ABD'nin Afrika'daki gizli İHA savaşı

Editörün notu: Tüm gözler, dünyanın en sıcak çatışma bölgesi Ortadoğu'ya çevrilmişken, ABD sessiz ve gizli bir şekilde Kara Kıta'da da bir savaş yürütüyor. Özellikle Fransa ve Çin ile Afrika'da büyük bir rekabet içerisinde olan ABD, uzun yıllar boyunca askeri kapasitesinin sınırlı kaldığı kıtaya büyük bir yığınak yapmış durumda. Middle East Eye'dan Nick Turse, 6 Ocak 2016 tarihli makalesinde bu pek bilinmeyen savaşını deşifre ediyor.

Pentagonun planı uzun zamandır devrede. Yeni olan şimdilerde öne çıkarılması…

PREDATÖRLER VE IRAK İLE SURİYE'DE 69 KİŞİNİN ETKİSİZ HALE GETİRİLMESİ 7 Ekim’de Güneybatı Asya’da belirsiz bir yerde çeşitli kamuflaj giysileri ve boz rengi botlar içindeki adamlar Arapça yazıların olduğu kara bir perdenin önünde toplanmıştı. Katlettikleri düşmanlarının çetelesini tuttukları geride kalan mücadele yılını yadetmek üzere, görkemli bir kutlama yapmak için törende bir araya gelmişlerdi. Liderlerinden biri aile bağlarını güçlendirmeye ve meşruluğu sürdürmeye vurgu yaparak yoldaşlık ve onurdan bahsetmişti.

IŞİD videosu ya da onlarla savaşan askerlerin olduğu bir klip gibi görünen bu manzara aslında ABD Hava Gücü’nün görevden çekilme töreniydi. Yarbay Dennis Drake, Albay John Orchard’a askeri belirsizliğe gark olan insansız hava aracı biriminin “bayrağını” devretti. Toplanmalarının IŞİD’le ilgisinin olmadığını söylemek de zor. Çünkü ilgisi vardı.

Birkaç gün içinde Drake, ABD’ye ailesinin yanına dönerek Disney’de kendilerine müzik gösterisi sürprizi hazırlamıştı. Bu arada önceki birimi, 7 Ekim töreninde konuşan bir yetkilinin aktardığı gibi 69 düşmanın etkisizleştirilmesi görevini yeni yerine getirmişti. Aslında birimin hava araçlarının kimi etkisiz hale getirdiği muammadır. Ama Hava Kuvvetleri sözcüsü ilk defa, Irak ve Suriye’deki askeri gruba karşı yürütülen adı konmamış savaşta, Kararlı Çözüm Operasyonu’nun parçası olarak bir yıldan fazladır IŞİD’i hedef alan ve Afrika Boynuzunda konuşlanan Drake’e bağlı birlikten bahsetti. Hava Kuvvetleri bu açıklamadan sonra söz konusu birimin faaliyetlerini ört bas etmek için adımlar attı.

AFRİKA BOYNUZUNDAKİ ÜS BİNASI Drake 20 Kasım 2014- 7 Ekim 2015 arasında ABD Hava Kuvvetleri Merkez Komutanlığına bağlı çalışan 60. Seferi Keşif Filosunu yönetti. Bu birim Cibuti’nin hafif kavruk Afrika halkı üzerinde MQ-1 Predator denen insansız hava araçlarını Chabelley Hava sahasından havalandırıyordu. Bilmeyenler için açıklayalım, Chabelley ABD’nin Afrika’daki temel askeri faaliyeti olarak bilinen bir başka üssüdür. Lemonnier Kampı da 11 Eylül olaylarından beri bu kıtada gizli kapaklı açılan pek çok Amerikan üssünden birisidir.

Geçen hafta New York Times’ta Pentagon’un IŞİD’le mücadelede kullanacağı yeni planlarından bahsedildi. Buna göre üslerden merkez bir havayolu ağı yaratılarak güney Avrupa’dan Büyük Ortadoğu’ya ve Afrika’ya (Cibuti ve Afganistan’daki üsleri genişleterek) mevzilenecek. Nijer ve Kamerun gibi ABD’nin şu anda zırhsız insansız takip araçları bulundurduğu ya da bulunduracağı ülkelerde daha temel kurulumlara gidilecektir.

