Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Lütfü Savaş, Suriye’deki savaşın en çok etkilediği yerlerden birinin Hatay olduğunu belirterek “Bizim burada daha önce Uzun Çarşı’da esnafımızın kasasına günde 700-750 bin dolar arası para girerdi. Şu anda o para girmiyor ve ticaret yapamaz noktaya gelindi. Yine şehrimiz vergi ödemede 7. sıradan 9’a düştü. Ekonomik olarak çöktük. Hızla boşanma sayıları artıyor. Hükümetin burayı teşvik kapsamına almasını istiyoruz” dedi.

Suriye huzursuzluğu

Belediye olarak bir dizi önlem almaya çalıştıklarını anlatan Savaş, “B1 kategorisindeki Expo 2021 adaylığımız ve mozaik yolu projesi ile kenti ekonomik olarak düzeltmeye çalışıyoruz. Ancak buranın kalkınması için Suriye sorununun mutlak çözülmesi gerekiyor” diye konuştu.

Hatay’ın sorunlarını konuştuğumuz Lütfü Savaş’ın sorularımıza yanıtları şöyle:

- Hatay’da öncelikli sorun nedir?

Hatay’ın sorunu iki ayaklı. Birincisi Suriye’den kaynaklı huzur ayağı ve ikinci olarak ekonomik durum. Hatay’da 5.5 yıldır Suriye’den dolayı bir huzursuzluk var. Çünkü orada yaşayanlar ile burada yaşayanlar arasında bir akrabalık bağı söz konusu. Suriye’de her ölenle birlikte Hataylılar da ölüyor. Ancak oradaki huzursuzluğun bize yansıması ekonomik oldu. Bir taraftan kente yatırım yapmaya çalışırken, diğer taraftan ekonomik çöküntü yaşıyoruz. Suriye ile sınır kapılarından 13-14 ülkeye ihracat yapan bir şehirdik. Bizim buradaki uzun çarşıda günlük olarak esnafımızın kasasına 700-750 bin dolar para girerdi. Şu anda bu para esnafın kasasına girmiyor. Demir çelik, çimento gibi kendi ürettiğimiz ürünlerin Ortadoğu ülkelerine pazarlanması, tarım ürünlerimiz, tahıl ve yaş meyve-sebze ihracatı durdu. İlimiz 2013 yılına kadar ekonomisi nedeniyle vergi sıralamasında 7. sırada iken bugün 9. sıraya geriledi. Genel bütçeden 52. sırada hizmet alırken, 56. sıraya düştük. Devlet teşviki ile Gaziantep’te 6 tane Organize Sanayi Bölgesi (OSB), Kahramanmaraş’ta 2 tane OSB yine Osmaniye’de de OSB kuruldu. Hatay olarak bizim bu zamana kadar teşviğe ihtiyacımız yoktu. Şimdi ise işadamı, tüccar ve esnaf iş yapamaz noktaya geldi. Biz bu zamana kadar Hatay’ın alamadığı hizmetleri hiç değilse bu dönem almak istiyoruz.

Sigortasız ve ucuz

- Nüfusun 1/3’ü kadar Suriyeli var. Bu durum göçün önünü açtı mı?

Biz kentimizin 1/3’ü kadar olan 500 bin Suriyeliyi misafir ediyoruz ama kalıcı gözüyle de bakmak istemiyoruz. Biz 4-5’e bölünmüş bir Suriye istemiyoruz. Hatay ilinde verdiğimiz mücadeleler sonucunda pek fazla göç yok. Ancak 500 bin kişinin kentte yaşaması ev fiyatlarını da artırdı. Suriyeliler esnaflık yapıyor, vergi yok. Ucuz işçi çalıştırdıkları gibi kendileri de sigortasız ve ucuza çalışıyor. Bizim gençlerimiz işsiz kalıyor ve daha ucuza çalışmak zorunda bırakılıyor. Aldıkları paraların 1/3’üne çalışmak zorunda kalanlar var. Kentte göç yok ama boşanmalar arttı. Normalde alması gereken paranın altında maaş aldıkları için evlerini geçindiremiyorlar, boşanıyorlar. Hatay ülkesini çok seviyor ancak biz de Türkiye Cumhuriyeti’nin Hatay’ı sevdiğini görmek istiyoruz.

Tanıtıma odaklanacağız

- Ekonomik sorunun çözümü için ne tür projeniz var? 

Bizim öncelikli olarak Expo 2021 ve Mozaik yolu projelerimiz var. Bütün fuarlara katılarak Hatay’ı tanıtıp ekonomik girdi sağlamaya çalışıyoruz. 2016 yılında Antalya’da yapılan Expo fuarında en çok ziyaret edilen standlardan olduk. Yine Dünya Emlak fuarında ilimizi tanıttık ve oldukça ilgi gördük. Ama herşey Suriye konusunda kilitleniyor. Şimdi bizde B1 grubunda Expo’ya adayız. Çok başarılı bir sunum yaptık ve önümüzdeki yılın Mart yada Nisan ayında belli olacak. Orada iki tane oluşum yapacağız. 250-300 dönümlük bir arazi içinde hem öğrencilere, hem yaşlılar hem de çalışan insanlara hizmet verecek bir ticaret merkezi yapacağız. Bunun içinde hem medeniyet merkezinin hem de hayatın birikimleri olacak. Mesela Hatay çiçek florası konusunda kendisine has 300 çiçek türü ile önde geliyor. Biz bunları da kullanmak istiyoruz. Mozaik yolu projesi ise Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Gaziantep ve Van yolu üzerinde ortak bir kültür turizmi yaratacak. Bunun için bir çok tanıtım yaptık. 22-25 Ekim tarihlerinde UNESCO binasında bir tanıtım daha yapacağız. Bu proje ile insanların Hatay’da 1-2 gün daha fazla kalmasını ve ekonomiye katkı sunmasını hedefliyoruz.

10 bin kadın mezun

Kadınlar konusunda bir çalışmanız var mı? 

Maalesef boşanmalar sebebiyle kadın sığınma evlerine ihtiyaç sayısı arttı. Kadın sığınma evini hayata geçiriyoruz. Ayrıca meslek edindirme kurslarında şimdiye kadar 10 bin kadınımızı mezun ettik. Bunlara istihdam yaratmaya çalışıyoruz. Bunu her tarafa yaymak istiyoruz ama yine ekonomi nedeniyle yatırım sorunu yaşıyoruz. Ama öncelikli hedeflerimiz arasında kadının istihdama katılımı da önemli yer tutuyor.