Britanya’nın AB’den ayrılma (Brexit) kararı dünyayı şoke ederken, bunun diğer üye ülkeler üzerinde domino etkisi yaratarak Avrupa Birliği’nin dağılmasına yol açabileceği yorumları yapılıyor. Nitekim ilk alametler belirdi. Kıta Avrupası’nda aşırı sağcı ve popülist partiler zafer ilan ederken AB çapında “exit” referandumları talep ya da vaat etti. Adadaki AB’den çıkma kutlamalarından en çok Fransa’nın yükselişteki aşırı sağcı partisi Ulusal Cephe’nin (FN) lideri Marine Le Pen nemalandı. Nisan 2017’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanması kuvvetle muhtemel gözüken Le Pen, seçilirse Fransa’da da AB’den çıkış (Frexit) referandumu vaat etti. Kadın lider “Özgürlük zafer kazandı. Yıllardır talep ettiğim gibi aynı referandumu artık Fransa ve diğer AB üyelerinde yapmamız şart” diye tweet’ledi. Cumhurbaşkanı seçilirse “Madame Frexit” olma sözü veren Le Pen’e göre Fransa’nın AB’den ayrılmak için Britanya’dan 1000 kat fazla sebebi var. Radikal solun cumhurbaşkanı adayı Jean Luc Melenchon da “AB’ye kıssadan hisse: Ya seni değiştiririz ya da seni terk ederiz” diye konuştu. ABD merkezli Pew’un iki hafta önceki anketinde AB’ye en çok şüpheyle bakan üye ülkeler arasında Yunanistan birinci gelirken, Fransa yüzde 61’le ikinci çıkmış ve Britanya’nın yüzde 48’lik şüpheciliğini geçmişti. Hollanda’da da göç, İslam ve AB karşıtı Özgürlük Partisi Başkanı Geert Wilders, “Kendi ülkemizin, paramızın, sınırlarımızın ve göç politikamızın kontrolünde biz olmak istiyoruz” dedi. Hollanda halkının AB’den çıkış (NExit) referandumu hak ettiğini söyleyen Wilders, marttaki genel seçimlerde başbakan ya da hükümet ortağı olması durumunda NExit referandumu vaat etti. “#BayBayAB. Yaşasın Britanyalılar! Şimdi sıra bizde” gibi tweet’ler attı. ‘Brexit bir uyarı’ Almanya’da hızla yükselen AB şüphecisi, İslam karşıtı popülist parti Almanya için Alternatif’in (AfD) lideri Frauke Petry “Brexit AB’ye bir uyarıdır. AB büyük entegrasyona yönelik yarı sosyalist deneyinden vazgeçmezse diğer Avrupa halkları da Britanyalıların izinden gidip egemenliklerini geri alacak” uyarısı yaptı. İtalya’nın aşırı sağcı partisi Kuzey Birliği’nin lideri Matteo Salvini, “Özgür yurttaşların cesaretine alkışlar. Yürek, kafa ve gurur yalanları ve şantajları yendi” diye tweet atarak sıranın İtalya’ya geldiğini belirtti. Avusturya’da cumhurbaşkanlığı seçimini kıl payı kaybeden aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin lideri Heinz- Christian Strache, AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’nun Başkanı Jean-Claude Juncker’i halkın iradesine saygı gösterip daha iyi bir Avrupa için istifa etmeye çağırdı. Danimarka’da AB ile anlaşmaların yeniden müzakere edilmesini talep eden popülist Halk Partisi, Brexit’i “cesur bir karar” olarak tebrik etti ama gözleri ufka dikip bundan sonra olacakları iyi tahlil etmek gerektiğini ekledi. İsveç’te Sol Parti AB üyeliği şartlarının yeniden müzakere edilmesini talep etti. AB: En kısa sürede ayrılalım Cameron’ın çıkış görüşmelerini halefine bırakması, en olası halefi Johnson’ınsa “Aceleye gerek yok” demesine karşın AB yöneticileri Britanya’nın “en kısa sürede çıkması” gerektiğini duyurdu. Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk ve AB Dönem Başkanı Hollanda Başbakanı Mark Rutte adına yapılan ortak açıklamada, “Süreç ne kadar acı verici olursa olsun, Birleşik Krallık hükümetinin Britanya halkının kararını en kısa sürede yürürlüğe koymasını bekliyoruz. Herhangi bir gecikme, belirsizliği gereksiz yere uzatacaktır” denildi. Brüksel’in hızla görüşmelere başlamaya hazır olduğu, Britanya’yla yakın işbirliği kurmayı umduğu vurgulandı. Bundan sonra ne olacak? Bir üye devletin birlikten ayrılma kararının uygulanmasını belirleyen AB’nin Lizbon Anlaşması’nın 50. maddesi devreye girecek. 1) Britanya’nın AB’den ayrılma süreci referandum sonucunun AB Konseyi’ne resmen iletilmesiyle başlayacak. 2) Ardından Britanya ve Birlik arasında tüm konuları içeren müzekere süreci başlayacak. 3) Müzakerelerin 2 yılda tamamlanması gerekiyor. Britanya talep eder, AB onaylarsa müzakereler daha uzatılabilecek. 4) Müzakereler sonucunda varılan “çıkış anlaşması” Avrupa Parlamentosu’nda ve AB Konseyi’nde onaylandıktan sonra yürürlüğe girecek. 5) Çıkış müzakereleri tamamlanana kadar Britanya AB üyesi olmaya devam edecek ve AB yasaları Britanya için geçerli kalacak.Kaynak: Cumhuriyet.com.tr