiva ettiği ve yargının bağımsız ve tarafsızlığını da zedelediği için Anayasanın Başlangıç, 2 <span class="SpellE">nci</span>, 6 <span class="SpellE">ncı</span>, 7 <span class="SpellE">nci</span>, 8 inci, 9 uncu, 10 uncu ve 11 inci maddelerine aykırıdır.”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-outline-level:1;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt;color:black">II- YASA METİNLERİ</span></b><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-outline-level:1;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b><span style="font-size:9.0pt">A- İptali İstenen Yasa Kuralları</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">6325 sayılı Kanun’un iptali istenen kuralların da yer aldığı maddeleri şöyledir:</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">“<b style="mso-bidi-font-weight: normal">MADDE 1-</b> (1) Bu Kanunun amacı, hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesinde uygulanacak usul ve esasları düzenlemektir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(2) Bu Kanun, yabancılık unsuru taşıyanlar da dâhil olmak üzere, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uygulanır. Şu kadar ki, aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıklar arabuluculuğa elverişli değildir.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 4- (1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça arabulucu, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya diğer bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlüdür.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(2) Aksi kararlaştırılmadıkça taraflar da bu konudaki gizliliğe uymak zorundadırlar.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 5-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> <b style="mso-bidi-font-weight:normal">(1) Taraflar, arabulucu veya arabuluculuğa katılanlar da dâhil üçüncü bir kişi, uyuşmazlıkla ilgili olarak hukuk davası açıldığında yahut tahkim yoluna başvurulduğunda, aşağıdaki beyan veya belgeleri delil olarak ileri süremez ve bunlar hakkında tanıklık yapamaz:</b></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">a) Taraflarca yapılan arabuluculuk daveti veya bir tarafın arabuluculuk faaliyetine katılma isteği.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">b) Uyuşmazlığın arabuluculuk yolu ile sona erdirilmesi için taraflarca ileri sürülen görüşler ve teklifler.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">c) Arabuluculuk faaliyeti esnasında, taraflarca ileri sürülen öneriler veya herhangi bir vakıa veya iddianın kabulü.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">ç) Sadece arabuluculuk faaliyeti dolayısıyla hazırlanan belgeler.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(2) Birinci fıkra hükmü, beyan veya belgenin şekline bakılmaksızın uygulanır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(3) Birinci fıkrada belirtilen bilgilerin açıklanması mahkeme, hakem veya herhangi bir idari makam tarafından istenemez. Bu beyan veya belgeler, birinci fıkrada öngörülenin aksine, delil olarak sunulmuş olsa dahi hükme esas alınamaz. Ancak, söz konusu bilgiler bir kanun hükmü tarafından emredildiği veya arabuluculuk süreci sonunda varılan anlaşmanın uygulanması ve icrası için gerekli olduğu ölçüde açıklanabilir.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(4) Yukarıdaki fıkralar, arabuluculuğun konusuyla ilgili olup olmadığına bakılmaksızın, hukuk davası ve tahkimde uygulanır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(5) Birinci fıkrada belirtilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, hukuk davası ve tahkimde ileri sürülebilen deliller, sadece arabuluculukta sunulmaları sebebiyle kabul edilemeyecek deliller haline gelmez.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 9-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> <b style="mso-bidi-font-weight:normal">(1) Arabulucu görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getirir.</b></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 13- (1) Taraflar dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda anlaşabilirler. Mahkeme de tarafları arabulucuya başvurmak konusunda aydınlatıp, teşvik edebilir.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(2) Aksi kararlaştırılmadıkça taraflardan birinin arabulucuya başvuru teklifine otuz gün içinde olumlu cevap verilmez ise bu teklif reddedilmiş sayılır.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 15-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> <b style="mso-bidi-font-weight:normal">(1) Arabulucu, seçildikten sonra tarafları en kısa sürede ilk toplantıya davet eder.</b></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(2) Taraflar, emredici hukuk kurallarına aykırı olmamak kaydıyla arabuluculuk usulünü serbestçe kararlaştırabilirler.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(3) Taraflarca kararlaştırılmamışsa arabulucu; uyuşmazlığın niteliğini, tarafların isteklerini ve uyuşmazlığın hızlı bir şekilde çözümlenmesi için gereken usul ve esasları göz önüne alarak arabuluculuk faaliyetini yürütür.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(4) Niteliği gereği yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hâkim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(5) Dava açıldıktan sonra tarafların birlikte arabulucuya başvuracaklarını beyan etmeleri hâlinde yargılama, mahkemece üç ayı geçmemek üzere ertelenir. Bu süre, tarafların birlikte başvurusu üzerine üç aya kadar uzatılabilir.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(6) Taraflar arabuluculuk müzakerelerine bizzat veya vekilleri aracılığıyla katılabilirler.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 16- (1) Arabuluculuk süreci, dava açılmadan önce arabulucuya başvuru hâlinde, tarafların ilk toplantıya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasında sürecin devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varılıp bu durumun bir tutanakla belgelendirildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Dava açılmasından sonra arabulucuya başvuru hâlinde ise bu süreç, mahkemenin tarafları arabuluculuğa davetinin taraflarca kabul edilmesi veya tarafların arabulucuya başvurma konusunda anlaşmaya vardıklarını duruşma dışında mahkemeye yazılı olarak beyan ettikleri ya da duruşmada bu beyanlarının tutanağa geçirildiği tarihten itibaren işlemeye başlar.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(2) Arabuluculuk sürecinin başlamasından sona ermesine kadar geçirilen süre, zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmaz.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 17- </span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(1) Aşağıda belirtilen hâllerde arabuluculuk faaliyeti sona erer:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">a) Tarafların anlaşmaya varması.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b) Taraflara danışıldıktan sonra arabuluculuk için daha fazla çaba sarf edilmesinin gereksiz olduğunun arabulucu tarafından tespit edilmesi.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c) Taraflardan birinin karşı tarafa veya arabulucuya, arabuluculuk faaliyetinden çekildiğini bildirmesi.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">ç) Tarafların anlaşarak arabuluculuk faaliyetini sona erdirmesi.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">d) Uyuşmazlığın arabuluculuğa elverişli olmadığının veya <span class="GramE">4/12/2004</span> tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu gereğince uzlaşma kapsamına girmeyen bir suçla ilgili olduğunun tespit edilmesi.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(2) Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların anlaştıkları, anlaşamadıkları veya arabuluculuk faaliyetinin nasıl sonuçlandığı bir tutanak ile belgelendirilir. Arabulucu tarafından düzenlenecek bu belge, arabulucu, taraflar veya vekillerince imzalanır. Belge taraflar veya vekillerince imzalanmazsa, sebebi belirtilmek suretiyle sadece arabulucu tarafından imzalanır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(3) Arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen tutanağa, faaliyetin sonuçlanması dışında hangi hususların yazılacağına taraflar karar verir. Arabulucu, bu tutanak ve sonuçları konusunda taraflara gerekli açıklamaları yapar.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(4) Arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi hâlinde, arabulucu, bu faaliyete ilişkin kendisine yapılan bildirimi, tevdi edilen ve elinde bulunan belgeleri, ikinci fıkraya göre düzenlenen tutanağı beş yıl süre ile saklamak zorundadır. Arabulucu, arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlediği son tutanağın bir örneğini arabuluculuk faaliyetinin sona ermesinden itibaren bir ay içinde Genel Müdürlüğe gönderir.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 18-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> (1) Arabuluculuk faaliyeti sonunda varılan anlaşmanın kapsamı taraflarca belirlenir; anlaşma belgesi düzenlenmesi hâlinde bu belge taraflar ve arabulucu tarafından imzalanır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(2) Taraflar arabuluculuk faaliyeti sonunda bir anlaşmaya varırlarsa, bu anlaşma belgesinin icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesini talep edebilirler. Dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuşsa, anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, asıl uyuşmazlık hakkındaki görev ve yetki kurallarına göre belirlenecek olan mahkemeden talep edilebilir. Davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulması durumunda ise anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilir. Bu şerhi içeren anlaşma, ilam niteliğinde belge sayılır.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(3) İcra edilebilirlik şerhinin verilmesi, çekişmesiz yargı işidir ve buna ilişkin inceleme dosya üzerinden de yapılabilir. Ancak arabuluculuğa elverişli olan aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda inceleme duruşmalı olarak yapılır. Bu incelemenin kapsamı anlaşmanın içeriğinin arabuluculuğa ve cebri icraya elverişli olup olmadığı hususlarıyla sınırlıdır. Anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilmesi için mahkemeye yapılacak olan başvuru ile bunun üzerine verilecek kararlara karşı ilgili tarafından istinaf yoluna gidilmesi hâlinde, maktu harç alınır. Taraflar anlaşma belgesini icra edilebilirlik şerhi verdirmeden başka bir resmî işlemde kullanmak isterlerse, damga vergisi de maktu olarak alınır.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 19- (1) Daire Başkanlığı, özel hukuk uyuşmazlıklarında arabuluculuk yapma yetkisini kazanmış kişilerin sicilini tutar. Bu sicilde yer alan kişilere ilişkin bilgiler, Daire Başkanlığı tarafından elektronik ortamda da duyurulur.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(2) Arabulucular sicilinin tutulmasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 20-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> (1) Sicile kayıt, ilgilinin Daire Başkanlığına yazılı olarak başvurması üzerine yapılır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(2) Arabulucular siciline kaydedilebilmek için;</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">a) Türk vatandaşı olmak,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b) Mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olmak,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c) Tam ehliyetli olmak,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">ç) Kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmamak,</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">d) Arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmak,</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">gerekir</span></i></span><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(3) Arabulucu, sicile kayıt tarihinden itibaren faaliyetine başlayabilir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 21- (1) Daire Başkanlığı, arabuluculuk için aranan koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşulları kaybeden arabulucunun kaydını siler.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(2) Daire Başkanlığı, bu Kanunun öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmediğini tespit ettiği arabulucuyu yazılı olarak uyarır; bu uyarıya uyulmaması hâlinde arabulucunun savunmasını aldıktan sonra, gerekirse adının sicilden silinmesini Kuruldan talep eder.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">(3) Arabulucu, arabulucular sicilinden kaydının silinmesini her zaman isteyebilir.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 23-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> (1) Arabuluculuk eğitimi, bünyesinde hukuk fakültesi bulunan üniversitelerin hukuk fakülteleri, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Adalet Akademisi tarafından verilir<b style="mso-bidi-font-weight: normal">. Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler.</b> İzin verilen eğitim kuruluşlarının listesi elektronik ortamda yayımlanır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(2) İzin için yazılı olarak başvurulur. Bu başvuruda eğitim programı, eğiticilerin sayısı ve uzmanlıkları ile eğitim kuruluşu veya eğitim programının finansman kaynakları hakkında gerekçeli bilgi verilir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(3) Başvuruda sunulan belgelere dayalı olarak, eğitimin amacına ulaşacağı ve eğitim kuruluşlarında eğitim faaliyetinin devamlılığının sağlanacağı tespit edilirse, ilgili eğitim kuruluşuna en çok üç yıl için geçerli olmak üzere izin verilir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 26-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> (1) Eğitim kuruluşları, her yıl ocak ayında bir önceki yıl içinde gerçekleştirdikleri <b style="mso-bidi-font-weight: normal">eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına bir rapor sunar.</b></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 30-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> (1) Daire Başkanlığının görevleri şunlardır:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">a) Arabuluculuk hizmetlerinin düzenli ve verimli olarak yürütülmesini sağlamak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b) Arabuluculukla ilgili yayın yapmak, bu konudaki bilimsel çalışmaları teşvik etmek ve desteklemek.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c) Kurulun çalışması ile ilgili her türlü karar ve işlemi yürütmek ve görevleri ile ilgili bakanlık, diğer kamu kurum ve kuruluşları, üniversiteler, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler ile uygun görülen gönüllü gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yapmak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">ç) Arabuluculuk kurumunun tanıtımını yapmak, bu konuda kamuoyunu bilgilendirmek, ulusal ve uluslararası kongre, <span class="GramE">sempozyum</span> ve seminer gibi bilimsel organizasyonları düzenlemek veya desteklemek.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">d) Ülke genelinde arabuluculuk uygulamalarını izlemek, ilgili istatistikleri tutmak ve yayımlamak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">e) Arabuluculuk eğitimi verecek kuruluşlar tarafından bu amaçla yapılan başvuru ile sicildeki kaydın geçerlilik süresinin uzatılması talebinin karara bağlanmasını Bakanlığın onayına sunmak, arabuluculuk eğitimi verecek eğitim kuruluşlarını listelemek ve elektronik ortamda yayımlamak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">f) Arabulucu sicilini tutmak, sicile kayıt taleplerini karara bağlamak, 21 inci maddenin birinci ve üçüncü fıkraları kapsamında arabulucunun sicilden silinmesine karar vermek ve bu sicilde yer alan kişilere ilişkin bilgileri elektronik ortamda duyurmak.