Haksız mal edinme, yetersiz araştırma ile verilen hükmün düzeltilerek onanmasının yasaya aykırılığı nedeniyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavclığının itirazının kabulü ve bozmaya karar verilmesi,

19. Ceza Dairesi 2018/1481 E. , 2018/1569 K.

"İçtihat Metni"

3628 sayılı Kanuna aykırılık suçlarından sanıklar ..., ..., ... ve ... haklarında yapılan yargılama sonunda mahkumiyetlerine ve beraatlerine dair, Çorlu 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 27/11/2014 tarih, 2009/567 Esas, 2014/707 Karar sayılı hükümler sanıklar ... ve ... müdafiileri, katılan vekili ve O Yer Cumhuriyet savcısı tarafından temyizleri üzerine,
Dairemizin 30/11/2016 gün ve 2016/13269 Esas, 2016/707 sayılı kararıyla;
Yerel Mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle; başvurunun süresi, kararın niteliği ve suç tarihine göre dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
1- Sanık ... müdafiinin mal bildiriminde bulunmamak ve gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunmak suçlarından kurulan hükümlere ilişkin temyiz itirazlarına yönelik incelemede;
Mal bildiriminde bulunmamak ve gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunmak suçlarından verilen beraat kararlarının gerekçesine yönelik bulunmayan temyizde sanığın hukuki yararının bulunmadığı anlaşıldığından, 5320 sayılı Kanunun 8/1 ve 1412 sayılı CMUK’nın 317. maddeleri uyarınca, sanık müdafinin tebliğnameye uygun olarak, TEMYİZ İSTEĞİNİN REDDİNE,
2- Diğer hükümlere ilişkin temyiz itirazlarına yönelik incelemede;
Temyiz isteğinin reddi nedenleri bulunmadığından işin esasına geçildi.
Vicdani kanının oluştuğu duruşma sürecini yansıtan tutanaklar, belgeler ve gerekçe içeriğine göre yapılan incelemede;
a) Sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında mal bildiriminde bulunmamak, gerçeğe aykırı mal bildiriminde bulunmak suçları ile ... ve ... hakkında haksız mal edinmek suçlarına ilişkin; eylemlere ve yükletilen suçlara yönelik katılan vekili ve O yer Cumhuriyet Savcısının temyiz nedenleri yerinde görülmediğinden tebliğnameye uygun olarak, TEMYİZ DAVASININ ESASTAN REDDİYLE HÜKÜMLERİN ONANMASINA,
b) Sanıklar ... ve ... hakkında haksız mal edinmek suçundan kurulan hükümlerde,
Yükletilen suçların sanıklar tarafından işlendiğinin kanuna uygun olarak yürütülen duruşma sonucu saptandığı, bütün kanıtlarla aşamalarda ileri sürülen iddia ve savunmaların temyiz denetimini sağlayacak biçimde ve eksiksiz sergilendiği, özleri değiştirilmeksizin tartışıldığı, vicdani kanının kesin, tutarlı ve çelişmeyen verilere dayandırıldığı,
Eylemlerin doğru olarak nitelendirildiği ve Kanun’da öngörülen suç tipine uyduğu,
Anlaşılmış ve ileri sürülen başkaca temyiz nedenleri yerinde görülmediği gibi hükmü etkileyecek oranda hukuka aykırılığa da rastlanmamıştır.
Ancak,
Kasıtlı suçtan hapis cezasına mahkumiyetin kanuni sonucu olarak sanıklar hakkında 5237 sayılı TCK'nın 53. maddesi uyarınca hak yoksunluklarına hükmedilmiş ise de, 24/11/2015 tarih ve 29542 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 08/10/2015 tarih ve 2014/140 E., 2015/85 K. sayılı kararı ile anılan maddenin bazı hükümlerinin iptal edilmiş olması nedeniyle yeniden değerlendirme yapılması zorunluluğu,
Bozmayı gerektirmiş ve sanıklar müdafiilerinin temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden hükümlerin BOZULMASINA, bu aykırılık yeniden yargılama yapılmasına gerek olmaksızın düzeltilebilir nitelikte olduğundan, 5320 sayılı Kanun'un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 322. maddesi uyarınca, hükümlerden TCK’nın 53. maddesinin uygulanmasına ilişkin bölümün çıkartılıp, yerine ''24/11/2015 tarih ve 29542 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 08/10/2015 tarih ve 2014/140 E., 2015/85 K. sayılı iptal kararı da gözetilerek, kasıtlı suçtan hapis cezasına mahkumiyetin kanuni sonucu olarak, TCK’nın 53. maddesinin uygulanmasına," ibaresi yazılmak suretiyle, başkaca yönleri kanuna uygun bulunan hükümlerin DÜZELTİLEREK ONANMASINA, oybirliğiyle, karar verilmiştir.