Haftalar önce TomDispatch haber sitesinde, İspanya ve İtalya’daki önemli üslerle beraber 60 askeri mevziye, liman faaliyetine ve Cibuti, Nijer ile Kamerun gibi Afrika kıtasında bulunan yerlere dikkat çekilerek bu çabaların çoktandır varolduğu ortaya çıkarıldı. The Times ise TomDispatch’ın geçen yılın başında haberini yaptığı, Pentagon’un Batı Afrika’da daha fazla yeni üs açma planının bazı yetkililerce benimsendiğiyle ilgili üst düzey bir askeri yetkilinin sözlerini alıntıladı. The Times’ta Cibuti’deki gizli üssün adı verilmeden Drake’e bir yıl ev sahipliği yapan hava sahasının şimdilerde genişleyen üsler için önemli bir noktada durduğundan ve bir yıl önce The Times’ın “fark etmediği” gibi IŞİD’e karşı savaşta kullanıldığından bahsedildi.

Birkaç yıl önce Chabelley çorak bir çölün ortasında eski bir Fransız birliğinin üssü olarak tohuma kaçan pist benzeri bir yerdi. 10km uzakta Cibuti’nin başkentindeki havaalanı ile bir pisti paylaşan Lemonnier Kampı, Yemen ve Somali’de gizli suikast görevlerine gönderilen insansız hava araçları ile Amerikan savaş uçağı ve kargo uçaklarını bulunduruyordu. 2012’de her gün ortalama 16 ABD insansız hava aracı ve dört savaş jeti havalanıp konuyordu. Bununla birlikte çok geçmeden büyük çoğunluğu Müslüman olan yerli hava trafiği kontrolörleri din kardeşlerini öldüren hava araçlarına karşı öfke duymaya başladı. Yaklaşık aynı zamanlarda her ne kadar Hava Kuvvetleri Cibutilileri sorumlu tutmasa da üsten kalkan robot uçaklar çarpışmaya başladı.

Şubat 2013’te Pentagon, Chabelley’de geçici operasyonları başlatmak üzere gerekli asgari faaliyetler için Kongre'den fon talebinde bulundu. Aynı yıl Haziran ayında Silahlı Hizmetler Komitesi, Cibuti Hükümetinin Chabelley Hava Sahasının operasyonlar için kullanımına izin verirken Lemonnier Kampında uzaktan kumandalı hava aracına yasak getirdiğini bildirdi. Sonbahar geldiğinde ABD insansız hava aracı filosu daha uzak bir bölgeye nakledilmişti. Bard Koleji’nde İnsansız Hava Aracı Çalışmaları Merkezi müdür yardımcısı ve kurucu ortaklarından, aynı zamanda uydu görüntülerinden hava aracı üslerini tanımlama rehberi yazarı Dan Gettinger şunları söyledi: “O zamandan beri Chabelley Hava Sahası sürekli kullanılır hale geldi. Ve daha da büyümüş gibi görünüyor.”

Yerin geçici özelliğine rağmen ABD Afrika Komutanlığı (AFRICOM) Chabelley’de operasyonların büyümesi için uğraştı ve Savunma Müsteşarlığı’nın bu yılın başlarında Tahsisat Komitesi’ne ilettiği belgelere göre, ABD Mayıs 2014’te Cibuti Hükümetiyle hava sahasını sürekli kullanmak üzere uzun süreli bir anlaşma imzaladı.