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">g) Arabulucular tarafından arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen son tutanakların kayıtlarını tutmak ve birer örneklerini saklamak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">ğ) Görev alanına giren kanun ve düzenleyici işlemler hakkında inceleme ve araştırma yaparak Genel Müdürlüğe öneride bulunmak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">h) Yıllık faaliyet raporunu ve izleyen yıl faaliyet planını hazırlayarak Kurulun bilgisine sunmak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">ı) Yıllık Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesini hazırlamak.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 31-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> (1) Kurul aşağıdaki üyelerden oluşur:</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">a) Hukuk İşleri Genel Müdürü.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">b) Daire Başkanı.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">c) Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından hukuk mahkemelerinde görev yapmakta olan birinci sınıfa ayrılmış hâkimler arasından seçilecek iki hâkim.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">ç) Türkiye Barolar Birliğinden üç temsilci.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">d) Türkiye Noterler Birliğinden bir temsilci.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">e) Yükseköğretim Kurulu tarafından seçilen özel hukuk alanından bir öğretim üyesi.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">f) Adalet Bakanı tarafından seçilecek üç arabulucu.</span></i></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">g) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden bir temsilci.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">ğ) Türkiye Esnaf ve <span class="GramE">Sanatkarları</span> Konfederasyonundan bir temsilci.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">h) Türkiye Adalet Akademisi Eğitim Merkezi Müdürü.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(2) Başkan ihtiyaca göre Kurul toplantılarına uzman kişileri çağırabilir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(3) Kurul başkanı Genel Müdürdür. Genel Müdürün bulunmadığı toplantılarda Başkanlık görevi Daire Başkanı tarafından yerine getirilir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(4) Kurul, mart ve eylül aylarında olmak üzere yılda en az iki kez toplanır. Ayrıca, Başkanın veya en az beş üyenin talebiyle Kurul her zaman toplantıya çağrılabilir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(5) Kurul üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar alır. Mazeretsiz olarak art arda iki toplantıya katılmayan üyenin üyeliği düşer.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"><span style="mso-tab-count: 1"> </span>(6) Kurulun Bakanlık dışından görevlendirilen üyelerinin görev süresi üç yıldır. Görev süresi dolan üyeler yeniden görevlendirilebilir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(7) Başka yerden katılan Kurul üyelerinin gündelik, yol gideri, konaklama ve diğer zorunlu giderleri <span class="GramE">10/2/1954</span> tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre Bakanlıkça karşılanır.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(8) Kurulun çalışma usul ve esasları yönetmelikle düzenlenir.</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">MADDE 33-</span></i></b><i style="mso-bidi-font-style:normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black"> <b style="mso-bidi-font-weight:normal">(1) Bu Kanunun 4 üncü maddesindeki yükümlülüğe aykırı hareket ederek bir kişinin hukuken korunan menfaatinin zarar görmesine neden olan kişi altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır.</b></span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><i style="mso-bidi-font-style: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">(2) Bu suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlıdır.”</span></i></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-outline-level:1;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="Normal1"><b><span lang="EN-GB" style="font-size:9.0pt;color:black">B- <span class="SpellE">Dayanılan</span> <span class="SpellE">ve</span> <span class="SpellE">İlgili</span> <span class="SpellE">Görülen</span> <span class="SpellE">Anayasa</span> <span class="SpellE">Kuralları</span></span></b></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="SpellE"><span class="Normal1"><span lang="EN-GB" style="font-size:9.0pt;color:black; mso-bidi-font-weight:bold">Dava</span></span></span><span class="Normal1"><span lang="EN-GB" style="font-size:9.0pt;color:black;mso-bidi-font-weight:bold"> <span class="SpellE">dilekçesinde</span>,</span></span><span style="font-size:9.0pt; color:black"> Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2., 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11., 36., 37., 138. <span class="GramE">ve</span> 141. maddelerine dayanılmış, Anayasa’nın 113. maddesi ise ilgili görülmüştür.</span><span class="Normal1"><span style="font-size:9.0pt;color:black;mso-bidi-font-weight:bold"> </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-outline-level:1;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="Normal1"><b><span lang="EN-GB" style="font-size:9.0pt;color:black">III- İLK İNCELEME</span></b></span></p> <p style="margin:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyTextIndent"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Haşim KILIÇ, <span class="SpellE">Serruh</span> KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Serdar ÖZGÜLDÜR, Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT, Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, <span class="SpellE">Hicabi</span> DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI, Erdal TERCAN, Muammer TOPAL ve Zühtü <span class="SpellE">ARSLAN’ın</span><span style="color:black"> </span>katılımlarıyla 20.9.2012 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında öncelikle dava dilekçesindeki eksiklikler sorunu üzerinde durulmuştur.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 38. maddesinin (6) numaralı fıkrasında, <i style="mso-bidi-font-style:normal">“İptal davalarında, Anayasaya aykırılıkları ileri sürülen hükümlerin Anayasanın hangi maddelerine aykırı olduğunun ve gerekçelerinin belirtilmiş olması zorunludur.”</i> kuralı yer almış; Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 45. maddesinde de <i style="mso-bidi-font-style:normal">“İptali istenen kurallar ve bunların her birinin Anayasanın hangi maddelerine aykırılık oluşturduğu”,</i> <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Anayasaya aykırılıkları ileri sürülen hükümlerin her birinin Anayasanın hangi maddelerine, hangi nedenlerle aykırı olduğunun ayrı <span class="SpellE">ayrı</span> ve gerekçeleriyle birlikte açıkça gösterilmesi”</i> dava dilekçesinde yer alması gereken hususlar arasında sayılmıştır.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white; punctuation-wrap:simple" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">6216 sayılı Kanun’un 39. maddesi ile İçtüzük’ün 49. maddesinde, dava dilekçesinde eksikliklerin bulunması hâlinde, bu hususun kararla saptanarak <span class="SpellE">onbeş</span> günden az olmamak üzere verilecek süre içinde tamamlatılması için ilgililere tebliğ olunacağı<span style="color:black;letter-spacing:.1pt"> ve belirtilen süre içinde eksikliklerin tamamlanmaması hâlinde Genel Kurulca iptal davasının açılmamış sayılmasına karar verileceği </span>hükme bağlanmıştır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Dava dilekçesinde iptali istenen kuralların bir kısmına yönelik olarak Anayasa’nın ilgili maddelerine hangi gerekçelerle aykırı olduğunun belirtilmediği, ayrıca dava dilekçesindeki iptali istenen bazı ibareler ile kanun metni arasında farklılık bulunduğu anlaşıldığından, 6216 sayılı Kanun’un 39. maddesinin (1) numaralı fıkrası ile İçtüzük’ün 49. maddesi uyarınca Ankara Milletvekilleri Emine Ülker TARHAN ve Levent <span class="SpellE">GÖK’e</span> bildirimde bulunulmasına ve söz konusu eksikliklerin giderilmesi için kararın tebliğinden başlayarak 15 (<span class="SpellE">onbeş</span>) gün süre verilmesine karar verilmiştir. </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Anayasa Mahkemesinin 20.9.2012 günlü İlk İnceleme Kararı’nda belirtilen eksikliklerin tamamlanması için belirlenen süre içinde 15.10.2012 gününde verilen ek dava dilekçesi üzerine, </span><span style="font-size:9.0pt">Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Haşim KILIÇ, <span class="SpellE">Serruh</span> KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Serdar ÖZGÜLDÜR, Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT, Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, <span class="SpellE">Hicabi</span> DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI, Erdal TERCAN ve Muammer <span class="SpellE">TOPAL’ın</span><span style="color:black"> </span>katılımlarıyla 8.11.2012 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında ise;</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">1- Dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">2-Yürürlüğü durdurma isteminin esas inceleme aşamasında karara bağlanmasına,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-outline-level:1;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">IV- ESASIN İNCELENMESİ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Dava ve ek dava dilekçesi ile ekleri, <span class="SpellE">Başraportör</span> Mustafa ÇAĞATAY tarafından hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, dava konusu yasa kuralları, dayanılan ve ilgili görülen Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">A- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 1. Maddesinin (2) Numaralı Fıkrasının İncelenmesi</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Dava dilekçesinde, kuralda arabuluculuğa elverişli olan uyuşmazlıklarda tek kıstasın <i style="mso-bidi-font-style:normal">“tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk uyuşmazlıkları”</i> olarak belirlendiği, ancak bu kıstasın yeterince açık olmadığı, hangi konuların arabuluculuğa elverişli olduğunun iptali istenen maddede tahdidi olarak sayılması gerekirken bunun yapılmadığı, taraflardan birinin güçsüz konumda olduğu uyuşmazlıklarda veya irade fesadı hâllerinde ne olacağına ilişkin herhangi bir ifadeye yer verilmediği, özellikle kamu düzenine ilişkin hukuki ilişkilerde, aile hukuku ve iş hukuku kapsamına giren uyuşmazlıklarda bu fıkranın uygulanması durumunda kamu yararı, toplum menfaati ve hak arama hürriyetinin zedeleneceği, ekonomik yönden güçsüz olan işçiler açısından da maddi ya da manevi baskı ile arabulucuya başvuruya zorlama ve neticede ciddi hak kayıplarına uğramanın söz konusu olacağı, Devletin yargı unsuru devre dışı bırakılarak, bir anlamda yargının kısmi özelleştirmeye tabi tutulmuş olduğu, kuralda yer alan <i style="mso-bidi-font-style:normal">“yabancılık unsuru taşıyanlar da dahil olmak üzere”</i> ibaresiyle bu Kanunla yabancıların da kendi hukuklarını yaratmasına imkân tanıyacak paralel hukuki düzenlemelerin yaratılmasına imkân sağlanacağı ve bunun <span class="SpellE">üniter</span> devlet açısından son derece tehlikeli durumların ortaya çıkmasına neden olabileceği, iptali istenen kuralla ikili ve çok hukuklu bir yapı ortaya konulma tehlikesinin bulunduğu, kuralda kamu yararı ve/veya kamu düzeninin korunması ibarelerine yer verilmediği, ayrıca tabii hâkim ilkesinin de ihlal edildiği belirtilerek kuralın, Anayasa’nın Başlangıç’ı, 2<span class="GramE">.,</span> 5., 6., 9., 10., 11., 36. ve 37. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kuralda, arabuluculuğun hangi alanlarda uygulanabileceği hususu düzenlenmektedir. Buna göre, arabuluculuk her türlü hukuki uyuşmazlıkta değil, yalnızca tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümünde uygulanabilecektir. Kuralda ayrıca, aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıkların arabuluculuğa elverişli olmadığı da hükme bağlanmıştır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan hukuk devletinin temel ilkelerinden biri “<i>belirlilik</i> <span class="SpellE"><i style="mso-bidi-font-style:normal">ilkesi</i>”dir</span>. Bu ilkeye göre, yasal düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olması, ayrıca kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesi gerekir. <span class="GramE">Ancak gelişen koşul ve durumlara göre sık <span class="SpellE">sık</span> değişik önlemler alma, bunları kaldırma ve süratli biçimde hareket etme zorunluluğunun bulunduğu alanlarda, yasama organının temel kuralları saptadıktan sonra, uzmanlık ve idare tekniğine ilişkin hususları yürütmeye bırakmasında ve yürütme organının yasama organı tarafından çerçevesi çizilmiş alanda genel nitelikte hukuksal tasarruflarda bulunmasında, hukuk devletinin belirlilik ilkesine aykırılık oluşmaz.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">İptali istenen kuralda arabuluculuğa elverişli konuların, yabancılık unsuru taşıyanlar da dâhil olmak üzere, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri özel hukuk uyuşmazlıkları olduğu belirtilmiş, ayrıca aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıkların arabuluculuğa elverişli olmadığı açıkça ifade edilmiştir. <span style="color:black">Kurala ilişkin gerekçede, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri uyuşmazlıkların, tarafların <i style="mso-bidi-font-style: normal">“sulh olmak suretiyle sona erdirebilecekleri hukuk uyuşmazlıkları”</i> olduğu vurgulanmıştır. </span>Kuralda, hangi tür uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurulacağına ilişkin tahdidi bir yöntem seçilmemiş, bunun yerine uyuşmazlığın niteliğine ilişkin temel bir kural konulmuştur. Her şeyden önce sayma yönteminin tercih edilmesi durumunda, daima bazı hususların eksik kalma olasılığı söz konusu olacaktır. Özellikle özel hukuk gibi oldukça geniş ve sürekli gelişen ve değişen bir alanda bütün uyuşmazlık türlerini kanunda saymanın mümkün olmadığı da açıktır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Öte yandan, kuralda geçen tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği işler kavramı mevzuat ve uygulamada karşılaşılan ve bilinen bir kavramdır. Madde metninde yer verilmese de kamu düzenine ilişkin konuların, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri alan kapsamında kaldığı hususunda herhangi bir şüphe yoktur. Nitekim madde gerekçesinde de <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Bu durum karşısında, kamu düzenine ilişkin olan ve dolayısıyla tarafların üzerinde serbestçe tasarrufta bulunmalarına olanak vermeyen hukukî ilişkilerden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulmasında, arabuluculuk kurumuna müracaat edilemeyecektir.”</i> denilmek suretiyle, kamu düzenine ilişkin olan konularda arabulucuya başvurulamayacağı ifade edilmiştir. Bu durumda, kuralın, belirsiz olduğundan söz edilemez.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Kaldı ki, Kanun’un 17. