Aydın Adnan Menderes Üniversite Hastanesi’nde beyin tomografisi çekimlerinde çok sayıda çocuğa limitlerin çok üzerinde radyasyon verildiği iddiası, yurttaşlar arasında paniğe neden oldu. Bu durum da çocuklarına Bilgisayarlı Tomografi (BT) tetkiki istenen aileler “Tomografi çekilirken doz aşımı olup olmadığını nasıl anlayacağız?”, “Çocuğumuzu nasıl koruyacağız?”, “Tomografi yaptırmamalı mıyız?” gibi sorularla karşı karşıya kaldı. Uzmanlar, gerekli olan durumlarda bilgisayarlı tomografi çekilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Gereksiz yere, üst üste tomografi çekilmemeli. Bu tehlikeli. İlerleyen zamanlarda tiroid, meme, kemik iliği gibi kanserlere neden olabilir. Ayrıca bu cihazların denetimleri de önemli” dediler.

Çocuklara dikkat

Türk Radyoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Tamer Kaya, gereksiz tomografi işleminden hekimlerin kaçınması gerektiğini söyledi. Hastaların doz aşımı olup olmadığından şüphelenmesi durumunda paniğe kapılmadan radyoloji hekimi ile görüşmesi gerektiğini dile getiren Kaya, özetle şunları kaydetti: “BT işlemi ülkemizde, genelde gereksiz yapılıyor. Özellikle çocuklarda gerekmiyorsa hiç BT yapılmamalı. Çünkü çocukların radyasyon hassasiyeti erişkinlere göre daha fazladır. Bazı durumlarda arka arkaya hekim tarafından istenip çekilebilir, o zaman da düşük doz prensibine uyulmalıdır. Hasta yakınları, kendilerine görüntüleme tetkiki yapılmadığı zaman hiçbir şey yapılmadığı hissine kapılıyor. Röntgen, BT, anjiografi ve mamografi, X ışını kullanılarak yapılan yöntemler. Bunlar içinde en yüksek dozu BT’den alınıyor. X ışınına ilk maruz kalan kişilerin yaşamlarında ciddi sağlık problemleri, hatta ölümler bu yüzden olmuştur. Ortalıkta hiçbir şey yokken, bir hastalığın belirtisi yokken ya da daha önce bilinen bir hastalığı takip amacı yokken, gereksiz yere sadece bende bir şey var mı diye tarama amaçlı tomografi yapmak yanlış.”

1 ayda 810 bin tomografi

Türk Radyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Doç. Dr. Muzaffer Başak ise bir batın (karın) tomografisinin 400 akciğer filmine eşit radyasyon demek olduğunu belirterek şunları kaydetti:

“Çocuk hastalarda çok gerekli olmadıkça BT kullanılmamalı, bunun yerine MR, ultrason gibi tetkikler yapılmalı. Dernek olarak, Sağlık Bakanlığı ile 2012’de yaptığımız araştırmada yalnızca eylül ayında 810 bin tomografi çekildiğini gördük. Ayrıca 4 bin 536 çekimin yüzde 72.4’ünün çekim koşullarına uygun olduğunu, yüzde 27.6’sının ise uygun olmadığını tespit ettik. Hastanelerdeki radyasyon güvenlik komiteleri aktif hale getirilerek cihazların denetimleri sık yapılmalı. Çocuklarda BT isteğini mümkün olduğunca sınırlamalıyız.”

Rakamlarla BT ve MR

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) 2015 “Avrupa Birliği Sağlık İstatistikleri” raporuna göre, Türkiye Manyetik Rezonans (MR) görüntüleme uygulaması sıklığında birinci, BT’de ise Fransa’dan sonra ikinci sırada.

* 2012’de Fransa’da 11 milyon 261 bin 283 kişiye BT yapılırken, ülkemizde bu rakam 9 milyon 825 bin 273 kişiye ulaştı. BT işlem sayısı, 2014 yılında ise 12 milyon 407 bin 145’e çıktı.

* MR’da ise 2012 yılında 8 milyon 592 bin 72 olan işlem sayısı, 2014 yılında 10 milyon 259 bin 508’e çıktı.

Kaynak: Cumhuriyet.com.tr