Aydın Milletvekili Bülent TEZCAN tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na sunulan 5682 Sayılı Pasaport Kanununda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve genel gerekçesi şöyle; 5682 SAYILI PASAPORT KANUNUNUN 14.MADDESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ Madde : 1- 15.07.1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14.maddesinin (A) bendinin 1.fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. Hususi damgalı pasaportlar; Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ile diğer kamu görevlilerine, meslekte 10 yılını doldurmuş olan avukatlara; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir. Madde : 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Madde : 3- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. GENEL GEREKÇE Bilindiği üzere 15.07.1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14.maddesi’nin (A) bendinin 1.fıkrası hususi damgalı (yeşil) pasaport alabilecekleri belirtmekte ve aynı maddenin diğer fıkraları da hususi damgalı pasaportlarla ilgili diğer konulan düzenlemektedir. Söz konusu madde ile hususi damgalı pasaport alabilecekler olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar belirtilmiş ve bunların yanında birinci, İkinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri de bu haktan yararlandırılmıştır. Görüldüğü üzere birinci, ikinci ve üçüncü derecede bulunan Devlet memurları ve hatta sözleşmeli olarak çalışan Devlet memurları bile hususi damgalı pasaport alabilmektedir. Yasa teklifimiz ile 10 yıl görev yapmış olan avukatların da çalışma süreleri dikkate alındığında hususi damgalı pasaport almaya hakkı olan Devlet memurları ile aynı süre hizmet vermiş olduklarından ve kamu hizmeti yapıyor olmaları nedeniyle de bu haktan yararlanmalarının sağlanması amaçlanmaktadır. MADDE GEREKÇELERİ Madde : 1- 15.07.1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14.maddesi’nin (A) bendinin 1.fıkrasında Hususi Damgalı Pasaport alma hakkı olanlar sayılmış olup, yasa kapsamında bulunan hak sahiplerinin belirlenmesinde yapmış oldukları görevler, taşıdıkları vasıflar ve kamu görevi olarak yaptıkları hizmetin süresinin dikkate alındığı, ölçü olarak bu kıstasların esas alındığı görülmektedir. Hangi kıstas dikkate alınırsa alınsın bu fıkrada hak sahibi olarak sayılanların arasında, belli kıdemi havi olmak kaydıyla avukatların bulunmamasının bir anlamı yoktur. Zira, kamu görevi yapmış olma kıstası avukatlar için de geçerli olup savunmanın, yargı faaliyetinin üç ayağından biri olduğu kimsenin inkar edemeyeceği bir gerçektir. Bu bağlamda, birinci, ikinci ve üçüncü derecelerdeki kadrolarda bulunan devlet memurları ile aynı koşullardaki sözleşmeli devlet memurlarının bu haktan yararlanması mümkün iken kamu görevi ifa eden avukatların ise kapsam dışı bırakılması anlamsızdır. Birçok batı ülkesinde avukatların bu ve benzer haklara sahip olduğu da dikkate alındığında bir kamu görevi olan savunma mesleğini yapan avukatların da kapsama alınması doğru olacaktır. Türkiye’deki avukat sayısının fazla olması nedeniyle madde kapsamının nicelik olarak çok geniş olacağı iddiaları da, 10 yıl çalışmış olmak şartı nedeniyle bertaraf edilmekte, nicelik olarak yaşanacak sıkıntının da önüne geçilmiş olmaktadır. Zira bu değişiklik ile birkaç bin avukat kapsama alınmaktadır. Ancak yasa teklifimiz ile sağlanmak istenen değişiklik gerçekleştiği taktirde daha önce çok sık karşılaştığımız, örneğin bir Baro Başkanımızın vize nedeniyle mağdur olması ve Türkiye Cumhuriyeti’nin bir Baro Başkanının bu anlamda rencide edilmesinin de önüne geçilmiş olacaktır. Nasıl ki, yargının diğer ayaklarını iddia mercii olarak temsil eden Cumhuriyet Savcılarımız ile karar mercii olarak temsil eden yargıçlarımız bu madde ile hak sahibi iseler savunma tarafı olarak avukatlarımızın da bu haktan yararlanmasına hiçbir mani yoktur. Aksine yararlandırılmamaları açıkça bir hak ve hukuk ihlalidir. Yasa teklifimiz İie bu haksızlığın ve adil olmayan uygulamanın önüne geçilmesi ve maddenin daha adil ve hakkaniyete uygun hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Madde : 2- Yapılacak değişikliğin bir an önce yürürlüğe girmesi ve mağduriyetin hemen giderilmesi amacıyla kanunun yayım tarihinde yürürlüğe girmesi amaçlanmaktadır. Madde : 3- Yürütme maddesidir. www.hukukihaber.net/