T.C.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi
E: 2014/16784
K: 2015/12327
T: 02.07.2015
Sayaç Tercih Etme Hakkı
Özet: Davacının, kartlı sayaç aboneliğinin iptali ile mekanik yani tüketimden sonra okumalı sayaç sisteminin esas alındığı aboneliğe geçmeyi talep ettiği olayda, davalı idarenin tek taraflı olarak çıkarttığı yönetmeliği gerekçe göstererek ön ödemeli sayacı zorunlu tutmasının hem Türk Borçlar Kanununa hem de Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasaların ruhuna, lafzına, düzenleme amaçlarına ve temel tüketici hakları ile hukukun genel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği gözetilmelidir.
(4077 s. TKHK m. 5/3)
(6502 s. TKHK m. 6/3)
Taraflar arasındaki tüketicinin açtığı abonelik sözleşmesi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kâğıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı vekili dava dilekçesinde; ASKİ'ye su abonesi olduğunu, davalı idarenin tek yanlı olarak bu aboneliğindeki su harcamalarını kartlı sayaç ile tahsil ettiğini, tüketici olarak bunu tercih etmediğini, bu abonelik şekline hiç bir şekilde muvafakatinin olmadığını, davalı idareye haricen yaptığı başvuruya karşılık kartlı (ön ödemeli) sayacı değiştirme talebinin kabul edilmediğini beyan ederek, O... Mahallesi, K... Sitesi ... sokak, No. ..., K...-A... adresindeki konutuna ... kartlı sayaç no ve ... abone nolu su aboneliğinin kartlı (ön ödemeli) sayaç sistemini kabul etmediğinden bu abonelik şeklinin iptali ile, tercihi olan tüketimden sonra okumalı (mekanik) sayaç sisteminin esas alındığı aboneliğe geçiş yapmasına karar verilmesini, yargı harç ve masrafların davalı idareye yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava; davacının evine takılı bulunan kartlı sayacını rahatsızlığı nedeniyle kullanamadığı gerekçesiyle mekanik sayaçla değiştirilmesi talebidir. Diğer taraftan, davacının sayaç seçiminin abonenin isteğine bırakılması yönündeki talebi mahkemece mekanik sayaç takılması yönünde bir istem olarak değerlendirip, talebinin reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlık; sayaç tercih etme hakkının aboneye mi, yoksa su idaresine mi (ASKİ) ait olduğu hususundadır.
ASKİ Tarifeler Yönetmeliği'nin 12. maddesinde yeni abonelikler için mekanik veya kartlı sayaç kullanımı hususunda idareye taktir hakkı tanınmış ise de; idarenin bu taktir hakkı kullanırken objektif iyi niyet kurallarına uygun davranması zorunludur.
Ayrıca; 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 5/3. maddesinde (6502 sayılı Kanunun 6/3) "Aksine bir teamül, ticarî örf veya âdet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz. Diğer mal satışı ve hizmet sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır" hükmü amirdir.
Bu bağlamda davalı idarenin tek taraflı olarak çıkardığı yönetmeliği gerekçe göstererek, iltihakî nitelikteki sözleşmeyle, kartlı (ön ödemeli) sayacı zorunlu tutması, Türk Borçlar Kanununa, 4077 ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Yasaların, lafzına, ruhuna, düzenleme amaçlarına ve temel tüketici hakları ile hukukun genel ilkelerine açıkça aykırılık teşkil etmektedir.
Dairemiz uygulaması'da sayaç seçiminin (kartlı, ön ödemeli veya mekanik, faturalı, okumalı) aboneye bırakılması gerektiği yönündedir.
O hâlde mahkemece; mekanik sayaç veya kartlı sayaç seçimi hususunun davacının muhtariyetinde bulunduğu göz ardı edilerek, davacının mekanik sayaç takılması yönündeki talebin reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu sebeple davacı lehine bozulmasına karar verilmiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, davacının temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nın 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 02.07.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