İTİRAZ NEDENLERİ
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 07/02/2018 gün ve KD-2017/70773 sayılı yazısı ile;
İtiraza konu uyuşmazlık sanıklar ... ve ... hakkında eksik araştırma ve inceleme ile mahkumiyet kararı verilip verilmediği ve sanık ... hakkında haksız edinilen malların müsaderesine karar verilirken iddianamede bu malların müsaderesinin istenmemesi sebebiyle ek savunma hakkı verilmesi gerekip gerekmediğine ilişkindir.
Yasal Mevzuat incelendiğinde;
3628 sayılı Kanun'un "Haksız mal edinme" başlıklı 4. maddesi:
Kanuna veya genel ahlaka uygun olarak sağlandığı ispat edilmeyen mallar veya ilgilinin sosyal yaşantısı bakımından geliriyle uygun olduğu kabul edilemeyecek harcamalar şeklinde ortaya çıkan artışlar, bu Kanunun uygulanmasında haksız mal edinme sayılır.
3628 sayılı Kanun'un "Haksız mal edinme, mal kaçırma veya gizleme" başlıklı 13. maddesi:
Kanunun daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde haksız mal edinene üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş milyon liradan on milyon liraya kadar ağır para cezası verilir.
Haksız edinilen malı kaçıran veya gizleyene de aynı ceza verilir.
3628 sayılı Kanun'un "Zoralım" başlıklı 14. maddesi:
Haksız edinilmiş olan malların zoralımına hükmolunur. Bu malların elde edilememesi veya bir malın tümünün haksız mal edinme konusu teşkil etmemesi sebepleri ile zoralımın mümkün olmadığı hallerde haksız edinilen değere eşit bedelinin hazineye ödenmesine karar verilir. Bu bedel, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur, şeklindedir.
I-Sanık ... Yönünden somut olay incelendiğinde;
12/11/2012 tarihli bilirkişi heyeti raporu esas alınarak sanık ... hakkında mahkumiyet hükmü kurulmuş ise de, 28/03/2013 tarihli duruşmada sanık ... müdafiinin talebi kabul edilerek savunma doğrultusunda ilgili yerlere müzekkere yazılmasına karar verildiği ve bu ara karar uyarınca;
a- Çorlu Ticaret Borsası'ndan ... ve karısı ...'in çiftçilik gelirlerinin,
b- Çorlu Tapu Müdürlüğü'nden ... pafta ... parselde bulunan ...'e ait iki adet meskenin 23/09/2004 tarihinde satışı ile ilgili bilgilerin,
c- Ziraat Bankası ... Şubesi Müdürlüğü'nden ... ve karısı ...'e yapılan tarımsal destek ödemelerinin,
d- Çorlu Belediye Başkanlığı'ndan ...'e ödenen ücret bilgilerinin,
e- İLPA İleri Paz. Tic. Ve San. A.Ş. (E-5 Karayolu çıkışı ÇORLU)'den ...'in karısı ...'e ödenen ücretin,
f- ... A.Ş. (Turgut Özal Cad. No:12 .../İstanbul) ... Şok Mağazası kira ödeme bilgilerinin istendiği ve cevabi yazıların geldiği,
Müzekkerelere verilen cevaplar ve eki evrakın sanık ...'e atılı suç nazara alındığında suçun unsurlarını etkiler mahiyette olduğu gözetilerek dosyanın bir bütün halinde bilirkişi heyetine tevdii ile ek rapor aldırılarak sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği halde, ne surette ara karar gereklerinin yerine getirilmediği de kararda tartışılıp gerekçelendirilmeden karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
İstem konusu yapılan hususlar, ilgili yerlerden gelen cevap içerikleri itibarıyla sanık ...'in ekonomik durumunun belirlenmesinde önemli olduğu gibi sonucu da etkileyecek mahiyettedir.