Chabelley Havasahası, uydu fotoğrafı, Nisan 2013

Chabelley Hava Sahası, uydu fotoğrafı, Ağustos 2015

İSLAM DEVLETİ'NE CİBUTİ ÇÖZÜMÜ 2014’ün sonuna doğru Yarbay Dennis Drake Chabelley’deki 60. Seferi Keşif Filosu’nun başına geçti. Kendisinin gözetiminde, birimi tarafından üç üst düzey savaş komutanının desteğinde saldırı operasyonları düzenlendi. Söz konusu komutanlık hangi emirlerin yerine getirildiği konusunda açıklama yapmaktan kaçınırken Gettinger ABD Afrika Komutanlığı’nın, ABD Merkez Komutanlığı ile beraber yüksek ihtimalle Özel Operasyonlar Komutanlığı’nın da Büyük Ortadoğudan sorumlu olduğunu tahmin ediyor.

Ekim ayında Önleme Birimi tarafından edinilen gizli Pentagon belgelerine göre, ABD insansız hava araçları Lemonnier Kampı’ndan Chabelley’e taşınmadan önce, orada konuşlanan Gizli Operasyonlar Görev Gücü Yemen ve Somali yakınlarında söz konusu araçları kullanarak suikast görevini yerine getirdi. Gettinger taşındıktan sonra da görevlerin devam ettiğine inanıyor. Bana telefonda son günlerde Yemen’de hareketliliğin azaldığını ama MQ-1’lerin Afrika Boynuzunda terör karşıtı operasyonlarda kullanıldığını bildiklerini ve Predator’ların Yemen üzerinde uçarak yıllarca çeşitli görevleri yerine getirdiğini söyledi.

Bu ayın başlarında Araştırmacı Gazetecilik Bürosu’ndan araştırmacılar, Kasım ayında Yemen’de ABD insansız hava aracı görülmediğini ve bunun saldırısız geçen ikinci ay olduğunu belirttiler. Yerel haberlerde, hareketsiz geçen Temmuz ayından sonra Kasım’da Somali’deki hava saldırısında beş kişinin öldürüldüğü bildirildi. Geçen hafta ise Pentagon, Somali’de başka bir ABD saldırısında el- Şebab militan grubunun üst düzey lideri Abdurrahman Sandhere’nin öldürüldüğünü duyurdu.

Bununla birlikte Drake’nin birimi IŞİD hedefine odaklanmıştı. Hava Kuvvetleri Merkez Komutanlığı halkla ilişkilerden Binbaşı Tim Smith’e göre, birim Kararlı Çözüm Operasyonu’nun (KÇO) büyük destekçisi ve söz konusu operasyonu desteklemek amacıyla Hava Kuvvetleri Merkez Komutanlığı adına savaş harekat uçuşları gerçekleştirmişti.

Katar’daki el-Udeid üssünde Birleşik Hava Operasyonları Merkezi’nde halkla ilişkiler müdürü Yarbay Kristi Beckman’a göre, Afrika’da konuşlanan bu birim coğrafi olarak da ayrı bir birimdi. Söz konusu birimin bağlı olduğu 380. Keşif Operasyonları Grubu’nun operasyon analizi ve yeniden yapılanmasından sorumlu başkana göre, Ekim 2015 başına kadar Chabelley’den havalanan araçlar 24000 saat boyunca istihbarat gözetleme ve keşif yapmıştır (Hava Gücünün basın açıklamasında söz konusu yetkili, kimliğini gizlemek için Major Kori takma adını kullanmıştır). Kori’ye göre, Chabelley’den kalkan insansız hava araçları, beş üst düzey kişinin de olduğu 69 düşmanın etkisizleştirilmesinden de sorumluydu.

Hava Kuvvetleri Merkez Komutanlığı görevler hakkında ya da bir zamanlar CIA’nin pek sevdiği “etkisizleştirme” – genelde karışık işlerde bir de Vietnam Savaşı sırasında Amerika’nın düşmanı olan sivil “altyapısını” hedef alan bazen ölümcül sonuçları olan Phoenix Programı için kullanılan kavram-hakkında ek bilgi veremedi. Bununla birlikte Beckman, “etkisizleştirme”lerin Irak ve Suriye’de gerçekleştiğini doğruluyor.

