Gelişen teknoloji ile birlikte model çeşitliliği artan ve bu sayede farklı bütçelerden çok sayıda alıcıya hitap etmeye başlayan insansız hava araçları (drone), gün geçtikçe günlük hayatta daha çok karşımıza çıkmaya başladı. Peki, teknoloji severlerin son zamanlardaki gözdesi drone’lar hayatımızın neresinde ve ne amaçla kullanılıyor?

Tarım: İnsanlı hava araçlarından daha uygun fiyatlı olmalarından ötürü drone’lar tarımda, ilaçlama ve sulama yapmak ve daha sonra incelemek amaçlı ekin görüntüsü almak amacıyla kullanılıyor.

Dizi ve film sektörü: Üzerlerine takılan kameralar sayesinde oldukça kaliteli çekim yapabilme imkânı sağlayan drone’lar bu sektörde özellikle helikoptere alternatif olarak kullanılıyor ve daha düşük maliyeti yüzünden tercih ediliyor.

Basın: Haberciler görüntü almalarının yasak olduğu durumlarda bu araçları casus olarak kullanıyor. Son olarak Davos’ta gerçekleşen Dünya Ekonomik Forumu’nda drone’la yasadışı görüntü aldıkları tespit edilen 3 El Cezire muhabiri tutuklanmıştı.

Reklam: Uygun fiyatlarda satılan drone’lar küçük şirketlere ve bireylere, araç üzerine asılabilicekleri flamalar ve bağlanan hoparlörler sayesinde istedikleri konuda reklam yapmaları imkânı sağlıyor.

Posta ve kargo teslimatı: Google ve Amazon gibi dünya devi şirketler teslimatlarını drone’lar aracılığıyla yapmak için çalışmalara başladı. Müşterilerin hizmetine sunulmasına daha birkaç sene olduğu konuşulsa da Amazon ‘Prime Air’ adını verdiği hizmet sayesinde gelecekte teslimatlarını drone’lar ile gerçekleştirmeyi hedefliyor.

Kanadalı Royal Mail de geçen aylarda gelecekte posta teslimatlarını drone’lar ile yapmak istediklerini açıkladı.

Arama kurtarma operasyonları: İnsanların ulaşamadığı yerlere ulaşması ve takılan kameralardaki gece görüşü sayesinde drone’lar arama-kurtarma operasyonlarına gün geçtikçe daha çok dahil oluyorlar.

ABD’de önerilen bir alternatif kullanım ise trafik yüzünden yavaşlayan polis araçları yerine trafik derdi olmadan daha hızlı yol alabilen gürüntü alabilen drone’ların suçlu tespiti yapması için gereken ihbarlara önceden gönderilmesi.

Yeni bir silah mı?

Drone’lar kötü amaçlı kullanılması tehlikesi yüzünden özellikle siyasi ve askeri otoriteler tarafından sıkı takibe alınmış durumda. Başta Birleşik Krallık ve ABD olmak üzere birçok ülke drone’ların yakın gelecekte bir silah olarak kullanabileceğini düşünüyor. IŞİD’in açıkça hedef listesinde olduğunu belirttiği Birleşik Krallık’ta Savunma Bakanlığı, örgütün ‘alışılagelmedik saldırı taktikleri benimsediğini’ ve olası bir drone saldırısı hakkında önlem alınması gerektiğini savunmuştu.

Bilim dünyası umutlu

ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’ndeki (NASA) araştırmacılar, eski askeri gözetleme drone’larını fırtına ve hortumları çalışmak amacıyla kullanıyor. Birçok Avrupa ülkesi ise 3D haritalama amacıyla aktif olarak drone kullanmakta. Drone’ları araştırmalarında kullanmak isteyen farklı dallardaki bilimadamları ise drone’ları kendi kullanım amaçlarına göre geliştiriyor. Özellikle sualtı çalışmalarında suyun altında kullanılabilen drone’lar araştırmalarına boyut atlatıyor. Örneğin insansız denizaltılar gibi hareket edebilen Trident isimli drone saatte 6.5 km hızla hareket edebiliyor ve 120 m derinliğe kadar iniyor.

Türkiye nasıl yaklaşıyor?

Sadece şubat ayında, drone kullanımı Erzurum ve Malatya valilikleri tarafından yasaklandı bile. Artan drone kullanımına erken önlem almak isteyen Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ise drone’ları sivil havacılık kurallarına bağlayarak, model uçaklar gibi belli kurallar ve yasalar çerçevesinde kullanılmasını zorunlu kıldı.