ANKARA Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatlarıyla, Kurtuluş Savaşı'nın önce yıllarında 'Anadolu'nun sesini dünyaya duyurmak' amacıyla kurulan Anadolu Ajansı, 96'ncı senesinde dünyanın en güzel ajanslarından birisi olma önünde ilerliyor. Kurtuluş mücadelesinin verildiği devirde üstlendiği ciddi görevle Cumhuriyet zamanı süresince hususi ortak yere cemaat Anadolu Ajansı, Milli Mücadele'nin başladığı süreçte, istiklal mücadelesini ortak tane ve çelimli ortak kanaldan hem yurda bununla birlikte dünyaya duyurmayı başarmanın DOĞRU gururunu taşıyor.Haber maratonunu senelerdir aksatmadan sürdüren Anadolu Ajansı, 'güvenilir, tarafsız, etik, hızlı' habercilik anlayışıyla 100'üncü yılına tehlikesiz adımlarla yürüyor. AA'nın yapı serüveniAnadolu Ajansının kuruluşu, 'milli mücadelenin dönüm noktası' denilebilecek çetin günlerine balya düşüyor. İşgal sonrası İstanbul'da kalınmayacağını gören birtakımı aydınlar, Milli Mücadele'ye katılmanın yollarını araştırıyor.AA'nın yapı serüveni de mükemmel bu süreçte, İstanbul'un işgaliyle birtakımı aydınların İstanbul'dan Anadolu'ya gelişleri etabında gerçekleşiyor. İstanbul'un 16 Mart 1920'de engelleme edilmesinden 5 devir sonraları yola çıkan Yunus Nadi (Abalıoğlu) ile Halide Edip'in (Adıvar) bulunmuş yer aldığı dü kafile, 31 Mart'ta Geyve'de buluşuyor. Akhisar İstasyonu'nda sunulan koyuverme esnasında dü aydın, 'Ankara'ya harcama gitmez ortak ajans teşkilatı kurulmasını' görüşüyor. Yunus Nadi ve Halide Edip, ajansın ismi konuşulurken, 'Türk', 'Ankara' ve 'Anadolu' alternatifleri arasından 'Anadolu Ajansı'nda birleşiyorlar. Tarihi genelgeHalide Edip ve Yunus Nadi'nin de bulunmuş yer aldığı heyet, 1 Nisan'da Ankara'ya ulaşıyor. Yunus Nadi'nin ifadesiyle, '4 yahut 5 Nisan akşamı' Mustafa Kemal Paşa'nın karargahı Ziraat Mektebi'nde yemekten sonraları Anadolu Ajansının kurulmasından gır açılıyor. Bu konuşmanın arkası sıra Anadolu Ajansının kuruluşu, 6 Nisan 1920'de gerçekleştiriliyor.Mustafa Kemal Paşa, Milli Mücadele'nin ateşini tutuşturduğu etraflı yurda gönderilmiş yer aldığı zamanı genelgeyle Anadolu Ajansının kuruluşunu duyurmakla kalmıyor, girişilen mücadelenin iç ve aut kamuoyuna duyurulmasının önemine de ayraç ediyor.Mustafa Kemal Paşa imzalı Anadolu Ajansının kurulduğuna değgin genelge, zamanımız Türkçesi ile şöyle: 'İslamın yürek bulunan Osmanlı Saltanatı merkezinin hasım işgaline geçmesi, etraflı dünya ve ulusumuzun en iri tehlikeyle karşılaşması kararı namına etraflı Rumeli ve Anadolu'nun giriştiği millî ve mübarek savaş sırasında, Müslüman şahısların iç ve aut en akıllıca havadisle aydınlanmalarının mecburi ortak gereksinme yer aldığı önemle delik önüne alınmış, bunun sonucu, burada en çıkışlı kişilerden oluşan ortak hususi heyet yönetiminde, 'Anadolu Ajansı' ismi altında ortak büyüklenme kurulmuştur. Anadolu Ajansının en aceleci araçlarla vereceği havadis ve bilgi, esasta Temsilciler Kurulumuzun belgeli ve gerçek kaynaklarının kararı olabileceği düşüncesince bu ajans bildirimlerinin oraca ve bilhassa Müdafaa-i Hukuk örgütümüzce bile seçilecek caddelere ve toplanılacak bölgelere asılması, dağıtımı, fazlası kenar ve köylere değin ulaştırılması önünde oldukça aşırı yayınlanabilmesi düşüncesince acil tensikat yapılması, sonucundan da bilim verilmesi önemle dileyiş olunur.' İlk departman Halide Edip, Anadolu Ajansının önce bürosu namına da kullanılan, Milli Mücadele'nin önce karargahı Ziraat Mektebinin, Ajans düşüncesince ayrılan bölümünü şu halde betimleme etmiştir: 'Ankara'ya geldiğimin beşinci günü, iri sofaya oluşturulan namüsait ve levent boylu odalardan birisi bana ayrıldı. Burası ortak nevi departman biçimine sokulmuştu. Buranın eşyası, iri ortak yazıhane, dosya raflar, iskemle ile bu arada dü masa, ortak de emektar sahra makinesinden ibaretti. Ben İngilizce gazetelerin siyasete kaçan kısımlarını çevirme eder, Mustafa Kemal Paşa'nın katibi Hayati Bey'in getirmiş yer aldığı telgraflar arasında, Anadolu Ajansı yahut Hakimiyeti Milliye gazetesi düşüncesince geçişsiz bulunan parçaları keser, bundan başkada Mustafa Kemal Paşa'nın gayrı muhaberatına ilgilendiren makaleleri hazırlardım.' İlk bültenGünün çetin koşulları altında kurulan Anadolu