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, tarafların serbestçe tasarruf edilebilecek alanlar dışında arabuluculuğa başvurduğunun tespit edilmesi durumunda arabuluculuk faaliyetinin sona ereceğinin ifade edildiği; ayrıca Kanun’un 18. maddesinde, arabuluculuk faaliyeti sonucunda düzenlenen anlaşma belgesinin icra edilebilirliği için söz konusu belgeye hâkim tarafından icra edilebilirlik şerhi verilmesi gerektiği ve hâkimin bu şerhi verirken arabuluculuk faaliyetinin arabuluculuğa elverişli olup olmadığını inceleyeceği dikkate alındığında, bu konuda yargısal bir denetimin de söz konusu olduğu açıktır.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 9. maddesinde, yargı yetkisinin Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılacağı öngörülmüştür. Bu madde uyarınca, yapılacak yargılamanın kişiler yönünden gerçek bir güvence oluşturabilmesi için aranacak nitelikler de 36. maddede belirtilerek <i style="mso-bidi-font-style:normal">"Herkes, <span class="SpellE">meşrû</span> vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptir. Hiçbir mahkeme, görev ve yetkisi içindeki davaya bakmaktan kaçınamaz."</i> denilmiştir. Anayasa’nın 141. maddesine göre davaların en az giderle ve mümkün olan süratle sonuçlandırılması yargının görevidir. Bu görevin ağır iş yükü altında yerine getirilmesi zorlaştıkça, yargının iş yükünün azaltılması, adalete erişimin kolaylaştırılması ve usul ekonomisi gibi çeşitli nedenlerle yargıya ilişkin anayasal kuralların etkililiğinin sağlanması bakımından gerekli görülmesi durumunda uyuşmazlıkların çözümü için alternatif yöntemlerin yaşama geçirilmesi, yasama organının takdir yetkisi içindedir. Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvuru zorunluluğu, bu yollar sırf kişilerin hak aramalarını imkânsız hâle getirmek amacıyla oluşturulmuş etkisiz ve sonuçsuz yöntemler olmadığı sürece hak arama özgürlüğüne aykırı kabul edilemez.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Uyuşmazlıkların çözümü konusunda temel olarak iki sistem vardır. Birincisi, yargı yoluyla uyuşmazlıkların çözümü, diğeri ise yargılama yapılmadan uyuşmazlığın çözümüdür. Arabuluculuk kurumunu da içine alan bu ikinci sistem, alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri olarak adlandırılmaktadır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Alternatif uyuşmazlık çözümü kavramında geçen “<i style="mso-bidi-font-style:normal">alternatif</i>” terimi,<span style="mso-spacerun:yes"> </span>mahkemelere alternatif bir yol olarak kullanılamaz. Arabuluculuk, tarafların sorunlarını kendilerinin çözmesini amaçlayan gönüllülük esasına dayanan dostane bir çözüm yolu olup bir yargılama faaliyeti değildir. Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri, uyuşmazlıkların çözümünde yargısal yolların yanında yer alan ve tarafların istemleri hâlinde işlerlik kazanan, esas itibarıyla ilişkilerin koparılmadan sürdürülmesini ve adil bir karardan ziyade, her iki tarafı da tatmin edici bir çözüme ulaşılmasını hedefleyen yöntemler bütünüdür. Bir başka ifadeyle, alternatif uyuşmazlık çözümleri, Devlete ait yargı yetkisinin mutlak egemenliğine zarar vermeden işlerlik kazanan ve uygulama alanı bulan ek yöntemler bütünü olarak nitelendirilebilir. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Nitekim,</span></span><span style="font-size:9.0pt"> Kanun’un genel gerekçesinde de, <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemleri, aslında yargı sistemi ile rekabet içinde olmadığı gibi, amaç yargısal yollara başvuru imkânını ortadan kaldırmak da değildir. Devlete ait olan yargı yetkisinin mutlak egemenliğine zarar vermeden uyuşmazlıkların daha basit ve kolay çözümü amaçlanmaktadır.”</i> denilmiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Yine, Kanun’un 15. maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer alan<i style="mso-bidi-font-style:normal"> “Niteliği gereği yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hâkim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz.”</i> biçimindeki hükümden de arabulucunun yaptığı faaliyetin yargısal bir faaliyet olmadığı açıkça anlaşılmaktadır. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Esasen, doktrinde de alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının yargının alternatifi olan ve dolayısıyla yargısal sistemin yerine ikame edilmeye çalışılan veya onunla rekabet içinde bulunan bir süreçler bütünü olmadığı, tam tersine uyuşmazlıkların çözümü için öngörülen yöntemlere ilave edilmiş tamamlayıcı yöntemler topluluğu olduğu hususunda tam bir mutabakat bulunduğu anlaşılmaktadır. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarının başarılı olabilmesinin ön koşulu da bu yolların yargı yoluyla yarışmaması ve yargının yerine ikame edilmemeye çalışılmasıdır. Bu yolların asıl hedefi, basit ve kamu düzenini ilgilendirmeyen uyuşmazlıkların adli bir soruna dönüşmeden çözümünü sağlamaktır. <span class="GramE">Kanun’un 2. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (b) bendinde de arabuluculuk <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemi”</i> olarak tanımlanmış ve aynı Kanun’un 3. maddesinin (1) numaralı fıkrasında da tarafların, arabulucuya başvurmak, süreci devam ettirmek, sonuçlandırmak veya bu süreçten vazgeçmek konusunda serbest oldukları açıkça ifade edilmiştir. </span>Bir başka ifadeyle, taraflar arasında arabuluculuk yöntemine başvurulmuş olması, Devletin yargılama yetkisini bertaraf edemez. Arabuluculukta iradilik ilkesi gereğince yargıya ve diğer çözüm yollarına başvuru yolu her zaman açık bulunmaktadır. Dolayısıyla, kuralın, Anayasa’nın 9. ve 36. maddelerine aykırı bir yönü yoktur.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 36. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 5<span class="GramE">.,</span> 6., 10., 11. ve 37. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">B- </span></b><a name="_Toc330385833"></a><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 4. Maddesinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçelerinde, tarafların mahalle baskısı altında tarikat ve töre kurallarına göre hukuka aykırı bir biçimde uyuşmazlıklarının çözümlenmesini istediklerinde, gizlilik ilkesi gereğince yürütülen faaliyetleri denetlemenin mümkün olmayacağı için bu durumun alternatif kadı sistemini ortaya çıkaracağı, arabuluculuk faaliyetinin gizlilik içinde yürütülmesinin güçlünün zayıfı, haksızın haklıyı ezmesi sonucunu doğurabileceği gibi hukuka aykırı uygulamaların gizlilik kisvesi altında meşruiyet kazanmasını da sağlayacağı, söz konusu ilkenin arabuluculuk faaliyetinin etnik ve dinsel temelde oluşumlara ya da mafyanın hâkimiyetine yol açabilecek bir düzenlemeye dönüşme sakıncalarını da içinde barındırdığı, arabuluculuk faaliyetinin gizlilik kuralına bağlanmış olmasının<span style="mso-spacerun:yes"> </span>mahkemelerdeki yargılamanın aleni olması kuralına aykırılık oluşturduğu belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9., 36., 37. ve 141. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 4. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, arabulucunun, taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır. Söz konusu kuralda, gizliliğin arabulucuya ilişkin yönüne vurgu yapılmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Aynı kuralın (2) numaralı fıkrasında ise tarafların da aksi kararlaştırılmadığı sürece gizliliğe uymak zorunda oldukları ifade edilmektedir. Söz konusu kuralda, gizliliğin taraflara ilişkin boyutuna vurgu yapılmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 141. maddesinin birinci fıkrasında <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Mahkemelerde duruşmalar herkese açıktır.” </i>denilmek suretiyle, duruşmaların aleni olarak yapılması gerektiği ifade edilmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava konusu kuralda, arabuluculuğun gizliliğine ilişkin hükümler düzenlenmektedir. Anayasa’nın 141. maddesinde öngörülen aleniyet ilkesi mahkemelerde yapılan duruşmalı yargılamalar için söz konusudur. <span class="GramE">Oysa,</span> Kanun’un 1. maddesinin <span style="color:black">(2) numaralı fıkrasının</span> incelendiği bölümünde ayrıntılı olarak ifade edildiği üzere, arabuluculuk yargısal bir faaliyet niteliğinde bulunmadığından ve tarafların verdikleri yetkiyle ve onların serbest iradeleriyle ortaya çıkan bir uyuşmazlık çözüm süreci olan arabuluculukta duruşma yapılması gibi bir durum söz konusu olmadığından, mahkemelerde yapılan duruşmalarda aleniyet ilkesini öngören Anayasa’nın 141. maddesinin bu tür yargı dışı uyuşmazlık çözüm yollarında emredici bir yönünün bulunmadığı açıktır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, arabuluculuğun en belirgin niteliği, doğası gereği özel ve gizli olmasıdır. Gizlilik ilkesi, genel olarak taraflar arasındaki uyuşmazlığın içeriğinin ve arabuluculuk sürecinde ileri sürülen bilgi ve belgelerin açıklanmasını ve başkalarına iletilmemesini ifade eder. Gizlilik ilkesinin korunmasında menfaati olanlar bizzat taraflardır. Kurala ilişkin gerekçeden, tarafların arabuluculuk faaliyetleri kapsamında uyuşmazlık konusunu bütün yönleriyle tartışmaları sırasında ortaya çıkabilecek ticari sırları ya da mahrem bilgilerin üçüncü kişilerce öğrenilmesini istemeyecekleri gerçeğinden hareketle kuralın yasalaştırıldığı anlaşılmaktadır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kaldı ki, kuralda, tarafların gizlilik ilkesini kaldırma yönünde anlaşma yapabilecekleri ifade edilerek, bu konuda taraflara bir serbesti de tanınmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 141. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9., 36. ve 37. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-outline-level:1;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt; color:black">C- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 5. Maddesinin (1) ve (3) Numaralı Fıkralarının</span></b><span style="font-size:9.0pt"> <b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="color:black">İncelenmesi</span></b></span></p> <p style="margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align:justify;text-indent: 1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde, Kanun’un 5. maddesinin (1) numaralı fıkrasında öngörülen yasağın arabuluculuk sürecine katılmamış ve bu faaliyet içinde yer almamış olan üçüncü kişiler için de kabul edilmesinin hak arama hürriyetine aykırılık oluşturduğu, ayrıca dava açıldığında ya da tahkim yoluna gidildiğinde gizlilik kuralı gereğince maddede belirtilen beyan ve belgelerin de delil olarak ileri sürülememesinin delil serbestîsi ilkesine aykırılık oluşturduğu, dava konusu (3) numaralı fıkrada ise mahkemelerin bile arabuluculuk faaliyetleri dolayısıyla hazırlanan belgeleri isteyemeyeceği ve delil olarak sunulmuş olsa dahi hükme esas alamayacaklarının belirtildiği, böyle bir düzenlemenin hukuk devleti ilkesi ve mahkemelerin bağımsızlığı ve tarafsızlığıyla ve ayrıca hak arama hürriyetiyle bağdaşmasının mümkün olmadığı, arabuluculuk müessesesinde gizliliğin gereksiz olup sonuç olarak tutulan uyuşmazlık tutanağının mahkemelere sunulabilme imkânının tanınması gerekirken bu yapılmayarak mahkemelere bu madde ile yardımcı değil, alternatif yargı mercii ihdas edildiği belirtilerek kuralların, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 36. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Maddenin dava konusu olan (1) numaralı fıkrasında, hangi beyan ve belgelerin, kimler tarafından, hangi kapsamda kullanılamayacağı belirtilmiştir. Söz konusu yasak, uyuşmazlıkla ilgili doğrudan veya dolaylı bir yargılama sırasında geçerli olup arabuluculuk faaliyetinin taraflarını, arabulucuyu, arabuluculuk faaliyetine katılmış olsun olmasın üçüncü kişileri kapsamaktadır. Ayrıca, yasağa dört bent hâlinde sayılan beyan ve belgeler dâhil olup bu beyan ve belgeler yargılamada delil olarak kullanılamayacağı gibi, bu konuda tanıklık da yapılamayacaktır. Yargılamanın mahkeme veya tahkim yoluyla yapılmasının bu konuda bir önemi yoktur. Maddenin kapsamına giren beyan ve belgeler şunlardır:</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">- Taraflarca yapılan arabuluculuk daveti veya bir tarafın arabuluculuk faaliyetine katılma isteği.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">- Uyuşmazlığın arabuluculuk yolu ile sona erdirilmesi için taraflarca ileri sürülen görüşler ve teklifler.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">- Arabuluculuk faaliyeti esnasında, taraflarca ileri sürülen öneriler veya herhangi bir vakıa veya iddianın kabulü.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">- Sadece arabuluculuk faaliyeti dolayısıyla hazırlanan belgeler.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Maddenin dava konusu olan (3) numaralı fıkrasında ise taraflar dışında, mahkeme, hakem ve idari makamlara yönelik olarak yasağın kapsamı belirtilerek, aynı maddenin (1) numaralı fıkrasında belirtilen bilgilerin açıklanmasının bu makamlar tarafından istenemeyeceği vurgulanmıştır. Bu yasağa rağmen, söz konusu beyan veya belgeler, taraflarca veya tarafların bilgisi dışında herhangi bir şekilde delil olarak sunulursa, hükme esas alınamayacaktır. Kuralda düzenlenen yasağa, iki temel istisna getirilmiştir. Bunlar, söz konusu bilgilerin kullanılmasının bir kanun hükmü tarafından emredilmesi ya da bunların arabuluculuk süreci sonunda varılan anlaşmanın uygulanması ve icrası için gerekli olmasıdır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kuralla mahkemelere yardımcı değil alternatif bir yargı mercii ihdas edildiği yönünde ileri sürülen Anayasa’ya aykırılık itirazları, Kanun’un 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının incelendiği bölümde belirtilen Anayasa’nın 2. ve 9. maddelerine ilişkin gerekçelerle yerinde görülmemiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 36. maddesinde, hak arama özgürlüğü güvence altına alınmıştır. Hak arama özgürlüğünün temel unsurlarından biri mahkemeye erişim hakkıdır. Bu hak, hukuki bir uyuşmazlığın bu konuda karar verme yetkisine sahip bir mahkeme önüne taşınması hakkını da kapsar. Anayasa’nın 36. maddesinde, hak arama özgürlüğü için herhangi bir sınırlama nedeni öngörülmemiş olmakla birlikte, bunun hiçbir şekilde sınırlandırılması mümkün olmayan mutlak bir hak olduğu söylenemez. Özel sınırlama nedeni öngörülmemiş hakların da hakkın doğasından kaynaklanan bazı sınırları bulunduğu kabul edilmektedir. Ayrıca, hakkı düzenleyen maddede herhangi bir sınırlama nedenine yer verilmemiş olsa da Anayasa’nın başka maddelerinde yer alan kurallara dayanarak bu hakların sınırlandırılması da mümkün olabilir. Ancak bu sınırlamalar, Anayasa’nın 13. maddesinde yer alan güvencelere aykırı olamaz.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 13. maddesine göre temel hak ve özgürlüklere yönelik sınırlamalar, demokratik toplum düzeninin ve laik cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamayacağı gibi, hak ve özgürlüklerin özlerine de dokunamaz.