Yarbay Dennis Drake’in birimdeki görevi boyunca Chabelley Hava Sahası’ndaki Predator ve Reaper insansız hava araçlarının uydu görüntüsü

Smith, KÇO görevleri ve vurulan hedefler için on binlerce saatlik uçuş gerçekleştiren bir birimin ortadan kalkmasına rağmen, Amerika’nın IŞİD’le savaşının kötü gitmediğini belirtiyor. Bölgedeki koalisyon güçlerinin çabalarının fena gitmediğini de sözlerine ekliyor. Smith şöyle diyor: “KÇO bölge içinde arazi üstünlüğünü koruyacak personel ve mühimmata sahip.” Ve ekliyor: “Birliğe artık ihtiyaç olmamasına rağmen, operasyon bölgesinde görevlerin ihtiyaçlarının giderilmesi için yeterli kapasite vardır.”

SONUN BAŞLANGICI MI, BAŞLANGICIN SONU MU? 60. Seferi Keşif Filosunun Predatorlerinin transfer edilmesini, ABD’nin Cibuti’den olası çekilmesi olarak yorumlayanlar da var. Bazıları da bu çekilmeyi dünyanın başka yerlerindeki robot teknolojisi ihtiyacıyla açıklıyor.

İnsansız hava araçlarına talep söz konusu değildir. Hava Kuvvetleri bir yıla kadar Predatorü devreden çıkarma planını 2018’e kadar erteleme kararı aldı ve operasyonların genişlediği sırada araç pilotlarının yetersizliğiyle baş etmek için savaş hava devriyelerini sivil taşeronlara satışa başladı. Geçen hafta Kongre tarafından onaylanmak üzere, pilot sayısını ikiye katlayarak zırhlı araç programını büyütecek, onları daha fazla üsse dağıtacak ve cephaneliğe yeni araçlar katacak olan 3 milyar dolarlık bir plan devreye sokuldu.

AFRICOM’dan üst düzey bir yetkili, tüm bunların gerçekleştiği tarihlerin IŞİD’in Nijerya ve Somali ile özellikle Libya’ya doğru açıldığı döneme denk geldiğini belirtti. IŞİD militanlarının yayıldığı Libya’nın Sirte kenti hakkında konuşan askeri operasyonlardan sorumlu komutan yardımcısı Koramiral Michael Franken: “Rakka eğer çekirdekse (halifeliğin Suriye’deki başkenti) bölünmüş çekirdeğe en yakın duran yer muhtemelen Sirte’dir” diyerek, “Oradan terörü Avrupa ve başka yerlere yaymaya çalışıyorlar.” diye sözlerine devam etti.

Dan Gettinger ise Cibuti hava sahasının ya da oradan havalanan ABD uçaklarının kullanımına son verilmesi için bir neden olmadığını düşünüyor. Ayrıca son yıllarda üsle iligli bir dizi inşaat anlaşmasına gidildiğini not düşerek tüm belirtilerin Chabelley’de daha kalıcı bir yerleşime işaret ettiğini vurguluyor. Gerçekten de Ekim sonunda Deniz Kuvvetleri orada başka bir bakım merkezi inşa ediyordu. Bu ay üssün olduğu yerde uçakların durup kalkacağı noktada apron genişletiliyordu. “Devri kapanan Predatorlardı ve MQ-1’in de modası sanırım geçmiş oluyordu.” diyor Gettinger.

Gettinger gibi Araştırmacı Gazetecilik Bürosundan Jack Serle de Predator ailesinden MQ-9 Reaper’ların Cibuti uydu üssünde gelecekteki operasyonlarda kullanılacak olan daha büyük ve ağır zırhlılar olduğunu düşünüyor. Ve yazdığı mailde ekliyor: “60. Filonun kullandığı Predatorlerin ıskartaya çıkarıldığını düşünmüyorum. Modifiye edilerek kullanılacaklardır.” “Ayrıca bu Chabelley’in hava araçlarından arındırıldığı anlamına da gelmiyor.” “Bence Reaperlar kullanıma sokulacaktır.”diye ekliyor.

