BURAK ABATAY / @abatayburak Her şeyin, her konunun yeteri kadar can sıkıcı olduğu ülkemizde kadının eşitlik ve özgürlük mücadelesi, tüm iç karartıcı rakamlara, rakamların arkasında gizlenen evde, işyerinde, okulda, sokakta, kısaca her yerde yaşanan onca acıya, baskıya, zulme ve ölümlere karşı her seferinde tek ses olmayı çok iyi bilen, mücadeleyi ve dayanışmayı da çok iyi örgütlemeye çalışan bir kararlılıkta yoluna devam ediyor. Böyle olması da gerek. Toplumun her alanında mücadeleyi sürdüren kadınlar, bu mücadelenin tüm insanlara sirayet etmesi için var gücüyle çaba sarf ediyorlar. Dilin, kültürel kodları ve davranışları çok önemli bir noktada etkilediğini düşündüğümüzde gerek edebiyatın, gerekse de müziğin bu anlamda rolü de çok büyük. Dilden dile, sözden söze yayılan tüm şiirler, tüm sözler, tüm şarkılar her kesimden insanı bu noktada bir araya getirebiliyor. Bilinen, söylenen çok fazla eser var tabii ki. Bir Ezginin Günlüğü şarkısının da dediği gibi: Yüreğinde isyan varsa gel yanıma, yanı başıma! 1 - Kardeş Türküler – Gülsüm Gülsüm, bir Teke Yöresi türküsü. Özay Gönlüm’ün bu coğrafyaya yaptığı güzelliklerden yalnızca birisi. Kardeş Türküler’in Bahar albümünde de yerini almış. Feryal Öney’in ve BGST mensubu kadınların muhteşem performansını ve düzenlemesine şahit oluyoruz. Sözleriyse belki de Anadolu’nun en radikal feminist türkülerinden birisi: “Kınamızı soldurana/ gülümüzü kurutana/ ömrümüzü çürütene/ öfff be diyelim hele...” https://www.youtube.com/watch?v=m3ZoeqR3CzU 2 - Nazan Öncel - Erkekler de Yanar Nazan Öncel’in Sokak Kızı albümünde yer alan ve yumruğu sıkılı şarkılarından. Tıpkı “Ben bir genç kadın/ sen genç bir adam/ bütün meydanlar benim” diyen ‘Özgür Çiçek’ şarkısı gibi. Bu şarkıda ise babaya bir sitem var: “Çok istedim/ Vermediler/ Bu ne inat/ Vermediler/ Zalim Peder/ Allahtan kork/ Sopası yok...” https://www.youtube.com/watch?v=3Lg1CYI3F9E 3 - Bandista - Sokak Meydan Gece / İsyan & Olur Olmaz Bandista’nın Türkiye’deki feminist hareketin 30. yılına armağan ettiği ‘Sokak Meydan Gece’ albümü bu alanda yapılmış en kaliteli işlerden. ‘İsyan ve Olur Olmaz’ adlı iki şarkıyı barındıran albüm feminist hareketin simgesi olmuş sloganları da barındırıyor: “Gelsin baba, koca gelsin, gelsin devlet/ inadına isyan, inadına isyan!” https://www.youtube.com/watch?v=R2pOD4NVMaw 4 - Sevinç Koçak Yıldız - Ekmek ve Gül Sevinç Koçak Yıldız’ın billur sesiyle bizi karşılayan Ozan Baran’ın James Oppenheim’ın şiirini bestelediği güzel bir şarkı Ekmek ve Gül. Çok bilinmeyen ama bilinmesi gereken eserlerden birisidir. “Seslerimiz sokakta, ana değiliz yalnızca/ Hıncımız büyüyor, karışıyor fırtınaya...” https://www.youtube.com/watch?v=hJgNclQtHos 5 - Grup Kızılırmak – Aze Bir Kızılırmak türküsü Aze. Hareketli olsa da yaralı bir türküdür en nihayetinde. Bilinmeyen hikâyesinden bahsetmek gerekirse, Aze ve Berdan’ın kırık aşk hikâyesini anlatır. Berdan bir çobanın oğludur; Aze ise bir ağa kızı. Aşklarına töreler engel olunca dağlara kaçarlar. Aze’nin ağa babası bulur onları. Aze’yi bir ağa torunuyla evlendirir. Berdan dağda kalır ve bu türküyü yakar ardından: “...Aze’nin yüreğinde bir başka sevda gizlidir/ Aze’nin gece saçına yıldızlar serpilir...” Sonrasında ise Aze tamamlar türküyü: “...Bir şahin uçur dağlara, Aze’nin sevdiği o insana./ Bir şahin kanadında dağlara...” https://www.youtube.com/watch?v=kOAeQPx9S7M 6 - Zuhal Olcay - Adım Kadın İlk olarak Hümeyra tarafından seslendirilmiş bir Bora Ayanoğlu sözü ve bestesidir. Bir erkek tarafından böyle bir şarkının yazılabilecek olması da umudun bir parçasının şarkılarda olabileceğini gösterir: “Çünkü adım kadın/ Kadınım hükmüm yoktur” https://www.youtube.com/watch?v=FEYgraeaEVY 7 - Sezen Aksu, Nazan Öncel, Aylin Aslım, Aynur, Nilüfer, Zuhal Olcay, Rojin - Kadınlar Vardır Güldünya Şarkıları albümünde yer alan müthiş bir düet. Sözü ve bestesi şimdi HDP İstanbul Milletvekili olan Av. Filiz Kerestecioğlu tarafından yazılmış tarihe geçmiş bir şarkıdır. Bunca ismin ağzından sloganlaşmış bir sözü duymak çok önemli. Daim olsun! “Kadınlar vardır, her yerde!” https://www.youtube.com/watch?v=SZLGg_4fj6w 8 - Ezginin Günlüğü – Kanto (Bana Bir Koca Lazım) Sözü ve müziği Nadir Göktürk’e ait olan bir Ezginin Günlüğü kantosudur İnce bir alaydır. Şarkı öyle güzeldir ki, tüm konserlerinde bütün erkeklere “Bana koca lazım!” dedirtir. Bu arada, nakarattaki “Ateşe baca lazım” ve “Bana bir koca lazım”dan sonra duyulan “derdin ne?” vokali bu alayın güzel bir parçasıyken, şu sözler de isyanın en güzel sözlerinden biridir: “Yüreğinde isyan varsa, gizli bir rüyan varsa, kendinle bir kavgan varsa, imkânsız bir sevdan varsa gel yanıma!” https://www.youtube.com/watch?v=OCIDCq5RM2I 9 - Kızçeler – Gezinin İçinde Gezi Direnişi esnasında karşımıza çıkan Kızçeler oluşumu tarafından seslendirilmiş bir direniş şarkısı. “Kalenin Dibinde Bir Taş Olaydım” türküsünden uyarlama. Hep bir ağızdan kadınlar söylüyor: “TOMA’nın dibinde üç ağaç incir/ elinde kelepçe kelepçe boynunda zincir / zinciri çok sallama kolların incir...” https://www.youtube.com/watch?v=tNHUY4ncSH8 10 - Özlem Tekin- Dağları Deldim, Nil Karaibrahimgil – Pırlanta & Bütün Kızlar Toplandık, Nazan Öncel - Sokak Kızı, Şebnem Ferah- Ünzile. Kaynak: Birgun.net