Denetimli Serbestlik Yasası’nın yürürlüğe girdiği ilk 1.5 ayda cezaevlerinden 16 bin kişi tahliye oldu.

Tahliyelerle kapasitenin çok üstünde tutuklu ile hükümlünün kaldığı, ranzaların 3’er kata çıkarıldığı cezaevlerinde doluluk oranı yüzde 99’a düştü.

Türkiye’nin uzun zamandır en büyük sorunlarından biri cezaevleri. Doluluk oranları ile yapılan uygulamaların yerli ve yabancı birçok STK ve resmi kuruluş tarafından eleştirildiği cezaevlerinin doluluk oranları uzun yıllar sonra ilk defa düştü. 11 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Denetimli Serbestlik Yasası kapsamında 4 Haziran 2012’ye kadar 15 bin 778 tutuklu ve hükümlü tahliye oldu. Yasa aynı zamanda 22 Aralık 2000’de Rahşan Ecevit’in önerisiyle çıkarılan genel aftan sonra en çok kişinin serbest kaldığı değişiklik oldu. Bilindiği üzere “Rahşan Affı” olarak bilinen genel af kapsamında yaklaşık 45 bin kişi serbest bırakılmıştı.

Doluluk yüzde 99’a düştü

Denetimli Serbestlik Yasası’nın yürürlüğe girmesi cezaevleriyle ilgili bir başka sorunun da en azından şimdilik çözülmesine neden oldu. Yasa kapsamında tahliye olan kişilerin ardından Türkiye’deki cezaevlerinin doluluk oranı yüzde 99’a düştü. Cezaevleri son olarak Nisan 2012’de yüzde 106 doluluk oranına ulaşmış, birçok tutuklu ve hükümlü için yatacak yatak bile bulunamayacak noktaya gelmişti. Şubat 2012’de İzmir’deki ceza infaz kurumlarını inceleyen TBMM İnsan Haklarını İnceleme “cezaevleri” alt komisyonu Buca Kapalı Cezaevi’nde yer yokluğu nedeniyle ranzaların 3’er katlı olduğunu ortaya çıkarmıştı. Adalet Bakanlığı yetkilileri ise doluluk oranlarının 3. Yargı Paketi olarak adlandırılan düzenlemeyle daha düşeceğini de belirtiyor. 3. Yargı Paketi kapsamında “Adli kontrol” sisteminde ceza infaz kurumlarında hüküm bekleyen birçok tutuklu için tutuksuz yargılama yapılabileceği belirtiliyor.

125 bin tutuklu ve hükümlü

Türkiye’de şu anda 376 ceza ve infaz kurumu bulunuyor. Bunların 327’si kapalı ceza infaz kurumu, 36’sı müstakil açık ceza infaz kurumu, 3’ü çocuk eğitimevi, 5’i kadın, biri kadın açık, 4’ü ise çocuk ve gençlik kapalı ceza infaz kurumu olarak kullanıyor. Kapasitesi yaklaşık 126 bin olan 376 ceza ve infaz kurumunda şu anda 125 bin 24 tutuklu ve hükümlü kalıyor. ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’ne bağlı 376 ceza infaz kurumunda çoğu infaz koruma memuru olarak hizmet veren 35 bin 586 personel çalışıyor.

Yüzde 72’si hükümlü

Ceza ve infaz kurumlarında kalan 125 bin kişinin 89 bin 586’sı hükümlü olarak yatıyor. Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) verilerine göre cezaevlerinde tutuklu olarak “hüküm” bekleyen 35 bin 438 kişi bulunuyor. Bir başka deyişle, ceza ve infaz kurumlarında hükümlü oranı yüzde 71.7 iken, cezaevlerinde kalan kişilerin yüzde 28.3’ünü tutuklular oluşturuyor. 125 bin tutuklu ve hükümlünün 118 bin 309’u erkek, 4 bin 631’i kadın, 2 bin 84’ü ise çocuklardan oluşuyor. Ceza infaz kurumlarında kalan 125 bin 24 hükümlü ve tutuklunun 112 bin 103’ü adli suçlardan yatıyor. 8 bin 909 kişi ise terör suçlarından cezaevinde kalırken, 3 bin 931 kişi örgütlü suçlardan cezaevlerinde bulunuyor.