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava konusu kurallarla, taraflara arabuluculuk sürecinin yargılamada aleyhlerine sonuç doğurmayacağına yönelik ve bu suretle tarafların arabulucuya başvurma konusundaki tereddütlerini giderici bir güvence sağlanmıştır. Kurallarla öngörülen amaç, gizlilik ilkesinin korunması ve arabuluculuğun anlaşmazlıkla sonuçlanması durumunda ortaya çıkabilecek sorunların çözümlenmesidir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Ancak maddenin (1) numaralı fıkrasının (ç) bendinde de belirtildiği üzere, iptali istenen kurallarda öngörülen yasak ve sınırlamalar, tarafların uyuşmazlık sebebiyle sahip oldukları ve delil olarak kullanılacak tüm belgeler için değil, sadece arabuluculuk dolayısıyla hazırladıkları belgeler için söz konusudur. Düzenlemenin amacının, arabuluculuk kurumunu teşvik etmek ve kolaylaştırmak olduğu anlaşılmaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Ayrıca, maddenin iptal konusu olmayan (5) numaralı fıkrasında da bir hukuk davasında veya tahkimde ileri sürülen caiz delillerin, sırf arabuluculukta kullanılmış olmaları sebebiyle, kullanılamayacak hâle gelmeyeceği ifade edilmiştir. Bir başka ifadeyle, arabuluculuk faaliyeti söz konusu olmasaydı dahi, taraflar bir delili ellerinde bulunduruyor veya elde edebiliyor ve aynı zamanda mahkeme veya tahkimdeki yargılamada o uyuşmazlık için caiz delil olarak kullanabiliyorsa, sırf daha önce bir arabuluculuk faaliyetinde kullanılması, o delilin geçerliliğini etkilemeyecektir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, iptali istenen (3) numaralı fıkranın son cümlesinde, (1) numaralı fıkrada belirtilen bilgilerin bir kanun hükmü tarafından emredildiği veya arabuluculuk süreci sonunda varılan anlaşmanın uygulanması ve icrası için gerekli olduğu ölçüde açıklanabileceği de ifade edilmiştir. Dolayısıyla, iptali istenen kurallarla getirilen yasaklar ve sınırlamalar, sadece arabuluculuk faaliyetleri nedeniyle elde edilen bilgiler için söz konusu olup arabuluculuk faaliyetinden önce var olan deliller yasak ve sınırlama kapsamında değildir. Ayrıca, maddenin iptal konusu olmayan (4) numaralı fıkrasında da belirtildiği üzere, söz konusu yasak ve sınırlamalar arabuluculuğun konusuyla ilgili olup olmadığına bakılmaksızın sadece hukuk davaları ve tahkimde uygulanacak olduğundan, ceza hukukunda geçerli olan delil <span class="GramE">serbestisi</span> ilkesine aykırı bir durumun bulunmadığı da açıktır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kurallar, arabuluculuk faaliyeti sonucunda yargıya başvurmayı engelleyici bir hüküm içermemektedir. Kaldı ki, kurallarla getirilen yasaklar ve sınırlamaların sadece arabuluculuk faaliyetleri nedeniyle elde edilen bilgiler ile hukuk davaları ve tahkim için söz konusu olduğu dikkate alındığında, kurallarda öngörülen düzenlemenin hak arama hürriyetini aşırı derecede zorlaştıran ya da ortadan kaldıran, dolayısıyla hakkın özüne dokunan bir sınırlama niteliğinde bulunduğu söylenemez.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 36. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">D- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 9. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçelerinde, iptali istenen kuralla arabuluculuğun hâkimlik mesleği ile adeta özdeşleştirildiği, ayrıca maddede arabulucunun görevini gereği gibi yerine getirmemesi, görevi sırasında ya da görevi nedeniyle suç işlemesi, taraflara baskı yapması, taraflar arasında eşitlik ilkesine aykırı davranması ve görevini savsaklaması gibi durumlarda nasıl bir cezalandırma yöntemine başvurulacağı ile bunun yaptırımının ne olacağı yönünde hiç bir düzenlemeye yer verilmediği belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9., 36., ve 37. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">İptali istenen kuralda, arabulucunun görevini özenle, tarafsız bir biçimde ve şahsen yerine getirmek durumunda olduğu hükme bağlanmaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirlerine ilişkin kurallar, ceza hukukunun temel ilkeleri ile Anayasa’nın konuya ilişkin kurallarına aykırı olmamak kaydıyla, ülkenin sosyal, kültürel yapısı, ahlaki değerleri ve ekonomik hayatın gereksinimleri göz önüne alınarak saptanacak ceza politikasına göre belirlenir. Kanun koyucu, cezalandırma yetkisini kullanırken toplumda hangi eylemlerin suç sayılacağı, bunun hangi tür ve ölçüdeki ceza yaptırımı ile karşılanacağı, nelerin ağırlaştırıcı veya hafifletici sebep olarak kabul edilebileceği konularında takdir yetkisine sahiptir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Arabulucuların hangi eylemlerinin suç olup olmayacağını takdir edip buna göre düzenlemeler yapma yetkisi, tamamen kanun koyucunun takdirinde olup kanun koyucunun bazı eylemleri suç olarak nitelendirmemesi hususu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu şeklinde nitelendirilemez.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa’nın 9<span class="GramE">.,</span> 36. ve 37. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">E- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 13. Maddesinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçelerinde, arabuluculuk faaliyetinin tamamen davadan önce başvurulabilecek bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olarak kabul edilmesi gerekirken iptali istenen kuralla mahkeme aşamasında da arabuluculuğun öngörüldüğü, bu durumun yargısal faaliyetlerin kesintiye uğramasına ve toplumda huzursuzlukların baş göstermesine, güçlünün zayıfı ezmesine, adaletin gecikmesine, ertelenmesine veya hiç işlememesine ve<span style="mso-spacerun:yes"> </span>bağımsız yargı kurumlarının etkinliğini yitirmesine yol açacağı, vatandaşın en temel anayasal hakkı olan hak arama hürriyetinden mahrum edileceği, bağımsız yargı organları ile irtibatın kesileceği ve hakkını hukuk dışı yollardan aramasına zorlanacağı veya teşvik edileceği belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 5., 36., 37. ve 141. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Maddenin (1) numaralı fıkrasında, tarafların dava açılmadan önce veya davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurma konusunda anlaşabilecekleri, mahkemenin de bu konuda tarafları aydınlatıp teşvik edebileceği hususu düzenlenmiştir. Fıkradaki düzenleme, 12.1.2011 günlü, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun ön inceleme aşamasında mahkemenin tarafları sulha teşvik edeceğini düzenleyen 137. maddesinin (1) numaralı fıkrası ile sulhun hüküm kesinleşinceye kadar her zaman yapılabileceğini öngören aynı Kanun’un 314. maddesinin (1) numaralı fıkrasıyla paralel bir düzenlemedir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Maddenin (2) numaralı fıkrasında ise arabuluculuk sürecinin iki tarafça ortak bir şekilde başlatılmamış olması ihtimali düzenlenmiştir. Buna göre, sadece taraflardan birisinin teklifte bulunması söz konusu ise diğer tarafın bu teklife cevabı beklenecektir. Karşı taraf, teklifin kendisine ulaşmasından itibaren otuz gün içinde olumlu cevap vermezse, teklifi reddetmiş sayılacaktır. Ancak, taraflar anlaşarak bu süreyi kısaltabilecekleri gibi daha da uzatabilirler.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">İptali istenen kurallarda, yargılamanın her aşamasında hâkimin arabulucuya başvuru konusunda tarafları aydınlatıp, teşvik edebileceği; tarafların da birbirlerine arabulucuya başvurma teklifinde bulunabilecekleri, tarafların hâkimin ya da birbirlerinin bu konudaki teklifini kabul edip etmemede tamamen serbest oldukları hükme bağlanmaktadır. Dolayısıyla, kurallarda yargılamayı uzatıcı bir durum söz konusu değildir. <span class="GramE">Zira,</span> taraflardan birisi diğer tarafın ya da hâkimin arabuluculuk kurumuna başvurulması teklifi karşısında, bunun davayı uzatacağı kanaatine sahip olması durumunda, teklifi derhal reddetme imkanına sahiptir. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, arabuluculuk faaliyeti nedeniyle yargılamanın uzun süre sürüncemede kalmasını önlemek amacıyla Kanun’da ek tedbirler de öngörülmüştür. Kanun’un 15. maddesinin (5) numaralı fıkrasında, tarafların birlikte arabulucuya başvurmak istediklerini beyan etmeleri hâlinde, hâkimin davayı üç ayı geçmemek üzere erteleyebileceği, bu sürenin yine tarafların birlikte başvurusu üzerine en fazla üç ay daha uzatılabileceği, bir başka ifadeyle arabuluculuk süreci nedeniyle davanın en fazla altı ay süreyle ertelenebileceği kurala bağlanmıştır. Dolayısıyla, kurallarda Anayasa’nın 141. maddesiyle çelişen bir yön bulunmamaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kurallarla </span><span style="font-size:9.0pt">vatandaşın anayasal haklarından olan hak arama hürriyetinden mahrum edileceği, bağımsız yargı organları ile irtibatının kesileceği ve hakkını hukuk dışı yollardan aramaya zorlanacağı veya teşvik edileceği <span style="color:black">yönünde ileri sürülen Anayasa’ya aykırılık itirazları, Kanun’un 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının incelendiği bölümde belirtilen Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 36. maddelerine ilişkin gerekçelerle yerinde görülmemiştir.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9., 36. ve 141. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kuralların, Anayasa’nın 5. ve 37. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">F- Kanun’un 15. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının İncelenmesi</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçelerinde, kuralda arabulucunun seçilmesinden sonra tarafların ilk toplantıya hangi süre içinde ve ne şekilde davet edileceğinin somut olarak gösterilmediği, kuralda geçen en kısa sürede ibaresinin belirsiz olduğu, yine kuralda belirtilen davet usulünün muğlak bırakılmasının arabuluculuk faaliyetinin başlamasında ve mahkeme sürecinde kötü niyetli kişilerin süreci uzatabilmesine neden olabileceği, bu durumun ayrıca bağımsız mahkemelerin görevlerini ifa edemez konuma getirilmesine neden olacağı belirtilerek kuralın, <span style="mso-bidi-font-weight:bold">Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 141. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. </span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 15. maddesinde, arabuluculuk faaliyetinin nasıl ve hangi <span class="SpellE">usûlle</span> yürütüleceği hususları düzenlenmiştir. İptali istenen (1) numaralı fıkrada ise arabulucunun seçildikten sonra tarafları, mümkün olan en kısa sürede ilk toplantıya davet edeceği kurala bağlanmıştır. Kuralda düzenlenen ilk toplantı daveti, Kanun’un 16. maddesinin (1) numaralı fıkrasının birinci cümlesinde öngörülen dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması sürecinin başlangıcı bakımından önemlidir. <span class="GramE">Zira,</span> dava açılmadan önceki arabuluculuk süreci, tarafların ilk toplantıya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasında sürecin devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varılıp bu durumun bir tutanakla belgelendirildiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Buna karşılık, Kanun’un 15. maddesinin (1) numaralı fıkrasında öngörülen ilk toplantı daveti, Kanun’un 16. maddesinin (1) numaralı fıkrasının ikinci cümlesinde düzenlenen dava açılmasından sonra yapılan arabuluculuk sürecinin başlangıcı açısından herhangi bir önem veya etkiye sahip değildir. <span class="GramE">Zira,</span> dava açıldıktan sonra söz konusu olan arabuluculuk süreci, mahkemenin arabulucuya davetinin taraflarca kabul edilmesi veya tarafların arabulucuya başvurma konusunda anlaşmaya vardıklarını duruşma dışında mahkemeye yazılı olarak beyan ettikleri ya da duruşmada bu beyanlarının tutanağa geçirildiği tarihten itibaren işlemeye başlayacaktır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Bu durumda, Kanun’un 15. maddesinin (1) numaralı fıkrasında öngörülen arabulucunun tarafları en kısa sürede ilk toplantıya davet etmesinin, dava açıldıktan sonra yapılacak arabuluculuk faaliyeti sürecinin başlamasına herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Bir başka ifadeyle, henüz dava açılmadan önce yapılacak arabuluculuk faaliyetinde, arabulucunun tarafları ilk toplantıya davet etmemesi durumunun, ortada henüz bir dava bulunmadığı dikkate alındığında, bu konuda belirli bir sürenin öngörülmemiş olmasının yargılamayı uzatma ya da etkisiz hâle getirme gibi bir sonuç doğurma ihtimali bulunmamaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kaldı ki, taraflar arabuluculuk faaliyeti ve arabulucu üzerinde söz sahibi olduklarından, arabulucunun tarafları en kısa zamanda toplantıya davet etmeyerek görevini yerine getirmede ihmal göstermesi durumunda, Kanun’un 17. maddesinde de belirtildiği üzere, tek taraflı olarak ya da anlaşarak arabuluculuk faaliyetini sonlandırabileceklerdir. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 141. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">G- Kanun’un 15. Maddesinin (3) ve (4) Numaralı Fıkralarının İncelenmesi</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde; iptali istenen (4) numaralı fıkrada<i> “Hâkim tarafından yapılabilecek işlemler arabulucu tarafından yapılamaz.” </i><span style="mso-bidi-font-style:italic">hükmüne yer verilmekle birlikte,</span> (3) numaralı fıkrada “<i>Arabulucu uyuşmazlığın niteliğini, tarafların isteklerini ve uyuşmazlığın hızlı bir şekilde çözümlenmesi için gereken usul ve esasları göz önüne alarak arabuluculuk faaliyetini yürütür.” </i>denilmek suretiyle (4) numaralı fıkranın aksine (3) numaralı fıkradaki hükümle arabulucuların hâkim gibi işlemler yapmasının önünün açıldığı, bu durumun ise <span style="mso-bidi-font-weight:bold">Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 6., 9. ve 37. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 15. maddesinin dava konusu (3) numaralı fıkrasında tarafların, arabuluculuk faaliyetinin nasıl yürütüleceğini önceden veya bu faaliyetin başında kararlaştırmamış olmaları hâlinde ne yapılacağı hususu düzenlenmiştir. Buna göre, arabulucu, öncelikle uyuşmazlığın niteliği ve tarafların bu konudaki isteklerini dikkate alarak uyuşmazlığın kolay ve çabuk çözümünü sağlayacak bir yol izleyecektir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 15. maddesinin dava konusu (4) numaralı fıkrasında ise arabulucunun hâkim tarafından yapılabilecek işleri yapamayacağı açıkça ifade edilmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">İptali istenen kurallarla, arabulucuya yargısal işlemler yapma yetkisinin tanınması söz konusu olmayıp, aksine arabulucunun yargısal işlemler yapamayacağı hususu hüküm altına alınmıştır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">İptali istenen (3) ve (4) numaralı fıkralar, birbiriyle çelişen değil, tamamlayan hükümler içermektedir. <span class="GramE">Zira,</span> (3) numaralı fıkrada arabulucunun taraflarca aksi kararlaştırılmaması durumunda, arabuluculuk faaliyetini ne şekilde yürüteceği hususu düzenlenirken; (4) numaralı fıkrada ise arabulucunun bu faaliyet kapsamında yetkisine ilişkin bir sınırlama getirilmiştir. (4) numaralı fıkra uyarınca, arabulucu, niteliği gereği yargısal bir yetkinin kullanımı olarak sadece hâkim tarafından yapılabilecek işlemleri yapamayacaktır. Bu durumda, iptali istenen (4) numaralı fıkradaki hükmün, (3) numaralı fıkrada öngörülen hükmü bertaraf ettiğini ya da anlamsız hâle getirdiğini söylemek mümkün değildir. Tam aksine, (3) numaralı fıkra, (4) numaralı fıkranın sınırlarını çizen bir niteliğe sahiptir. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava konusu (4) numaralı fıkrada belirtilen kural, arabuluculuğun yargısal bir faaliyet olmadığının açık bir göstergesidir. Yargısal bir görev ifa etmeyen arabulucunun, yargısal bir görev yapan hâkimlerin münhasır yetkisine sahip olması düşünülemez. Arabulucu, uyuşmazlığın çözümünde taraflara yardımcı olan, çözüm ortamını hazırlayan kişi konumundadır; ancak, karar veren kişi değildir. <span class="GramE">Nitekim,</span> (4) numaralı fıkranın gerekçesinde de <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Zira, arabuluculuk yargısal bir faaliyet olmayıp alternatif bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Uyuşmazlık yargısal bir faaliyetle ve hâkim tarafından çözüldüğünde kullanılacak yetki ile arabuluculukta arabulucunun kullanacağı yetkiler aynı değildir. Arabulucu, uyuşmazlığın çözümünde taraflara yardımcı olan, çözüm ortamını hazırlayan kişi konumundadır; ancak karar veren kişi değildir.” </i>denilmiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa’nın 2. ve 9. maddelerine aykırı değildir. İptal istemlerinin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kuralların, Anayasa’nın 6. ve 37. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">H- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 15. Maddesinin (5) Numaralı Fıkrasının İncelenmesi</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Dava dilekçesinde, iptali istenen kuralla, davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurulması durumunda davanın üç ay süreyle ertelenmesi ve tarafların birlikte talepte bulunması üzerine sürenin üç ay daha uzatılabilmesinin öngörüldüğü, bu durumun yargılamanın gereksiz yere uzamasına neden olabileceği belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 141. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen kuralda, dava açıldıktan sonra arabulucuya başvurulması hâlinde bunun yargılamaya etkisi düzenlenmiştir. Buna göre, mahkeme yargılamayı üç ayı geçmeyecek bir süreyle erteleyecek bu süre içerisinde sonuç elde edilemez ise yine tarafların başvurusu üzerine süre en fazla üç ay daha uzatılabilecektir. Böylece, arabulucuya başvurunun en fazla altı ay süreyle yargılamayı erteleyici bir etkisi olacaktır. Bir başka ifadeyle, arabuluculuk faaliyeti en fazla altı ay içinde sonuçlandırılmak zorundadır. Kuşkusuz, bu süreler azami süreler olup taraflar daha kısa bir süre için davanın ertelenmesini talep edebileceği gibi hâkim de daha kısa sürelerle erteleme kararı verebilecektir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">İptali istenen kuralla öngörülen davanın belli bir süre ertelenmesine ilişkin sürelerin, davaların arabuluculuk nedeniyle belirsiz bir zaman dilimi süresince uzamasına engel olmak için getirildiği açıktır. Kuralla getirilen azami erteleme süreleri nedeniyle, davaların sürekli bir biçimde arabuluculuk başvurusu gerekçe gösterilerek ertelenmesi disipline edilmiş ve böylece davaların uzun ya da belirli olmayan bir zaman süresince ertelenmesinin önüne geçilmiş olacaktır. Kaldı ki, erteleme sürelerini belirleme, hâkimin takdirinde olup hâkim bu süreleri belirlerken tarafların istemi yanında, davanın niteliğini, ağırlığını ve bir bütün olarak davanın geldiği aşamayı dikkate alacaktır. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 141. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">I- Kanun’un 16. Maddesinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Dava dilekçelerinde, iptali istenen kuralda düzenlenen arabuluculuk sürecinin başlaması ile uyuşmazlıkla ilgili zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında, Kanun’un 15. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan ilk toplantıya davet süresindeki belirsizliğin arabuluculuk faaliyetinin başlamasında ve mahkeme sürecinde kötü niyetli kişilerin bu süreci uzatabilmesine neden olabileceği, bu durumun ayrıca bağımsız mahkemelerin görevlerini ifa edemez konuma getirilmesine neden olacağı belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 141. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanun’un 16. maddesinde, arabuluculuk sürecinin başlaması ve bunun zamanaşımı ve hak düşürücü sürelere etkisi düzenlenmiştir. Bu çerçevede dava açılmadan önce veya sonra arabulucuya başvuru konusunda bir ayrım yapılmıştır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanun’un 16. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, dava açılmadan önce ve dava açıldıktan sonra arabuluculuk sürecinin hangi andan itibaren başlayacağı açık bir şekilde düzenlenmiştir. Fıkranın birinci cümlesinde, arabuluculuk sürecinin, dava açılmadan önce arabulucuya başvuru hâlinde, tarafların ilk toplantıya davet edilmeleri ve taraflarla arabulucu arasında sürecin devam ettirilmesi konusunda anlaşmaya varılıp bu durumun bir tutanakla belgelendirildiği tarihten itibaren işlemeye başlayacağı hüküm altına alınmıştır. Buna karşılık aynı fıkranın ikinci cümlesinde ise dava açılmasından sonra arabulucuya başvuru hâlinde bu sürecin, mahkemenin arabulucuya başvurma davetinin taraflarca kabul edilmesi veya tarafların arabulucuya başvurma konusunda anlaşmaya vardıklarını duruşma dışında mahkemeye yazılı olarak beyan ettikleri ya da duruşmada bu beyanlarının tutanağa geçirildiği tarihten itibaren işlemeye başlayacağı ifade edilmiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanun’un 16. maddesinin (2) numaralı fıkrasında ise arabuluculuk sürecinin başlamasından sona ermesine kadar geçirilen sürenin, uyuşmazlık konusu olan hakka ilişkin zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmayacağı belirtilmiştir.</span><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kanun’un 15. maddesinin (1) numaralı fıkrasının incelendiği bölümde belirtilen gerekçelerle kural, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 141. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">J- Kanun’un 17. Maddesinin (4) Numaralı Fıkrasının İncelenmesi</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Dava dilekçelerinde, kuralla, arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen belgenin Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilmesinin zorunlu kılınmasının toplumsal hukuk güvenliği açısından son derece tehlikeli olduğu, bu durumun hukuk devleti ilkesi ile bağdaşmayan ve ancak anti-demokratik rejimlere özgü bir anlayışın ürünü olduğu, avukatların uzlaşma tutanaklarını Devletin herhangi bir birimine vermek zorunda olmadıklarını, sır saklama yükümlülüğünün avukatın birincil ve en temel hak ve görevi olması nedeniyle Devlet tarafından özel bir korumaya tabi olması gerektiği, kuralla tamamen Devlete bağlı durumda olan hukukçulara kişilerin özel alanları açılarak alınan sonuçların Devlet tarafından arşivlenerek dolaylı yönden mahkemelere ve davaların seyrine müdahale edildiği, ayrıca savunma hakkının da ihlal edildiği belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 10. ve 138. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Kuralda, arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda arabulucunun aynı maddenin (2) numaralı fıkrası uyarınca tutulan tutanak ile arabuluculuk faaliyetine ilişkin olarak kendisine yapılan bildirimi, tevdi edilen ve elinde bulunan belgeleri beş yıl süreyle saklamak zorunda olduğu, ayrıca tutulan tutanağın da arabuluculuk faaliyetinin sona ermesinden itibaren bir ay içinde Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğüne göndereceği hükme bağlanmıştır.</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Arabulucunun düzenlediği son tutağın bir örneğini Hukuk İşleri Genel Müdürlüğüne göndermesinin temel dayanağı, Kanun’un 28. maddesiyle arabuluculuk hizmetlerinin düzenli ve verimli olarak yürütülmesini sağlamak amacıyla Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde ihdas edilen daire başkanlığının görevlerini düzenleyen 30. maddenin (1) numaralı fıkrasının (g) bendindeki <i style="mso-bidi-font-style: normal">“Arabulucular tarafından arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen son tutanakların kayıtlarını tutmak ve birer örneklerini saklamak.”</i> biçimindeki hükümdür. </span></span><span style="font-size:9.0pt; color:black">Bir başka ifadeyle, Kanun’un 30. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (g) bendinde öngörülen görevin yerine getirilebilmesi için, iptali istenen kuralda belirtilen son tutanağın söz konusu daire başkanlığına gönderilmesi gerekmektedir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;background:white" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan hukuk devletinin temel ilkelerinden biri “<i>hukuk güvenliği”</i> ilkesidir. Hukuk güvenliği, normların öngörülebilir olmasını, bireylerin tüm eylem ve işlemlerinde Devlete güven duyabilmesini, Devletin de yasal düzenlemelerde bu güven duygusunu zedeleyici yöntemlerden kaçınmasını gerekli kılar.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Maddeye ilişkin gerekçeden, iptali istenen kuralda öngörülen arabulucuya belge saklama yükümlülüğünün, özellikle daha sonra ortaya çıkacak tereddütlerin giderilmesi ve arabuluculuk faaliyetinin belgelendirilebilmesi amacıyla getirildiği anlaşılmaktadır. Örneğin, taraflardan birinin arabuluculuk sonucunda düzenlenen anlaşma tutanağına icra edilebilirlik şerhi verilmesini istemesi üzerine diğer tarafın bu belgeye yönelik tahrifat ya da sahtecilik iddiasında bulunması durumunda, söz konusu belgenin bir örneğinin daire başkanlığında muhafaza edilmesi, bu konudaki tartışmaları sona erdirecektir. Dolayısıyla, kuralla getirilen düzenlemenin, bu konuda ortaya çıkabilecek belirsizlikleri önlemeye yönelik olduğu, tarafların arabuluculuk faaliyetlerini güven içinde sürdürmelerine olanak sağladığı, bir başka ifadeyle düzenlemenin hukuki güvenlik ilkesine hizmet ettiği açıktır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, daire başkanlığının Kanun’un 30. maddesi kapsamında kendisine verilen görevleri yerine getirebilmesi açısından, örneğin arabuluculuk uygulamalarının izlenmesi, istatistiklerin tutulması, denetim görevlerinin yerine getirilebilmesi için, söz konusu tutanakların muhafazasında bir gereklilik de bulunmaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kaldı ki, sicildeki tutanakları açıklayarak ya da bir başkasına vermek suretiyle gizliliğinin Bakanlıkça ihlal edilmesi durumunda, ilgililerin Kanun’un 33. maddesi uyarınca cezalandırılmaları cihetine gidilebilecektir. <span class="GramE">Nitekim,</span> Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği’nin 6. maddesinin (5) numaralı fıkrasında da gizlilik kuralının Bakanlık ve Kurul görevlileri bakımından da geçerli olduğu ifade edilmiştir.</span></p> <p style="text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt; mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="3-NormalYaz"><span style="font-size:9.0pt; mso-hansi-font-family:"Times New Roman"">Dava dilekçesinde, iptali istenen kuralla avukatların sır saklama yükümlülüğünün ihlal edildiği belirtilmiş ise de avukatın sır saklama yükümlülüğü anayasal bir ilke olmayıp, 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 36. maddesinde düzenlenen meslek etiği ilkesidir. Öte yandan, sır saklama yükümlülüğü, mesleki faaliyet sırasında öğrenilen bilgilerle sınırlı olup, sırrın mesleki faaliyet ile uygun nedensellik bağı içinde öğrenilmesi de gerekir. <span class="GramE">Oysa,</span> arabuluculuk yargısal bir faaliyet olmadığından, arabulucunun aynı zamanda avukat sıfatına sahip olması, onun yaptığı işi yargısal niteliğe büründürmeyecektir. Kaldı ki, Kanun’un 20. maddesine göre, arabulucu olmak için avukat olma zorunluluğu bulunmamakta, mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olmak yeterli olmaktadır. Yine Kanun’un 9. maddesinin (4) numaralı fıkrasında <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Arabulucu, bu sıfatla görev yaptığı uyuşmazlıkla ilgili olarak açılan davada, daha sonra taraflardan birinin avukatı olarak görev üstlenemez.” </i>denilmek suretiyle, arabulucunun aynı zamanda avukat olması durumunda, avukatın aynı uyuşmazlıkla ilgili olarak açılacak davada tarafların birinin avukatı olarak görev yapması da yasaklanmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT bu görüşe katılmamıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa’nın 10. ve 138. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">K- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 18. Maddesinin (2) ve (3) Numaralı Fıkralarının İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde, arabuluculuk sonunda düzenlenen anlaşma tutanağına icra edilebilirlik şerhi verilmesi için mahkemeye başvurulduğunda hâkimin tutanağı sadece tarafların başvurusunun serbestçe tasarrufta bulunabilecekleri bir hakka ilişkin olup olmadığı ve icraya elverişli olup olmadığı yönüyle inceleyeceği ve onaylamak durumunda kalacağı, oysa hâkimin tarafların hak ve fiil ehliyetlerinin olup olmadığı, arabulucuya başvurmada tarafların hukuki menfaatlerinin bulunup bulunmadığı, anlaşma ve arabuluculuk sürecinde kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarını da incelemesi gerektiği, kamu düzenine ve emredici hukuk kurallarına aykırılık olması hâlinde hâkimin taraflara ve arabulucuya bu aykırılığı gidermeleri için ek süre vermesi gerektiği, yargısal organların yetkilerinin biçimsel bir inceleme yapmakla sınırlandırıldığı, icra şerhi verilen belgeye karşı tarafların irade fesadına dayalı olarak iptal davası açmaları imkânının tanınmadığı, ayrıca anlaşmaya icra edilebilirlik şerhi verilerek bu belgeye ilam gücü kazandırmak için nispi değil maktu harç alınmak suretiyle kişilerin vergisel yükten kurtulmasını bir teşvik unsuru hâline getirerek kişilerin yargıya değil arabuluculara yönlendirildiği belirtilerek kuralların, Anayasa’nın 9. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 18. maddesinin (2) numaralı fıkrasında, anlaşma belgesinin etkisi düzenlenmiştir. Taraflar varılan anlaşmayı mevcut hâliyle uygulamak isterlerse arabuluculuk sonunda düzenlenen belge genel hükümlere tâbi olacaktır. Ancak, bu belgeye ilam niteliği kazandırılmak isteniyorsa icra edilebilirlik şerhi verilmesi gerekecektir. Dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuşsa, anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, asıl uyuşmazlık hakkındaki görev ve yetki kurallarına göre belirlenecek olan mahkemeden talep edilebilecektir. Davanın görülmesi sırasında arabulucuya başvurulması durumunda ise anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilecektir. Fıkrada, icra edilebilirlik şerhi içeren anlaşmanın ilam niteliğinde belge sayılacağı da kural altına alınmıştır. Kuralda, tarafların anlaşmaları hâlinde, anlaşma belgesi düzenleyip düzenlememek ya da bu belgeye icra edilebilirlik şerhi verilmesini istemek tamamen tarafların taleplerine bağlı tutulmuştur.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 18. maddesinin (3) numaralı fıkrasında ise icra edilebilirlik şerhinin verilmesi konusunda mahkemenin yapacağı işin niteliği ve özelliği belirtilmiştir. İcra edilebilirlik şerhinin verilmesi bir çekişmesiz yargı işidir ve buna ilişkin inceleme dosya üzerinden yapılacaktır. Ancak, arabuluculuğa elverişli olan aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda inceleme, duruşmalı olarak yapılacaktır. Mahkeme bu konudaki yapacağı incelemede anlaşmanın içeriğinin arabuluculuğa ve cebri icraya elverişli bulunup bulunmadığını araştıracaktır. Burada aile ilişkilerinin önemine binaen duruşmalı inceleme öngörülmüştür; fakat duruşmalı yapılması da bu incelemeyi çekişmeli yargı hâline getirmemektedir. Bu şerhe ilişkin inceleme duruşmalı da duruşmasız da yapılsa çekişmesiz yargı işi niteliğindedir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">(3) numaralı fıkrada ayrıca, anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilmesi için mahkemeye yapılacak olan başvuru ile bunun üzerine verilecek kararlara karşı ilgili tarafından istinaf yoluna gidilmesi hâlinde, maktu harcın alınacağı, tarafları anlaşma belgesini icra edilebilirlik şerhi verdirmeden başka bir resmî işlemde kullanmak isterlerse, damga vergisinin de maktu olarak alınacağı hükme bağlanmıştır.