II- Sanık ... Yönünden somut olay incelendiğinde;
a) Haksız edinildiği belirtilen İstanbul İli ... İlçesi ... pafta, ... parselde kayıtlı imalathanenin 1/2 payı ve Çerkezköy İlçesi ...'de bulunan mesken ile ilgili olarak iddianamede müsadere talebi bulunmadığı gibi bu eksikliğin ek savunma verilmesi suretiyle de giderilmediğinin anlaşılması karşısında yazılı biçimde müsadere kararı verilmesi,
b) Çerkezköy İlçesi ...'de bulunan meskenin edinme tarihi mal bildiriminde 13/06/2006 ve maliki de sanık ...'in eşi Göknur olarak belirtilmiş olup, beyan esas alındığında edinme tarihinin nüfus kaydına göre 26/05/2007 olan evlilik tarihinden öncesine ait olduğu görülmektedir. Ancak söz konusu gayrimenkule ait edinim tarihini gösterir tapu kayıtları dosyaya getirtilmediğinden, sanığın eşi Göknur adına kayıtlı olduğu beyan edilen gayrimenkulün iktisap tarihinin, evlilik öncesi veya sonrası olduğu hususu kayden tespit edilememektedir. Bu nedenle öncelikle bu gayrimenkule ait tapu kayıtlarının getirtilerek, edinim tarihinin ve kime ait olduğunun kesin olarak saptanıp sonucuna göre tüm delillerin birlikte değerlendirilerek sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiğinin gözetilmemesi,
Hususlarının usul ve yasaya aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Bu nedenlerle Yüksek Dairenizin 30/11/2016 tarih ve 2016/13269 Esas, 2016/22914 karar sayılı mahkumiyet hükmünün DÜZELTİLEREK ONANMASI ilamına karşı sanıklar ... ve ... lehine itiraz yoluna gitmek zorunluluğu doğmuştur.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
I-Sanıklar ... ve ... haklarında haksız mal edinme suçundan verilen Çorlu 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 27/11/2014 gün ve 2009/567 Esas, 2014/707 karar sayılı mahkumiyet hükmü yönünden Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 30/11/2016 gün ve 2016/13269 Esas, 2016/22914 Karar sayılı "DÜZELTİLEREK ONAMA" kararının KALDIRILMASI ile hükmün BOZULMASINA karar verilmesi,
II- İtiraz yerinde görülmediği takdirde, itiraz hakkında bir karar verilmek üzere dosyanın Yargıtay Ceza Genel Kurulu'na TEVDİİ,
İtirazen arz ve talep olunur.” isteminde bulunulması üzerine dosya Dairemize gönderilmekle, incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR:
1- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 07/02/2018 tarih ve 2017/70773 sayılı itiraz istemi yerinde görülmüş olduğundan 6352 sayılı Kanun ile değişik CMK'nın 308/3. maddesi gözetilerek itirazın kabulüne,
2- Dairemizin 30/11/2016 tarih ve 2016/13269 Esas, 2016/22914 Karar sayılı düzeltilerek onama kararı kaldırılarak yeniden yapılan incelemede;
Sanık ... müdafiinin 12.11.2012 tarihli bilirkişi raporuna itiraz etmesine, bu itiraz doğrultusunda ilgili kurum ve kuruluşlardan belgelerin istenmesine ve cevabı yazıların gelmesine rağmen, mahkemece gerekçeli kararında bu hususların tartışılıp gerekçelendirilmemesi karşında, anılan belgelerin sanığın gelirinin tespitinde önemli olduğu da göz önünde bulundurularak dosyanın bir bütün halinde bilirkişiye tevdii ile ek rapor alınıp sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeden, eksik kovuşturma ile yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi,
Sanık ... bildirdiği mal beyanında, Çerkezköy ilçesi ...'de bulunan meskenin edinme tarihini 13.06.2006 ve maliki de eşi olarak belirtmesine karşın dosya kapsamındaki nüfus kaydına göre evlilik tarihinin 26.05.2007 olması cihetle, ilgili yere ait tapu kaydı dosyaya celp edilerek dava konusu yerin edinme tarihi ve kimin adına kayıtlı olduğunun tespitinden sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayini gerektiği gözetilmeden, eksik kovuşturma ile yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi,
Sanık ... hakkında düzenlenen iddianamede haksız edindiği belirtilen suça konu imalathanenin 1/2 payın ve meskenin müsaderesi talep edilmemiş olmakla, bu konuda ek savunma hakkı verilmeden 3628 sayılı Kanun'un 14. maddesi gereğince müsadere kararı verilmek suretiyle 5271 sayılı CMK'nın 226. maddesine aykırı davranılması,
Kabule göre de;
Kasıtlı suçtan hapis cezasına mahkumiyetin kanuni sonucu olarak sanıklar hakkında 5237 sayılı TCK'nın 53. maddesi uyarınca hak yoksunluklarına hükmedilmiş ise de, 24/11/2015 tarih ve 29542 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 08/10/2015 tarih ve 2014/140 E., 2015/85 K. sayılı kararı ile anılan maddenin bazı hükümlerinin iptal edilmiş olması nedeniyle yeniden değerlendirme yapılması zorunluluğu,
Kanuna aykırı, sanıklar ... ve ... müdafiileri ile katılan vekilinin ve O Yer Cumhuriyet savcısının temyiz nedenleri bu itibarla yerinde görüldüğünden tebliğnameye kısmen aykırı olarak, hükümlerin 5320 sayılı Kanun'un 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi uyarınca istem gibi BOZULMASINA, yargılamanın bozma öncesi aşamadan başlayarak sürdürülüp sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine gönderilmesine, 19/02/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.