SORU:
Merhabalar, benim eşim 27 yıldır devlet memuru olarak çalışmıştır. Emekli olması için Yaş haddine takıldığından dolayı halen
çalışmaktadır
.
- Şuanda istifa edip sigortalı olarak
çalışması
durumunda emekli
ikramiyesi
alabilecek midir?
- Yaş haddini tamamlayınca mı alacaktır?
- Yoksa bu hakkını tamamen kaybetmiş mi olacaktır?
- Emekli aylığını devlet memuru olarak mı sigortalı olarak mı alacaktır?
-Doğum tarihi: 01.02.1969
-Memuriyete başlama tarihi: 27.07.1987
CEVAP
EMEKLİLİK HİZMET SÜRESİNİ DOLDURAN, ANCAK YAŞINI DOLDURMAYANLAR GÖREVLERİNDEN AYRILABİLİRLER Mİ? AYRILDIKLARINDA HAKLARI NE OLUR?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılı Ekim ayı başında yürürlüğe girmiş ve uygulanmaktadır. 2008 yılı Ekim ayı başından ÖNCE Devlet Memuru olanların emeklilik şartları 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu ile sağlanmaktadır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Madde 39 hükmü, 8 Eylül 1999 öncesinde SSK., Bağ-Kur, Emekli Sandığı
çalışmaları
olmayıp, 8 Eylül 1999 sonrasında ve 2008 yılı Ekim ayı öncesinde göreve girmiş olan Devlet Memurlarını ilgilendirmektedir. Bu maddeye göre
Kadın
Devlet Memuru 58 yaş ve 25 yıl hizmet; Erkek Devlet Memuru 60 yaş ve 25 yıl hizmet; olursa emekli olabilmektedirler.
Kadın
ve Erkek Devlet memuru her ikisi içinde 25 yıl hizmet koşulu bulunmaktadır.
5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu Geçici Madde 205 hükmü; 8 Eylül 1999 öncesinde SSK., Bağ-Kur, Emekli Sandığı
çalışmaları
olan Devlet Memurlarını ilgilendirmektedir. Bu maddeye göre emeklilik şartları yaş açısından kademeli geçiş yaş şartları olup,
Kadın
Devlet Memuru bu yaş şartı ile birlikte 20 Hizmet Yılını, Erkek Devlet Memuru da bu yaş şartı ile birlikte 25 Hizmet Yılını tamamlarda emekli olabilmektedirler.
Emekli aylığı, emekli
ikramiyesi
Yaş + Hizmet Yılı= Emekli Aylığı ve Emekli
İkramiyesi
demektir. Yani emekli aylığı ve emekli
ikramiyesi
Devlet Memurlarının hizmet yıllarını ve yaşlarını tamamlayıp aylık bağlandığı tarih itibariyle ödenen tutarlardır. Hizmet yılını doldurup görevinden ayrılanlara İŞÇİLER DE olduğu gibi ödeme yapılmamaktadır. İŞÇİLER Kıdem Tazminatına hak kazandıklarında işlerinden ayrıldıklarında ödemelerini alabiliyor, ancak DEVLET MEMURLARI için aylık bağlanılması koşulu olduğu için emekli
ikramiyesini
alamıyorlar.
5434 sayılı Kanunun göre emeklilik hakkının elde etmekle birlikte yaşı tutmayanlardan istifa edenlerin, yaşları dolduğunda( 3-5 yıl sonra) emekli
ikramiyeleri
, ayrıldıkları tarih esas alınarak
hesap
edilmektedir.Buradaki dezavantaj
Kadın
ise 20, Erkek ise 25 hizmet yıllarını doldurup istifa ederek görevlerinden ayrılanlar,
ikramiye
tutarlarını alamayacakları için aylık bağlanacağı tarihe kadar alacakları
ikramiye
tutarını değerlendiremeyecekler, dolayısıyla piyasa değeriyle değer kaybına uğrayacakları kaçınılmaz olacaktır.Biraz olsun avantajlı durumları, emekli aylığı bağlandığı tarihteki katsayılar üzerinden
ikramiye
tutarlarının
hesap
edilmesi olacak, ve alacakları
ikramiye
tutarlarını da aylık bağlandığı tarihteki kendisiyle aynı bir Devlet Memuru emeklisi ile aynı tutarda alacaklardır.