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">İcra hukukunda ilâmlı icra sadece mahkemeler tarafından verilen ilâmlarla sınırlı değildir. İcra ve İflas Kanunu’nun 38. maddesi “<i style="mso-bidi-font-style: normal">ilâm mahiyetini haiz belgeler</i>” başlığı ile mahkeme ilâmları dışında, mahkeme huzurunda yapılan <span class="SpellE">sulhler</span>, kabuller ve para borcu ikrarını içeren resen tanzim edilen noter senetleri ve istinaf ve temyiz kefaletnameleri ile icra dairesindeki kefaletnameleri de ilâmların icrası hakkındaki hükümlere tâbi kılmıştır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Arabuluculuk faaliyeti sonunda tarafların uzlaşması sonucunda düzenlenen anlaşma metni maddi anlamda kesin hüküm değildir. Anlaşmaya mahkeme tarafından icra edilebilirlik şerhinin verilmesi söz konusu anlaşmayı hüküm-kesin hüküm/mahkeme ilâmı hâline getirmemekte, sadece ilam niteliğinde belge hâline getirmektedir. İlamlar ile ilam niteliğindeki belgeler birbirinden tamamen farklıdır. İlamlar maddi anlamda kesin hüküm teşkil ederken, ilam niteliğindeki belgelerin maddi anlamda kesin hüküm olma nitelikleri yoktur. Kanun koyucu ilam niteliğindeki belgeleri, sadece icra edilebilirlik açısından ilamlarla aynı hukuki rejime tabi tutmuştur. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde ileri sürülen kurallarla icra edilebilirlik şerhi verilmesinde hâkimin inceleme yetkisinin sınırlandırılması ile mahkemeye veya istinaf yoluna başvurulması durumunda nispi harç yerine maktu harç alınmasının öngörülmesi suretiyle arabuluculuğun yargıya alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olarak yerleştirilmeye çalışıldığına yönelik Anayasa’ya aykırılık itirazları, Kanun’un 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının incelendiği bölümde belirtilen Anayasa’nın 9. maddesine ilişkin gerekçelerle yerinde görülmemiştir.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kaldı ki, Kanun’un 18. maddesinin (3) numaralı fıkrasının birinci cümlesinde, icra edilebilirlik şerhinin verilmesi işleminin çekişmesiz yargı işi olduğu ifade edilmiştir. 6100 sayılı Kanun’un 382 ilâ 388. maddeleri arasında düzenlenen çekişmesiz yargının temel özelliklerinden birisi de resen araştırma ilkesinin geçerli olmasıdır. Resen araştırma ilkesinin gereği olarak, hâkim emredici hukuk kuralları ve kamu düzenine ilişkin hususları resen inceleyebilecektir. Esasen anlaşmanın arabuluculuğa elverişli olup olmadığını inceleme yetkisi, arabuluculuğa konu anlaşmanın tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıkları olup olmadığının araştırılmasını içerir. Kamu düzenine ilişkin hususlar ise tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyecekleri alan kapsamındadır. Bir başka ifadeyle, hâkim anlaşmayı arabuluculuğa elverişli olup olmadığını değerlendirirken kamu düzenine aykırılık hususunu resen inceleyecektir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Yine, icra edilebilirlik şerhi verilmesi sürecinde hata, hile ve ikrah gibi irade fesadı halleri taraflarca ileri sürülebilecektir. Aynı şekilde, icra edilebilirlik şerhi verilen anlaşmanın ilam niteliğini taşımaması, bir başka ifadeyle maddi anlamda kesin hüküm niteliğine sahip olmaması gibi hususların da genel hükümler çerçevesinde ileri sürülmesi her zaman mümkündür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 73. maddesi uyarınca kanunla yapılması koşuluyla bir kamu hizmetinden harç alınması, kanun koyucunun takdirine bağlıdır. Kanun koyucu arabuluculuk işlemlerinde, arabuluculuğu teşvik amacıyla, nispi harç yerine tarafların daha lehine olan maktu harç alınmasını takdir etmiştir. Kanun koyucunun yargının iş yükünü azaltmak amacıyla getirdiği arabuluculuk kurumunu teşvik amacıyla yaptığı bu düzenleme, arabuluculuğun ihdas edilmesinde güdülen amaçla uyumlu olduğu gibi söz konusu düzenlemenin Anayasa’ya aykırı bir yönü de bulunmamaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa’nın 9. maddesine aykırı değildir. İptal istemlerinin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">L- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 19. Maddesinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde, kuralla, arabulucuların bağımsızlığının zedelendiği, arabulucular sicilinin Adalet Bakanlığı bünyesindeki daire başkanlığı tarafından değil daha bağımsız olan Arabuluculuk Kurulu tarafından tutularak tüm işlemlerin bu Kurul tarafından yapılması gerektiği, kuralla adeta sivil görünümlü Devlet avukatlığı veya Devlet hâkimliği yaratıldığı belirtilerek kuralın, Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2. ve 9. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">6216 sayılı Kanun’un 43. maddesi uyarınca, iptali istenen kural ilgisi nedeniyle, Anayasa’nın 113. maddesi yönünden de incelenmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Maddenin (1) numaralı fıkrasında, Arabuluculuk Daire Başkanlığının arabuluculuk yetkisini kazanmış kişilerin sicilini tutacağı ve bu sicildeki arabuluculara ilişkin bilgilerin elektronik ortamda da duyurulacağı kurala bağlanmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Maddenin (2) numaralı fıkrasında ise söz konusu sicilin tutulmasına ilişkin usul ve esasların Adalet Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği ifade edilmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’da arabuluculukla ilgili görevlerin hangi nitelikteki kurum ve kuruluşlarca ve nasıl ya da ne şekilde yürütüleceğine ilişkin bir kural bulunmamakta olup bu konuda düzenleme yapılması yetkisi kanun koyucunun takdirindedir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 113. maddesinde bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilatının kanunla düzenleneceği belirtilmek suretiyle bu konuda yasama organına takdir yetkisi tanınmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Kanun koyucunun, yargısal bir faaliyet niteliğinde olmayan arabuluculukla ilgili görevlerin yerine getirilmesi için yargıyla ilgili pek çok önemli işi yerine getirmekle görevli olan Adalet Bakanlığı bünyesinde arabuluculuk kurumu ile ilgili olarak daire başkanlığı ve Kurul şeklinde iki ayrı birim ihdas etmesi ve bunların görevlerini belirlemesi, Anayasa’nın 113. maddesinde öngörülen takdir yetkisi kapsamındadır. </span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, bir kamu birimi tarafından yerine getirilen görevin, diğer bir kamu birimince yerine getirilmesinin daha uygun olacağı yönündeki değerlendirmeler, yerindelik denetimi anlamına gelmekte olup anayasallık denetimi kapsamı dışındadır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 113. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2. ve 9. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">M- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 20. Maddesinin (2) Numaralı Fıkrasının (d) Bendinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde, yazılı ve uygulamalı sınavın bağımsız konumda olan Arabuluculuk Kurulu tarafından değil de Adalet Bakanlığı tarafından yapılmasının arabulucuların Adalet Bakanlığına bağımlı kalmasına neden olacağı, bu durumun Devlet yargısına alternatif bir yargı ağı oluşturacağı belirtilerek kuralın, <span class="GramE">Anayasa’nın<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Başlangıç’ı</span> ile 2. ve 9. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralda, arabuluculuk siciline kayıt olmak için Bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmak gerektiği hüküm altına alınmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde ileri sürülen kuralla Devlet yargısına alternatif bir yargı oluşturulduğu yönündeki Anayasa’ya aykırılık iddiası, Kanun’un 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının incelendiği bölümde belirtilen Anayasa’nın 9. maddesine ilişkin gerekçelerle yerinde görülmemiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, Arabuluculuk Kurulunun da Adalet Bakanlığı bünyesinde görev yapan sürekli bir Kurul niteliğinde olduğu dikkate alındığında, sınavların daire başkanlığı ya da Kurul tarafından yapılması arasında bir farkın bulunmadığı da açıktır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 9. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa’nın Başlangıç’ı ve 2. maddesiyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">N- Kanun’un 21. Maddesi ile 30. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının (f) Bendinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde, arabulucuların sicilden silinmesi işleminin her halükarda Arabuluculuk Kuruluna bırakılması gerekirken bu görevin daire başkanlığına verildiği, ayrıca sicilden silinme işlemine karşı arabuluculara yargı yoluna başvuru hakkının tanınmadığı belirtilerek kuralın, Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 36. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">6216 sayılı Kanun’un 43. maddesi uyarınca, iptali istenen kurallar ilgisi nedeniyle, Anayasa’nın 113. maddesi yönünden de incelenmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 21. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, arabuluculuk için aranan koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşulları kaybeden arabulucunun kaydının silinmesi hâli düzenlenmiştir. Buna göre, Kanun’un 20. maddesinde öngörülen arabulucular siciline kayıt için gerekli koşulların tamamını taşımadığı hâlde, arabulucular siciline kaydedilmiş olan kişinin bu durumunun anlaşılması üzerine, daire başkanlığınca ilgilinin adı sicilden silinecektir. Ayrıca, bir arabulucunun Türk vatandaşlığını kaybetmesi, fiil ehliyetini kaybetmesi veya kısıtlanması hâlinde ya da (ç) bendi kapsamında bir suçtan mahkûm olup mahkûmiyet kararının kesinleşmesi hâlinde sicil kaydı silinecektir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 21. maddesinin (2) numaralı fıkrasında, Kanun’un öngördüğü yükümlülükleri yerine getirmediği tespit edilen ve yazılı olarak uyarılmasına rağmen uyarının gereğini yerine getirmeyen arabulucunun adının sicilden silinebileceği düzenlenmiştir. Kuralda, sicilden silinme kararının, daire başkanlığının talebi üzerine Arabuluculuk Kurulunca verileceği hüküm altına alınmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 21. maddesinin (3) numaralı fıkrasında, arabulucunun kendi isteğiyle sicilden kaydını sildirmesi; yani arabuluculuk faaliyetini sürekli olarak terk etmesi düzenlenmiştir. Bu kurala göre, arabulucular sicilinde kayıtlı olan bir kişi, bu faaliyetini her zaman sona erdirebilecektir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 30. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (f) bendinde ise arabuluculuk sicilini tutmanın, sicile kayıt işlemlerini karara bağlamanın ve 21. maddenin (1) ve (3) numaralı fıkraları uyarınca arabulucunun sicilden silinmesine karar vermenin daire başkanlığının görevleri arasında olduğu kurala bağlanmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 21. maddesi ile 30. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (f) bendinin birlikte değerlendirilmesinden, daire başkanlığının sicilden silme yetkisinin Kanun’un 21. maddesinin (1) ve (3) numaralı fıkralarında belirtilen durumlar için söz konusu olduğu, buna karşılık 21. maddenin (2) numaralı fıkrasında öngörülen silme yetkisinin Arabuluculuk Kuruluna ait olduğu dikkate alındığında, dava dilekçesinde ileri sürülen silme yetkisinin Arabuluculuk Kurulunda olması gerektiği yönündeki Anayasa’ya aykırılık iddialarının Kanun’un 21. maddesinin (1) ve (3) numaralı fıkralarına ilişkin olduğu anlaşılmaktadır.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’da arabuluculukla ilgili görevlerin hangi nitelikteki kurum ve kuruluşlarca ve nasıl ya da ne şekilde yürütüleceğine ilişkin bir kural bulunmamakta olup bu konuda düzenleme yapılması yetkisi kanun koyucunun takdirindedir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 113. maddesinde bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilatının kanunla düzenleneceği belirtilmek suretiyle bu konuda yasama organına takdir yetkisi tanınmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun koyucunun, arabuluculukla ilgili görevlerin yerine getirilmesi için Adalet Bakanlığı bünyesinde arabuluculuk kurumu ile ilgili olarak daire başkanlığı ve Kurul şeklinde iki ayrı birim ihdas etmesi ve bunların görevlerini belirlemesi, bu bağlamda sicilden silme yetkisini bu iki birim arasında paylaştırması, Anayasa’nın 113. maddesinde öngörülen takdir yetkisi kapsamındadır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Esasen, bir kamu birimi tarafından yerine getirilen görevin, diğer bir kamu birimince yerine getirilmesinin daha uygun olacağı yönündeki değerlendirmeler, yerindelik denetimi anlamına gelmekte olup, anayasallık denetimi kapsamı dışındadır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kaldı ki, Kanun’un 21. maddesinin (1) numaralı fıkrasında öngörülen daire başkanlığının sicilden silme yetkisi, Kanun’un 20. maddesinde belirtilen arabuluculuk siciline kayıt için gerekli koşulları taşımadığı hâlde sicile kaydedilen veya daha sonra bu koşulları kaybedenlerle sınırlı bir yetkidir. Kuralda belirtilen arabuluculuk için aranan koşullar ise Kanun’un 20. maddesinde sınırlı olarak sayılmıştır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Buna göre ilgilinin arabulucular siciline kayıt olabilmesi için; Türk vatandaşı olması, mesleğinde en az beş yıllık kıdeme sahip hukuk fakültesi mezunu olması, tam ehliyetli olması, kasten işlenmiş bir suçtan mahkûm olmaması, arabuluculuk eğitimini tamamlamak ve Bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olması gerekmektedir. Kuralda, daire başkanlığının Kanun’un 20. maddesinde belirtilen kayıt koşulları dışında arabulucuların kayıtlarını doğrudan silme gibi bir yetkisi bulunmamaktadır. Söz konusu koşulları taşımayanların başlangıçta da Başkanlıkça sicile kayıt edilmeyeceği dikkate alındığında, bu şartları taşıyanları sicile kaydetme yetkisi bulunan Başkanlığın bu nitelikleri taşımayanları her zaman sicilden silme yetkisinin bulunması doğal bir durumdur. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 21. maddesinin (3) numaralı fıkrasında ise arabulucunun sicilden kaydının silinmesini her zaman isteyebileceği hususu düzenlendiğinden ve esasen arabulucunun kendi iradesiyle kaydolduğu sicilden yine kendi iradesiyle silinmesini talep etme hakkının Anayasa’ya aykırı bir yönünün bulunmadığı açıktır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, gerek (1) numaralı fıkra uyarınca daire başkanlığınca, gerekse (2) numaralı fıkra uyarınca Kurulca verilen sicilden silinme işlemine karşı ilgililerin dava açma hakkına ilişkin herhangi bir yasaklama ya da sınırlama getirilmemiş olduğundan, kuralların Anayasa’nın 36. maddesine aykırı bir yönü de bulunmamaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 36. ve 113. maddelerine aykırı değildir. İptal istemlerinin reddi gerekir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralların, Anayasa’nın Başlangıç’ı ve 9. maddesiyle ilgisi görülmemiştir</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">O- Kanun’un 23. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının <i style="mso-bidi-font-style:normal">“Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler.” </i>Biçimindeki İkinci Cümlesi İle 26. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasında Yer Alan <i style="mso-bidi-font-style:normal">“…eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına bir rapor sunar.”