Ajansı, önce haberlerini servis etmeye 12 Nisan 1920 tarihinde başlar. İlk dergi şu şekildedir: 'Devlet Merkezimizin hasım işgali dibine geçmesi üstünde Anadolu ve Rumeli'nin Müdafaa-i Hukuk azim ve kararlılığı süresince aslancasına harekete geçmiş yer aldığı şu sıralarda, kült ve ev kardeşlerimizin en akıllıca malumat ve bilgiler alabilmelerini iletmek düşüncesince kurulan Anadolu Ajansı, bugünden itibaren göreve başlıyor. Bugün tahsil edilen malumat ve bilgilerin oralarda da belkili yer aldığı denli ortak tomar kimesne çeşidinden okunup bilinmesi gereğini bildirme ve açıklamaya toprak yoktur. Bu amaçla oralarda bile hususi örgütler meydana getirerek, rastgele devir vereceğimiz bilgilerin telgrafhane kapılarında yağız levhalar üstünde yazılması ve kifayetli taşıt bulunan yerlerde basılması, yayınlanması ve dağıtılması, nahiyelere ve ayrıca köylere denli gönderilmesi hususlarının namına getirilmesini hepinizin ev ve budun sevgisinden ve yardımlarından dileyiş ederiz. Bu başlangıçtan sonra, bugünkü sonuç bilgiler aşağıdadır...'İlk bültende, memleketin süresince bulunmuş yer aldığı gestalt ortaya konmuş, bu çerçevede Anadolu Ajansının yapı amacına toprak verilmişti. Bültende, Anadolu Ajansı bültenlerinin dağıtımının taşımış yer aldığı önemden bahsedilmiş, gine ajans bültenlerinin dağıtımı düşüncesince ortak üleştirme keder kurulması ve bunun derneşik halde işletilmesinin gerekliliği vurgulanmıştı. İlk bültende hem taşınmazlar içinden, hem taşınmazlar dışından haberlerin toprak alması da dikkati çekiyor. Kuruluşu resmi bildirgelerle hepsi yurda duyurulmaya çalışılan Anadolu Ajansının bu tarihten sonraları Anadolu'daki millî istiklal mücadelesinin gerekçeleri, evolüsyon yönü ve gayrı unsurları kendisince halkın en akıllıca iç ve aut haberlerle aydınlatılması anlamında malumat vermesi amaçlanmış, bunda da kalburüstü olunmuştu. Mustafa Kemal'in AA'ya gösterdiği dikkat Mustafa Kemal, AA'nın taşınmazlar çapında aktiflik kazanması ve işleyişiyle de yakından ilgilendi, zira ulusal mücadelenin propagandasının iri ehemmiyet taşıdığına inanmıştı. Mustafa Kemal, bu amaçla AA'nın kuruluşunu duyurmakla yetinmemiş, ilkin Ajans bültenlerinin ulaştırılması konusu edinmek az daha türlü yazışmalar yapmış, uyarılarda bulunmuştu. Bekir Sami Bey'in komutanı yer aldığı 56'ncı Tümen Komutanlığına, 12 Nisan 1920'de çekmiş yer aldığı telgrafta, İstanbul'daki gestalt kendisince alınacak güvenilen bilgilerin Anadolu Ajansına esasi edinmek az daha sonsuz namına bildirilmesini istemişti.Mustafa Kemal, 18 Nisan 1920'de Anadolu Telgraf Merkezine gönderilmiş yer aldığı genelgede ise Anadolu Ajansı bültenlerinin birtakımı bölgelere gönderilmediği önünde rahatsızlıklar aldığını belirtmiş, bu hizmetin telgrafçılarca destekleneceği ve çabuklaştırılacağına şek duymadığını kaydetmişti. Mustafa Kemal, genelgesinde, Anadolu Ajansı haberlerinin iletilmesinde doğabilecek kusurların 'vatan suçu' oluşturabileceğine de dikkati çekmiştir.Yayın ilkeleriAnadolu Ajansı bültenleri hazırlanırken, zaman yer aldığı kabilinden eskiden de neşriyat ilkelerine hummalı düzen sıkıya değgin kalınmıştır. Kurtuluş Savaşı süresince, ulusal donanması tehlikeye düşürecek tahrikât ve yalanlara huzur milleti ayık tutmak, millî mücadeleyi bağımsızlığa ulaştıracak değişmeyen ve hareketleri ortak zamanlar çecik bildirmekle işe süregelen AA, çecik akıllıca malumat özgülemek önünde icraat yapmış, Büyük Millet Meclisi'nin almış yer aldığı kararları çecik ileterek, halk-hükümet bir araya gelmesinin sağlanmasına ehemmiyetli yardım vermiştir.Anadolu Ajansı, 100. Yıl Vizyonu çerçevesinde 'Güçlü Türkiye'nin Güçlü Haber Ajansı' olmasının yanı sıra, 11 dilde neşriyat yaparak dünyanın en çalışan 5 malumat ajansından birisi olma hedefiyle de çalışmalarına mücahede kesmeden bitmeme ediyor. Anıtkabir'e görüşme Anadolu Ajansının kuruluşunun 96'ncı sene dönümü ferda kutlanacak. Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür Şenol Kazancı ve beraberindeki heyet, Anıtkabir'i görüşme ederek, Türkiye Cumhuriyeti'nin ve AA'nın kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarına çelenk koyacak, içsel nezdinde hürmet duruşunda bulunacak.Muhabir: Duygu Yener Kaynak: AA