ABD Hava Kuvvetleri Merkez Komutanlığından Binbaşı Tim Smith şunları söyledi: “60. Filo için görevlendirilen ekip ABD’ye başka silah sistemleri konusunda eğitilmek için geri gönderildi ve mühimmat da ABD’de, (Avrupa Komutanlığı), ABD Merkez Komutanlığı’na dağıtıldı.” “Bu birimin yerine başka bir birim de geçmedi.”diye ekledi. Bununla birlikte askeri haber kaynakları 870. Hava Keşif Filosu üyeleri ve 33. Keşif Özel Operasyon Filosu’nun yakınlarda Chabelley hava sahasında çalışma yaptığını belirtmektedir. Bahsi geçen ikinci filonun bulunduğu yerden Reaperları uçurduğu bilniyor.

AİLE PLANLAMASI ABD Hava Kuvvetleri Merkezi Komutanlığı, defalarca yanıt almak istememize rağmen 60. Seferi Keşif Filosunun yürüttüğü görevler konusunda ek bilgi vermekten ısrarla kaçındı. Sözümona aktif olmayan bir birimin güvenliğinin nasıl tehlikeye gireceği muammayken Smith, “Askeri gücün korunması ve operasyonun güvenliği için daha fazla açıklama yapamam.” demekle yetiniyordu. Smith aynı zamanda yanıtlar için beni ABD’nin Afrika Komutanlığına yönlendiriyordu. Bununla birlikte söz konusu komutanlık, Chabelley’den kalkan uçaklarla ilgili defalarca yöneltilen soruları yanıtsız bırakmaya devam etti.

Haberimi hazırladığım sırada Hava Kuvvetleri’nin 7 Ekim töreniyle ilgili düşman savaşçıların insansız hava araçlarıyla etkisizleştirilmesiyle ilgili detayların verildiği basın açıklaması siteden kaldırılmış ve yerini “404- sayfa bulunamadı” hata mesajına bırakmıştı. Konunun kaldırılmasını sorgulama girişimleri de sonuç vermemiştir.

Yarbay Dennis Drake ile röportaj yapma talebimize de yanıt alamadık. Oysaki Drake kendi ailesine sürpriz hazırlamadan önce diğer ailesinden Major Kori’nin sözlerini kullanarak ABD’nin düşmanlarını Chabelley Hava sahasından kuşattığını belirtmiştir.

Drake şöyle konuştu: “Başta isteğim basitti: Önceki komutanların kurduğu mükemmellik geleneğini sürdürerek birliği aile haline getirmek.” “İnsanlarla ilgilenirseniz onlar da görevleriyle ilgilenir… Bu birliğin aile olması en çok gurur duyduğum şeylerdendir.”

Bugün törene ait fotoğraflar ve bilgiler Hava Kuvvetleri Merkez Komutanlığı’nın sitesinden kaldırılmıştır. Görünen o ki tüm her şeyin faturasını ödeyen vergi yükümlülerinden Afrika üzerinden IŞİD’e karşı yürütülen insansız hava aracı operasyonlarıyla ilgili bilgiler saklanmaktadır. Bir yıldan fazladır Cibuti’den havalanan ABD insansız araçları IŞİD’e karşı gizli bir savaş yürütüyor. Bir yıldan fazladır da ne gece haberlerinde ne bellibaşlı gazetelerde ne de başka herhangi bir yerde bu konuda bir habere hiç rastlanmadı.

The New York Times, Pentagon’un Beyaz Saray’a Afrika’da yeni askeri üsler tesis etmeyi önerdiğini yazıyor. Dahası IŞİD, el-Kaide ve diğer terörist gruplardan gelecek bölgesel tehditlere karşı mevcut üsleri tek bir bütünsel sisteme dönüştürme planının dile getirildiği de haberler arasındadır.

Chabelley’in genişlemesi ve parçası olduğu geniş ağlara yayılmış üsler ile buradan IŞİD’e karşı yürütülen savaşla ilgili çok az yeni şey olduğu için bu öneride pek yenilik olduğunu söylemek zor. Başka bir deyişle Pentagon’un planının çoktan devrede olduğu görülüyor. Yeni olan bunun şimdi açıklanmasıdır.

Kaynak: Haber.sol.org.tr

Bunlar da ilginizi çekebilir