</i> İbaresinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçelerinde, eğitim kuruluşlarının Bakanlıktan değil, Arabuluculuk Kurulundan izin alarak faaliyetlerini sürdürmesi gerektiği, ayrıca eğitim kuruluşlarının bilgi verecekleri merciin de daire başkanlığı değil Arabuluculuk Kurulu olması gerekirken iptali istenen kurallarla Arabuluculuk Kurulunun Adalet Bakanlığı güdümünde teşekkül ettirilerek arabuluculuk kurumunun özerkliği ve bağımsızlığının hiçe sayıldığı, bu durumda yürütmenin yargı üzerinde baskı kurmasının kaçınılmaz olacağı, eğitim faaliyetleri konusunda rapor sunulmasının soyut ve belirsiz olduğu belirtilerek kuralların, Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 2<span class="GramE">.,</span> 6., 7., 8., 9., 10. ve 11. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">6216 sayılı Kanun’un 43. maddesi uyarınca, iptali istenen kurallar ilgisi nedeniyle, Anayasa’nın 113. maddesi yönünden de incelenmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 23. maddesinde, 22. maddede içeriği belirlenen arabuluculuk eğitiminin hangi kuruluşlar tarafından verileceği ve bu kuruluşların eğitim verebilmeleri için Adalet Bakanlığından izin almalarına ilişkin hususlar düzenlenmiştir. 23. maddenin (1) numaralı fıkrasında, arabuluculuk eğitiminin; bünyesinde hukuk fakültesi bulunan üniversitelerin hukuk fakülteleri, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Adalet Akademisi tarafından verileceği ifade edilmiştir. İptali istenen ibarede ise bu kuruluşların Bakanlık tarafından izin verilmesi durumunda eğitim yapabileceği kurala bağlanmıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 26. maddesinde, eğitim kuruluşlarının her yıl ocak ayında bir önceki yılda gerçekleştirdikleri eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda daire başkanlığına bir rapor sunacakları ifade edilmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Arabuluculuğun başarılı olması ve ihdas edilmesindeki hedefleri gerçekleştirebilmesi için arabulucuların eğitimi konusu büyük bir öneme sahiptir. Arabuluculuk kurumunun uygulanması ve başarılı olabilmesi, iyi eğitim almış arabulucuların hizmet vermesine ve kazanacakları tecrübeleri uygulamaya koyabilmelerine bağlıdır. Dünyada arabulucuların eğitim ve yetiştirilmeleri konusunda farklı uygulamalar bulunmakla birlikte; arabulucuların belli bir eğitimden geçmeleri konusunda tam bir mutabakat bulunmaktadır. Söz konu eğitimin de bir disiplin içinde, belli kurallara bağlı olarak yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda, eğitimi koordine edecek, denetimini yapacak mekanizmalara ihtiyaç bulunmaktadır. İptali istenen kuralların da bu amaçla yasalaştırıldığı anlaşılmaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde ileri sürülen eğitim izninin daire başkanlığı yerine Arabulucular Kurulunca verilmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüş ise de Kanun’un 26. maddesinin (1) numaralı fıkrasında “<i style="mso-bidi-font-style:normal">Daire Başkanlığı</i>” ibaresi geçmemekte, eğitim izninin “<i style="mso-bidi-font-style: normal">Bakanlık</i>” tarafından verileceği ifade edilmektedir. Esasen, daire başkanlığı da Arabulucular Kurulu da Bakanlık birimidirler. Eğitim izninin daire başkanlığı yerine Arabuluculuk Kurulunca verilmesi ile eğitim raporunun daire başkanlığı yerine Arabuluculuk Kuruluna sunulması gerektiği yönündeki Anayasa’ya aykırılık itirazları, Kanun’un 19. maddesinin incelendiği bölümde belirtilen Anayasa’nın 2. ve 113. maddelerine ilişkin gerekçelerle yerinde görülmemiştir. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde Kanun’un 26. maddesinin (1) numaralı fıkrasında daire başkanlığına sunulacak rapora ilişkin düzenlemenin soyut ve belirsiz olduğu, objektif <span class="GramE">kriterler</span> içermediği ileri sürülmüş ise de kanunların soyut olması hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir. Diğer taraftan, kuralda sunulacak raporun eğitim faaliyetlerinin kapsamı, içeriği ve başarısı konularını içereceği açık bir biçimde ifade edilmiş olup kuralın belirsizliğinden söz edilemez. Esasen, kurallarla yürütmeye herhangi bir konuda asli düzenleme yetkisi verilmediği gibi kanun koyucunun eğitim kuruluşlarının rapor verip vermemesi konusunu yasama yetkisinin asliliği ve genelliği ilkesi uyarınca doğrudan kanunla düzenlemesinde Anayasa’ya aykırı bir taraf da bulunmamaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde ileri sürülen kurallarla Arabuluculuk Kurulunun Adalet Bakanlığı güdümünde teşekkül ettirilerek arabuluculuk kurumunun özerkliği ve bağımsızlığının hiçe sayıldığı yönündeki Anayasa’ya aykırılık iddiası, Kanun’un 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının incelendiği bölümde belirtilen Anayasa’nın 9. maddesine ilişkin gerekçelerle yerinde görülmemiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 113. maddelerine aykırı değildir. İptal istemlerinin reddi gerekir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT, Kanun’un 23. maddesinin (1) numaralı fıkrasının “<i style="mso-bidi-font-style:normal">Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler.</i>” biçimindeki ikinci cümlesi yönünden bu görüşe katılmamıştır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralların, Anayasa’nın Başlangıç’ı ile 6<span class="GramE">.,</span> 7., 8., 10. ve 11. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">P- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 31. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının (f) Bendinin İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçesinde, kuralla öngörülen düzenlemenin Kurulun bağımsız demokratik bir işleyişe kavuşturulmasının engellenmesi için tamamen siyasi <span class="SpellE">sâiklerle</span> yapıldığı, arabuluculuk müessesesinin özerk ve bağımsız bir yapıda oluşturulmasının kendisinden beklenen faydayı eksiksiz gerçekleştirmesi bakımından zorunlu olduğu, siyasi iktidarın ise gerçekten bağımsız bir kurul oluşturmak yerine tamamen kendisine bağımlı bir kurul oluşturma amacı güttüğü, kendisine bağımlı alternatif bir yargı sistemi ihdas etmeye kalktığı, anılan bu hükümle kuvvetler ayrılığı ilkesinin çiğnendiği belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 5., 6., 7., 8., 9. ve 11. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">İptali istenen kuralda arabuluculukla ilgili temel ilke ve kararları almak ve planlamaları yapmak üzere Kanun’un 31. maddesiyle ihdas edilen ve toplam <span class="SpellE">onbeş</span> üyeden oluşan Arabuluculuk Kurulunun üç üyesinin arabulucular arasından Adalet Bakanı tarafından seçileceği hükme bağlanmaktadır.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">6216 sayılı Kanun’un 43. maddesi uyarınca, iptali istenen kural ilgisi nedeniyle, Anayasa’nın 113. maddesi yönünden de incelenmiştir</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Kurallarla siyasi iktidarın bağımsız bir Kurul oluşturmak yerine tamamen kendisine bağımlı bir Kurul oluşturma amacı güttüğü, kendisine bağımlı alternatif bir yargı sistemi ihdas etmeye kalktığı yönünde ileri sürülen Anayasa’ya aykırılık itirazları, arabuluculuk kurumunun yargısal bir faaliyet olmaması ve bu nedenle yargıya alternatif olma gibi bir durumunun söz konusu olmaması nedeniyle Kanun’un 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasının incelendiği bölümde belirtilen Anayasa’nın 2. ve 9. maddelerine ilişkin gerekçelerle yerinde görülmemiştir.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 113. maddesinde bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri, yetkileri ve teşkilatının kanunla düzenleneceği belirtilmek suretiyle bu konuda yasama organına takdir yetkisi tanınmıştır. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">3046 sayılı Kanun’un 39. maddesinde de bakanlıklarda ve bağlı kuruluşlarda hizmetin kurul biçiminde yürütülmesi gerektiğinde, görevleri ve teşekkül tarzı kuruluş kanunlarında veya diğer kanunlarda gösterilmek kaydıyla sürekli kurullar kurulabileceği ifade edilmiştir. </span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Söz konusu Kurulun yargısal süreçlere müdahale sayılabilecek nitelikte kararlar alma gibi bir yetkisi bulunmamaktadır. Kaldı ki, <span class="SpellE">onbeş</span> kişiden oluşan bir kurulda arabulucular arasından Adalet Bakanlığınca seçilen üç kişinin (Bakanlıktan seçilen iki bürokratın da varlığına rağmen) sayısal çoğunluğunun da Kurulun kararlarına etki edecek ağırlıkta olmadığı da açıktır. Dolayısıyla, kanun koyucunun Anayasa’nın 113. maddesi uyarınca kendisine tanınan takdir yetkisi kapsamında Bakanlık bünyesinde oluşturulan bir Kurula üye seçiminde, Adalet Bakanına belli oranda kontenjan tanımasının Anayasa’ya aykırı bir yönü yoktur.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2<span class="GramE">.,</span> 9. ve 113. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kuralın, Anayasa’nın<span style="mso-spacerun:yes"> </span>5<span class="GramE">.,</span> 6., 7., 8. ve 11. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">R- </span></b><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 33. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının İncelenmesi</span></b></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Dava dilekçelerinde, arabuluculuk tutanağının maddi olgu ve fiili gerçekle bağdaşmadığı yönünde kuvvetli emare ve şüphe bulunduğu kanaatine ulaşıldığı takdirde arabulucunun da cezalandırılması gerektiği hâlde kuralla sadece isabetsiz ve gerekçesiz bir biçimde gizlilik kuralının ihlalinin yaptırıma bağlandığı, ayrıca gizlilik kuralının bu denli ağır yaptırımlara bağlı olmasının kabul edilebilir hiç bir gerekçesinin olmadığı belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.</span></span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 33. maddesinin iptali istenen (1) numaralı fıkrasında, 4. maddede öngörülen gizlilik yükümlülüğüne aykırı hareket etmenin cezai sonuçlarına ilişkin hükme yer verilmiştir. Buna göre, 4. maddede belirtilen gizlilik yükümlülüğüne aykırı hareket ederek bir kişinin hukuken korunan menfaatinin zarar görmesine neden olan kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılabilecektir. 33. maddenin iptal konusu yapılmayan (2) numaralı fıkrasında ise söz konusu suçun soruşturulması ve kovuşturulmasının şikâyete bağlı olduğu ifade edilmiştir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirlerine ilişkin kurallar, ceza hukukunun temel ilkeleri ile Anayasa’nın konuya ilişkin kurallarına aykırı olmamak kaydıyla, ülkenin sosyal, kültürel yapısı, ahlaki değerleri ve ekonomik hayatın gereksinimleri göz önüne alınarak saptanacak ceza politikasına göre belirlenir. Kanun koyucu, cezalandırma yetkisini kullanırken toplumda hangi eylemlerin suç sayılacağı, bunun hangi tür ve ölçüdeki ceza yaptırımı ile karşılanacağı, nelerin ağırlaştırıcı veya hafifletici sebep olarak kabul edilebileceği konularında takdir yetkisine sahiptir.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Arabulucuların hangi eylemlerinin suç olup olmayacağını takdir edip buna göre düzenlemeler yapma yetkisi, tamamen kanun koyucunun takdirinde olup kanun koyucunun bazı eylemleri suç olarak nitelendirmemesi hususu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu şeklinde nitelendirilemez.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Diğer taraftan, kanun koyucunun, takdir yetkisine dayanarak ve kuralla korunmak istenen hukuki yararı, suçun niteliğini, ortaya çıkan neticeyi de dikkate alarak Kanun’un 4. maddesinde belirtilen gizlilik yükümlülüğüne aykırı hareket ederek bir kişinin hukuken korunan menfaatinin zarar görmesine neden olan kişi hakkında bir aydan altı aya kadar hapis cezası verilmesini öngörmesinde, hukuk devleti ilkesine aykırılık bulunmamaktadır. </span></span><span style="font-size:9.0pt">Esasen, kuralda hâkime olayın niteliğini dikkate alarak alt ve üst sınırlar arasında cezayı belirlemede bir takdir yetkisi tanındığı gibi suçun <span class="GramE">şikayete</span> bağlı olması nedeniyle uzlaşma ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması, erteleme ve paraya çevirme gibi kurumların da kişiler lehine uygulanması mümkündür.</span></p> <p style="margin-bottom:0cm;margin-bottom:.0001pt; text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoBodyText3"><span style="font-size:9.0pt">Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">V- YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI İSTEMİ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt">7.6.2012 günlü, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun;</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">A-</span><span style="font-size:9.0pt"> 1. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(2) numaralı fıkrasına,</span> </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">B-</span><span style="font-size:9.0pt"> 4. maddesine,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">C-</span><span style="font-size:9.0pt"> 5. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1)</span> <span style="mso-bidi-font-weight:bold">ve</span> <span style="mso-bidi-font-weight:bold">(3) numaralı fıkralarına,</span> </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">D-</span><span style="font-size:9.0pt"> 9. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasına,</span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">E-</span><span style="font-size:9.0pt"> 13. maddesine, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">F-</span><span style="font-size:9.0pt"> 15. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1), (3), (4) ve (5) numaralı fıkralarına,</span> </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">G-</span><span style="font-size:9.0pt"> 16. maddesine, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">H-</span><span style="font-size:9.0pt"> 17. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(4) numaralı fıkrasına, </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">I-</span><span style="font-size:9.0pt"> 18. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(2) ve (3) numaralı fıkralarına,</span> </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">J-</span><span style="font-size:9.0pt"> 19. maddesine, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">K-</span><span style="font-size:9.0pt"> 20. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(2) numaralı fıkrasının (d) bendine,</span> </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">L-</span><span style="font-size:9.0pt"> 21. maddesine, </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">M-</span><span style="font-size:9.0pt"> 23. maddesinin (1) numaralı fıkrasının<span style="mso-spacerun:yes"> </span><i><span style="mso-bidi-font-weight: bold">“Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler.”</span></i> biçimindeki ikinci cümlesine,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">N-</span><span style="font-size:9.0pt"> 26. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan<span style="mso-spacerun:yes"> </span><i><span style="mso-bidi-font-weight: bold">“…eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına bir rapor sunar.”</span></i> ibaresine,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">O-</span><span style="font-size:9.0pt"> 30. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasının (f) bendine, </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">P-</span><span style="font-size:9.0pt"> 31. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasının (f) bendine, </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">R-</span><span style="font-size:9.0pt"> 33. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasına, </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm center 8.0cm right 16.0cm" class="MsoFooter"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">yönelik</span></span><span style="font-size:9.0pt"> iptal istemleri, 10.7.2013 günlü, E.2012/94, K.2013/89 sayılı kararla reddedildiğinden, bu maddelere, fıkralara, bentlere, cümleye ve ibareye ilişkin yürürlüğün durdurulması istemlerinin REDDİNE, 10.7.2013 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt;color:black">VI- SONUÇ</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt">7.6.2012 günlü, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun;</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">A-</span><span style="font-size:9.0pt"> 1. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(2) numaralı fıkrasının</span> Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">B-</span><span style="font-size:9.0pt"> 4. maddesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">C-</span><span style="font-size:9.0pt"> 5. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1)</span> <span style="mso-bidi-font-weight:bold">ve</span> <span style="mso-bidi-font-weight:bold">(3) numaralı fıkralarının</span> Anayasa’ya aykırı olmadıklarına ve iptal istemlerinin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">D-</span><span style="font-size:9.0pt"> 9. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasının</span> Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">E-</span><span style="font-size:9.0pt"> 13. maddesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">F-</span><span style="font-size:9.0pt"> 15. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1), (3), (4) ve (5) numaralı fıkralarının</span> Anayasa’ya aykırı olmadıklarına ve iptal istemlerinin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">G-</span><span style="font-size:9.0pt"> 16. maddesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">H-</span><span style="font-size:9.0pt"> 17. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(4) numaralı fıkrasının </span>Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> <span class="SpellE">PAKSÜT’ün</span> <span class="SpellE">karşıoyu</span> ve OYÇOKLUĞUYLA,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">I-</span><span style="font-size:9.0pt"> 18. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(2) ve (3) numaralı fıkralarının</span> Anayasa’ya aykırı olmadıklarına ve iptal istemlerinin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">J-</span><span style="font-size:9.0pt"> 19. maddesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">K-</span><span style="font-size:9.0pt"> 20. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(2) numaralı fıkrasının (d) bendinin</span> Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">L-</span><span style="font-size:9.0pt"> 21. maddesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">M-</span><span style="font-size:9.0pt"> 23. maddesinin (1) numaralı fıkrasının<span style="mso-spacerun:yes"> </span><i><span style="mso-bidi-font-weight: bold">“Bu kuruluşlar Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilirler.”</span></i> biçimindeki ikinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> <span class="SpellE">PAKSÜT’ün</span> <span class="SpellE">karşıoyu</span> ve OYÇOKLUĞUYLA,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">N-</span><span style="font-size:9.0pt"> 26. maddesinin (1) numaralı fıkrasında yer alan<span style="mso-spacerun:yes"> </span><i><span style="mso-bidi-font-weight: bold">“…eğitim faaliyetinin kapsamı, içeriği ve başarısı konusunda Daire Başkanlığına bir rapor sunar.”</span></i> ibaresinin Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">O-</span><span style="font-size:9.0pt"> 30. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasının (f) bendinin </span>Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">P-</span><span style="font-size:9.0pt"> 31. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasının (f) bendinin </span>Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt;mso-bidi-font-weight:bold">R-</span><span style="font-size:9.0pt"> 33. maddesinin <span style="mso-bidi-font-weight: bold">(1) numaralı fıkrasının </span>Anayasa’ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops: 2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt">10.7.2013 gününde karar verildi.</span></p> <p style="text-align:justify;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule: exactly;mso-pagination:widow-orphan;tab-stops:2.0cm" class="MsoTitle"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> <div align="center"> <table width="567" cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="width:15.0cm;border-collapse:collapse;mso-padding-alt:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" class="MsoNormalTable"> <tbody> <tr style="mso-yfti-irow:0;mso-yfti-firstrow:yes"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başkan</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Haşim KILIÇ</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başkanvekili</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span class="SpellE"><span style="font-size:9.0pt">Serruh</span></span><span style="font-size:9.0pt"> KALELİ</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Başkanvekili</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Alparslan ALTAN</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:1"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:2"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Mehmet ERTEN</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Serdar ÖZGÜLDÜR</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:3"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:4"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Zehra Ayla PERKTAŞ</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Recep KÖMÜRCÜ</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Burhan ÜSTÜN</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:5"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:6"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Engin YILDIRIM</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Nuri NECİPOĞLU</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span class="SpellE"><span style="font-size:9.0pt">Hicabi</span></span><span style="font-size:9.0pt"> DURSUN</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:7"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:8"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Celal Mümtaz AKINCI</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Erdal TERCAN</span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Muammer TOPAL</span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:9"> <td width="193" valign="top" style="width:144.55pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> <td width="187" valign="top" style="width:140.35pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> </td> </tr> <tr style="mso-yfti-irow:10;mso-yfti-lastrow:yes"> <td width="283" valign="top" style="width:212.6pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Zühtü ARSLAN</span></p> </td> <td width="284" valign="top" style="width:212.65pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" colspan="2"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">M. Emin KUZ</span></p> </td> </tr> <tr height="0"> <td width="193" style="border:none"></td> <td width="91" style="border:none"></td> <td width="96" style="border:none"></td> <td width="187" style="border:none"></td> </tr> </tbody> </table> </div> <p style="margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-align: justify;text-indent:1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly; tab-stops:2.0cm" class="MsoSubtitle"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt;font-family:"Times New Roman";font-style:normal; mso-bidi-font-style:italic"> </span></b></p> <p style="margin:0cm;margin-bottom:.0001pt;text-indent: 1.0cm;line-height:12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoSubtitle"><b style="mso-bidi-font-weight:normal"><span style="font-size:9.0pt; font-family:"Times New Roman";font-style:normal;mso-bidi-font-style:italic">KARŞIOY YAZISI</span></b></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">I</span></b><span style="font-size: 9.0pt">- <b style="mso-bidi-font-weight:normal">Özel Hayatın Gizliliği ve Fişlemeler Yönünden:</b></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span class="GramE"><span style="font-size:9.0pt">Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 17. maddesinin (4) numaralı fıkrasında arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi halinde arabulucunun, bu faaliyete ilişkin kendisine yapılan bildirimi, tevdi edilen ve elinde bulunan belgeler ile arabuluculuk faaliyetinin nasıl sonuçlandığına ilişkin tutanağı beş yıl süre ile saklamak zorunda olduğu, faaliyetin sonunda düzenlediği tutanağın bir örneğini arabuluculuk faaliyetinin sona ermesinden itibaren bir ay içinde Genel Müdürlüğe göndereceği öngörülmüştür. </span></span><span style="font-size:9.0pt">Fıkrada sözü geçen Genel Müdürlük, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğüdür.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 1. maddesinin (2) numaralı fıkrasına göre arabuluculuk, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri iş veya işlemlerden doğan özel hukuk uyuşmazlıklarının çözümlenmesinde uygulanacak olup aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıklar arabuluculuğa elverişli değildir. Buna göre arabuluculuk faaliyeti sırasında tarafların her türlü mali, kişisel ve ticari bilgileri ortaya konabilecek ve bunlara ilişkin belgeler de sunulabilecektir. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 17. maddesinin (3) numaralı fıkrasına göre arabuluculuk faaliyetinin sonunda düzenlenen tutanağa, faaliyetin sonuçlanması dışında hangi hususların yazılacağına taraflar karar verecektir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Arabuluculuk faaliyetinin beklenen yararı sağlayabilmesi için tutanağın mümkün olduğunca etraflı ve somut hususları içerecek şekilde yazılması gerektiği açıktır. Ancak bu bilgilerin de (4) numaralı fıkra gereğince Adalet Bakanlığına iletileceği anlaşılmaktadır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 2. maddesinde Türkiye Cumhuriyetinin bir hukuk devleti olduğu belirtilmiş, 20. maddesinde özel hayatın gizliliği güvence altına alınmıştır. Ancak kuralın öngördüğü biçimde arabuluculuk tutanaklarının Adalet Bakanlığında toplanması sonucunda İdare zamanla, kimim kiminle ihtilaflı olduğu, bu ihtilafların hangi konulara taalluk ettiği, çözümlenip çözümlenemediği gibi hususlarda çok kapsamlı bir bilgi bankasına sahip olacaktır. </span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Adalet Bakanlığına kişisel bilgilerin bu şekilde arşivlenerek saklanması yani kişilerin fişlenmesi <span class="GramE">imkanını</span> veren kural, ihtilaf halinde belgenin bir örneğinin bakanlıkta bulunması gereksinimi veya kişisel bilgilerin gizliliğinin ihlali halinde faillerin yaptırımlara maruz kalacakları gibi tali gerekçelerle anayasaya uygun hale getirilemez. Totaliter devlet uygulamalarını andıran bir uygulamanın bir hukuk devletinde sınırlı bir biçimde dahi olsa gerçekleştirilebilmesinin açık anayasal dayanakları ve zorunlu nedenleri olması gerekir. Ayrıca temel hak ve özgürlüklere getirilen bir müdahale ölçülü de olmalıdır. İptali istenen kural bu anayasal gereklere uymayan, devleti bireyin özel alanına sokan ve açıkça fişleme anlamına gelen yersiz bir müdahaledir. Anayasa’nın 2. maddesine aykırı olan kuralın iptali gerekir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><b style="mso-bidi-font-weight: normal"><span style="font-size:9.0pt">II-</span></b><span style="font-size: 9.0pt"><span style="mso-spacerun:yes"> </span><b style="mso-bidi-font-weight: normal">Adalet Bakanlığının Özerk Kurumlara Müdahalesi Yönünden:</b></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Kanun’un 23. maddesinin (1) numaralı fıkrasının ikinci cümlesinde, arabuluculuk eğitimini verebilecek kuruluşların (bünyesinde hukuk fakültesi bulunan üniversitelerin hukuk fakülteleri, Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Adalet Akademisi) Bakanlıktan izin alarak eğitim verebilecekleri belirtilmiştir.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Arabulucu olarak görev yapabilmek için gerekli şartlar Kanun’un 19. ve 20. maddelerinde düzenlenmiş olup sadece arabuluculuk eğitimi almış olmak, arabuluculuk için yeterli değildir. Bunun için bakanlıkça yapılan yazılı ve uygulamalı sınavda başarılı olmak gerekmektedir.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Bu nedenle arabuluculuk eğitimi veren kurumların Bakanlıktan izinli veya izinsiz olmasının bir önem taşıdığı söylenemez. Verilen eğitim yetersiz ise arabulucu adayı olan kişi sınavı geçemeyecektir. Bu nedenle eğitim verecek kurumların ayrıca izin almak zorunda olmasının her hangi bir haklı nedeni yoktur. Ancak iptali istenen kural arabuluculuk eğitimi verebilecek üniversitelerin hukuk fakültelerinin ve Türkiye Barolar Birliğinin Adalet Bakanlığından izin almadıkça bu eğitimi vermelerine engeldir. Buna göre, adı geçen kurumlar Adalet Bakanlığının denetimi altına sokulmuş olmaktadır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Anayasa’nın 130. maddesinde yükseköğretim kurumlarının bilimsel özerkliğe sahip olduğu belirtilmiştir. Hukukun diğer disiplinlerinde eğitim vermek için İdarenin iznine ihtiyaç duymayan hukuk fakültelerinin arabuluculuk eğitimi için Adalet Bakanlığının iznine bağlanması Anayasa’nın 130. maddesine aykırıdır.</span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Türkiye barolar Birliği Anayasa’nın 135. maddesinde belirtilen kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. Hukukun doğru anlaşılması, öğretilmesi ve mensuplarıma eğitim verilmesi asli görevleri arasında olup bu konuda Adalet Bakanlığının bir üst makam gibi kabulüne olanak yoktur.<span style="mso-spacerun:yes"> </span>Birliğin vereceği arabuluculuk eğitimini Adalet bakanlığının iznine bağlayan kural, Bakanlığa, Anayasa’da öngörülmeyen bir biçimde Birlik üzerinde denetim yetkisi tanımak anlamına geldiğinden 135. maddeye aykırıdır.<span style="mso-spacerun:yes"> </span></span></p> <p style="text-align:justify;text-indent:1.0cm;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt"> </span></p> <table width="567" cellspacing="0" cellpadding="0" border="0" style="width:15.0cm;border-collapse:collapse;mso-padding-alt:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt" class="MsoNormalTable"> <tbody> <tr style="mso-yfti-irow:0;mso-yfti-firstrow:yes;mso-yfti-lastrow:yes"> <td width="283" valign="top" style="width:212.6pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt"> </span></p> </td> <td width="284" valign="top" style="width:212.65pt;padding:0cm 3.5pt 0cm 3.5pt"> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm" class="MsoNormal"><span style="font-size:9.0pt">Üye</span></p> <p align="center" style="text-align:center;line-height: 12.0pt;mso-line-height-rule:exactly;tab-stops:2.0cm;mso-layout-grid-align: none;punctuation-wrap:simple;text-autospace:none" class="MsoNormal"><span style="font-size: 9.0pt">Osman <span class="SpellE">Alifeyyaz</span> PAKSÜT </span></p> </td> </tr> </tbody> </table>