İKRAMİYE
TUTARININ ÖDENMESİ HAKKINDA DEĞERLENDİRMEMİZ;
Kadın
ise 20 veya 8 Eylül 1999 tarihinden sonra göreve girmiş
Kadın
memur için 25), Erkek ise 25 Hizmet yılını dolduran ve yaşlarını beklemek için istifa edenlerin istifa ettikleri tarihteki
hesaplamalara
gore aynen Kıdem Tazminatında olduğu gibi
ikramiye
tutarlarının ödenmesinin gerektiğini söyleyebiliriz.
İstifa sonrasında yaşı beklemek için hiç bir surette
çalışmayanlar
; Devlet memurluğundan istifa ettikten sonra yaşı bekleyen ve bu süre içerisinde SSK.lı veya Bağ-Kurlu
çalışmayanlar
yaşlarını tamamladıklarında Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat etmeleri gerekir. Müracaat sonrasında kendilerine 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanununa gore emekli aylığı bağlanır, emekli
ikramiyesi
ödenir, sağlık kapsamına alınır.
İstifa sonrasında yaşı beklemek için SSK.lı veya Bağ-Kurlu olarak 1440 günden (3 yıl 6 ay veya daha fazla) fazla çalışanlar; Hizmetlerini dolduranlardan görevinden ayrılanların açıkta iken SSK'lı veya BAĞ-KUR'lu
çalışmaları
olur ise, 2829 sayılı Kanun Madde 8 hükmüne göre son yedi yıllık hizmetlerinin en az yarısından fazlasının (3 yıl 6 ay) Emekli Sandığına tabi olması koşuluyla, 5434 sayılı Kanun hükümleri esas alınarak aylık bağlanır, bu süreden fazla olursa Emekli Sandığınca aylık bağlanmaz, SSK. veya Bağ-Kur aylığı bağlanır.
İstifa sonrasında yaşı beklerken SSK.lı veya Bağ-Kurlu çalışanlar emekli
ikramiyesini
belirli şartlarda alabilirler;
1- 8 Eylül 1999 öncesinde göreve başlayanlar, 8 Eylül 1999 sonrasında istifa ettikleri tarih itibariyle 15 yıllık sigortalılık süreleri ve 10 yıl ve daha fazla hizmetleri varsa emekli
ikramiye
tutarlarını aylık bağlandığı an itibariyle alırlar. Bu demektir ki, 20 veya 25 hizmet yılları varken istifa ederlerse yaş koşulunu da tamamlayıp aylık bağlandığı an itibariyle emekli
ikramiyeleri
de kendilerine ödenir.
2- 8 Eylül 1999 sonrasında ilk defa göreve başlayanlar ve bu tarihten önce
çalışmaları
olmayanlar istifa ederlerse sadece 7000 gün olursa veya 25 yıllık sigortalılık süresi olur ve bu süre içerisinde 4500 gün çalışılan süreli olursa aylık bağlandığı an itibariyle emekli
ikramiyeleri
de kendilerine ödenir.
3- Devlet memurluğunda geçen hizmetlerine karşılık emekli
ikramiyelerinin
alabilmek, kesinlikle Emekli Sandığınca emekli aylığı bağlanmasına tabi değildir. İster Emekli Sandığınca, İster Bağ-Kurca İsterse SSK.ca aylık bağlandığı an emekli
ikramiyeleri
kendilerine ödenir.
4- Emekli
ikramiyesinde
hakkını kaybetme gibi durum bulunmamaktadır.
İstifa sonrasında yaşı beklerken
çalışmayan
veya SSK.lı veya Bağ-Kurlu çalışanlar nasıl sağlık yardımı alırlar;
Çalışmayanlar
Genel Sağlık Sigortası primlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna kendileri ödeyeler, çalışanlar ise çalıştıkları işyerlerine tabi olarak, kendi adına çalışanlar da kendi adlarına ticaret sahibi olarak sağlık yardımı alabilirler. Aylık bağlandığı an tamamen emekli olarak sağlık yardımından yararlanırlar.